sarong sakayan kaiba kan saiyang mga disipulo, asin nagbalyo pasiring sa solnopan na baybayon kan Dagat nin Galilea. Digdi an mga Fariseo, ngonyan kaibanan kan mga miembro nin relihiyosong sekta kan mga Saduceo, nagprobar na sugotan si Jesus paagi sa pagpakiolay sa saiya na magpaheling nin tanda hale sa langit.

Naaraman an saindang mga paghihingoa na sugotan sia, si Jesus nagsimbag: “Kun banggi na pinagkatodan na nindong sabihon, ‘Magkakaigwa nin marahay na panahon, ta an langit mapula’; asin kun aga, ‘Ngonyan magkakaigwa nin malipot, maoran na panahon, ta an langit mapula, alagad madampog.’ Tatao kamong magsabot kan itsura kan langit, alagad dai kamo nakakasabot sa mga tanda kan mga panahon.”

Huli kaiyan, inapod sinda ni Jesus na maraot asin nagsasambay na kapag-arakian asin pinatanidan sinda na, arog kan sabi nia kan nakaagi sa mga Fariseo, mayong tanda na itatao sainda apuwera sa tanda ni Jonas. Kan paghale, sia asin an saiyang mga disipulo naglunad sa sarong sakayan asin nagpasiring sa Betsaida sa amihanan na sirangan na baybayon kan Dagat nin Galilea. Kan nagbibiyahe narisa kan mga disipulo na nalingawan nindang magbalon nin tinapay, na an yaon sasaro sanang tinapay para sa sainda.

Nasa isip an pakipaghampangan pa sana nia sa mga Fariseo asin sa mga Saduceo na nagsusuportar ki Herodes, si Jesus nasadol: “Papagdanayon na muklat an saindong mga mata, magmaan sa lebadura kan mga Fariseo asin sa lebadura ni Herodes.” Malinaw na an pagkasambit sa lebadura nagpaisip sa mga disipulo na an boot sabihon ni Jesus iyo an pagkalingaw nindang magbalon nin tinapay, kaya nagpoon sindang magdiriskutiran dapit sa bagay. Narisa an saindang dai pagkasinarabotan, si Jesus nagsabi: “Tadaw ta nagpapasuruhay kamo huli sa dai nindo pagkaigwa nin tinapay?”

Dai pa sana nahahaloy, si Jesus milagrosong nagtao nin tinapay sa rinibong tawo, na ginibo an ultimong milagrong ini tibaad saro o duwa pa sanang aldaw an nakaagi. Maninigo nindang maaraman na dai sia nahahadit manongod sa kadaihan nin literal na tinapay. “Dai daw nindo nagigirumdoman” an pagirumdom nia sainda, “kan pinagputolputol ko an limang tinapay para sa limang ribong lalaki, pirang basket na pano nin mga tada an natipon nindo?”

“Kagduwa,” an simbag ninda.

“Kan pinagputolputol ko an pito para sa apat na ribong lalaki, pirang lalagan na basket na pano nin mga tada an natipon nindo?”

“Pito,” an simbag ninda.

“Dai pa daw nindo nakukua an kahulogan?” an hapot ni Jesus. “Tadaw ta dai nindo nasasabotan na dai ako nagtaram saindo manongod sa tinapay? Kundi magmaan kamo sa lebadura kan mga Fariseo asin Saduceo.”

Sa katapustapusi nakasabot an mga disipulo. An lebadura, sarong sustansia na nagpapaalsom asin nagpapausbog sa tinapay, sarong terminong ginagamit na an kahulogan karatan. Kaya nasasabotan ngonyan kan mga disipulo na si Jesus naggagamit nin simbolismo, na sia nagpapatanid sainda na mag-ingat tumang sa “katokdoan kan mga Fariseo asin Saduceo,” na an katokdoan igwa nin nakararaot na epekto. Marcos 8:​1-21; Mateo 15:​32–16:12.

