Totoong mga Katokdoan—Saen Nindo Manonompongan Iyan?
PINAPAITOK nin sarong lalaki sa Tibet an sarong prayer wheel, sarong bungbong na may laog na isinurat na mga pamibi. Naniniwala sia na kada pag-itok kan bungbong naootro an saiyang mga kahagadan. Sa sarong mahiwas na harong sa India, may sadit na kuarto na itinagama para sa paggibo nin puja—pagsamba na posibleng may kaibang pagdolot nin mga insenso, burak, asin iba pang bagay sa mga imahen nin manlaenlaen na dios asin diosa. Rinibong kilometro an rayo sa Italia, sarong babae na yaon sa maadornong simbahan an nakaluhod sa atubangan kan imahen ni Maria, an ina ni Jesus, asin namimibi mantang kapot an sarong rosaryohan.
Tibaad naheheling nindo mismo an impluwensia nin relihion sa buhay nin mga tawo. “An relihion . . . nagin asin padagos na nagigin an pinakabuhay kan mga sosyedad sa bilog na kinaban,” an sabi kan librong The World’s Religions—Understanding the Living Faiths. Sa librong God—A Brief History, an autor na si John Bowker nagkokomento: “Dai noarin man nagkaigwa nin arin man na sosyedad nin tawo na dai nagin kabtang an Dios, na sa parate bilang nagkokontrol asin kaglalang. Totoo iyan dawa sa mga sosyedad na tinutuyong magin bakong relihioso.”
Tunay nanggad, nakaimpluwensia an relihion sa buhay nin minilyon na tawo. Bako daw na makosog ining ebidensia na an tawo igwa nin espirituwal na pangangaipo asin paghimuyawot? Sa saiyang libro na The Undiscovered Self, sinasambit kan bantog na sikologong si Dr. Carl G. Jung an pangangaipo nin tawo na sumamba sa sarong mas halangkaw na kapangyarihan asin sinasabi nia na “an pagkahayag kaiyan maheheling sa bilog na kasaysayan nin tawo.”
Pero, dakol na tawo an dai ngani naghihingako na naniniwala sa Dios ni interesado man sa relihion. May mga nagdududa o nagdedehar sa pag-eksister nin Dios huli ta sa pangenot nagkulang an mga relihion na midbid ninda sa pagtao kan saindang espirituwal na pangangaipo. An relihion tinatawan nin kahulogan na “debosyon sa sarong prinsipyo; lubos na kaimbodan; pagigin makinuyog sa konsensia; banal na kapadangatan o pagkamuya.” Sa pakahulogan na ini, haros gabos nagpapaheling nin sarong klase nin relihiosong debosyon sa saiyang buhay. Kaiba dian pati an mga ateista.
Sa rinibong taon kan kasaysayan nin tawo, an mga pagprobar nin tawo na panigoan an saiyang espirituwal na pangangaipo guminiya sa saiya na probaran an dakol na porma nin pagsamba. Nagresulta iyan sa dakol na laen-laen na punto de vista sa relihion sa bilog na kinaban. Halimbawa, minsan ngani sinusuportaran kan haros gabos na relihion an paniniwala sa sarong mas halangkaw na kapangyarihan, may laen-laen sindang ideya kun siisay o ano iyan. An kadaklan man sa mga pagtubod idinodoon an kahalagahan nin kaligtasan o katalingkasan. Alagad an saindang mga katokdoan nagkakalaen sa kun ano an kaligtasan asin kun paano iyan makakamtan. Sa kadakoldakol na paniniwala, paano niato mamimidbid an totoong mga katokdoan na nakakapaogma sa Dios?