Nagtatao daw Kamo nin Panahon na Makaibaiba an Saindong Pamilya?

“AN MGA Ama na Hapones Namomotan—Minsan Ngani Sibot sa Trabaho Asin Dai Nakikikawat sa Saindang mga Aki.” Kaidtong nagkapirang taon na an nakaagi an titulong ini nin bareta nagluwas sa Mainichi Shimbun. Ibinareta kan artikulo na an 87.8 porsiento kan mga aking Hapones na nakikabtang sa sarong surbey kan gobyerno nagpahayag na gusto nindang atamanon an saindang ama sa ngapit. Minsan siring, sa Ingles na edisyon kan peryodikong iyan, an iyo man sanang artikulo nagluwas na iba an titulo. Iyan nagsabi nin “Mga Ama Asin Aki: Sarong Kaso nin Kapabayaan.” Bakong arog kan edisyon sa Hapon, an artikulo nagtampok nin saro pang aspekto kan surbey man sanang iyan: Sa lambang aldaw na may trabaho, an mga ama na Hapones nagtatao sana nin 36 minutos na makaibaiba an saindang mga aki. Bilang pagkokomparar, an mga ama sa Solnopan na Alemania nagtatao nin 44 minutos na makaibaiba an saindang mga aki sa sarong aldaw sa laog nin semana, asin sa Estados Unidos, 56 minutos.

Bako sanang mga ama an nagtatao nin dikit na panahon na makaibaiba an saindang mga aki. Padakol nang padakol na ina an nagtatrabaho sa luwas kan harong. Halimbawa, dakol na nagsosolong ina an kaipuhan na magtrabaho nin sekular tanganing masustentohan an pamilya. Bilang resulta, nainaan an panahon na itinatao nin mga magurang—kapwa an mga ama asin ina—na makaibaiba an saindang mga aki.

Nanompongan nin sarong pagsiyasat kan 1997 sa labing 12,000 na tinedyer na Amerikano na an mga hoben na igwa nin dayupot na relasyon sa saindang mga magurang mas dikit an posibilidad na makamate nin emosyonal na tension, na mag-isip na maghugot, na gumibo nin kadahasan, o gumamit nin mga bagay na nakakaadikto. Asin an saro sa mga parasiyasat na kalabot sa mahiwas na pagsiyasat nagsabi: “Dai nindo mamamatean an pagigin harani sa mga aki apuera sana kun yaon kamo para sa sainda.” Talagang mahalaga an pagtao nin panahon na makaibaiba an saindong mga aki asin pagkomunikar sa sainda.

An Siwang sa Komunikasyon

An nangorognang madaling maraotan nin komunikasyon iyo an mga pamilya na kun saen an sarong magurang mayo sa harong ta nasa harayong asignasyon nin trabaho. Siempre, an siwang sa komunikasyon bakong limitado sa mga pamilya na may magurang na mayo sa harong. An nagkapirang magurang, minsan ngani yaon sa harong, minaduman sa trabaho bago magmata an saindang mga aki asin minapuli na sinda torog na. Tanganing mabawi an ibinubungang kadaihan nin komunikasyon, may mga magurang na nagtatao nin panahon na makaibaiba an saindang pamilya sa mga Sabado asin Domingo patin sa mga bakasyon. Sinda nagtataram manongod sa pagtao nin “may kualidad” na panahon na makaibaiba an saindang mga aki.