▪ Taano an mga tawo ta may darang darakulang lalagan na basket?

▪ Pakahale sa Dacapolis, pasaen an pagbiyahe ni Jesus sa sakayan?

▪ Ano an dai pagkasinarabotan kan mga disipulo mapadapit sa sinabi ni Jesus manongod sa lebadura?

▪ Ano an boot sabihon ni Jesus sa mga tataramon na “lebadura kan mga Fariseo asin Saduceo”?

(Ipagpapadagos sa masunod na luwas.)

Tinatabangan daw Nindo an Saindong Aki na Pilion si Jehova?

“AKO nakamate na an pag-adal sa Biblia talagang nakakalangkag asin nakakapagal. Sa hilom, nagdesisyon ako sa sakong puso na dai ako magigin saro sa mga Saksi ni Jehova pagdakula ko,” an ipinahayag nin sarong soltero. Minsan ngani linalaoman na an mayoriya sa kaakian sa Kristianong mga harong sa katapustapusi pipilion na manindogan sa lado ni Jehova, an mga hobenes na siring saiya puwedeng umagi nin depisil na panahon sa pagpili ki Jehova bilang saindang Dios.

Kun beses an mga magurang dai nakasisierto kun paano epektibong gigiyahan an saindang kaakian. Minaagi sinda nin dakol na pagsiyasat sa buhay, arog kan nahahadit na ama na minsan nagsabi: “Sa sadiosan na pagtaram, igwa nin mga panahon na minasdan ko an natotorog na mga lalauogon kan sakong mga aki, an mga luha nin pagkadisganar yaon pa sa saindang mga pisngi, asin inisip ko kun dapat na dai ako nagin mas maboot.” Nagdakula an saiyang duwang aking lalaki asin pinili na paglingkodan si Jehova.

Alagad igwa nin mga hobenes na minabaya ki Jehova asin minahale sa Kristianong aripompon apabor sa kinaban ni Satanas. Kaya paano napapangganahan kan mga magurang an pagtabang sa saindang mga aki na pilion si Jehova? Tanganing masimbag an hapot na iyan, aramon ta nguna kun taano an ibang hobenes ta nagbabaya ki Jehova mantang an saindang mga magurang boot nanggad sindang magdanay sa saiya.

Kun Taano ta Binabayaan kan Ibang Hobenes si Jehova

An saro sa mas lakop na dahelan iyo na an ibang hobenes nungka talagang namidbid si Jehova o an saiyang mga dalan. Dawa ngani nag-aatender sa Kristianong mga pagtiripon poon sa pagkaomboy, sinda minaduman na napipiritan sana, asin mayo nin tunay na paghanap ki Jehova. (Isaias 55:6; Gibo 17:27) An aking lalaki na sinambit sa enotan nalangkag sa Kristianong mga pagtiripon huli ta dai nia nasabotan an sinasabi kan mga espiker sa plataporma.

An mga banhi nin katotoohan nakatanom sa iba, pero tinotogotan ninda an saindang puso na maakit kan malinaw na mayong pakilabot, materyalistikong estilo nin buhay kan kinaban ni Satanas. An iba dai nakapanggagana sa sobra kakosog na pagmawot na magin kaiba asin magin kaarog kan saindang mga kaedad.​—1 Cronica 28:9; Lucas 8:​12-14; 1 Corinto 15:33.

Pero, sa bilog na kinaban, dakol na aki sa Kristianong mga harong an pinili na manindogan sa lado ni Jehova. May manonodan daw sa positibong mga tangga na ginibo kan saindang mga magurang?

