An Dalan nin Pagkamoot Nungka na Nasusudya
“Padagos nindong maigot na hanapon an orog kadakulang mga balaog. Alagad ta ipinaheheling ko sa saindo an nakalalabing marhay na dalan.”—1 CORINTO 12:31.
1-3. (a) Paano na an pag-adal na magpahayag nin pagkamoot kaparehong-kapareho nin pag-adal nin bagong lenguahe? (b) Anong nakakokontribwir na mga bagay an puedeng magpangyari na magin masakit an pag-adal na magpahayag nin pagkamoot?
NAPROBARAN na daw nindong mag-adal nin bagong lenguahe? Iyan masakit, sa pagtaram na daing pagpasobra! Siempre, an sarong aki kayang manodan an sarong lenguahe paagi sana sa pakadangog kaiyan. An hotok nia garo nasasagom an mga tanog asin kahulogan nin mga termino, kaya dai nahahaloy an aki eksperto nang magtaram, tibaad dai pang ontok. Bakong arog kaiyan an mga nasa edad na. Paorootro niatong sinisiyasat an diksionaryo sa lenguahe nin ibang nasyon, tangani sanang mapolbos an pirang pundamental na frase sa lenguaheng iyan. Pero, pag-abot nin panahon asin paagi sa igong pakadangog, nagpopoon kitang mag-isip sa bagong lenguaheng iyan saka nagigin mas pasil an pagtaram kaiyan.
2 An pag-adal na magpahayag nin pagkamoot kaparehong-kapareho nin pag-adal nin bagong lenguahe. Totoo, katambay nin mga tawo an sarong sokol kan kualidad na ini nin Dios. (Genesis 1:27; ikomparar an 1 Juan 4:8.) Pero, an pag-adal na magpahayag nin pagkamoot nagkakaipo nin ekstraordinaryong paghihingoa—nangorogna ngonyan na kadikiton an natural na kapadangatan. (2 Timoteo 3:1-5) Kun beses ini an kamugtakan mismo sa pamilya. Iyo, dakol an nagdadakula sa masakit na mga kamugtakan na bihirang-bihira na ipahayag an mamomoton na mga tataramon—kun ipinahahayag man. (Efeso 4:29-31; 6:4) Kun siring, paano kita makakanood na magpahayag nin pagkamoot—dawa kun bihira niatong naeksperyensiahan iyan?
3 Makatatabang an Biblia. Sa 1 Corinto 13:4-8, si Pablo nagtatao, bakong nin garo mayo sa boot na pakahulogan sa kun ano an pagkamoot, kundi nin buhay na marhay na deskripsion sa kun paano minaakto an pinakahalangkaw na klaseng ini nin pagkamoot. An pag-estudyar sa mga bersikulong ini matabang sa sato na masabotan an kahulogan kan kualidad na ini nin Dios asin mas maandam sa sato na ipahayag iyan. Estudyaran niato an nagkapirang aspekto nin pagkamoot sono sa pagkaladawan ni Pablo. Sa pankagabsan gugrupohon niato an mga iyan segun sa tolong kategoriya: an satong gawe-gawe sa pankagabsan; dangan, mas espesipiko, an satong relasyon sa iba; asin, sa katapustapusi, an satong pakatagal.
An Pagkamoot Nakatatabang sa Sato na Madaog an Kapalangkawan
4. An Biblia nagtatao nin anong pakarorop sa pag-imon?
4 Pakatapos kan enot niang mga komento manongod sa pagkamoot, si Pablo nagsurat sa mga taga Corinto: “An pagkamoot bakong maimon.” (1 Corinto 13:4) An pag-imon puedeng mahayag sa nauuring pagkadiskontento sa prosperidad o mga nakamit nin iba. An siring na pag-imon mapanlaglag—sa pisikal, emosyonal, asin espirituwal.—Talinhaga 14:30; Roma 13:13; Santiago 3:14-16.
