Hale sa Grabeng Kadukhaan Pasiring sa Pinakadakula sa mga Kayamanan

ISINAYSAY NI MANUEL DE JESUS ALMEIDA

Namundag ako kan Oktubre 1916, an kangodhan sa 17 aki. An siyam sa sakong matuang tugang na lalaki asin babae nagadan sa helang asin malnutrisyon, kaya nungka ko na sindang namidbid. Kaming natada na walo nag-erok na kaiba kan samong mga magurang sa sarong sadit na baryo harani sa Porto, Portugal.

AN SAMONG simpleng harong may sadit na sala asin sarong kuarto. An inomon na tubig sinasakdo sa sarong bobon na mga kabangang kilometro an rayo, asin primitibo an samong mga pasilidad sa pagluto.

Basta kaya na kan hawak kan sakong matuang mga tugang na lalaki, sinda minapoon nang magtrabaho sa maisan. An saindang ginaganar nakatabang na masustentohan an pagkakan kan pamilya. Sa tabang ninda ako sana an aki na nakapag-eskuela nin kadikit. Minsan ngani masakit an samong buhay, labi-labi an pagkafiel mi sa Iglesia Katolika, na naglalaom na minsan paano makatatabang ini sa samong buhay.

Durante kan bulan nin Mayo, igwa kan inapod na nobena sa simbahan. Sa laog nin siyam na sunod-sunod na aldaw, kami naglalakaw pasiring sa simbahan sa amay na aga mantang madiklom pa. Duman namimibi kami, na naniniwala na ini magbubunga nin bendisyon hale sa Dios. Naghona man kami na an padi sarong tawong banal, representante nin Dios. Alagad, pag-abot nin panahon, naliwat an samong pagmansay.

Paghanap sa Sarong Bagay na Mas Marahay

Kun dai kami nakakabayad kan buhis sa simbahan, an padi dai tinatawan nin konsiderasyon an samong labi-labing kagipitan sa pinansial. Nadesganar kami kaini. Biglang nagliwat an sakong impresyon sa simbahan, kaya kan mag-18 na ako, nagdesisyon ako na bayaan an sakong pamilya tanganing aramon kun mayo na nin mas marahay sa buhay kisa pagtrabaho sa oma asin pakisuway sa simbahan. Kan 1936, nag-abot ako sa Lisbon, an kabiserang siudad kan Portugal.

Duman ko namidbid si Edminia. Minsan ngani an pagmate ko linoko ako nin relihion, sinunod mi an kostumbre asin nagpakasal sa Iglesia Katolika. Dangan kan 1939, nagpoon an Guerra Mundial II. Durante kan guerra, ako an namahala sa 18 bodega, asin nagpapadara kami nin sagkod sa 125 trak na pano nin materyales na panguerra sa sarong aldaw.

An makatatakot na marhay na mga pangyayari sa guerra kaiba an pagkaimbueltong marhay kan Iglesia Katolika nakaapektar na marhay sa sako. Inisip-isip ko, ‘An Dios daw talagang may pagmakolog sa katawohan? Paano niato sia maninigong sambahon?’ Pakalihis nin dakol na taon kan 1954, an sarong gurang nang lalaki, saro sa Mga Saksi ni Jehova, kinaolay ako mapadapit sa mga hapot ko. Liniwat kan pag-oolay na ini an bilog kong buhay.

Naogma sa Paglaom kan Biblia

An maboot na lalaking ini, si Joshua, ipinaliwanag sa sako na an Kahadean nin Dios iyo an solamenteng solusyon sa mga problema kan kinaban asin na an katoninongan asin katiwasayan maootob sana paagi sa pamamahala kan Kahadean. (Mateo 6:9, 10; 24:14) Naogma akong marhay sa sinabi nia, alagad nagduwaduwa ako na akoon an saiyang mga paliwanag huli sa dati kong eksperyensia sa relihion. Kan alokon nia ako nin pag-adal sa Biblia, inako ko iyan sa kondisyon na dai sia mahagad nin kuarta asin na dai sia mataram manongod sa politika. Uminoyon sia, na inaasegurar ako na daing bayad an alok nia.—Kapahayagan 22:17.

