Kababaan nin Boot—Sarong Kualidad na Nagpapalakop nin Katoninongan
Kanigoan kanakaoogma kan kinaban kun an gabos nagpapaheling nin kababaan nin boot. An mga indibiduwal magigin bakong gayong kadakol kan hinahagad, an mga miembro nin pamilya bakong gayong makiiwalon, an mga korporasyon bakong gayong may pakipagdaogan, asin an mga nasyon bakong gayong maluminaban. Gusto daw nindong mabuhay sa arog kaiyan na kinaban?
AN TUNAY na mga lingkod ni Jehova Dios nag-aandam na para sa saiyang ipinanugang bagong kinaban, na dian an kababaan nin boot lakop na ibibilang, bako na kaluyahan, kundi kakosogan asin birtud. (2 Pedro 3:13) Sa katunayan, pinatatalubo na ninda an kualidad na kababaan nin boot dawa ngonyan. Taano? Nangorogna ta ini an kahagadan sa sainda ni Jehova. An saiyang propeta na si Miqueas nagsurat: “Sinabihan ka nia, O daganon na tawo, kun ano an marahay. Asin anong balos an hinahagad sa saimo ni Jehova kundi na gumibo ka nin hustisya asin mamoot sa kabootan asin na magin hababa an boot sa paglakaw sa kaibahan kan saimong Dios?”—Miqueas 6:8.
An kababaan nin boot puedeng magkaigwa nin dakol na kahulogan, arog nin kadaihan nin kahambogan, o kapalangkawan, asin pag-alangan na ipaghambog an sadiring mga abilidad, nagibo, asin rogaring. Segun sa sarong reperensia, an kababaan nin boot nangangahulogan man nin “dai paglampas sa limitasyon.” An saro na hababa an boot dai minalampas sa limitasyon nin tamang gawe-gawe. Rinerekonoser nia man na may mga limitasyon sa kaipuhan niang gibohon asin kaya niang gibohon. Sia nakaaaram na may mga bagay na mayo sia nin diretso. Daing duwa-duwa na kita naaakit sa mga tawo na hababa an boot. “Mayo nang mas makawiwili kisa tunay na kababaan nin boot,” an isinurat kan poetang Ingles na si Joseph Addison.
An kababaan nin boot bakong natural na karakteristiko nin bakong sangkap na mga tawo. Kaipuhan na kita maghingoa na pataluboon an kualidad na ini. Para sa pagparigon kan satong boot, an Tataramon nin Dios nagsasaysay nin dakol na pangyayari na iiniilustrar an kababaan nin boot sa manlaenlaen na porma kaiyan.
Duwang Hade na Hababa an Boot
An saro sa pinakamaimbod na mga lingkod ni Jehova iyo si David, na hoben pa kan sia linahidan bilang an magigin hade kan Israel. Pakatapos kaiyan, an nagrereynar na si Hadeng Saul biyong ginipit si David paagi sa pagmamaigot na gadanon sia asin paagi sa pagpuersa sa saiya na mamuhay bilang sarong dulag.—1 Samuel 16:1, 11-13; 19:9, 10; 26:2, 3.
Dawa nasa siring na mga kamugtakan, rinekonoser ni David na may mga limitasyon sa maninigo niang gibohon sa pagprotehir sa saiyang buhay. Sarong beses kan nasa kaawagan, si David nagsayumang togotan si Abisai na gibohan nin maraot an nagtotorog na si Hadeng Saul, na sinasabi: “Dai ko lamang pepensaron, sa punto de vista ni Jehova, na bikyawon an sakong kamot tumang sa linahidan ni Jehova!” (1 Samuel 26:8-11) Si David nakaaaram na bako niang kabtang an paghale ki Saul sa katongdan bilang hade. Sa siring ipinaheling ni David an kababaan nin boot sa pangyayaring ini paagi sa dai paglampas sa limitasyon nin tamang gawe-gawe. Kaagid kaiyan, an mga lingkod nin Dios sa presenteng panahon nakaaaram na “sa punto de vista ni Jehova,” may mga bagay na dai talaga ninda magigibo, dawa kun may nakatayang buhay nin tawo.—Gibo 15:28, 29; 21:25.
