An Biblia—Tataramon nin Dios o nin Tawo?
Kapitulo 11: An Kabilogan na Armoniya kan Biblia
Imahinara an sarong libreriya nin 66 na libro na isinurat nin mga 40 katawo sa lawig na 1,600 na taon. Tolong tataramon an ginamit kan mga kagsurat na nag-iistar sa dakol na nasyon. An gabos na kagsurat magkakalaen an personalidad, abilidad, asin pinaghalean. Alagad kan an mga librong isinurat ninda pag-abot nin panahon tiniripon, nadiskobre na, sa katunayan, iyan minabilog nin saro sanang dakulang libro na may saro sanang pundamental na tema poon sa kapinonan sagkod sa katapusan. Masakit iyan na imahinaron, bako daw? Pero, arog nanggad kaiyan na libreriya an Biblia.
1. (Iiba an introduksion.) Anong pambihirang armoniya an nagpapatotoo sa bagay na an Biblia ipinasabong nin Dios?
Mayo nin sadiosan na estudyante na dai magugulat sa bagay na an Biblia, minsan ngani koleksion nin laen-laen na libro, saro sanang nagkakasararong gibo. Iyan nagkakasararo sa bagay na, poon sa kapinonan sagkod sa katapusan, pinalalakop kaiyan an pagsamba sa saro sanang Dios na an mga karakteristiko nungka na nagliwat, asin an gabos na libro kaiyan detalyadong nagpapaliwanag nin sarong nangongorog na tema. An kabilogan na armoniyang ini makosog na ebidensia na an Biblia talagang Tataramon nin Dios.
2, 3. Anong hula na itinaram sa Eden an nagtao nin pasisikadan sa paglaom, asin anong mga pangyayari an nagbunga kan pagtaram kan hulang iyan?
2 An pundamental na tema kan Biblia iiniintrodusir sa kaenot-enoteng mga kapitulo kan pinakaenot na libro kaiyan, an Genesis. Dian, nababasa niato na an satong enot na mga magurang, si Adan asin Eva, linalang na sangkap asin ibinugtak sa sarong paraisong tatamnan, an Eden. Minsan siring, si Eva dinolok nin sarong halas na nag-angat sa katamaan kan mga ley nin Dios asin inakit sia paagi sa tusong mga kaputikan pasiring sa pagkakasala. Si Adan nagsunod sa saiya asin nagmasumbikal man sa Dios. An resulta? An duwa pinahale sa Eden asin kinondenar na magadan. Kita ngonyan apektadong marhay kan mga resulta kan enot na pagrebeldeng iyan. Kita gabos nagmamana nin kasalan asin kagadanan sa enot niatong mga magurang.—Genesis 3:1-7, 19, 24; Roma 5:12.
3 Minsan siring, sa makaturotristeng panahon na iyan, an Dios nagtaram nin sarong hula na nagtao nin pasisikadan sa paglaom. An hula isinabi sa halas, alagad idto itinaram na nadadangog ni Adan asin Eva tanganing ikasabi ninda iyan sa saindang mga aki. Uya an isinabi nin Dios: “Asin bubugtakan ko nin pakikienemigo sa pag-oltanan mo asin kan babae saka sa pag-oltanan kan saimong banhi asin kan saiyang banhi. Lulugadon ka nia sa payo asin lulugadon mo sia sa bool.”—Genesis 3:15; Roma 8:20, 21.
4. Anong mga indibiduwal an nasambitan sa hula ni Jehova sa Eden, asin ano an gigibohon ninda sa lambang saro sa pag-agi nin mga siglo?
4 Mangnoha an apat na indibiduwal na nasasambitan sa pinakatema na bersikulong ini: an halas asin an banhi kaiyan saka an babae asin an saiyang banhi. An mga indibiduwal na ini magigin importanteng marhay na mga tawohan sa mga mangyayari sa maabot na rinibong taon. Magkakaigwa nin dai nahahaleng pakikienemigo sa pag-oltanan kan babae asin kan saiyang banhi sa sarong lado saka kan halas asin kan saiyang banhi sa ibong. Kaiba sa pakikienemigong ini an nagpapadagos na pagkakalaban nin tunay na pagsamba asin falso, nin tamang gawe-gawe asin karatan. Sa sarong panahon, an halas garo baga nasa bentaha kun lugadon kaiyan an bool kan banhi kan babae. Pero, sa kahurihurihi, roronoton kan banhi kan babae an payo kan halas, asin an Dios mismo mabibindikar kun mahale na an gabos na gira kan orihinal na pagrebeldeng idto.
5. Paano niato naaaraman na si Eva bakong iyo an babae sa hula?
5 Sairisay an babae asin an halas? Asin sairisay an saindang mga banhi? Kan ipangaki ni Eva an enot niang aki, si Cain, sia nagkagsing: “Nangaki ako nin sarong lalaki sa tabang ni Jehova.” (Genesis 4:1) Tibaad sa paghona nia sia an babae sa hula asin na an aking ini iyo an magigin banhi. Minsan siring, si Cain may maraot na espiritu na arog kan sa halas. Sia nagin paragadan, na ginadan an sadiri niang ngohod na tugang na si Abel. (Genesis 4:8) Malinaw na an hula may mas hararom, simbolikong kahulogan na an Dios sana an makapagpapaliwanag. Asin ini ginibo nia, dikit-dikit. An gabos na 66 na libro sa Biblia may ikinakokontribwir sa paghahayag kan kahulogan kaini, an enot na hula sa Biblia.