Marikas na nagtalubo an sakong kompiansa ki Joshua. Kaya may hinagad ako sa saiya na gusto ko na kaidtong aki pa ako. “Puede daw akong magkaigwa nin personal na kopya ko kan Biblia?” Pakaakoa kaiyan, abaang ogma ko na mabasa sa kaenot-enote sa Tataramon kan satong Kaglalang mismo an mga panuga na arog kan: “An Dios mismo masasakaibanan [kan katawohan]. Asin papahidon nia an gabos na luha sa saindang mga mata, asin an kagadanan mawawara na, dai na sagkod magkakaigwa nin pagmondo ni pagtangis ni kolog. An enot na mga bagay nakalihis na”!—Kapahayagan 21:3, 4.

Sa partikular, nakararanga para sa sako an mga panuga kan Biblia manongod sa paghale kan kadukhaan asin helang. An fiel na si Eliu nagsabi dapit sa Dios: “Sia nagtatao nin kakanon na abunda.” (Job 36:31) Asin sa irarom kan matanos na pamamahala kan Kahadean nin Dios, an Biblia nagsasabi, “mayo nin nag-eerok na masabi: ‘Naghehelang ako.’” (Isaias 33:24) Kanigoan kamamomoton na interes ni Jehova Dios sa katawohan! Nagtalubo nanggad an sakong interes sa saiyang mga panuga!

Enot akong nag-atender sa pagtiripon kan Mga Saksi ni Jehova kan Abril 17, 1954. Espesyal na pagtiripon idto—an selebrasyon kan Memorial kan kagadanan ni Cristo. Poon kaidto, regular akong marhay sa mga pagtiripon. Pinonan ko tolos na ihiras sa iba an marahay na mga bagay na nanonodan ko. Kan mga aldaw na idto sa Portugal, may piknik kami kada bulan harani sa baybayon, dangan nagkakaigwa kami nin bautismo. Pitong bulan an nakaagi pakatapos na makipag-olay sa sako si Joshua, nagdusay ako ki Jehova Dios asin sinimbolisaran iyan paagi sa bautismo sa tubig sa kadagatan.

Sa kapinonan kan 1954 mga sanggatos sana an Saksi sa bilog na Portugal. Sa siring, dakula an pangangaipo para sa mga lalaki na mangengenot sa paghuhulit. Marikas an sakong pag-oswag sa espirituwal, asin dai nahaloy tinawan ako nin mga paninimbagan sa laog kan kongregasyon. Kan 1956, ninombrahan ako na magin lingkod kan kongregasyon, an apod kaidto sa nangengenot na paraataman, sa ikaduwang kongregasyon kan Mga Saksi ni Jehova sa Lisbon. Ngonyan, labi na sa sanggatos an kongregasyon sa siudad na ini asin sa hararaning banwaan kaiyan.

Nakinabang Paagi sa Pagpaheling nin Pagkamapag-istimar

Minsan ngani tikapo kami ni Edminia sa pinansial, an samong pinto pirmeng bukas para sa samong Kristianong mga tugang. Kan 1955 an sarong payunir, an apod sa bilog na panahon na mga paraebanghelyo kan Mga Saksi ni Jehova, naghapit sa Portugal mantang nagbibiahe hale sa saiyang harong sa Brazil pasiring sa internasyonal na “Mapangganang Kahadean” na Asamblea sa Alemania. Huli sa mga problema sa transportasyon, sia nagdagos sa harong mi nin sambulan, asin nakinabang nanggad kaming marhay sa espirituwal sa saiyang pagsongko!

Kabale sa nagin mga bisita sa samong harong kan panahon na idto an mga miembro kan pamilya sa opisina prinsipal kan Mga Saksi ni Jehova sa Brooklyn, Nueva York, arog ki Hugo Riemer asin an saiyang kakuarto na si Charles Eicher. Namanggi sinda sa samo asin nagtao nin mga pahayag sa mga tugang na Portugues. Siring sa bagong himsa na mga siyo na nakabuka an mga tuka, inantisipar mi an malaman na espirituwal na mga pidaso nin pagkakan na itinao ninda.

