Watchtower ONLINE NA LIBRARYA
Watchtower
ONLINE NA LIBRARYA
Bicol
  • BIBLIYA
  • PUBLIKASYON
  • PAGTIRIPON
  • w02 2/15 p. 13-17
  • Nakaya Ninda an mga Tonok sa Saindang Laman

Mayong video na available para digdi.

Sori, may error sa pag-load kan video.

  • Nakaya Ninda an mga Tonok sa Saindang Laman
  • An Torrengbantayan Nagpapahayag kan Kahadean ni Jehova—2002
  • Mga Subtema
  • Kaagid na Materyal
  • Kun Taano ta Garo mga Tonok an mga Pagbalo
  • An mga Tonok na Nagpasakit ki Mefiboset
  • Nakaya ni Nehemias an mga Kasakitan Nia
  • Nakaya kan Dakol na Iba Pang Fiel
  • An “Tunok sa Laman” ni Pablo
    An Satong Kristiyanong Pamumuhay Asin Ministeryo—Workbook Para sa Pagtiripon—2019
  • Pakahimong Makaya an “Sarong Tonok sa Laman”
    An Torrengbantayan Nagpapahayag kan Kahadean ni Jehova—2002
  • Hapot Hali sa mga Parabasa
    An Torrengbantayan Nagpapahayag kan Kahadian ni Jehova (Pag-aadalan)—2022
  • Kamo daw Igwang “Tonok sa Laman”?
    An Satong Ministeryo sa Kahadean—1998
Iba Pa
An Torrengbantayan Nagpapahayag kan Kahadean ni Jehova—2002
w02 2/15 p. 13-17

Nakaya Ninda an mga Tonok sa Saindang Laman

“Ako tinawan nin sarong tonok sa laman, sarong anghel ni Satanas, na padagos na magtampal sa sako.”​—2 CORINTO 12:7.

1. Ano an nagkapirang problema na napapaatubang sa mga tawo ngonyan?

MAY tinitios daw kamong sarong nagpapadagos na kasakitan? Kun igwa, dai kamo nagsosolo. Sa “delikadong mga panahon [na ini] na masakit pakibagayan,” kinakayang atubangon kan fiel na mga Kristiano an makuring pagtumang, mga problema sa pamilya, helang, kahaditan sa pinansial, kapurisawan sa emosyon, pagkagadan nin mga namomotan, asin iba pang kadepisilan. (2 Timoteo 3:1-5) Sa nagkapirang kadagaan, an buhay nin dakol namemeligro huli sa mga kakulangan sa pagkakan asin guerra.

2, 3. Anong negatibong saboot an tibaad ibunga kan garo tonok na mga problemang inaatubang niato, asin paano iyan puedeng magin peligroso?

2 An siring na mga problema puedeng magin dahelan na an saro makamate na biyong nagagabatan, nangorogna kun magsabaysabay an dakol na kasakitan. Mangnoha an sinasabi kan Talinhaga 24:10: “Ika daw nanluya an boot sa aldaw nin kasakitan? An saimong kosog magigin kadikit.” Iyo, an panluluya nin boot huli sa mga kasakitan niato puedeng halean kita kan kinakaipuhan na marhay na kosog asin magpaluya kan satong determinasyon na magtagal sagkod sa katapusan. Taano man?

3 Bueno, an panluluya kan boot puedeng magpangyari na mawara niato an satong pagigin makatanosan. Halimbawa, madali para sa sato na padakulaon an mga kasakitan niato asin magpoon na makamate nin pagkaherak sa satong sadiri. An nagkapira tibaad ngani mag-agrangay sa Dios, “Tadaw ta tinotogotan mong mangyari ini sa sako?” Kun an siring na negatibong saboot magkagamot sa puso nin saro, puede kaiyan na luway-luway na raoton an saiyang kagayagayahan asin kompiansa. An sarong lingkod nin Dios puedeng panluyahan na marhay nin boot kaya tibaad sumuko na ngani sia sa pakikipaglaban kan “marahay na pakilaban kan pagtubod.”​—1 Timoteo 6:12.

4, 5. Sa nagkapirang kamugtakan, paano imbuelto si Satanas sa mga problema niato, alagad ta puede kitang magkaigwa nin anong kompiansa?