5. Paano kita matatabangan nin pagkamoot na madaog an pag-imon kun garo baga kita nalaktawan para sa sarong teokratikong pribilehio?
5 Huli kaini, hapota an saindong sadiri, ‘Nauuri daw ako kun garo baga nalaktawan ako para sa sarong teokratikong pribilehio?’ Kun an simbag iyo, dai madesesperar. Ipinagigirumdom sa sato kan kagsurat kan Biblia na si Santiago na an “tendensiang mauri” yaon sa gabos na tawong bakong sangkap. (Santiago 4:5) An pagkamoot sa saindong tugang makatatabang sa saindo na ikabalik an saindong pagkatimbang. Iyan makapapangyari sa saindo na makigayagaya sa mga naggagayagaya asin dai ibilang na personal na insulto kun may ibang mag-ako nin bendisyon o nin pag-omaw.—Ikomparar an 1 Samuel 18:7-9.
6. Ano an nagin grabeng situwasyon sa kongregasyon nin Corinto kan enot na siglo?
6 Idinagdag ni Pablo na an pagkamoot “dai nananagsag, dai nagpapaabhaw.” (1 Corinto 13:4) Kun kita may talento o abilidad, dai kaipuhan na ieksibir iyan. Minalataw na ini problema nin nagkapirang ambisyosong tawo na nakalaog sa kongregasyon nin suanoy na Corinto. Tibaad sinda may nakalalabing mga abilidad sa detalyadong pagpaliwanag nin mga ideya o mas episienteng paagi sa paghaman sa mga bagay. An pag-apod ninda nin atension sa saindang sadiri tibaad nakakontribwir sa pagkabanga kan kongregasyon sa mga paksion. (1 Corinto 3:3, 4; 2 Corinto 12:20) Nagin grabeng marhay an situwasyon kaya sa huri kinaipuhan na estriktong sagweon ni Pablo an mga taga Corinto huli sa ‘pagtios sa mga tawong bakong rasonable,’ na may pagtatsar na inapod ni Pablo na “labi-labi karahay na mga apostol.”—2 Corinto 11:5, 19, 20.
7, 8. Ipaheling gikan sa Biblia kun paano niato magagamit an ano man na katambay niatong talento sa pagpaoswag sa pagkasararo.
7 Puedeng mangyari an kaagid na situwasyon ngonyan. Halimbawa, an nagkapira tibaad may tendensia na ipaghambog an saindang mga nagibo sa ministeryo o an saindang mga pribilehio sa organisasyon nin Dios. Dawa kun kita talagang igwa nin partikular na abilidad na mayo sa iba sa kongregasyon, iyan daw matao sa sato nin dahelan na magpaabhaw? Total, maninigo na gamiton niato an ano man na katambay niatong talento sa pagpaoswag sa pagkasararo—bakong sa satong sadiri.—Mateo 23:12; 1 Pedro 5:6.
8 Isinurat ni Pablo na minsan an kongregasyon dakol an miembro, “binaragay nin Dios an hawak.” (1 Corinto 12:19-26) An termino sa Griego na trinadusir na “binaragay” nangangahulogan nin may armoniyang pagkombinar, arog kan pagsaralak nin mga kolor. Kaya mayong indibiduwal sa kongregasyon na maninigong magin maabhaw manongod sa saiyang mga abilidad asin maghingoang dominaron an iba. An kapalangkawan asin ambisyon mayong lugar sa organisasyon nin Dios.—Talinhaga 16:19; 1 Corinto 14:12; 1 Pedro 5:2, 3.
