Totoong mga Katokdoan na Nakakapaogma sa Dios
TANGANING maaraman kan mga nag-iistar sa daga kun anong mga katokdoan an totoo asin nakakapaogma sa Dios, kaipuhan na ipahayag nia an saiyang mga kaisipan sa mga tawo. Kaipuhan man na gibohon niang bukas sa gabos an kapahayagan na iyan. Ano pa an ibang paagi na maaraman nin katawohan kun ano an inaaprobaran nin Dios kun manongod sa doktrina, pagsamba, asin gawe-gawe? Itinao daw nin Dios an arog kaiyan na impormasyon? Kun iyo, sa anong paagi?
Magigibo daw nin siisay man na tawo na pipira sanang dekada an lawig nin buhay na makikomunikar nin personal sa bilog na katawohan asin makapaglingkod bilang pinakapaagihan nin pagkomunikar hale sa Dios? Dai. Alagad an permanenteng nakasurat na rekord puede. Kun siring, bako daw na tama sana na an kapahayagan hale sa Dios itao bilang sarong libro? An Biblia saro sa suanoy na mga librong naghihingako na ipinasabong iyan nin Dios. “An gabos na Kasuratan ipinasabong nin Dios asin kapakipakinabang para sa pagtokdo, sa pagsagwe, sa paghusay kan mga bagay, sa pagdisiplina sa katanosan,” an sabi kan saro sa mga kagsurat kaiyan. (2 Timoteo 3:16) Siyasaton niatong marhay an Biblia asin helingon niato kun ginigikanan iyan nin totoong mga katokdoan.
Gurano Na Iyan Kasuanoy?
Sa pangenot na mga libro sa relihion, an Biblia an saro sa pinakasuanoy. An enot na mga kabtang kaiyan isinurat mga 3,500 na taon na an nakaagi. An librong ini nakompleto kan 98 C.E.a Minsan ngani mga 40 lalaki an nagsurat kaiyan sa laog nin 1,600 na taon, nagkakaoroyon an laog kan Biblia. Totoo iyan huling an Dios an tunay na Autor kaiyan.
An Biblia an libro na pinakamahiwas an sirkulasyon asin trinadusir sa pinakadakol na lenguahe sa bilog na kasaysayan. Kada taon, mga 60 milyones na kopya kan bilog na Biblia o mga kabtang kaiyan an idinidistribwir. An kompletong Biblia o mga kabtang kaiyan trinadusir sa labing 2,300 na lenguahe asin dialekto. Labing 90 porsiento kan pamilya nin tawo an makakabasa kan Biblia, o kisuerra kabtang kaiyan, sa sadiri nindang tataramon. An librong ini dai naolang nin nasyonal na mga linderos, pagkabaranga sa rasa, asin etnikong mga kaolangan.
Paano Ini Inareglar?
Kun igwa kamo nin Biblia, taano ta dai iyan buklaton asin helingon kun paano iyan inareglar?b Enot, buklaton iyan sa lista nin mga laog. An kadaklan na Biblia igwa kaiyan sa kapinonan, na ilinilista an ngaran kan kada libro asin an numero kan pahina kun saen iyan manonompongan. Maririsa nindo na an Biblia sa katunayan sarong dakulang koleksion nin indibiduwal na mga libro, na an kada saro may ngaran na daing kapareho. An pinakaenot na libro iyo an Genesis, asin an ultimo iyo an Kapahayagan, o Apocalipsis. An mga libro grinupo sa duwang kabtang. An enot na 39 libro inaapod na Hebreong Kasuratan, huli ta isinurat an kadaklan kaiyan sa lenguaheng Hebreo. An huring 27 libro isinurat sa lenguaheng Griego asin iyan an minakompuesto kan Griegong Kasuratan. May mga nag-aapod sa duwang kabtang na ini na Daan na Tipan asin Bagong Tipan.
An mga libro kan Biblia igwa nin mga kapitulo asin bersikulo para sa pasil na paghanap. Kun sinisitar an mga teksto sa magasin na ini, an enot na numero na kasunod kan ngaran kan libro sa Biblia nagsasabi kan kapitulo kan libro asin an sunod nagpapaheling kan bersikulo. Halimbawa, an sitasyon na “2 Timoteo 3:16” nangangahulogan na libro nin Ikaduwang Timoteo, kapitulo 3, bersikulo 16. Probari kun makukua nindo an bersikulong iyan sa Biblia.
