Panahon Asin Panahon na Daing Sagkod—Ano Talaga an Aram ta Manongod sa mga Iyan?

“AN PANAHON garo baga saro sa pinakamisteryosong klase nin eksperyensia nin tawo,” an sabi nin sarong ensiklopedya. Iyo, haros imposibleng tawan nin kahulogan an panahon sa simpleng mga termino. Tibaad sabihon ta na an panahon “minalihis,” “minaagi,” “minalayog,” asin na kita mismo naghihiro pa ngani sa “sulog nin panahon.” Alagad dai ta talaga aram kun ano an boot niatong sabihon.

An panahon tinawan nin kahulogan na an “distansia sa pag-oltanan nin duwang pangyayari.” Pero, garo baga sinasabi sa sato kan satong eksperyensia na an panahon dai nakadepende sa mga pangyayari; iyan garo baga nagpapadagos baga man may mangyari o dai. Sarong pilosopo an nagsasabi na an panahon sa totoo dai nag-eeksister kundi saro sanang bagay na iniimahinar. Puede daw na magin imbento sana kan satong imahinasyon an sarong bagay na pinasisikadan kan kadaklan niatong eksperyensia?

An Punto de Vista kan Biblia Dapit sa Panahon

An Biblia daing itinataong ano man na kahulogan sa panahon, na nagsusuherir na iyan tibaad dai kayang lubos na masabotan nin tawo. Kapareho iyan kan daing katapusan na kahiwasan kan espasyo, na nasasakitan man kitang saboton. Minalataw na an panahon saro sa mga bagay na an Dios sana an lubos na makasasabot, ta sia sana an “poon sa panahon na daing katapusan sagkod sa panahon na daing katapusan.”—Salmo 90:2.

Minsan ngani dai tinatawan nin kahulogan kan Biblia an panahon, iyan talagang nagtataram dapit sa panahon bilang sarong tunay na bagay. Primero, an Biblia nagsasabi sa sato na linalang nin Dios an “mga ilaw”—an saldang, bulan, asin mga bitoon—bilang mga pananda sa panahon, tanganing “magin mga tanda asin para sa kapanahonan asin para sa mga aldaw saka taon.” An dakol na pangyayaring nasusurat sa Biblia marigon na pinasisikad sa sulog nin panahon. (Genesis 1:14; 5:3-32; 7:11, 12; 11:10-32; Exodo 12:40, 41) An Biblia nagtataram man dapit sa panahon bilang sarong bagay na maninigong gamiton niato sa madonong na paagi tanganing makalinya sa mga magkakamit kan bendisyon nin Dios na pagkadaing sagkod nin panahon—an oportunidad na mabuhay sagkod lamang.—Efeso 5:15, 16.

Buhay na Daing Katapusan—Iyan daw Lohiko?

Kun paanong nakadedesganar an pagprobar na saboton kun ano talaga an panahon, para sa dakol na tawo an ideyang buhay na daing katapusan, o mabuhay sagkod lamang, nakariribaraw na marhay. An sarong dahelan kaini tibaad iyo na an satong eksperyensia dapit sa panahon kaidto pa pirmeng konektado sa siklo nin pagkamundag, pagtalubo, paggurang, asin kagadanan. Sa siring, ikinakonektar ta an dalagan nin panahon sa proseso nin paggurang mismo. Para sa dakol, an pag-isip sa ano man na laen na paagi magigin garo baga pagbalga sa mismong ideya dapit sa panahon. ‘Taano an mga tawo ta maninigong mapalaen sa garo baga inaagihan kan gabos na iba pang nabubuhay na linalang?’ an tibaad ihapot ninda.

An parateng nalilingawan sa paaging ini nin pangangatanosan iyo an bagay na sa dakol na kabtang an mga tawo dati nang napapalaen sa ibang mga linalang. Halimbawa, an mga hayop mayo kan intelektuwal na mga kakayahan na yaon sa mga tawo. Sa ibong kan ibang mga paghihingako, dai sinda nakakagibo kan lihis sa idinidirehir sa sainda kan saindang naturalesa na gibohon. Mayo man sinda kan mga balaog na abilidad sa arte ni kan kakayahan na ipaheling an pagkamoot asin apresasyon na yaon sa mga tawo. Kun an mga tawo tinawan nin mas dakol kan kualidad asin abilidad na ini na nagpapangyaring magin makahulogan an buhay, taano ta bakong posible na sinda tinawan man nin mas dakol na panahon kun dapit sa buhay mismo?

Sa ibong na kampi, bako daw na pambihira na an mga kahoy, na dai nakakapag-isip, nabubuhay nin rinibong taon sa nagkapirang kamugtakan, mantang an intelihenteng mga tawo puedeng mabuhay sana nin poko mas o menus 70 sagkod 80 taon? Bako daw masakit paniwalaan pero totoo na an mga pawikan, na mayo nin mga abilidad sa pag-imbento o arte, puedeng mabuhay nin labing 200 na taon, mantang an mga tawo, na tinawan nin abunda kan mga abilidad na ini, nabubuhay nin mayo pa nganing kabangaan kan lawig na iyan?

Minsan ngani an panahon asin panahon na daing sagkod dai lubos na masabotan nin tawo, an panugang buhay na daing katapusan sarong paglaom pa man giraray na marigon na napapasikad sa Biblia. Dian, an terminong “buhay na daing katapusan” minalataw nin haros 40 beses. Alagad kun katuyohan nin Dios na an mga tawo mabuhay sagkod lamang, taano ta dai pa iyan naotob? An hapot na ini ipaliliwanag sa sunod na artikulo.