An aki ni Hadeng David na si Salomon nagpaheling man nin kababaan nin boot bilang sarong hoben na lalaki, minsan ngani sa medyo laen na paagi. Kan si Salomon patukawon sa trono, sia nakamate nin kakulangan nin kakayahan na isaabaga an magabat na paninimbagan nin hade. Sia namibi: “Jehova na sakong Dios, ika mismo an guminibo sa saimong lingkod na magin hade bilang kasalihid ni David na sakong ama, asin ako sadang pang aki. Dai ako tatao kun paano maluwas asin kun paano malaog.” Malinaw nanggad, aram ni Salomon an saiya mismong kakulangan nin abilidad asin eksperyensia. Sia kaidto hababa an boot, mayo nin kahambogan, o kapalangkawan. Si Salomon naghagad nin pakamansay ki Jehova, asin an saiyang kahagadan itinao.—1 Hade 3:4-12.
An Mesiyas Asin an Saiyang Parapangenot
Labing 1,000 taon pakalihis kan kaaldawan ni Salomon, ginibo ni Juan na Bautisador an pag-andam kan dalan para sa Mesiyas. Bilang parapangenot kan Linahidan na Saro, inootob ni Juan an hula sa Biblia. Puede kutana niang ipaghambog an saiyang pribilehio. Puede man kutanang hingoahon ni Juan na tawan nin onra an saiyang sadiri huli ta sia kadugo kan Mesiyas. Alagad sinabi ni Juan sa iba na alangan ngani siang maghubad kan sandalyas ni Jesus. Asin kan ipresentar ni Jesus an saiyang sadiri para sa bautismo sa Salog nin Jordan, si Juan nagsabi: “Ako an nagkakaipo na bautismohan mo, asin ika an minadigdi sa sako?” Ipinaririsa kaini na si Juan bakong mahambog na tawo. Sia hababa an boot.—Mateo 3:14; Malaquias 4:5, 6; Lucas 1:13-17; Juan 1:26, 27.
Pakabautismohi ki Jesus, pinonan nia an bilog na panahon na ministeryo, na naghuhulit kan maogmang bareta kan Kahadean nin Dios. Maski ngani si Jesus sarong sangkap na tawo kaidto, sinabi nia: “Dai ako makagigibo ni sarong bagay sa sadiri kong boot . . . pinagmamaigotan kong maotob, bakong an sadiri kong kabotan, kundi an kabotan nia na nagsugo sa sako.” Apuera kaini, si Jesus dai naghanap nin onra hale sa tawo, kundi itinao nia ki Jehova an kamurawayan sa gabos na bagay na ginibo nia. (Juan 5:30, 41-44) Kanigoan na kababaan nin boot!
Malinaw nanggad, kun siring, an maimbod na mga lingkod ni Jehova—arog baga ni David, Salomon, Juan na Bautisador, asin minsan ngani an sangkap na tawong si Jesu-Cristo—nagpaheling nin kababaan nin boot. Sinda dai naghambog, bakong mapalangkaw, o maabhaw, asin dai naglampas sa tamang mga limitasyon. An saindang halimbawa igo nang dahelan para sa mga lingkod ni Jehova sa presenteng aldaw na magpatalubo asin magpaheling nin kababaan nin boot. Pero, igwa pa nin ibang mga dahelan para gibohon iyan.
Sa maribok na peryodong ini sa kasaysayan nin katawohan, an kababaan nin boot sarong kualidad na may dakulang halaga para sa tunay na mga Kristiano. Pinangyayari kaiyan na magkaigwa an saro nin pakipagkatoninongan ki Jehova Dios, sa mga kapwa tawo, asin sa sadiri.
Pakipagkatoninongan ki Jehova Dios
An pakipagkatoninongan ki Jehova posible sana kun kita dai minalampas sa limitasyon na itinatao nia para sa tunay na pagsamba. An satong enot na mga magurang, si Adan asin Eva, luminampas sa limitasyon na itinao nin Dios, asin sinda nagin an enot na mga tawo na nabiktima nin kadaihan nin hababang boot. Iwinara ninda an saindang marahay na kamugtakan sa atubangan ni Jehova, siring man an saindang erokan, an saindang ngapit, asin an saindang buhay. (Genesis 3:1-5, 16-19) Dakulaon nanggad na karibay!