9. Anong mga panalmingan an itinatao kan Biblia manongod sa mga indibiduwal na sadiring interes an iniintindi?
9 An pagkamoot “dai naghahanap kan saiyang sadiring kapakanan.” (1 Corinto 13:5) An tawong mamomoton dai kinokontrol an iba tanganing masunod an gusto nia. An Biblia may mga panalmingan sa bagay na ini. Sa pag-ilustrar: Nababasa niato an manongod ki Dalila, Jezabel, asin Atalia—mga babae na kinontrol an iba para sa sadiri nindang paslong mga katuyohan. (Hokom 16:16; 1 Hade 21:25; 2 Cronica 22:10-12) Yaon man an aki ni Hadeng David na si Absalon. Dinodolok nia kaidto an mga minaduman sa Jerusalem para sa paghokom asin tusong isinusuherir na an mga konsehero asin opisyal kan hade mayo nin tunay na interes sa saindang mga problema. Dangan direkta niang sinasabi na an talagang kaipuhan kan palasyo sarong madinamayon na tawong arog nia! (2 Samuel 15:2-4) Siempre, interesado si Absalon, bakong sa mga inaapi, kundi sa saiya sanang sadiri. Minagawe bilang nagnombra sa sadiring hade, nadara nia an puso nin dakol. Alagad pag-abot nin panahon, nadaog nin biyo si Absalon. Kan sia magadan, dai ngani sia ibinilang na maninigo sa disenteng paglobong.—2 Samuel 18:6-17.
10. Paano niato ikapaheheling na kita nagririsa sa interes nin iba?
10 Ini patanid sa mga Kristiano ngonyan. Baga man lalaki o babae, tibaad kita may naturalesang matibay mangombensir. Tibaad pasil para sa sato na masunod an satong gusto paagi sa pagdominar sa orolay o paagi sa dai pagpondo sagkod na manluya an mga laen an punto de vista. Minsan siring, kun kita talagang mamomoton, ririsahon niato an interes nin iba. (Filipos 2:2-4) Dai kita man-aaprobetsar sa iba o magpapalakop nin kuestionableng mga ideya huli sa satong kabatidan o sa satong katongdan sa organisasyon nin Dios, na garo baga an sato sanang mga opinyon an maninigong konsideraron. Imbes, gigirumdomon niato an talinhaga sa Biblia: “An kapalangkawan naeenot sa kapahamakan, asin an espiritu nin kapaabaw-abawan naeenot sa pagkapukan.”—Talinhaga 16:18.
An Pagkamoot Nagbubunga nin Matoninong na mga Relasyon
11. (a) Sa anong mga paagi kita makapaheheling nin pagkamoot na maboot sagkod disente? (b) Paano niato ikapaheheling na kita dai naggagayagaya sa karatan?
11 Isinurat man ni Pablo na an pagkamoot “maboot” asin na iyan “dai minagawe nin bakong disente.” (1 Corinto 13:4, 5) Iyo, an pagkamoot dai matogot na kita gumawe sa bastos, kulang nin kabinian, o daing galang na paagi. Imbes, kokonsideraron niato an saboot nin iba. Halimbawa, lilikayan nin tawong mamomoton na gumibo nin mga bagay na makapupurisaw sa konsensia nin iba. (Ikomparar an 1 Corinto 8:13.) An pagkamoot “dai naggagayagaya sa karatan, kundi naggagayagaya sa katotoohan.” (1 Corinto 13:6) Kun namomotan niato an ley ni Jehova, dai kita magbubutabutahan sa inmoralidad o maaaling nin mga bagay na ikinaoongis nin Dios. (Salmo 119:97) An pagkamoot matabang sa sato na makanompong nin kagayagayahan sa mga bagay na nagpaparigon imbes na nanlalaglag.—Roma 15:2; 1 Corinto 10:23, 24; 14:26.
12, 13. (a) Ano an maninigong magin reaksion niato kun may magkasala sa sato? (b) Sumitar nin mga halimbawa sa Biblia tanganing ipaheling na dawa an may katanosan na kaanggotan puedeng magin dahelan na kita gumawe nin bakong madonong.