4 Bako nanggad si Jehova Dios an dahelan kan mga kasakitan niato. (Santiago 1:13) An nagkapirang pagbalo nangyayari sa sato huli nanggad ta naghihingoa kitang magin fiel sa saiya. Sa katunayan, an gabos na naglilingkod ki Jehova ginigibo an saindang sadiri na magin punteriya kan saiyang pangenot na kaiwal, si Satanas na Diablo. Sa halipot na sanang panahon na natatada sa saiya, an maraot na “dios kan sistemang ini nin mga bagay” nagmamaigot na paontokon an siisay man na namomoot ki Jehova sa paggibo kan Saiyang kabotan. (2 Corinto 4:4) Pinapasapar ni Satanas nin dakol na pagdusa sagkod sa mahihimo nia an bilog na kasararoan nin satong mga tugang sa bilog na kinaban. (1 Pedro 5:9) Totoo, bakong si Satanas an direktang dahelan kan gabos niatong problema, alagad puede niang aprobetsaran an mga problemang inaatubang niato, na hinihingoa na lalo pa kitang paluyahon.

5 Pero gurano man tibaad kamakatatakot si Satanas o an saiyang mga armas, puede niato siang daogon! Paano niato masesegurado iyan? Huli ta si Jehova Dios nakikipaglaban para sa sato. Sinierto nia na an saiyang mga lingkod bakong ignorante mapadapit sa mga taktika ni Satanas. (2 Corinto 2:11) Sa katunayan, dakol an sinasabi sa sato kan Tataramon nin Dios manongod sa mga kasakitan na nagpapasakit sa tunay na mga Kristiano. Sa nangyari ki apostol Pablo, ginamit kan Biblia an pananaram na “sarong tonok sa laman.” Taano? Helingon ta kun paano ipinaliliwanag kan Tataramon nin Dios an fraseng iyan. Dangan maheheling niato na dai kita nagsosolo na nangangaipo kan tabang ni Jehova na mapangganahan an mga kasakitan.

Kun Taano ta Garo mga Tonok an mga Pagbalo

6. Ano an boot sabihon ni Pablo kan “sarong tonok sa laman,” asin ano tibaad an tonok na iyan?

6 Si Pablo, huling binalo nin masakit, pinasabngan na sumurat: “Ako tinawan nin sarong tonok sa laman, sarong anghel ni Satanas, na padagos na magtampal sa sako, tanganing ako dai magin labi-labi an pagkalangkaw.” (2 Corinto 12:7) Ano an tonok na ini sa laman ni Pablo? Bueno, an sarong tonok na hararom na nakatadom sa kublit talagang makolog. Kaya an metaporang iyan nagsusuherir nin sarong bagay na nakakolog ki Pablo​—magsalang sa pisikal, emosyonal, o pareho. Tibaad nagkaigwa si Pablo nin helang sa mata o iba pang kamatean sa pisikal. O an tonok tibaad may labot sa mga indibiduwal na dinidiskutir an kredensial ni Pablo bilang apostol asin kinukuestion an saiyang paghuhulit asin pagtotokdo. (2 Corinto 10:10-12; 11:​5, 6, 13) Ano man iyan, an tonok na iyan nagdadanay asin dai mahahale.

7, 8. (a) Ano an ipinaririsa kan pananaram na ‘padagos na nagtatampal’? (b) Taano ta mahalagang marhay na kayanon niato an ano man na mga tonok na nagpapasakit sa sato ngonyan?

7 Mangnoha na an tonok padagos na nagtatampal ki Pablo. Interesante nanggad, an berbo sa Griego na ginamit digdi hale sa termino para sa “mga buko.” An terminong iyan ginamit nin literal sa Mateo 26:67 asin nin piguratibo sa 1 Corinto 4:11. Sa mga bersikulong iyan, iyan nagtatao kan ideya nin pagigin sinusuntok nin kamaoo. Nin huli sa makuring pagkaongis ni Satanas ki Jehova asin sa Saiyang mga lingkod, makaseseguro kita na naogma an Diablo na may sarong tonok na padagos na nagtatampal ki Pablo. Ngonyan, arog man kaiyan kaogma si Satanas kun kita pinupurisaw man nin sarong tonok sa laman.