Makanood kita sa pagkasudya ni Adan asin Eva, huli ta an tunay na pagsamba nagbubugtak nin mga limitasyon sa kun paano kita dapat gumawe. Halimbawa, sinasabi kan Biblia na “bakong mga parapakisaro, ni mga parasamba sa idolo, ni mga parasambay, ni mga binabae, ni mga lalaki na minadorog sa kapwa lalaki, ni mga parahabon, ni mga paslo, ni mga paraburat, ni mga paramuda, ni mga parakikil an magmamana kan kahadean nin Dios.” (1 Corinto 6:9, 10) Madonong na itinatao ni Jehova an mga limitasyon na ini para sa satong ikararahay, asin ipinaheheling niato an kadonongan paagi sa dai paglampas sa mga limitasyon na ini. (Isaias 48:17, 18) An Talinhaga 11:2 nagsasabi sa sato: “Yaon sa mga may hababang boot an kadonongan.”
Ano kun an sarong relihiosong organisasyon sinasabihan kita na puede niatong lampasan an mga limitasyon na ini asin kamtan pa man giraray an pakipagkatoninongan sa Dios? An organisasyon na iyan hinihingoang ilagalag kita. Sa ibong na lado, an kababaan nin boot nakatatabang sa sato na kultibaron an dayupot na relasyon ki Jehova Dios.
Pakipagkatoninongan sa mga Kapwa Tawo
An kababaan nin boot nagpapalakop man nin matoninong na relasyon sa iba. Halimbawa, kun an mga magurang nagtatao nin halimbawa sa pagigin kontento sa saindang mga pangangaipo asin sa pagpaorog sa espirituwal na mga bagay, an saindang mga aki mas posibleng arogon an kaparehong aktitud. An mga hoben mas mapapasilan na magin kontento, dawa kun dai ninda pirmeng nakakamtan an gusto ninda. Matatabangan sinda kaini na mamuhay na may kababaan nin boot, asin an buhay pampamilya magigin mas matoninong.
An mga nasa katongdan nin pangangataman kaipuhan na partikularmenteng mag-ingat na magin hababa an boot asin dai abusohon an saindang autoridad. Halimbawa, an mga Kristiano pinagbobotan: “Dai kamo maglihis sa mga bagay na nasusurat.” (1 Corinto 4:6) Aram kan kamagurangan sa kongregasyon na dai ninda dapat hingoahon na ipirit sa iba an sadiri nindang personal na mga gusto. Imbes, ginagamit ninda an Tataramon nin Dios bilang basehan para sa pag-enkaminar sa tamang gigibohon kun dapit sa gawe-gawe, paggubing, pag-alinyar, o pag-aling-aling. (2 Timoteo 3:14-17) Kun naheheling kan mga miembro kan kongregasyon na an kamagurangan dai minalampas sa mga limitasyon sa Kasuratan, ini nagpapaoswag nin paggalang para sa mga lalaking ini asin nagkokontribwir sa mainit, mamomoton, asin matoninong na espiritu sa kongregasyon.
Pakipagkatoninongan sa Sadiri
An mga naggigibo nin kababaan nin boot binabalosan nin panlaog na katoninongan. An indibiduwal na hababa an boot dai nababangkag na marhay sa ambisyon. Bako ining pagsabi na sia mayo nin personal na mga pasohan. Halimbawa, tibaad magmawot sia nin dugang pang mga pribilehio nin paglilingkod, alagad sia naghahalat sa Dios, asin itinatao an kredito ki Jehova sa ano man na Kristianong pribilehio na inaako nia. Dai iyan minamansay bilang personal na mga nagibo. Ini nagpapadayupot sa saro na hababa an boot ki Jehova, “an Dios nin katoninongan.”—Filipos 4:9.
Ipamugtak ta baga na kun minsan nagsasaboot kita na nalaktawan kita nin iba. Bako daw na mas marahay na malipasan huli ta kita hababa an boot kisa daing kababaan nin boot na darahon an atension sa satong sadiri? An mga indibiduwal na hababa an boot bakong bangkag sa ambisyon. Sa siring, sinda may pakipagkatoninongan sa sadiri, na kapakipakinabang para sa emosyonal asin pisikal na ikararahay.