12 Isinurat ni Pablo na an pagkamoot “dai napaaanggot” (“bakong madaling makolgan an boot,” Phillips). (1 Corinto 13:5) Totoo, normal sana para sa sato na mga tawong bakong sangkap na maribok o makamate nin grabeng kaanggotan kun may nagkasala sa sato. Minsan siring, sala na magtanom sa boot nin haloy na paghinanakit o padagos na maanggot. (Salmo 4:4; Efeso 4:26) Kun dai kokontrolon, dawa an may katanosan na kaanggotan puedeng magin dahelan na kita gumawe nin bakong madonong, asin puede kitang papanimbagon digdi ni Jehova.—Genesis 34:1-31; 49:5-7; Bilang 12:3; 20:10-12; Salmo 106:32, 33.
13 An nagkapira pinabayaan an mga pagkabakong sangkap nin iba na makaapektar sa desisyon ninda na umatender sa Kristianong mga pagtiripon o makikabtang sa ministeryo sa langtad. Dati, an dakol sa mga ini nakilaban nin maigot para sa pagtubod, tibaad tinatagalan an pagtumang nin pamilya, pag-olog-olog nin mga katrabaho, asin iba pa. Tinagalan ninda an siring na mga balakid ta an pagheling ninda dian mga pagbalo sa integridad, asin tama man. Alagad ano an nangyayari kun an sarong kapwa Kristiano may sinasabi o ginigibo na bakong mamomoton? Bako daw na ini pagbalo man sa integridad? Iyo nanggad, ta kun kita magdadanay na anggot, puede niatong ‘tawan nin lugar an Diablo.’—Efeso 4:27.
14, 15. (a) Ano an boot sabihon kan ‘pagkuenta kan danyos’? (b) Paano niato maaarog si Jehova sa pagigin mapagpatawad?
14 May marahay na dahelan, idinugang ni Pablo na an pagkamoot “dai nagkukuenta kan danyos.” (1 Corinto 13:5) Digdi ginagamit nia an sarong termino sa akaunting, na minalataw na tanganing isuherir an akto nin paglista kan kasalan sa sarong libro nin kuenta tangani na iyan dai malingawan. Mamomoton daw an permanenteng pagrekord sa isip kan makolog na tataramon o gibo, na garo baga kakaipuhanon niatong balikan iyan sa maabot na panahon? Abaa kaogma niato na dai kita pinapakasiyasat ni Jehova sa siring kadaing herak na paagi! (Salmo 130:3) Iyo, kun kita nagsosolsol, pinapara nia an satong mga sala.—Gibo 3:19.
15 Puede niatong arogon si Jehova sa bagay na ini. Maninigo na dai kita magin sobra kasensitibo kun may garo baga nagdespresyar sa sato. Kun kita madaling magsentir, tibaad dinadanyaran niato an satong sadiri nin mas grabe kisa sa magigibo kasuarin man kan tawong nakakolog kan satong boot. (Eclesiastes 7:9, 22) Imbes, kaipuhan na girumdomon niato na an pagkamoot “nagtutubod kan gabos na bagay.” (1 Corinto 13:7) Siempre, mayo sa sato na gustong magin madaling maloko, alagad dai man kita maninigong magin labi-labi kasuspetsoso sa mga motibo kan satong mga tugang. Sa ano man na kamugtakan na posible, ipamugtak niato na an lambang saro daing maraot na intension.—Colosas 3:13.
An Pagkamoot Tinatabangan Kita na Makatagal
16. Sa anong mga kamugtakan na an pagkamoot makatatabang sa sato na magin matinios?
16 Dangan sinasabi sa sato ni Pablo na “an pagkamoot matinios.” (1 Corinto 13:4) Pinapangyayari kita kaiyan na tioson an mapagbalong mga kamugtakan, tibaad sa halawig na panahon. Halimbawa, dakol na Kristiano an dakol na taon na namuhay sa pamilyang baranga sa relihion. An iba daing agom, bakong sa kagustohan, kundi huli ta dai sinda nakanonompong nin angay na agom “dian sa Kagurangnan.” (1 Corinto 7:39; 2 Corinto 6:14) Yaon man an mga nakikilaban sa nagpapaluyang mga problema sa salud. (Galacia 4:13, 14; Filipos 2:25-30) An totoo, sa sistemang ini na bakong sangkap, mayo nin tawo na an situwasyon sa buhay dai nagkakaipo nin sarong klase nin pakatagal.—Mateo 10:22; Santiago 1:12.
