Hapot Hali sa mga Parabasa

Sinabi kan kagsurat kan Talinhaga 30:18, 19 na ‘dai maintindihan’ “an dalan kan lalaki kun kaibanan niya an sarong hoben na babayi.” Ano an buot sabihon kaiyan?

Iniisip-isip kan dakul na tawo, pati na kan nagkapirang iskolar sa Bibliya, kun ano man nanggad an kahulugan kan mga tataramon na iyan. Ini an kabilugan kan teksto kun babasahon sa Bagong Kinaban na Traduksiyon: “May tulong bagay na dai ko maintindihan [o, “makangangalas na marhay,” nota sa ibaba], asin apat na dai ko masabutan: An dalan kan agila sa kalangitan, an dalan kan halas sa ibabaw kan gapo, an dalan kan barko sa katahawan kan dagat, asin an dalan kan lalaki kun kaibanan niya an sarong hoben na babayi.”—Tal. 30:18, 19.

An pakasabot ta kaidto iyo na negatibo an kahulugan kan fraseng “an dalan kan lalaki kun kaibanan niya an sarong hoben na babayi.” Taano? An konteksto kaya kaiyan nagsasambit nin maraot na mga bagay na dai nuarin man nagsasabi nin “tama na ’yan.” (Tal. 30:15, 16) Saka sinasambit sa bersikulo 20 an manungod sa “sarong parapakisambay na babayi” na naghihingakong mayo siyang ginibong sala. Huli kaiyan, inisip ta kaidto na arog sa agila sa kalangitan, sa halas sa ibabaw kan gapo, o sa suanoy na barko sa katahawan kan dagat, an sarong lalaki tibaad gumibo nin sarong bagay sa paaging dai naaaraman nin siisay man. Base diyan, inisip tang an ekspresyon na “an dalan kan lalaki kun kaibanan niya an sarong hoben na babayi” maraot an kahulugan—na iyan nanunungod sa sarong tusong hoben na lalaki na tibaad akiton an sarong inosenteng hoben na babayi sa paaging dai kaini naaaraman an motibo niya.

Pero may marahay na dahilan kita para magkongklusyon na positibo an kahulugan kan tekstong iyan. An kagsurat kaiyan nagpapahayag man sana nin paghanga sa mga bagay na sinambit.

Sinusuportaran kan orihinal na Hebreo an kongklusyon na iyan—na positibo an kahulugan kan teksto. Uyon sa Theological Lexicon of the Old Testament, an Hebreong tataramon na itrinadusir na “dai ko maintindihan” sa Talinhaga 30:18 “nagpaparisa nin sarong pangyayari na para sa saro . . . ekstraordinaryo, imposible, o makangangalas pa ngani.”

Si Propesor Crawford H. Toy kan Harvard University sa Estados Unidos nagkongklusyon man na bakong negatibo an kahulugan kan teksto. Sinabi niya: “An punto kaiyan iyo an pagigin makangangalas kan mga bagay na sinambit.”

Kaya garo baga rasonable sanang isipon na an mga tataramon na nasa Talinhaga 30:18, 19 naglaladawan sa mga bagay na makangangalas nanggad o dai ta ngani maintindihan. Arog kan kagsurat kan tekstong iyan, ngalason kita sa kun paano nakakalayog sa kalangitan an agila, sa kun paano nakakakanap sa ibabaw kan gapo an halas maski ngani mayo man iyan nin mga bitis, sa kun paano nakakalayag sa katahawan kan dagat an magabat na barko, asin sa kun paano nagpupuon na magkaminuutan an sarong hoben na lalaki asin an sarong hoben na babayi dangan magkaigwa nin maugmang buhay na magkaibanan.