Pagpatalubo Asin Pagpadanay nin Kababaan nin Boot
Si Adan asin Eva nagpadaog sa kadaihan nin kababaan nin boot—sarong karakteristiko na ipinasa ninda sa saindang mga gikan. Ano an makatatabang sa sato na malikayan an iyo man sanang sala na ginibo kan enot niatong mga magurang? Paano niato mapatatalubo an marahay na kualidad nin kababaan nin boot?
Sa primero, makatatabang sa sato an tamang pakasabot kan satong kamugtakan kun ikokomparar ki Jehova, an Kaglalang kan uniberso. Anong personal na mga nagibo an puede tang hingakoon na sato na ikakokomparar sa mga nagibo nin Dios? Hinapot ni Jehova an saiyang fiel na lingkod na si Job: “Haen ka kan lalangon ko an daga? Magsabi ka, kun igwa ka nin pakasabot.” (Job 38:4) Si Job mayo nin ikasimbag. Bako daw na kita limitado man an kaaraman, abilidad, asin eksperyensia? Bako daw na kapakipakinabang para sa sato na rekonoseron an satong mga limitasyon?
Apuera kaini, sinasabi sa sato kan Biblia: “Sadiri ni Jehova an daga asin an nakakapano dian, an mabungang daga asin an mga nag-eerok dian.” Kabale digdi “an lambang layas na hayop kan kadlagan, an mga hayop sa rinibong kabukidan.” Puedeng sabihon ni Jehova: “Sakuya an pirak, asin sakuya an bulawan.” (Salmo 24:1; 50:10; Haggeo 2:8) Anong mga rogaring an puede tang iluwas na ikakokomparar sa mga rogaring ni Jehova? Tara, dawa an pinakamayaman na tawo mayo nin dahelan na ipaghambog an nasa saiya! Kun siring, madonong na sunodon an ipinasabong na hatol ni apostol Pablo sa mga Kristiano sa Roma: “Paagi sa dai na kutana maninigong kabootan na itinao sa sako sinasabihan ko an lambang saro dian sa saindo na dai mag-isip dapit sa saiyang sadiri nin orog kisa maninigong isipon.”—Roma 12:3.
Bilang mga lingkod nin Dios na nagmamawot na kultibaron an kababaan nin boot, kita maninigong mamibi para sa mga bunga kan espiritu—pagkamoot, kagayagayahan, katoninongan, pakatios, kabootan, karahayan, pagtubod, kahoyoan, asin pagpopogol sa sadiri. (Lucas 11:13; Galacia 5:22, 23) Taano? Huli ta an kada saro kan mga kualidad na ini gigibohon na mas pasil para sa sato na magin hababa an boot. Halimbawa, an pagkamoot sa mga kapwa tawo matabang sa sato na labanan an tendensia na magin mahambog o mapalangkaw. Asin an pagpopogol sa sadiri pangyayarihon kitang pumondo asin mag-isip bago gumawe na daing kababaan nin boot.
Magmaan kita! Kita dayaday na nangangaipo na magmaan tumang sa mga natatagong peligro nin kadaihan nin kababaan nin boot. Duwa sa mga hade na nasambitan kasubago bakong hababa an boot sa gabos na panahon. Si Hadeng David nagin ragap kan gibohon an pagbilang sa Israel, bagay na tumang sa kabotan ni Jehova. Si Hadeng Salomon nawaran nin kababaan nin boot sagkod sa punto nin pagpartisipar sa falsong pagsamba.—2 Samuel 24:1-10; 1 Hade 11:1-13.
Sagkod na yaon an daing Dios na sistemang ini nin mga bagay, kinakaipo an dayaday na pagpuka tanganing magin hababa an boot. Minsan siring, kapakipakinabang an paghihingoa. Sa bagong kinaban nin Dios, an sosyedad nin tawo magigin kompuesto sana nin mga hababa an boot. Ibibilang ninda an kababaan nin boot na kakosogan, bakong kaluyahan. Abaa kagayon kun an gabos na indibiduwal asin pamilya bendisyonan na nin katoninongan na bunga nin kababaan nin boot!
[Ritrato sa pahina 23]
Si Jesus may kababaan an boot na itinao an kredito ki Jehova para sa gabos na ginibo nia