An Sarong Pangatorogan Naghahayag Kun Gurano Na Kahuri kan Panahon
“SI Jehova . . . iyo an nabubuhay na Dios asin an Hade sa panahon na daing katapusan.” (Jeremias 10:10) Kasuarin man dai nia binutasan an pamamahala sa saiyang uniberso, bagay na dai namidbid ni Hadeng Nabucodonosor kan suanoy na Babilonya. Tanganing ikadoon sa paganong hadeng idto na “an Kaharohalangkawe iyo an Hade sa kahadean nin katawohan,” pinapangyari nin Dios na sia mangatorogan asin itao an kahulogan kaiyan kan Saiyang lingkod na si Daniel.—Daniel 4:17, 18.
An pangatorogan manongod sa dakulaon na kahoy. An “langkaw kaiyan nakaabot sagkod sa langit, asin iyan naheheling sagkod sa kasagkodan kan bilog na daga.” Sa banal na pagboot, an kahoy pinalod, pero an pungo kaiyan ginakodan nin batbat asin tanso. An mga ini dapat na dai haleon sagkod na umagi sa pungo an “pitong panahon,” na pakalihis kaiyan puwede na naman na tumubo an kahoy.—Daniel 4:10-17.
“An kahoy na saimong naheling,” an paliwanag ni Daniel, “ika, O hade . . . asin an saimong paghade.” Si Nabucodonosor papaludon. Mawawaran sia kan saiyang kahadean, iyo pati kan saiyang toltol na isip, na nakatalagang maglagawlagaw sa kadlagan na garo mabangis na hayop sa laog nin “pitong panahon.” Pagkatapos sana kan itinalaan na panahon na hahaleon an simbolikong mga gakod, na minatogot sa hade na bumalik an toltol na isip asin an saiyang trono.—Daniel 4:20-27.
Siring sa ihinula, “ini gabos nangyari ki Nabucodonosor na hade.” (Daniel 4:28) An traduksion na Lexicon Linguae Aramaicae Veteris Testamenti nagsasabi na an “pitong panahon” sa pangatorogan ni Nabucodonosor pitong literal na mga taon. Mantang si Nabucodonosor naghade sa laog nin 43 na taon (624-581 B.C.E.), ini rasonableng konklusyon.
Ano an Kahulogan Kaini Para sa Sato?
Si Jehova perming ginagamit an saiyang unibersal na soberaniya sono sa pinagmarhay nia. Sa kadikit na panahon ginibo nia ini sa daga paagi sa nasyon nin Israel, na an daganon na mga hade tamang sinabi na “nagtutukaw sa trono ni Jehova.” (1 Cronica 29:23) Alagad kan an Israel magin apostata, itinogot ni Jehova na an dinastiya nin mga hade kaiyan na gikan ki Hadeng David ikabagsak.
Kaya tamang-tama na dai nahaloy pakalihis kaiyan an Dios nagtao nin tanda ki Hadeng Nabucodonosor—an mismong tinogotan na lumaglag sa Saiyang tipikong kahadean—na ini dai nangangahulogan na natapos na an may diretsong soberaniya nin Dios. Napakahalagang idoon sa saiya asin sa gabos na nasyon na Hentil na mabatay sa nagrerepresentar na kahadean nin Dios na an kamugtakan na ini nin mga bagay temporaryo sana!
Kaya, an panahon nin pagkatao kan pangatorogan, an tawo na tinawan kaiyan, asin an tema nin banal na soberaniya na idinoon kaiyan, nagpapatunay sa kahulogan na labi nanggad sa kahulogan kaiyan para ki Nabucodonosor. Iyan nagsusuherir na kapareho nin pinalod na kahoy na nagagakodan, an banal na paghade na ipinahayag sa Jerusalem, na ngonyan laglag na, dai ibabalik sagkod na haleon an mga gakod na idto pakalihis nin “pitong panahon.” Sa panahon na iyan, an Hade na nagrerepresentar sa Dios, “an pinakahababa sa mga tawo,” na apod sa ipinanugang Mesiyas, ibubugtak sa saiyang Kahadean. Kun noarin ini gigibohon nin Dios, an mga disipulo ni Jesus naghagad nin tanda.—Daniel 4:17; Mateo 24:3.