Siisay an Halas?
6-8. Anong mga tataramon ni Jesus an nakatatabang sa sato na mamidbid an kapangyarihan na nasa likod kan halas? Ipaliwanag.
6 Enot, siisay an halas na sinasabi sa Genesis 3:15? Sinasabi kan pagkasaysay na an sarong literal na halas nagdolok ki Eva sa Eden, alagad ta dai nakatataram an literal na mga halas. Seguradong may kapangyarihan na nasa likod kan halas na idto, na pinapangyari iyan na gibohon an ginibo kaiyan. Ano an kapangyarihan na iyan? Kaidto sanang enot na siglo kan satong Komun na Kapanahonan, kan ginigibo ni Jesus an saiyang ministeryo digdi sa daga, na malinaw na ihinayag kun siisay an kapangyarihan na idto.
7 Sarong beses, kaolay ni Jesus an nagkapirang nagpapakangmatanos na Judiong namomoon sa relihion na naghahambog na sinda mga aki ni Abraham. Pero marigon nindang tinumang an katotoohan na ihinulit ni Jesus. Kaya si Jesus nagsabi sa sainda: “Gikan kamo sa saindong ama na Diablo, asin boot nindo na gibohon an mga mawot kan saindong ama. An sarong iyan sarong paragadan kan sia pumoon, asin dai sia nagdanay sa katotoohan, huli ta mayo sa saiya an katotoohan. Kun sia nagtataram nin putik, sia nagtataram oyon sa saiyang sadiring boot, huli ta sia sarong putikon asin iyo an ama kan kaputikan.”—Juan 8:44.
8 An mga tataramon ni Jesus mapuersa asin tunggo-tunggo. Sinabi nia na an Diablo “sarong paragadan” asin “an ama kan kaputikan.” Ngonyan, an pinakaenot na nakarekord na mga kaputikan iyo an itinaram kan halas sa Eden. An siisay man na nagtaram kan mga kaputikan na idto tunay na iyo “an ama kan kaputikan.” Dugang pa, an mga kaputikan na idto nagbunga kan pagkagadan ni Adan asin Eva, na ginigibong paragadan an suanoy na putikon na idto. Malinaw, kun siring, na an kapangyarihan na nasa likod kan halas sa Eden iyo si Satanas na Diablo, asin an talagang kinakaolay ni Jehova sa suanoy na hulang idto iyo si Satanas.
9. Paano nagkaigwa nin Satanas?
9 An iba naghapot: Kun marahay an Dios, taano ta linalang nia an Diablo? An mga tataramon ni Jesus nakatatabang man sa sato na masimbag an hapot na iyan. Si Jesus nagsabi manongod ki Satanas: “[Sia] sarong paragadan kan sia pumoon.” Kaya kan si Satanas magputik ki Eva, kaidto sia nagpoon na magin Satanas—hale sa termino sa Hebreo na nangangahulogan na “paratumang.” An Dios dai linalang si Satanas. An sarong dati fiel na anghel pinabayaan na tumubo sa saiyang puso an salang mawot kaya sia nagin Satanas.—Deuteronomio 32:4; ikomparar an Job 1:6-12; 2:1-10; Santiago 1:13-15.
An Banhi kan Halas
10, 11. Paano kita tinatabangan ni Jesus asin ni apostol Juan na mamidbid an banhi kan Halas?
10 Pero kumusta man ‘an banhi [o aki] kan halas’? An mga tataramon ni Jesus nakatatabang man sa sato na makua an simbag sa kabtang na ini kan misteryo. Sinabihan nia an Judiong mga namomoon sa relihion: “Gikan kamo sa saindong ama na Diablo, asin boot nindo na gibohon an mga mawot kan saindong ama.” An mga Judiong ini gikan ni Abraham, siring sa ipinaghahambog ninda. Alagad ginibo sinda kan saindang maraot na gawe-gawe na espirituwal na mga aki ni Satanas, an kagtugdas nin kasalan.
11 Si apostol Juan, sa pagsurat kaidtong paghinanapos kan enot na siglo, malinaw na ipinaliliwanag kun siisay an kaiba sa banhi kan Halas, si Satanas. Sia nagsurat: “An nagpapadagos sa pagkakasala gikan sa Diablo, huli ta an Diablo padagos na nagkakasala poon pa sa kapinonan. . . . An mga aki nin Dios asin an mga aki kan Diablo namimidbid sa bagay na ini: An gabos na dai naggigibo nin katanosan bakong gikan sa Dios, ni sia na dai namomoot sa saiyang tugang.” (1 Juan 3:8, 10) Malinaw na an banhi kan Halas nagin aktibong marhay sa bilog na kasaysayan nin tawo!
(Ipagpapadagos sa masunod na luwas.)