17. Ano an makatatabang sa sato na matagalan an gabos na bagay?
17 Sinisierto sa sato ni Pablo na an pagkamoot “nagtitios kan gabos na bagay, . . . naglalaom kan gabos na bagay, nagtatagal kan gabos na bagay.” (1 Corinto 13:7) An pagkamoot ki Jehova magpapangyari sa sato na tioson an ano man na situwasyon para sa katanosan. (Mateo 16:24; 1 Corinto 10:13) Habo niatong magpakamartir. Al kontraryo, an katuyohan niato mamuhay nin toninong. (Roma 12:18; 1 Tesalonica 4:11, 12) Minsan siring, kun minalataw an mga pagbalo sa pagtubod, an mga ini maogma niatong tinatagalan bilang kabtang kan sakripisyong kaipuhan sa pagkadisipulong Kristiano. (Lucas 14:28-33) Mantang kita nagtatagal, hinihingoa niatong papagdanayon an positibong punto de vista, na naglalaom sa pinakamarahay na resulta sa tahaw nin masakit na mga situwasyon.
18. Paanong kaipuhan an pakatagal dawa sa marahay na kapanahonan?
18 An kahorasaan bakong an solamenteng kamugtakan na nagkakaipo nin pakatagal. Kun beses, an pagtagal nangangahulogan sana nin pagdanay, pagpadagos sa sarong dalan baga man yaon o mayo an masakit na mga situwasyon. Kaiba sa pakatagal an pagpapadanay nin marahay na espirituwal na kaugalean. Halimbawa, igwa daw kamo nin makahulogan na kabtang sa ministeryo, kaoyon kan saindong mga kamugtakan? Kamo daw nagbabasa saka naghohorophorop kan Tataramon nin Dios asin nakikikomunikar sa saindong langitnon na Ama paagi sa pamibi? Regular daw kamong nag-aatender sa mga pagtiripon kan kongregasyon, asin nakikinabang daw kamo sa pagrinibayan nin pagparigon sa boot kaiba kan saindong mga kapagtubod? Kun iyo, kun siring baga man ngonyan nasa marahay na kapanahonan o nasa masakit na kapanahonan, kamo nagtatagal. Dai kamo umontok, “huli ta sa talaan na kapanahonan kita mag-aani kun kita dai mapagal.”—Galacia 6:9.
Pagkamoot—“Nakalalabing Marhay na Dalan”
19. Paano na an pagkamoot “nakalalabing marhay na dalan”?
19 Idinoon ni Pablo an halaga nin pagpahayag nin pagkamoot paagi sa pag-apod sa kualidad na ini nin Dios na “nakalalabing marhay na dalan.” (1 Corinto 12:31) “Nakalalabing marhay” sa anong sentido? Bueno, kasasarosaro pa sana ni Pablo sa mga balaog kan espiritu, na lakop sa mga Kristiano kan enot na siglo. An nagkapira pinapaghula, an iba tinawan nin kapangyarihan na magpaomay nin mga helang, an dakol tinawan kan abilidad na magtaram nin laen-laen na tataramon. Makangangalas na mga balaog nanggad! Pero, sinabihan ni Pablo an mga taga Corinto: “Kun ako magtaram sa dila nin mga tawo asin nin mga anghel alagad mayo ako nin pagkamoot, garo ako sarong metal na nagtatanog o simbalo na nagdadaging. Asin kun ako igwa kan balaog nin paghula asin aram ko an gabos na banal na hilom asin gabos na kaaraman, asin kun yaon sa sako an gabos na pagtubod tanganing mapabalyo an mga bukid, alagad mayo ako nin pagkamoot, ako dai nin halaga.” (1 Corinto 13:1, 2) Iyo, dawa an mga gibo na kutana mahalaga nagigin “gadan na mga gibo” kun an motibo dian bakong pagkamoot sa Dios asin sa kapwa.—Hebreo 6:1.