Bako daw na maoyon kamo na an pinakamarahay na paagi na magin pamilyar sa Biblia iyo na regular na basahon iyan? Nanompongan nin nagkapira na nakakatabang na basahon nguna an Griegong Kasuratan, na minapoon sa libro nin Mateo. Paagi sa pagbasa nin tolo sagkod limang kapitulo kada aldaw, mababasa nindo an bilog na Biblia sa sarong taon. Alagad paano kamo makakaseguro na an nababasa nindo sa Biblia totoong ipinasabong nin Dios?
Mapagtitiwalaan daw Nindo an Biblia?
Bako daw na an ipinasabong nin Dios na libro para sa gabos na tawo maninigo na igwa nin sadol sa pamumuhay na dai apektado nin panahon? Ipinapaheling kan Biblia an pakasabot sa naturalesa nin tawo na aplikado sa gabos na kapag-arakian nin katawohan, asin an mga prinsipyo kaiyan praktikal ngonyan arog kaidtong enot na sinabi iyan. Heling-heling ini sa bantog na diskurso na itinao ni Jesu-Cristo, an Kagpundar kan Kristianismo. Nakarekord iyan sa Mateo kapitulo 5 sagkod 7. Ipinapaheling sa sato kan diskursong ini, na inaapod na Sermon sa Bukid, bako sanang kun paano manonompongan an tunay na kaogmahan kundi patin kun paano huhusayon an mga iriwal, kun paano mamimibi, kun paano dapat mansayon an materyal na mga pangangaipo, asin dakol pang iba. Sa diskursong ini, asin sa gabos na iba pang pahina kaiyan, malinaw na sinasabi sa sato kan Biblia kun ano an gigibohon asin kun ano an lilikayan tanganing mapaogma an Dios asin magrahay an satong kamugtakan sa buhay.
An saro pang dahelan kun taano ta mapagtitiwalaan nindo an Biblia iyo na kun dapit sa siensia, an sinasabi kan suanoy na librong ini daing kasalasala. Halimbawa, kan panahon na an kadaklan na tawo naniniwala na an daga patag, an Biblia nagtataram manongod sa “katalidongan [o, kabilogan] kan daga.”c (Isaias 40:22) Asin labing 3,000 na taon bago ipaliwanag kan bantog na sientistang si Sir Isaac Newton na an mga planeta napopogolan nin grabidad sa daing laog na espasyo, sinasabi kan Biblia sa poetikong paagi na an ‘daga ibinibitin sa mayo.’ (Job 26:7) Isipon man an poetikong deskripsion na ini kan siklo nin tubig sa daga, na isinurat mga 3,000 na taon na an nakaagi: “An gabos na sapa minabolos pasiring sa dagat, pero an dagat nungkang napapano. Sa lugar na pinaghahalean kan mga sapa, duman sinda minabalik giraray.” (Eclesiastes 1:7, New International Version) Iyo, an Kaglalang kan uniberso iyo man an Autor kan Biblia.
An pagkaeksakto kan Biblia sa kasaysayan kaoyon kan bagay na ipinasabong iyan nin Dios. An mga pangyayari na nasasambitan sa Biblia bakong mga eroestorya sana. Iyan konektado sa espesipikong mga petsa, tawo, asin lugar. Halimbawa, basado sa katotoohan na nasasambitan kan Lucas 3:1 an “ikakaglimang taon kan paghade ni Tiberio Cesar, kan si Poncio Pilato an gobernador nin Judea, asin si Herodes an namamahala sa distrito nin Galilea.”
Minsan ngani an suanoy na mga historyador haros pirmeng ibinabareta sana an mga kapangganahan asin moral na karahayan kan mga namamahala, an mga kagsurat kan Biblia onesto, na hayag na inaadmitir dawa an sadiri nindang mga sala. Halimbawa, si Hadeng David kan Israel nagtuga: “Nagkasala ako nin grabe sa ginibo ko. . . . Guminawe ako na may dakulang kalolongan.” An pahayag na iyan prangkang isinurat sa Biblia. (2 Samuel 24:10) Asin an kagsurat sa Biblia na si Moises isinurat mismo an pangyayari kan dai sia nagpaheling nin pagsarig sa tunay na Dios.—Bilang 20:12.