8 Kun siring, arog ki Pablo, kaipuhan niatong maaraman kun paano kakayanon an siring na mga tonok. An paggibo kaiyan nangangahulogan kan mismong buhay niato! Girumdomon, boot ni Jehova na palawigon an satong buhay sagkod lamang sa saiyang bagong kinaban, kun saen nungka na giraray kitang maagi nin garo tonok na mga problema. Tanganing tabangan kitang makamit an makangangalas na premyong ini, an Dios nagtao sa sato nin dakol na halimbawa sa saiyang banal na Tataramon, an Biblia, na nagpapaheling na an fiel na mga lingkod nia mapangganang nakaya an mga tonok sa saindang laman. Sinda ordinaryo, bakong sangkap na mga tawo, arog man niato. An pag-estudyar sa nagkapira sa dakulang “panganoron [na ini] nin mga saksi” puedeng makatabang sa sato na “dumalagan . . . na may pakatagal sa paorumbasan na ibinugtak sa atubangan ta.” (Hebreo 12:1) An paghorophorop sa mga tinios ninda puedeng magparigon kan satong kompiansa na makakaya niato an ano man na mga tonok na tibaad gamiton ni Satanas tumang sa sato.

An mga Tonok na Nagpasakit ki Mefiboset

9, 10. (a) Paano si Mefiboset nagkaigwa nin sarong tonok sa saiyang laman? (b) Anong kabootan an ipinaheling ni Hadeng David ki Mefiboset, asin paano niato maaarog si David?

9 Estudyare si Mefiboset, an aki kan katood ni David na si Jonatan. Kan singko anyos si Mefiboset, uminabot an bareta na ginadan an saiyang ama, si Jonatan, asin an saiyang apoon, si Hadeng Saul. Nataranta an paraaling kan aki. “Kinarga [nia] sia . . . , alagad nangyari na kan ini nagdadalagan na natataranta tanganing dumulag, sia nahulog asin napilay.” (2 Samuel 4:4) An kabiadian na ini sierto nanggad na nagin sarong tonok para ki Mefiboset na kaipuhan niang tioson mantang sia nagdadakula.

10 Pakalihis nin pirang taon si Hadeng David, huli sa saiyang dakulang pagkamoot ki Jonatan, nagpahayag nin mamomoton na kabootan ki Mefiboset. Itinao sa saiya ni David an gabos na propiedad ni Saul asin iinasignar an katabang ni Saul na si Ziba bilang tumatawo sa dagang ini. Sinabihan man ni David si Mefiboset: ‘Ika dayaday na makakan nin tinapay sa sakuyang lamesa.’ (2 Samuel 9:6-10) Daing duda na an mamomoton na kabootan ni David nakararanga para ki Mefiboset asin nakaina sa kakologan na bunga kan saiyang kabiadian. Kanigoan karahay na leksion! Kita maninigo man na magpaheling nin kabootan sa mga may tinitios na tonok sa laman.

11. Ano an hiningako ni Ziba manongod ki Mefiboset, alagad paano niato naaaraman na putik an paghingako na ini? (Helingon an nota sa ibaba.)

11 Kan huri, kinaipuhan ni Mefiboset na tioson an saro pang tonok sa saiyang laman. Pinakaraot sia kan saiyang surugoon na si Ziba sa atubangan ni Hadeng David, na kaidto duminulag sa Jerusalem huli sa pagrebelde ni Absalon, na aki ni David. Si Ziba nagsabi na si Mefiboset may katraydoran na nagpawalat sa Jerusalem sa paglaom na mapasaiya an pagkahade.a Naniwala si David sa pakaraot ni Ziba asin itinao sa putikon na iyan an gabos na propiedad ni Mefiboset!​—2 Samuel 16:1-4.

12. Ano an nagin reaksion ni Mefiboset sa saiyang situwasyon, asin paano sia sarong marahayon na halimbawa para sa sato?

12 Minsan siring, kan sa katapustapusi makaatubang ni Mefiboset si David, sinabi nia sa hade an talagang nangyari. Nag-aandam na sia kaidto na umayon ki David kan dayaon sia ni Ziba asin nagboluntaryo ini na sia na sana an maiba. Itinanos daw ni David an sala na ini? Parsial sana. Binanga nia an propiedad sa duwang lalaki. Uya, kun siring, an saro na naman na puedeng magin tonok sa laman ni Mefiboset. Nadesganar daw siang marhay? Kinontra daw nia an desisyon ni David, na nagrereklamo na iyan bakong makatanosan? Dai, mapakumbaba siang nagpahunod sa kagustohan kan hade. Sa positibo sia nagkonsentrar, na naggagayagaya na an lehitimong hade kan Israel nakabalik na ligtas. Si Mefiboset talagang nagtatao nin marahayon na halimbawa paagi sa pagtios nin kabiadian, pagpakaraot, asin pagkadesganar.​—2 Samuel 19:24-30.