Magpoon nin Amay

An sarong mahalagang liyabe sa pagtabang sa saindong mga aki na pilion si Jehova iyo na magpoon nin amay. Sa kadaklan na kamugtakan, an inakong mga impresyon asin nanodan na mga leksion kun an puso lumbod pa asin mapaghimate magdadanay sa bilog na buhay. (Talinhaga 22:6) Kaya magpoon nin amay na estoryahan an saindong mga aki dapit kan karahayan ni Jehova, kan saiyang pagkamoot asin kangirhatan, na pinagmamaigotan na pataluboon sa saindang puso an pagkamoot ki Jehova asin pagpahalaga sa ginibo ni Jehova para sa sainda. Tanganing magibo ini, dakol na magurang an mapangganang ginamit an abundang artikulo manongod sa mga linalang ni Jehova na makukua sa mga publikasyon kan Watchtower Society.

An pagkuyog asin paggalang ki Jehova patin sa pagsamba saiya kaibanan sa iba pang kuwalidad na kaipuhan itokdo nin amay sa buhay. Makaoogma sa puso na maheling sa Kristianong mga pagtiripon an dai pa nag-eeskuwelang mga aki na naghihingoang kumua nin simpleng mga nota asin hanapon an mga teksto sa saindang sadiring mga Biblia o minaiba sa mga magurang pasiring sa banyo tanganing kuramosan an saindang mga lalauogon nin malipot na tubig kun sinda natutungka. Ini simpleng mga bagay, pero mahalaga nanggad an mga iyan sa pagtokdo sa hoben pang isip na an paggalang asin pagkuyog maninigong ipaheling ki Jehova!

An odok na personal na pagtotokdo sa Biblia maninigo man na magpoon nin amay. Kan dos anyos an saindang mga aking lalaki, an sarong mag-agom pinonan na basahon kaiba ninda an librong Listening to the Great Teacher.a Sa huri, kan pumoon nang mag-eskuwela an mga aki, minabangon sinda nin amay asin nag-aadal kada aga kaiba kan saindang ina sa mga librong My Book of Bible Stories asin Mabuhay Sagkod Lamang sa Paraiso Digdi sa Daga.* Sinusundan ini nin pag-orolay sa teksto kan aldaw na pinangengenotan kan ama bago an pamahaw. An mga paghihingoa kan mga magurang mayaman na binendisyonan kan pilion kan saindang mga aki dai pa sana nahaloy na maglingkod ki Jehova, na sinimbolisaran an saindang pagdusay paagi sa bautismo sa tubig sa mga edad na 10 asin 11.

An sarong marahay na soltero na naglilingkod sa sangang opisina kan Watchtower Society sa Hapon nakagirumdom na kan sia aki pang marhay, tinabangan sia kan saiyang ina na pataluboon an relasyon ki Jehova paagi sa pagtukaw na kataed nia sa banggi, na tinatabangan siang mamibi. Nungka niang nalingawan an leksion na itinokdo​—saen man sia nagduman o ano man an ginibo nia, si Jehova perming harani asin andam na tumabang.

An mapangganang mga magurang nakakanood na midbidon an salang mga tendensia na dahelan sa minanang pagkabakong sangkap kan saindang mga aki, asin an mga magurang minapoon nin amay na tabangan an saindang mga aki na itanos ini. (Talinhaga 22:15) An mga tendensia sa pagkapaslo, katagasanan nin payo, kapalangkawan, pagigin sobra kamapagtatsar sa iba, kaipuhan na itanos nin amay. Ta kun dai, sa huri an siring na mga banhi matalubo sa pagigin rebelde tumang sa Dios asin sa saiyang mga dalan. Halimbawa, an marahay an intension pero sobra kamapagpangana na mga magurang sa parate tinotogotan an saindang mga aki na pataluboon an paslong mga kaisipan. An mga aking ini nadedepisilan na igalang magsalang an saindang mga magurang o si Jehova, na nagigin siring sa ‘mga daing utang na boot’ na sinambit sa Biblia. (Talinhaga 29:21) Sa ibong na lado, an mga aki na tinatawan nin mga gibohon sa harong asin tinotokdoan na magin alisto sa mga pangangaipo kan iba may tendensiang magin orog na mapagpasalamat kapwa sa saindang mga magurang asin ki Jehova.