Pero, nababawi daw kan kualidad an kadaihan nin panahon? An parasiyasat na si Laurence Steinberg minasimbag: “Sa pankagabsan, an mga aki na mas dakol an panahon na kaibaiba an saindang mga magurang mas marahay kisa mga aki na mas dikit an panahon. Garo baga masakiton na mabawi an kadaihan nin panahon na iyan. An ideya nin panahon na may kualidad halangkawon an balwasyon.” Iyan nanggad an saboot nin sarong babaeng taga Burma. An saiyang agom na lalaki—sarong tipikong Hapon—minapuli hale sa trabaho nin ala una o alas dos kada aga. Maski ngani nagtatao sia nin panahon na makaibaiba an saiyang pamilya kun Sabado asin Domingo, an saiyang agom na babae nagsasabi: “An pagigin nasa harong kun Sabado asin Domingo dai makahihipno sa siwang nin pagigin dai kaiba kan pamilya sa ibang aldaw kan semana. . . . Puede daw nindong lipasan an gabos na pagkakan sa mga aldaw kan semana asin kakanon na sana iyan gabos kun Sabado asin Domingo?”

Kaipuhan an Maingat na Paghihingoa

An pagpadanay nin marahay na komunikasyon sa pamilya mas pasil na sabihon kisa gibohon. Huli sa pangangaipong maghanapbuhay asin sustentohan an pamilya bakong pasil para sa sarong ama o nagtatrabahong ina na magtao nin panahon na makaibaiba an pamilya. An dakol na huli sa mga kamugtakan kaipuhan sindang magin mayo sa harong regular na nagkokomunikar paagi sa pag-apod sa telepono o pagpadara nin surat. Alagad baga man magkairibahan sa harong o dai, kaipuhan an maingat na paghihingoa tanganing papagdanayon an marahay na komunikasyon sa pamilya.

An mga magurang na pinababayaan an pagkomunikar sa saindang pamilya magbabayad sa saindang kapabayaan. An sarong ama na kadikit na panahon an itinatao tanganing makaibaiba an saiyang pamilya, na dai ngani nagkakakan na kaibanan ninda, napaatubang sa magabat na mga resulta. An saiyang aking lalaki nagin madahas, asin an saiyang aking babae nadakop na nag-iikit sa tindahan. Mantang an ama nag-aandam paduman sa kawatan nin golp sarong Domingong aga, biyong nagpupungot an aking lalaki. “Ano, an ina sana an magurang sa harong na ini?” an ikinurahaw nia. “Si Nanay an nagdedesisyon gabos sa pamilya. Tatay, dai ka noarin man . . . ,” an inagrangay kan aking lalaki.

Nakapag-isip-isip an ama huli sa mga tataramon na iyan. Sa katapustapusi sia nagdesisyon na, bilang pagpopoon, maninigo siang mamahaw na kaibanan an pamilya. Kan primero, sinda sanang mag-agom. Luway-luway, suminabay na an mga aki, asin an pamahaw pinagponan na nin komunikasyon. Suminagkod ini sa magkairibanan nang pamanggihan. Sa siring, pinonan kan lalaki na isalbar an saiyang pamilya sa biyong pagkalaglag.

Tabang Gikan sa Tataramon nin Dios

Ineenkaminar kan Biblia an mga magurang na magtao nin panahon na magkomunikar sa saindang mga aki. Paagi ki propeta Moises, an mga Israelita pinagbotan: “Dangoga, O Israel: Si Jehova na satuyang Dios sarong Jehova. Asin kamotan mo si Jehova na saimong Dios sa bilog mong puso asin sa bilog mong kalag patin sa bilog mong kosog. Asin an mga tataramon na ini na ipinagboboot ko sa saimo ngonyan dapat na mamugtak sa saimong puso; asin dapat na itadom mo an mga iyan sa saimong aki asin magtaram ka manongod dian kun ika nagtutukaw sa saimong harong asin kun ika naglalakaw sa dalan asin kun ika naghihigda asin kun ika minabangon.” (Deuteronomio 6:4-7) Iyo, an kabilang sa sato na mga magurang kaipuhan na gumibo nin inisyatiba sa pagtao nin panahon na makaibaiba an satong pamilya tanganing ikatadom niato an tataramon nin Dios sa isip asin puso kan mga aki.