Nakaya ni Nehemias an mga Kasakitan Nia

13, 14. Anong mga tonok an kinaipuhan na tioson ni Nehemias kan sia bumalik tanganing itogdok liwat an mga lanob kan Jerusalem?

13 Isip-isipa an piguratibong mga tonok na tinios ni Nehemias kan bumalik sia sa dai nang lanob na siudad nin Jerusalem kan ikalimang siglo B.C.E. Nanompongan nia an siudad na talagang daing depensa, asin an pinapuli nang mga Judio duman disorganisado, nanluluya an boot, asin marigsok sa pagheling ni Jehova. Minsan ngani inautorisaran ni Hadeng Artajerjes na itogdok liwat an mga lanob kan Jerusalem, dai nahaloy naaraman ni Nehemias na an saiyang misyon ikinaoongis na marhay kan mga gobernador sa kaharaning kadagaan. “Para sa sainda garo baga maraot na marhay na an sarong tawo nagduman tanganing magmawot nin ikararahay kan mga aki ni Israel.”​—Nehemias 2:10.

14 Ginibo kan taga ibang nasyon na mga paratumang na idto an gabos nindang makakaya na paontokon an trabaho ni Nehemias. An saindang mga huma, kaputikan, pagpakaraot, pananakot​—kabale an paggamit nin mga espiya na isinugo tanganing desganaron sinda​—seguradong nagin garo dai nahahaleng mga tonok sa saiyang laman. Nagpadaog daw sia sa mga pakana kan mga kaiwal na idto? Dai! Sia lubos na nagtiwala sa Dios, dai nanluya. Sa siring, kan sa katapustapusi ikatogdok na liwat an mga lanob kan Jerusalem, iyan nagtao nin nagdadanay na patotoo sa mamomoton na pagsuportar ni Jehova ki Nehemias.​—Nehemias 4:1-12; 6:1-19.

15. Anong mga problema sa tahaw kan mga Judio an nakapurisaw na marhay ki Nehemias?

15 Bilang gobernador, kinaipuhan man ni Nehemias na tioson an dakol na problema sa tahaw kan banwaan nin Dios. An mga problemang ini garo mga tonok na nakapurisaw na marhay sa saiya huli ta nakaapektar iyan sa relasyon kan banwaan ki Jehova. An mga mayayaman nagpapatubo nin dakula, asin an mga tugang ninda na mas dukha, tangani na makabayad sa mga utang siring man sa buhis kan Persia, kinaipuhan na butasan an saindang daga asin ipabakal pa ngani an saindang mga aki sa kaoripnan. (Nehemias 5:1-10) An dakol na Judio linalapas an Sabbath asin dai sinusuportaran an mga Levita asin an templo. Siring man, an nagkapira nag-agom nin “Asdodita, Amonita asin Moabita.” Makolog sa boot nanggad ini para ki Nehemias! Alagad ni saro sa mga tonok na ini dai nakapaontok sa saiya. Paorootro niang inatubang an kadepisilan bilang sarong maigot na parasuportar kan matanos na mga ley nin Dios. Arog ni Nehemias, logod na dai niato pagtogotan an bakong fiel na iginagawe nin iba na makadesganar sa sato sa maimbod na paglilingkod ki Jehova.​—Nehemias 13:10-13, 23-27.

Nakaya kan Dakol na Iba Pang Fiel

16-18. Paano nag-agi nin ribok sa pamilya si Isaac asin Rebeca, Ana, David, asin Oseas?