An nagbibiaheng mga paraataman kan Mga Saksi ni Jehova nagdagos man sa samong harong durante kan saindang mga pagsongko. An dai malilingawan na bisita kan 1957 iyo si Álvaro Berecochea, an paraataman sa sangang opisina kan Morocco, na iinasignar na sumongko sa Portugal tanganing parigonon an boot kan mga tugang. Nag-atender sia sa pag-adal sa libro sa samong harong, asin iininsistir mi na sa samo sia magdagos sagkod na sia nasa Portugal. Kami binendisyonan na marhay asin tuminaba sa espirituwal durante kan saiyang sambulan na pagsongko, mantang si Álvaro tuminaba sa pisikal bilang resulta kan masiram na luto kan sakong mahal na si Edminia.

An grabeng kadukhaan, siring kan inagihan ko kan ako aki pa, puedeng magkaigwa nin hararom na epekto sa sarong tawo. Pero, nasabotan ko na mientras na kita orog na nagtatao ki Jehova asin sa saiyang fiel na mga lingkod, orog man nia kitang binebendisyonan. An bagay na ini paorootrong nakatudok sa sakong isip mantang kami nagpapaheling nin pagkamapag-istimar sa gabos na magigibohan mi kaiyan.

Sa samong kombension sa Porto kan 1955, ipinaisi an manongod sa internasyonal na kombension kan Mga Saksi ni Jehova na gigibohon sa Yankee Stadium sa Siudad nin Nueva York sa 1958. May ilinaag na kahon nin kontribusyon sa kada Kingdom Hall sa nasyon—na kan panahon na idto kakadikit pa sana—tanganing makatabang na masustentohan an pagpadara nin mga delegadong Portugues sa kombension. Maiimahinar daw nindo an samong kagayagayahan kan kaming mag-agom mapili na magin kabilang sa mga delegadong ini? Abaang kagayagayahan na sumongko sa pankinaban na opisina prinsipal kan Mga Saksi ni Jehova sa Brooklyn mantang kami nasa Estados Unidos para sa kombension!

Pagtagal sa Paglamag

Kan 1962 prinohibir an paghuhulit kan Mga Saksi ni Jehova sa Portugal, asin an mga misyonero—kabilang si Eric Britten, Domenick Piccone, Eric Beveridge, asin an saindang agom—pinahale. Pagkatapos, dai kami tinogotan na magtiripon sa mga Kingdom Hall, kaya ginibo mi iyan sa hilom sa pribadong mga harong; ni posible pa man na magkaigwa nin darakulang kombension sa Portugal. Kaya nagin paninimbagan ko na iareglo an transportasyon kan samong Kristianong mga tugang na lalaki asin babae na makaatender sa siring na mga kombension sa ibang nasyon.

Bakong pasil an pag-areglo nin biahe pasiring sa ibang nasyon para sa kadakol na Saksi. Pero, bawi man an paghihingoa, kun iisipon an makangangalas na espirituwal na mga pakinabang na inako kan mga tugang na Portugues. Kanigoan kanakapakokosog na eksperyensia para sa sainda na makaatender sa mga kombension sa Switzerland, Inglaterra, Italia, asin Pransia! An siring na mga kombension nagtao man nin oportunidad sa sainda na makadara nin mga literatura pabalik sa nasyon. Durante kan mga taon na idto, naggibo kami nin dakol na kahagadan na irehistro bilang relihiosong organisasyon sa Portugal, alagad sinayumahan an gabos na kahagadan na ini.

Pakatapos na pahaleon an mga misyonero sa kapinonan nin 1962, an pulisiya sekreta nagpoon na paorogon an kampanya kaiyan tanganing papondohon an samong paghuhulit. Dakol sa samong mga tugang na lalaki asin babae an inarestar asin dinara sa korte. An dokumentadong mga report manongod sa nagkapira sa mga pangyayaring ini ipinublikar sa magasin na ini asin sa kaibang magasin kaiyan na Awake!a

Kabilang sa mga nabilanggo huli sa paghuhulit an sarong payunir na nahulitan ko kan maogmang bareta kan Kahadean nin Dios. Huling nakua kan mga pulis an adres ko sa mga gamit nia, ipinaapod ako asin inusisa.

Pagkatapos, may duwang pulis na nagduman sa sakong harong. Kinompiskar ninda an sakong mga pantabang sa pag-adal sa Biblia siring man an 13 kopya kan Biblia. Ipinadagos ninda an saindang panriribok, na may total na pitong beses na nagpabalikbalik tanganing rekisahon an samong solar. Sa lambang pangyayari, pinaoranan ninda kami nin mga hapot.