Igwa pa nin ibang nagpaparisa na tama an may harayong naaabot na pag-aplikar na ini kan pangatorogan ni Nabucodonosor. An hula na nakatala sa Daniel 9:24-27 nagtotokdo sa eksaktong taon kan pagdatong kan Mesiyas pakalihis nin labing 500 na taon.a Ngonyan kun an panahon kan pagdatong kan Mesiyas bilang tawo ihinula nin siring kaeksakto, bako daw na rasonableng isipon na an panahon kan saiyang mas makahulogan na dai naheheling na pagbuwelta sa kapangyarihan kan Kahadean ihuhula nin siring man kaiyan kaeksakto? Siisay an mas angay na makakagibo kaini kundi si Daniel? Girumdomon man na pakasuratan kan saiyang mga hula sa bisyon asin pangatorogan, kaiba an pangatorogan ni Nabucodonosor manongod sa kahoy, si Daniel sinabihan: “Ihilom mo an mga tataramon asin pintoan mo an libro, sagkod sa panahon kan katapusan.” Taano ta sagkod sa panahon na iyan? Huli ta sa panahon na iyan “an tunay na kaaraman magigin abunda.” Kun an isinurat ni Daniel pipintoan, dai masasabotan, sagkod sa “panahon kan katapusan,” bako daw na iyan tanda na an saiyang mga isinurat magkakaigwa nin makahulang halaga sa panahon na iyan?—Daniel 12:4.
An “Pitong Panahon”—Poon Kasuarin Sagkod Kasuarin?
Kan itinatao an saiyang tanda, si Jesus nagtaram manongod sa “pitong panahon,” na inapod iyan na “an itinalaan na mga panahon kan mga nasyon.” Sia nagsabi: “An Jerusalem [padagos na] babatayan kan mga nasyon, sagkod na maotob an itinalaan na mga panahon kan mga nasyon.” (Lucas 21:24) An nota sa ibaba kan Oxford NIV Scofield Study Bible (1984) nagsasabi sato na “an ‘mga panahon kan mga Hentil’ [an pagkasalin kan King James Version sa “itinalaan na mga panahon kan mga nasyon”] nagpoon kan mabihag an Juda sa irarom ni Nabucodonosor. . . . Poon kan panahon na idto an Jerusalem, arog kan sinabi ni Cristo, ‘binatayan kan mga Hentil.’”
Gurano an ilalawig kan “pitong panahon,” o “itinalaan na mga panahon kan mga nasyon”? Malinaw na iyan mas halawig ki sa 7 literal na taon na 360 aldaw an kada saro (sono sa pagkuwenta sa mga taon sa Biblia), na bale 2,520 aldaw. An mga arogan sa Kasuratan nagpaparisa na kaipuhan niatong ibilang an kada aldaw na sarong taon. (Helingon an Bilang 14:34; Ezequiel 4:6; ikomparar an Kapahayagan 12:6, 14.) An arog kaiyan na pagkuwenta mangangahulogan na an “pitong panahon” 2,520 taon an lawig. Kun iyan nagpoon kan pagkalaglag nin Jerusalem kan 607 B.C.E., iyan matatapos kan taon 1914 C.E.
Sa laog nin labing tolong dekada bago an 1914, inapod nin mga Saksi ni Jehova an atension sa kahulogan kan petsang ini. Alagad interesante nanggad, an librong International Crisis, ni Eugenia Nomikos asin Robert C. North (1976), nagsasabi na “kakadikit o mayo ngani nin ebidensia nin padagos na pag-orog o ‘paggrabe’ nin mga iriwal asin tension na direktang naggiya sa pagputok kan guerra.” Al kontraryo, “sa paghinanapos kan 1913 asin pagpopoon kan 1914 . . . an relasyon kan darakulang kapangyarihan garo baga mas trangkilo ki sa dakol na taon na nag-agi.” Pero ngonyan, pakalihis nin pitong dekada, an mga historyador talagang nagsasabi na an 1914 panahon nin pagkaliwat sa kasaysayan nin tawo. Halimbawa, an Aleman na librong Meyers Enzyklopädisches Lexikon nagsasabi na “an mga epekto kan Guerra Mundial I literal na rebolusyonaryo asin hararom an tama sa buhay nin haros gabos na nasyon, sa ekonomiko saka sa sosyal asin politikal na paagi.”