16 Sa Biblia igwa nin dakol na iba pang halimbawa nin mga tawo na nakaya an makamomondong mga situwasyon na garo mga tonok. An saro sa komun na pinaggigikanan kan siring na mga tonok iyo an mga problema sa pamilya. An duwang agom ni Esau “ginikanan nin kapaitan nin boot ni Isaac asin ni Rebeca,” an mga magurang ni Esau. Sinabi pa ngani ni Rebeca na ikinasusurang nia nin makuri an saiyang buhay huli sa mga agom na idto. (Genesis 26:​34, 35; 27:46) Isip-isipa man si Ana asin kun paanong an karibal niang agom, si Penina, “inuuyam sia nin makuri” huli ta baog si Ana. Tibaad parateng naeeksperyensiahan ni Ana an sakit na ini sa sainda mismong harong. Inuuyam man sia ni Penina sa atubangan nin mga tawo​—daing duda na sa atubangan nin mga paryente asin katood​—mantang an pamilya nag-aatender sa kapiestahan sa Silo. Garo man sana ini lalong idinodoon an tonok sa laman ni Ana.​—1 Samuel 1:4-7.

17 Horophoropa an tinios ni David huli sa may kabuahan na pag-imon kan saiyang panugangan na lalaki, si Hadeng Saul. Tanganing iligtas an saiya mismong buhay, si David napiritan na mag-istar sa mga lungib sa kaawagan nin En-gedi, kun saen kinaipuhan niang sumakat sa ampas asin peligrosong mga agihan na gapo. An inhustisya siertong nakauuyam, ta mayo man siang ginibong ano man na maraot ki Saul. Pero, sa laog nin dakol na taon kinaipuhan ni David na mamuhay na sarong dulag​—an gabos na ini huli sa pag-imon ni Saul.​—1 Samuel 24:​14, 15; Talinhaga 27:4.

18 Imahinara an ribok sa pamilya na inagihan ni propeta Oseas. An saiyang agom nagsambay. An inmoralidad kaini siertong nagin garo tonok na nakatadom sa saiyang puso. Asin sierto na orog pa nanggad niang ikinamondo nin labi-labi kan ini magkaigwa nin duwang aki sa luwas huli sa pakikisaro kaini!​—Oseas 1:2-9.

19. Anong paglamag an sinapar ni propeta Micaya?

19 An saro pang tonok sa laman iyo an paglamag. Estudyare an eksperyensia ni Micaya na propeta. An pakaheling na an maraot na si Hadeng Acab napalilibotan nin falsong mga propeta asin na si Acab naniniwala sa saindang hayag na mga kaputikan siertong nagpasakit sa matanos na kalag ni Micaya. Dangan, kan sabihon ni Micaya ki Acab na an gabos na propetang idto nagtataram paagi sa “sarong mapandayang espiritu,” ano an ginibo kan namomoon sa mga mandaraya na idto? Tara, “tinaplong [nia] sa pisngi si Micaya”! Mas maraot pa ngani an nagin reaksion ni Acab sa patanid ni Jehova na an kampanya na bawion an Ramot-galaad seguradong masusudya. Ipinagboot ni Acab na ibilanggo si Micaya asin dikit na rasyon an itao sa saiya. (1 Hade 22:​6, 9, 15-17, 23-28) Girumdomon man si Jeremias asin kun paano sia trinatar kan mga naglalamag sa saiya na may intension na gumadan.​—Jeremias 20:1-9.

20. Anong mga tonok an kinaipuhan na tioson ni Noemi, asin paano sia binalosan?

20 An pagkagadan nin mga namomotan saro pang mapait na situwasyon na puedeng magin garo sarong tonok sa laman. Kinaipuhan na tioson ni Noemi an makolog na pagkagadan kan saiyang agom asin kan saiyang duwang aking lalaki. Mantang namamatean pa an nakapanluluya nin biyo na mga pangyayaring idto, sia nagbalik sa Betlehem. Sinabihan nia an saiyang mga katood na an iapod sa saiya, bakong Noemi, kundi Mara, sarong ngaran na naghahayag kan mapait niang mga inagihan. Pero sa katapustapusi, binalosan ni Jehova an saiyang pakatagal nin sarong makoapong lalaki na nagin sarong kawing sa linya kan linahe kan Mesiyas.​—Rut 1:3-5, 19-21; 4:13-17; Mateo 1:​1, 5.

21, 22. Paano nag-agi nin kawaran si Job, asin ano an nagin reaksion nia?