Nagkapirang beses akong ipinaapod tanganing magtestigo para sa mga kapwa Saksi sa mga kaso sa korte. Minsan ngani mayo akong gayo nin sekular na edukasyon, si Jehova tinawan ako nin ‘kadonongan na dai napaglabanan o nadiskutir kan gabos na kaiwal.’ (Lucas 21:15) Sa sarong pangyayari an huwes napangalas na marhay sa sakong testimonya kaya naghapot sia kun saen ako nakaabot sa pag-eskuela. An gabos na nasa korte nagngirisi kan sabihon ko na nakaabot sana ako sa ikaapat na grado.

Mantang nag-oorog an paglamag, iyo man an bilang kan mga naghimate sa mensahe kan Kahadean. Sa siring, an dai pang 1,300 na Saksi sa Portugal kan 1962 nagin labi sa 13,000 kan 1974! Mientras tanto, kan Mayo 1967, inimbitaran ako na maglingkod bilang nagbibiaheng paraataman. Sa gibohon na ini sinongko ko an mga kongregasyon kan Mga Saksi ni Jehova tanganing pakosogon sinda sa espirituwal.

Pagkamit kan Pinakadakula sa mga Kayamanan

Kan Disyembre 1974, nagkapribilehio ako na makaiba sa pagparehistro na naglegalisar sa gibohon kan Mga Saksi ni Jehova sa Portugal. Kan sunod na taon kaming mag-agom nagin miembro kan pamilyang Bethel kan Mga Saksi ni Jehova sa Estoril. Ninombrahan man ako na maglingkod bilang miembro kan Komite kan Sanga sa Portugal.

Abaang kagayagayahan na maheling an paghuhulit na nag-ooswag sa Portugal asin sa mga teritoryo na nasa superbisyon kan samong sangang opisina! Kabale digdi an Angola, Azores, Cape Verde, Madeira, saka São Tomé asin Príncipe. Sa nag-aging mga taon nakaoogmang maheling an mga misyonero hale sa Portugal na isinugong maglingkod sa kadagaan na ini, kun saen ipinaheling an dakulaon na interes sa mensahe kan Kahadean. Imahinara an samong paggayagaya ngonyan na magkaigwa nin labi sa 88,000 na parabalangibog kan Kahadean sa mga lugar na ini, kabale an labi sa 47,000 sa Portugal! An bilang kan mga nag-atender sa Memorial sa mga nasyon na ini kan 1998 luminabi sa 245,000, kun ikokomparar sa mayo pang 200 kan ako magin Saksi kan 1954.

Kami ni Edminia bilog na pusong minaoyon sa salmista sa Biblia na nagsabi na ‘an sarong aldaw sa mga patyo ni Jehova orog na marahay kisa sarong ribo sa ibang lugar.’ (Salmo 84:10) Kun iniisip ko giraray an sakong hababang mga kapinonan asin ikomparar iyan sa espirituwal na mga kayamanan na nakamtan ko poon kaidto, an namamatean ko kapareho ni propeta Isaias: “O Jehova, ika an sakuyang Dios. Pinamumuraway taka, inoomaw ko an saimong ngaran, huli ta naggibo ka nin makangangalas na mga bagay . . . Huli ta ika nagin kakosogan kan hababa, kakosogan kan dukha.”—Isaias 25:1, 4.

[Nota sa Ibaba]

[Mga retrato sa pahina 24]

Sa itaas: Si Tugang na Almeida sa Lisbon na ipinapaisi an areglo na pagpadara nin mga delegado sa kombension sa Nueva York kan 1958

Sa tahaw: Pagkondukta nin arogan na miting kan mga lingkod sa “Katoninongan sa Kinaban” na Internasyonal na Asamblea sa Paris

Sa ibaba: Arkiladong mga auto na nag-aandam para sa pandistritong kombension sa Pransia

[Retrato sa pahina 25]

Pagkondukta nin pan-agang pagsamba sa sangang opisina sa Portugal

[Retrato sa pahina 25]

Sangang opisina sa Portugal, na idinedikar kan 1988

[Retrato sa pahina 26]

Nakaparigon sa boot niamo an mga pahayag ni Tugang na Hugo Riemer kan sia nagsongko hale sa Bethel sa Brooklyn

[Retrato sa pahina 26]

Kaiba an sakong agom