An Relihiyon daw Pinaninigoan an Saindong mga Pangangaipo?
AIRE, tubig, pagkakan, istaran—minimidbid an mga ini sa bilog na kinaban bilang mga pangangaipo nin tawo. Kun mayo kaiyan napapaatubang kamo sa kawaran asin kagadanan. Alagad, haloy nang panahon, an namomoon na Israelitang si Moises dinara an atension sa saro pang pangangaipo nin tawo, saro na mas importante pa ngani kisa sa pagkakan o tubig. Nagsabi si Moises: “An tawo bako sanang sa tinapay nabubuhay kundi paagi sa gabos na tataramon kan ngoso ni Jehova na an tawo nabubuhay.”—Deuteronomio 8:3.
Paagi sa hararom na mga tataramon na ini, ipinaheling ni Moises an kahalagahan nin pagpanigo sa satong relihiyoso o espirituwal na mga pangangaipo. Idinoon nia na an satuya mismong buhay nagdedepende sa pagpanigo dian! Durante kan saindang 40 taon na pagbaklay sa kaawagan, literal na nabuhay an mga Israelita paagi sa ‘mga tataramon kan ngoso ni Jehova.’ Nakaligtas sinda sa nagin kutana nakagagadan na inagihan. Sa pagboot nin Dios, an pagkakan na nginaranan mana milagrosong nahoholog hale sa kalangitan. An tubig luminuwas sa mga gapo tanganing mahale an paha ninda. Pero guminibo an Dios nin orog pa sa pag-asikaso sana sa saindang pisikal na mga pangangaipo. Si Moises nagsabi: “Siring sa pagtanos kan tawo sa saiyang aki, itinatanos ka ni Jehova na saimong Dios.”—Deuteronomio 8:4, 5; Exodo 16:31, 32; 17:5, 6.
An mga Israelita dai pinabayaan na magsarosaradiri kun manongod sa pag-aram kun ano an tama o sala, sa moral o relihiyosong paagi. Nag-ako sinda nin paggiya hale mismo sa Dios. Itinao nia sainda an Mosaikong Pagboot, sarong pambihirang legal na mga susundon sa marahay na pagkakan, estriktong mga susundon sa kalinigan, asin marahay na moral asin relihiyosong mga prinsipyo. Kun siring pinaoswag nin Dios an marahay na salud asin espirituwal na karahayan nin Israel. Nabuhay sinda paagi ‘sa mga tataramon kan ngoso ni Jehova.’
Kaya an Israel biyong napalaen sa ibang nasyon. Kan kaaldawan ni Moises an Egipto namahala bilang an pinakahalangkaw na kapangyarihan sa kinaban. Idto relihiyosong gayong nasyon. Nagsasabi an World Book Encyclopedia: “An suanoy na mga Egipcio naniwala na an manlaenlaen na dios (mga dios asin diosa) inimpluwensiahan an lambang kabtang kan naturalesa asin an lambang aktibidad nin tawo. Kun siring sinamba ninda an kadakol na dios. . . . Sa kada siudad asin banwaan sa Egipto, sinamba kan mga tawo an saindang sadiring espesyal na dios bilang dagdag sa mayor na mga dios.”
An pagsamba daw na ini sa dakol na dios napanigoan an espirituwal na mga pangangaipo kan mga Egipcio? Dai. An Egipto nagin sarong nasyon na pano-pano nin superstisyon asin nakakaraot na seksuwal na mga paggawe. Imbes na paoswagon an buhay asin salud, an pamumuhay na Egipcio naggiya sa ‘maraot na mga helang.’ (Deuteronomio 7:15) Kun siring bakong makangangalas na an Biblia mapagmenus na nagtaram manongod sa mga dios kan Egipto, na inaapod sindang “marigsok na mga idolo.”—Ezequiel 20:7, 8.
Nag-eeksister ngonyan an kaagid na situwasyon. An kadaklan na tawo igwa nin kisuerra kadikit na relihiyosong pagtubod; pipira an aapodon an saindang sadiri na mayong dios. Pero, malinaw na an relihiyon sa pankagabsan nasudya na panigoan an espirituwal na mga pangangaipo nin katawohan. Mag-eeksister daw ngonyan an mga problemang guerra, rasismo, pagkagutom, asin daing herak na kadukhaan kun tunay na namumuhay an mga tawo “paagi sa gabos na tataramon kan ngoso ni Jehova”? Siyempre dai! Minsan siring, dikit na tawo an mahorophorop na salidahan an saindang relihiyon. Tara, an iba habo nganing pag-olayan an relihiyon o magtao nin atension sa bagong relihiyosong mga ideya!
Halimbawa, an sarong lalaki sa Ghana, Solnopan na Aprika, nagsabi sa sarong Kristianong ministro: “Naniniwala ako na ihinayag nin Dios an saiyang sadiri sa samong mga Aprikano paagi sa samong makapangyarihan na mga pading lalaki asin babae, siring kan paghayag nia kan saiyang sadiri sa mga Judio paagi sa saindang mga propeta. Sayang sana ta an iba sa samo na mga Aprikano dai minimidbid an samong sadiring mga padi kundi imbes nagtataram manongod ki Jesus, Muhamad, asin iba pa.”
Sa dakol na tradisyonal na sosyedad sa Aprika, an Kristianismo minamansay bilang an relihiyon kan mga puti—sarong inimportar na palakaw na nakaginibo nin mas dakol na danyos kisa karahayan. Alagad an sirrado daw na kaisipan makakatabang o makakaolang sa saindong mga paghihingoa na mapanigoan an saindong espirituwal na mga pangangaipo? Nagsasabi an sarong talinhaga sa Aprika: “Dai nindo ikinakawkaw an duwang kamot sa mangko nin pagkakan huli sana ta gutom kamo.” An siring na ugale sa pagkakan kapwa bastos asin peligroso—nangorogna kun dai nindo aram kun ano an nasa mangko! Minsan siring, dakol an pinipili an saindang relihiyon, bakong basado sa mapagpensar na pagsiyasat, kundi basado sa emosyon o pampamilyang tradisyon.
An pagsamba na napaninigoan an saindong espirituwal na mga pangangaipo maninigong magin “sarong banal na paglilingkod na may kakayahan na mangatanosan.” (Roma 12:1) Maninigo iyan na naimpormaran, intelihenteng pagpili. Kun siring siyasaton niato an isyu sa pagpili nin saro nin relihiyon sono sa punto-de-vistang Aprikano. Alagad, an masunod magigin interesante sa mga parabasa saen man na lugar.
[Ritrato sa pahina 3]
Ipinaheling ni Moises an kahalagahan nin pagpanigo sa satong espirituwal na pangangaipo
[Ritrato sa pahina 4]
An eksperyensia kan Aprika sa mga misyonero kan Kakristianohan isinirra an kaisipan nin iba sa Biblia