21 Isip-isipa kun gurano seguradong nasustohan si Job kan mabaretaan nia an bigla asin makolog na pagkagadan kan saiyang sampulong namomotan na aki, pati na an pagkawara kan gabos niang hayop asin surugoon. Bigla na sana, garo baga buminagsak an bilog na kinaban nia! Dangan, mantang nagriripaydipay si Job sa pangyayaring ini, pinapaghelang sia ni Satanas. Tibaad hinona nanggad ni Job na gagadanon sia kan nakagagadan na helang na ini. Dai na nia makaya an kolog kaya inisip nia na an kagadanan an solusyon.​—Job 1:13-20; 2:​7, 8.

22 Garo baga kulang pa an gabos na ini, an agom nia, huli sa labi-labing kamondoan kaini, nagrani sa saiya asin nagsuriyaw: “Sumpaa an Dios asin magadan ka!” Tonok nanggad ini sa saiyang nagkokolog na laman! Sunod, an tolong kairibaiba ni Job, imbes na rangahon sia, inatake sia nin garo totoong pangangatanosan, na sinasahotan sia na may hilom na mga kasalan asin ipinamumugtak na ini an dahelan kan remalaso nia. An saindang salang mga argumento garo man sana lalo pang idinoon nin hararom an mga tonok sa saiyang laman. Girumdomon man na dai aram ni Job kun taano ta nangyayari sa saiya an makaturotristeng mga bagay na ini; ni aram nia na ililigtas an saiya mismong buhay. Pero, “sa gabos na ini si Job dai nagkasala o nagsahot nin ano man na sala sa Dios.” (Job 1:22; 2:​9, 10; 3:3; 14:13; 30:17) Minsan ngani sabay-sabay na uminagi an dakol na tonok, nungka niang binutasan an saiyang integridad. Nakaparirigon nanggad sa boot!

23. Taano ta natios kan mga fiel na pinag-olayan niato an laen-laen na tonok sa laman?

23 An nasambitan sa enotan na mga halimbawa bako nanggad na kompletong lista. Dakol pa an yaon sa Biblia. Kinaipuhan kan gabos na fiel na lingkod na ini na tioson an sainda mismong piguratibong mga tonok. Asin manlaenlaen nanggad na problema an inatubang ninda! Pero, may pagkakapareho sinda. Mayo sa sainda an nagpondo sa saindang paglilingkod ki Jehova. Sa ibong kan makamomondong mga pagbalo sa sainda, dinaog ninda si Satanas paagi sa kosog na itinao sa sainda ni Jehova. Paano? Sisimbagon kan sunod na artikulo an hapot na ini asin ipaheheling sa sato kun paano man niato makakaya an ano man na garo tonok sa satuyang laman.

[Nota sa Ibaba]

a An siring na klase nin ambisyosong pakana harayo sa pagkatawo nin sarong mapag-apresyar, mapakumbabang tawo na arog ni Mefiboset. Daing duda na aram niang marhay an rekord nin pagigin fiel kan saiyang ama, si Jonatan. Minsan ngani aki ni Hadeng Saul, mapakumbabang minidbid ni Jonatan si David bilang an pinili ni Jehova na magin hade sa Israel. (1 Samuel 20:12-17) Bilang matatakton sa Dios na magurang ni Mefiboset asin sarong maimbod na katood ni David, dai totokdoan ni Jonatan an saiyang hoben pang aki na mawoton an sa hadeng kapangyarihan.

Ano an Isisimbag Nindo?

• Taano ta ikaaagid sa mga tonok sa laman an mga problemang inaatubang niato?

• Ano an nagkapira sa mga tonok na kinaipuhan na tioson ni Mefiboset asin Nehemias?

• Sa mga halimbawa sa Kasuratan nin mga lalaki asin babae na nagtios nin laen-laen na tonok sa laman, para sa saindo siisay an nangorognang nakapahihiro sa boot, asin taano?

[Mga ritrato sa pahina 15]

Kinaipuhan na kayanon ni Mefiboset an kabiadian, pagpakaraot, asin pagkadesganar

[Ritrato sa pahina 16]

Nagprosegir si Nehemias sa ibong nin pagtumang

    Bicol Publications (1983-2025)
    Mag-log Out
    Mag-log In
    • Bicol
    • I-share
    • Settings na Gusto Mo
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kasunduan sa Paggamit
    • Palisiya sa Privacy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Mag-log In
    I-share