An saro pang kaipuhan iyo an pagpoon nin amay na ibugtak an teokratikong mga pasohan na rasonableng maaabot kan aki. Kun ini dai nagigibo nin amay asin padagos, puwedeng panoan kan iba an saiyang isip asin puso nin laen na mga pasohan. An pagbasa sa bilog na Biblia, personal na pag-adal sa saro sa mga publikasyon kan Watchtower Society, pagpalista sa Teokratikong Paadalan sa Pagmiministro, pagigin parabalangibog kan maogmang bareta, asin pagpabautismo maninigong iiba sa mga pasohan na ini.

Nagigirumdoman ni Takafumi na an saiyang ina tinokdoan sia nin ugaleng pagbasa kan mga magasin na Torrengbantayan asin Awake! paagi sa paggibo nin simpleng mga hapot asin pagwalat kaiyan sa lamesa sa kusina para maheling nia pagpuli nia hale sa eskuwelahan. Nagirumdoman ni Yuri na an pakikiiba sa mga payunirb sa laog nin pirang aldaw na naglilingkod kun saen dakula an pangangaipo para sa Kristianong mga ministro, pag-iba sainda sa ministeryo, pakaheling sainda na nagluluto nin masisiram na pagkakan, asin pagmasid sa saindang kagayagayahan asin kaigotan nakaimpluwensia nin dakula sa saiyang pagmawot na maglingkod ki Jehova sa kaparehong paagi. Nagigirumdoman nin dakol na hobenes na an saindang mga magurang regular na dinadara sinda sa Bethel, an pag-apod sa opisina prinsipal asin mga sanga kan Watch Tower Society, kun saen puwede nindang maobserbaran an mga soltero asin daraga na maogmang naglilingkod ki Jehova. An dakol sa nagsongkong kaakian na idto naglilingkod na ngonyan sa mga Bethel sa bilog na kinaban.

Itao sa Saindong mga Aki an Saindong Panahon

An kadakolan asin kuwalidad kan panahon na ginagamit nindo sa saindong mga aki posibleng magkakaigwa nin direktang impluwensia kun baga pinipili nindang paglingkodan o dai si Jehova. Madali nindang mamansayan kun guranong oras asin pag-andam an ginagamit nindo sa pag-adal sa Biblia na pinangengenotan nindo kaiba ninda. Kun dai nindo nagigirumdoman kun saen kamo puminondo kan huring pag-adal o kinanselar nindo an pag-adal huli sa bakong mahalagang mga dahelan, ipinaaabot nindo an mensahe na an pag-adal bakong siring kaimportante. Minsan siring, kun naheheling ninda na an mga magurang naggigibo nin mga pagsakripisyo para sa pag-adal, nag-aandam nin marhay para dian asin pinangengenotan nin regular an pag-adal ano man an kaolangan na mangyari, biyong laen an ikinapaaabot na mensahe. Maski ngani bako iyan kahagadan, may mga ina na pormal na naggugubing para sa pag-adal kan saindang mga aki, kapareho kun minaduman sa mga pagtiripon o nangengenot sa pag-adal sa Biblia kaiba an sarong kataed. An impresyon na itinatao iyo na mahalaga an pagsamba ki Jehova.

Dakol na oras asin paghihingoa an kinakaipuhan tanganing magibo na nakakaogma an edukasyon sa Biblia kan saindong mga aki, na inaabot an saindang puso. An saradit na aki partikularmenteng minahanga kun naheheling ninda an mga bagay na saindang pinag-aadalan na iinaakto sa atubangan ninda. An sarong ama, halimbawa, tinabangan an saiyang mga aki na imahinaron an pagbuhay liwat paagi sa pag-akto kan kasaysayan sa Biblia manongod sa pagkabuhay liwat ni Lazaro. Luminaog sia sa kloset dangan luminuwas bilang an binuhay liwat na si Lazaro.​—Juan 11:​17-44.