Interesante nanggad, ihinayag kan nasambitan kasubagong surbey kan 1997 sa labing 12,000 na barobatang Amerikano na “sa tahaw kan haros 88% . . . kan populasyon na nagsabing igwa sinda nin relihion, an namansayan na importansia nin relihion asin pamibi nakapoprotehir.” Aram kan tunay na mga Kristiano na an tamang relihiosong pagtotokdo sa harong pinoprotehiran an mga hoben sa mga bagay na arog kan pag-abuso sa mga bagay na nakakaadikto, emosyonal na kapurisawan, paghugot, kadahasan, asin iba pa.

Iniisip kan nagkapirang magurang na masakit na makanompong nin panahon para sa saindang pamilya. Nangorognang totoo ini sa nagsosolong mga ina, na gustong-gustong magtao nin panahon na makaibaiba an saindang mga aki alagad kaipuhan na magtrabaho nin sekular. Paano ninda makukua an mahalagang marhay na panahon tanganing makaibaiba an saindang pamilya? “Ingatan mo an praktikal na kadonongan asin kakayahan nin pag-iisip,” an sadol kan Biblia. (Talinhaga 3:21) Puedeng gamiton kan mga magurang an “kakayahan nin pag-iisip” tanganing makatao nin panahon para sa pamilya. Paano?

Kun kamo nagtatrabahong ina na pagal-pagal na pakatapos na magtrabaho maghapon, taano ta dai magpatabang sa saindong mga aki sa pagluto? An siring na panahon na kamo magkaibanan magtatao nin oportunidad na magin mas dayupot sa kada saro. Sa primero, tibaad mas dakol na panahon an kaipuhan tanganing mahimong ilabot an saindong mga aki. Pero sa dai mahahaloy, manonompongan nindo na iyan nakagagayagaya asin ekonomiya pa ngani sa panahon.

Tibaad kamo sarong ama na kadakol na gigibohon kun Sabado asin Domingo. Taano ta dai asikasohon an nagkapira sa mga trabahong ini na kaibahan an saindong mga aki? Puede kamong magkomunikar sa sainda mantang kamo magkaibanan na nagtatrabaho asin kadungan kaiyan makakatao kamo nin mahalagang pagsasanay. An konseho kan Biblia na itadom an tataramon nin Dios sa saindong mga aki ineenkaminar kamo na kaolayon sinda ‘kun nagtutukaw sa saindong harong, naglalakaw sa dalan’—iyo nanggad, sa lambang oportunidad. Pagpaheling nin “praktikal na kadonongan” an pagkomunikar sa saindong mga aki mantang kamo magkaibanan na nagtatrabaho.

An pagtao nin panahon na makaibaiba an saindong pamilya may panhaloyan na pakinabang sa huri. “Sa mga nag-oorolay-olay igwa nin kadonongan,” an sabi nin sarong talinhaga sa Biblia. (Talinhaga 13:10) Paagi sa pagtao nin panahon na makipagkomunikar sa saindong pamilya, matatawan nindo sinda nin madonong na paggiya sa mga inaagihan na sakit sa aroaldaw na buhay. An siring na paggiya na itinatao ngonyan makaeekonomiya nin dakol na panahon asin kamondoan sa ngapit. Apuera kaini, makakokontribwir iyan sa kaogmahan nindo asin ninda. Tanganing ikatao an siring na paggiya, kaipuhan nindong gamiton an abundang suplay nin kadonongan na makukua sa Tataramon nin Dios, an Biblia. Gamiton iyan sa pagtokdo sa saindong mga aki asin sa paggiya sa mga lakad kan saindong pamilya.—Salmo 119:105.

[Retrato sa pahina 4]

An mga hoben na igwa nin dayupot na relasyon sa saindang mga magurang mas dikit an posibilidad na makamate nin emosyonal na tension

[Retrato sa pahina 5]

An marahay na komunikasyon may nagsosopay na pakinabang sa huri para sa buhay pampamilya

[Retrato sa pahina 6]

Mantang kamo nagtatrabaho kaiba an saindong aki, kamo makakapagkomunikar asin makatatao nin mahalagang pagsasanay