An Biblia igwa nin saro pang ebidensia na iyan ipinasabong nin Dios. An ebidensiang iyan iyo an naotob na mga hula kaiyan—an kasaysayan na isinurat antes pa. An nagkapira sa mga ini hula may labot ki Jesu-Cristo. Halimbawa, labing 700 na taon bago mamundag si Jesus, ihinula nin eksakto kan Hebreong Kasuratan na ining Sarong Ipinanuga mamumundag “sa Betlehem nin Judea.”—Mateo 2:1-6; Miqueas 5:2.
Isipon an saro pang halimbawa. Sa 2 Timoteo 3:1-5, an Biblia nagsasabi: “Sa huring mga aldaw maabot an delikadong mga panahon na masakit pakibagayan. Huli ta an mga tawo magigin mga mamomoton sa sainda man sana, mga mamomoton sa kuarta, mga nagpapasikat sa sadiri, mga maabhaw, mga paralanghad, mga masumbikal sa mga magurang, mga daing utang na boot, mga bakong maimbod, mga dai nin natural na kapadangatan, mga dai maoyonan, mga parapakaraot, mga mayong pagpopogol sa sadiri, mga maringis, mga mayong pagkamoot sa karahayan, mga parapasaloib, mga matagas an payo, mga mahambog, mga mamomoton sa kasingawan imbes na mga mamomoton sa Dios, na may porma nin diosnon na debosyon alagad nagpapainda sa kapangyarihan kaiyan.” Bako daw na ilinaladawan kaini an aktitud kan mga tawo ngonyan sa pankagabsan? Isinurat an mga tataramon na ini kan taon 65 C.E., labing 1,900 na taon na an nakaagi!
Ano daw an Itinotokdo kan Biblia sa Sato?
Mantang nahahayag sa saindo an mensahe kaiyan, masasabotan nindo na an Biblia ginigikanan nin mas halangkaw na kadonongan. Nagtatao iyan nin nakakakontentong simbag sa mga hapot na arog kaini: Siisay an Dios? Totoo daw an Diablo? Siisay si Jesu-Cristo? Taano ta igwa nin pagdusa? Ano an nangyayari sa sato kun kita magadan? Tibaad an simbag na madadangog nindo sa iba laen-laen arog kan mga paniniwala asin kostumbre kan mga tawo na nagtatao kaiyan. Alagad ihinahayag kan Biblia an katotoohan manongod digdi asin manongod sa dakol na iba pang tema. Apuera kaini, kun dapit sa gawe-gawe asin aktitud sa ibang tawo asin sa haralangkaw na autoridad, dai nang maorog pa sa paggiya kan Biblia.d
Ano an ihinahayag kan Biblia manongod sa katuyohan nin Dios para sa daga asin sa katawohan? Iyan nanunuga: “Dai na mahahaloy, asin an maraot mawawara na . . . Alagad an mga mahoyo mismo makakasadiri kan daga, asin tunay na manonompongan ninda an saindang labi-labi nanggad na kaogmahan sa nagsosopay na katoninongan.” (Salmo 37:10, 11) “An Dios mismo masasakaibanan [nin katawohan]. Asin papahidon nia an gabos na luha sa saindang mga mata, asin an kagadanan mawawara na, dai na sagkod magkakaigwa nin pagmondo ni pagtangis ni kolog. An enot na mga bagay nakalihis na.” (Kapahayagan 21:3, 4) “An mga matanos mismo makakasadiri kan daga, asin sinda mag-eerok dian sagkod lamang.”—Salmo 37:29.
Ihinuhula man kan Biblia na an guerra, krimen, kadahasan, asin karatan matatapos na sa dai mahahaloy. An helang, pagkagurang, asin kagadanan mawawara na. An buhay na daing katapusan sa sarong paraisong daga tunay na mangyayari. Kanigoan kanakakaogmang esperansa iyan! Asin an gabos na ini nagpapatunay nanggad kan pagkamoot nin Dios sa katawohan!
Ano an Gigibohon Nindo?
An Biblia sarong makangangalas na regalo hale sa Kaglalang. Ano an maninigong magin reaksion nindo sa librong ini? An sarong lalaking namundag na Hindu naniwala na tanganing magin kapakipakinabang sa bilog na katawohan an sarong kapahayagan na hale sa Dios, kaipuhan na isinurat iyan kaidtong kapinonan pa sana nin sibilisasyon. Kan maaraman nia na mas naenot na isinurat an mga kabtang kan Biblia kisa sa kadaklan na suanoy na mga isinurat sa Hindu, an mga Veda, nagdesisyon sia na basahon an Biblia asin siyasaton an laog kaiyan.e Narealisar man nin sarong propesor sa unibersidad sa Estados Unidos na kaipuhan na basahon nia an librong ini na pinakamahiwas an sirkulasyon sa kinaban bago sia bumilog nin opinyon manongod dian.