20. Taano ta kaipuhan an dagos-dagos na paghihingoa tangani na makultibar niato an pagkamoot?
20 Tinatawan kita ni Jesus nin saro pang dahelan kun taano ta maninigo niatong kultibaron an kualidad nin Dios na pagkamoot. “Paagi kaini an gabos makaaaram na kamo an sakong mga disipulo,” sabi nia, “kun kamo nagkakaminorootmootan.” (Juan 13:35) An terminong “kun” ipinababaya sa lambang Kristiano kun baga sia mag-aadal na magpahayag nin pagkamoot. Total, an pag-istar sana sa ibang nasyon dai man mismo makapipirit sa sato na adalan an pagtaram sa lenguahe kaiyan. Ni automatiko man na itotokdo sa sato an pagpahayag nin pagkamoot kan pag-atender sana sa mga pagtiripon sa Kingdom Hall o pakikiasosyar sa mga kapwa Kristiano. An pag-adal kan “lenguaheng” ini nagkakaipo nin dagos-dagos na paghihingoa.
21, 22. (a) Ano an maninigong magin reaksion niato kun dai kita makaabot sa pamantayan nin sarong aspekto nin pagkamoot na ipinaliwanag ni Pablo? (b) Sa anong paagi masasabi na “an pagkamoot nungka na nasusudya”?
21 Kun beses, dai kamo makaaabot sa pamantayan nin sarong aspekto nin pagkamoot na ipinaliwanag ni Pablo. Alagad dai manluya an saindong boot. Pasensiosong magmaigot. Padagos nindong konsultahon an Biblia asin iaplikar an mga prinsipyo kaiyan sa saindong tratamiento sa iba. Nungka na lingawan an halimbawang itinatao mismo ni Jehova para sa sato. Sinadol ni Pablo an mga taga Efeso: “Magin maboot sa lambang saro, madinamayon sa mamomoton na paagi, na sueltong nagpapatarawadtawadan siring na an Dios man sueltong nagpatawad sa saindo paagi ki Cristo.”—Efeso 4:32.
22 Kun paanong an pag-adal na magtaram sa bagong lenguahe sa kahurihurihi nagigin mas pasil, pag-abot nin panahon posibleng marhay na madidiskobre nindo na an pagpahayag nin pagkamoot nagigin mas pasil. Sinisierto sa sato ni Pablo na “an pagkamoot nungka na nasusudya.” (1 Corinto 13:8) Bakong arog kan milagrosong mga balaog kan espiritu, an pagkamoot nungka na mawawara. Kaya padagos kamong mag-adal na ipahayag an kualidad na ini nin Dios. Iyan, arog kan apod dian ni Pablo, “nakalalabing marhay na dalan.”
Ikapaliliwanag daw Nindo?
◻ Paano makatatabang sa sato an pagkamoot na madaog an kapalangkawan?
◻ Sa anong mga paagi na an pagkamoot makatatabang sa sato na paoswagon an katoninongan sa kongregasyon?
◻ Paano makatatabang sa sato an pagkamoot na makatagal?
◻ Paano na an pagkamoot “nakalalabing marhay na dalan”?
[Retrato sa pahina 19]
An pagkamoot matabang sa sato na dai intindihon an mga sala kan satong mga kapagtubod
[Mga retrato sa pahina 23]
An pakatagal nangangahulogan nin pagpapadanay kan satong teokratikong kaugalean