Mantang an mga aki nagdadangadang sa pagkaadulto, kaipuhan pa ngani nin mas dakol na panahon asin abilidad na atubangon an pagdakol nin emosyon, pagduda, asin kahaditan na inaatubang ninda. An panahon na itinatagama kan mamomoton asin mapagsabot na mga magurang sa panahon na ini mahalagang gayo kun boot ninda na mapatalubo kan mga aki an pagsarig ki Jehova. An sarong mapangganang ama nin apat nagsaysay na kan mapaatubang an saiyang mga aki sa manlaenlaen na problema, hahanapon nia asin ipakikipag-olay sa sainda an konektadong materyal sa mga publikasyon kan Watchtower aroaldaw sagkod na an mga krisis biyong mapangganahan.

An sarong sibot na payunir na ina nin duwa namangno na an saiyang aking babae nagigin parasolosolo asin kulang nin kagayagayahan sa teokratikong mga aktibidad. Kaya nagdesisyon an ina na yaon na sia sa harong pagpuli kan aki hale sa eskuwelahan kada hapon, na kinakaolay an aking babae mantang nagkakape an duwa. Paagi sa dayupot na ina-sa-aking mga pag-orolay, inako kan aki an tabang na kaipuhan nia. Ngonyan, pakagraduwar sa haiskul, uminiba sia sa saiyang ina sa paglilingkod bilang payunir.​—Talinhaga 20:5.

Marahay na Pakikiasosyar Asin Halimbawa

Bilang dagdag sa pagtao kan saindang panahon, an mga magurang kaipuhan na magtao nin kapakipakinabang na pakikiasosyar sa saindang mga aki. An Talinhaga 13:20 nagsasabi: “Sia na naglalakaw na kaiba nin mga madonong magigin madonong, alagad sia na nakikiiba sa mga mangmang maraot an aabotan.”

Dakol na mapangganang mga magurang an minimidbid an katotoohan kan talinhagang iyan. An sarong ama nin apat nagsabi: “Kun ginigirumdom ko an nakaagi, iniisip ko na an dakol na grupo nin katood sa katotoohan kan samong mga aki an nakatabang na pahiroon sinda na maglingkod ki Jehova. Pinakosog ko sinda na makikatood sa ibang kongregasyon siring man sa samo mismo asin na pataluboon an mga pakikikatood na iyan.” An sarong Kristianong magurang na naglingkod sa Bethel sa laog nin dakol na taon nakagirumdom: “Kan ako aki pa, nag-istar kami sa sadit na harong, pero idto perming iinaalok bilang dagusan para sa paraataman sa sirkito. Dugang pa, an mga espesyal payunir sa samong kongregasyon regular na namamanggi kaiba mi. Nagkakarigos sinda sa samong harong asin nakikiasosyar samo. An pakadangog sa saindang mga eksperyensia asin pakaheling sa saindang kagayagayahan nakatabang sa sako na pataluboon an apresasyon para sa pambilog na panahon na paglilingkod.”

An marahay na pakikiasosyar nakakatabang sa mga nag-aagi nin mga kadepisilan. An sarong ina na an aking lalaki nakakaeksperyensia nin maribok na panahon ipinakipag-olay an problema sa sarong nagbibiyaheng paraataman kan mga Saksi ni Jehova. Irinekomendar nia na iiba kan ina an aki sa paglilingkod sa langtad. “Kun gigibohon nindo iyan, marahay an saiyang espirituwalidad asin an gabos na iba pang bagay,” sabi kan paraataman. Nagbareta an ina: “Sa samong kongregasyon nagkaigwa nin areglo para sa pagpatotoo sa banggi, asin dakol na aking nag-eeskuwela, nagkapirang gurang nang regular payunir, asin kisuerra sarong magurang an nakikikabtang dian. Kan primero masakit na papaglingkodon nin regular an sakong aking lalaki, pero dai iyan nahaloy ta permi na siang nagpupuli na mas maogma asin napakokosog kan kapakipakinabang na pakikiasosyar. Mantang sia estudyante sa haiskul, nabautismohan sia asin naglingkod bilang auxiliary payunir kada bulan, asin kan sia maggraduwar, nagin siang regular payunir.” An kapakipakinabang na pakikiasosyar kaiba an paggibo kan kabotan ni Jehova nagtao nin mararahay na resulta.