An pagbasa kan Biblia asin pag-aplikar kan itinotokdo kaiyan matao saindo nin nagsosopay na bendisyon. An Biblia nagsasabi: “Maogma an tawo na . . . an saiyang pagkaogmang marhay yaon sa ley ni Jehova, asin sa saiyang ley sia nagbabasa nin pahinghing aldaw asin banggi. Asin sia magigin nanggad siring sa kahoy na itinanom sa kataed nin mga sapa, na namumunga sa kapanahonan kaiyan asin dai naaalang an mga dahon kaiyan, asin an gabos niang ginigibo mapapakarhay.”f (Salmo 1:1-3) An pag-adal kan Biblia asin paghorophorop kan mga sinasabi kaiyan matao sa saindo nin kaogmahan huli ta sa siring na paagi mapapanigoan an saindong espirituwal na pangangaipo. (Mateo 5:3) Ipapaheling sa saindo kan Biblia kun paano magkakaigwa nin mabungang pamumuhay asin kun paano mapangganang aatubangon an mga problema. Iyo, “sa pag-otob [kan mga ley nin Dios na manonompongan sa Biblia] may dakulang balos.” (Salmo 19:11) Dugang pa, an pagsarig sa mga panuga nin Dios matao sa saindo nin mga bendisyon ngonyan asin nin maogmang paglaom sa ngapit.
Sinasadol kita kan Biblia: “Bilang mga omboy na bagong mamundag, magkaigwa kamo nin paghidaw sa daing halong gatas kan tataramon.” (1 Pedro 2:2) An sarong omboy nakadepende sa kakanon asin nag-iinsistir na panigoan an pangangaipong iyan. Kaagid kaiyan, kita talagang nakadepende sa kaaraman na hale sa Dios. Kaya “magkaigwa kamo nin paghidaw,” o makosog na kamawotan, para sa saiyang Tataramon. An Biblia sarong libro nin totoong mga katokdoan na hale sa Dios. Magin pasohan na regular na pag-adalan iyan. Maoogma an mga Saksi ni Jehova sa saindong komunidad na tabangan kamong lubos na makinabang sa saindong pag-adal. Maogma niamo kamong iniimbitaran na kontakon sinda. O puede kamong sumurat sa mga kagpublikar kan magasin na ini.
[Mga Nota sa Ibaba]
a An C.E. nangangahulogan “Common Era” (sa Bicol, “Komun na Kapanahonan”), sa parate inaapod na A.D., para sa Anno Domini, na nangangahulogan “sa taon kan Kagurangnan.” An B.C.E. nangangahulogan “Before the Common Era” (sa Bicol, “Bago an Komun na Kapanahonan”).
b Kun mayo kamo nin personal na kopya kan Biblia, an mga Saksi ni Jehova maoogmang darahan kamo nin sarong kopya.
c An termino sa orihinal na lenguahe na trinadusir na “katalidongan” sa Isaias 40:22 puede man na tradusiron na “kabilogan.” An nagkapirang traduksion kan Biblia nagsasabi, “an globo kan daga” (Douay Version) asin “an talidong na daga.”—Moffatt.
d Tinotokar an mga temang ini sa librong Kaaraman na Minagiya Pasiring sa Buhay na Daing Katapusan, na ipinublikar kan Mga Saksi ni Jehova.
e An kaenot-enoteng mga himno kan mga Veda pinapaniwalaan na kinomponer haros 3,000 na taon na an nakaagi asin pinalakop sa berbal na paagi. “Kaidto sanang ikakatorseng siglo A.D. na isinurat an Veda,” an sabi ni P. K. Saratkumar sa saiyang librong A History of India.
f Jehova an ngaran nin Dios sa Biblia. Sa dakol na traduksion kan Biblia, manonompongan iyan sa Salmo 83:18.
[Ritrato sa pahina 7]
“Magkaigwa kamo nin paghidaw” sa Tataramon nin Dios. Pag-adalan nin regular an Biblia
[Picture Credit Line sa pahina 5]
Retrato kan NASA