Aram na gayo an politikal na mga resulta kan mga nangyari kan 1914. An sosyal na mga pagkaliwat na dinara kaiyan sinasabi sa libro ni Virginia Cowles na 1913: An End and a Beginning. “An taon nin 1913 nagtanda sa pagkatapos nin sarong panahon,” an isinurat nia. Kun dapit sa mga resulta sa ekonomiya, si Ashby Bladen, mas halangkaw an ranggong bise presidente kan The Guardian Life Insurance Company of America, nagsurat: “Bago kan 1914 an mga sistemang monetaryo asin pinansial magkaoyon. . . . Kun gagamiton an Agosto 1914 na tanda sa pag-oltanan kaiyan, risang marhay an pagkakalaen kan ikadesinuwebe asin ikabeinteng siglo. Sa dakol na kabtang kan buhay nin tawo biyong nabaliktad an tendensia . . . An sarong mayor na dahelan iyo an pagkaputol kan koneksion sa pag-oltanan kan sistema pinansial asin kan kuwarta na may pansadiring halaga na nagpoon kan 1914. . . . An pagkaputol kan koneksion sarong mahalagang pangyayari. . . . An 1914 nagtanda sa radikal, asin sa katapustapusi kapahapahamak, na pagkaliwat kan sistemang iyan.”
Gurano Na Kahuri kan Oras?
An ebidensia na an tanda ni Jesus naootob na ngonyan arog kadaling makua sa diaryo o mga bareta sa telebisyon. Asin iyan nagtatao nin siertong pruweba na tama an ebidensia sa kronolohiya na nagsusuportar sa 1914 siring sa ihinayag sa pangatorogan ni Nabucodonosor. Kaya ngonyan na 1986 ini nangangahulogan na 72 na taon na an nakalihis poon kan magpoon an “panahon kan katapusan.” Si Jesus nanuga na an ibang kabilang sa kapag-arakian nin mga tawo na may igo nang edad na maheling an pagpopoon kaiyan buhay pa kun iyan tapuson na kan dakulang kahorasaan.—Mateo 24:34.
Ini dakula nanggad na pandagka sato na padagos na magpuka, na nakatorohok an satong mata sa banal na kapahayagan kun gurano na kahuri kan oras! Napakahalaga nanggad na likayan niato an malangkag, na inaapretaran an banal na relo, tangani sanang masudya! Sa ibong na kampi, napakahalaga na kita magmaan tumang sa pagigin daing pag-asikaso, na ginigibo iyan na atrasado, tangani sanang mawaran! Girumdoma, an nakataya labi nanggad sa peligro na mabayaan nin awto, tren, o eroplano. An peligro mawaran nin buhay na daing katapusan sa bagong palakaw nin mga bagay nin Dios. Asin iyan marahayon nanggad tanganing mawara!
[Nota sa Ibaba]
a Para sa paliwanag kaini, helingon an librong “Let Your Kingdom Come,” pahina 56-63, na ipinublikar kan 1981 kan Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
[Kahon sa pahina 6]
Kasuarin Talagang Natapos an “Pitong Panahon”?
An iba nangangatanosan na dawa kun makahula an “pitong panahon” asin dawa kun iyan 2,520 taon kalawig, an mga Saksi ni Jehova sala pa man giraray kun dapit sa kahulogan nin 1914 ta sala an ginagamit nindang kapinonan. Sabi ninda, an Jerusalem nalaglag kan 587/6 B.C.E., bakong kan 607 B.C.E. Kun totoo, isisibog kaini nin mga 20 taon an pagpopoon kan “panahon kan katapusan.” Minsan siring, kan 1981 an mga Saksi ni Jehova nagpublikar nin nakakokombensir na ebidensia na nagsusuportar sa petsang 607 B.C.E. (“Let Your Kingdom Come,” pahina 127-40, 186-9) Apuwera kaiyan, mapatutunayan daw kan mga naghihingoang halean nin Biblikal na halaga an 1914 na an 1934—o ano pa man na ibang taon—nagkaigwa nin mas hararom, mas dramatiko, asin mas pambihirang epekto sa kasaysayan kan kinaban ki sa 1914?
[Tsart sa pahina 6]
(Para sa aktuwal na format, helingon an publikasyon)
Pitong “itinalaan Panahon kan katapusan
na mga panahon
kan mga nasyon”
2,520 taon
607 B.C.E. 33 C.E. 1914 C.E. 1986 C.E.
Nalaglag an An “Jerusalem” Nagpoon 72 na taon daganon na ‘binabatayan’pa an“panahon na an Jerusalem (Lucas 21:24) kan katapusan” nakalihis Daniel 12:4) poon kan magpoon an “panahon kan
katapusan” Mateo 24:
3,12,22)
[Ritrato sa pahina 7]
An pangatorogan ni Nabucodonosor may harayo an naaabot na pag-aplikar na nakakaapektar sa saindo!