Puwedeng mayo nin mga hobenes sa lokal na puwedeng magin kapakipakinabang na impluwensia sa saindong aki, pero an obserbasyon na inoorootrong gibohon nin dakol na hobenes na piniling paglingkodan si Jehova kalabot an mga halimbawa kan saindang mga magurang. Dakol na hobenes an hinangaan an saindang mga magurang asin boot na arogon sinda. Nagirumdoman ni Yuri an pagkamapagpasakat kan saiyang ina asin kun paano nia minakolgan an iba, na inaapodan sinda sa telepono asin nagluluto nin mga pagkakan para sa mga may helang. Si Tatsuo, na hale sa pamilya na may apat na aking lalaki, na gabos darakula na ngonyan asin naglilingkod ki Jehova, nagsabi: “Dai kami regular na naaadalan ni Nanay huli ta si Tatay daing pagtubod asin kadakol kan pagtumang saiya hale sa mga paryentes. Pero an pakamasid sa saiyang paninindogan para sa katotoohan asin sa saiyang kagayagayahan sa paglilingkod ki Jehova naimpluwensiahan akong marhay. Andam man siang magpuka sagkod sa amay na mga oras nin aga tanganing tabangan kami sa samong mga problema.” An madonong na mga tataramon nin mga magurang igwa nin puwersa kun sinusuportaran nin maimbod na mga gibo. Si Yoichiro nagsabi manongod sa saiyang mga magurang: “Dai ko nagigirumdoman na nagpahayag sinda kasuarin pa man nin negatibong mga saboot dapit sa iba sa kongregasyon; ni na tinogotan ninda kaming mga aki na magtsismis dapit sa mga sala nin iba.”​—Lucas 6:​40-42.

Kagayagayahan sa Pakaheling sa mga Aki na Pinipili si Jehova

Mayo nin simpleng pormula tanganing matabangan an saindong mga aki na pilion si Jehova. Magkakaigwa nin dakol na makahahadit na panahon. Alagad an sarong nahahadit na ama na nasambitan kasubago nagsabi: “Bilang mga magurang permi niamong maimbod na pinagmaigotan na kuyogon an mga suhestion kan naheheling na organisasyon ni Jehova. Ini dakulang tabang sa pakapanggana sa mga problema.” An saindang mga paghihingoa nagin mapanggana.

Iyo, paagi sa paggibo kan saindong pinakamakakaya na sunodon an mga giya sa Biblia, na tinatawan an saindong mga aki nin marahay na mga dahelan sa pagkamoot ki Jehova, na sinusuportaran kan saindong maimbod na halimbawa asin sinserong mga paghihingoa na tumabang, manonompongan man nindo sa katapustapusi na an saindong mga paghihingoa babalosan nin kapangganahan. Nagigirumdoman daw nindo an aking lalaki na nasambitan kasubago, na nagin determinado kaidto na dai magin saro sa mga Saksi ni Jehova? Bueno pakatapos na mapangganang matabangan sia kan saiyang ina sa saiyang masakit na mga taon, nagsabi sia: “Naoogma ako na nungka siang suminuko!” Puwedeng magkaigwa kamo nin kaagid na resulta sa saindong mga aki.​—Galacia 6:9.

[Mga Nota sa Ibaba]

[Ritrato sa pahina 30]

Makakasalingoy daw kamo sa pag-ataman sa aki na igwa nin maogmang mga girumdoman?