LEKSION 45
Mga Ilustrasyon/Halimbawa na Nakapagtotokdo
AN MGA ilustrasyon asin halimbawa epektibong marhay na mga metodo nin pagtotokdo. Parate na an mga iyan nakaaakit asin nakapagpapadanay kan atension na pambihira kaepektibo. Pinupukaw kaiyan an isip. Pinahihiro kaiyan an emosyon asin sa siring puedeng makataros sa konsensia asin sa puso. Kun beses, magagamit an mga ilustrasyon tanganing mahale an prehuwisyo. An mga iyan epektibo man na pantabang sa memorya. Ginagamit daw nindo an mga iyan sa saindong pagtotokdo?
An mga pananaram na may piguratibong kahulogan ilustrasyon na parateng nagkakaipo nin pira sanang tataramon; pero an mga iyan nakatatao nin buhay na marhay na mga ladawan sa isip. Kun maingat an pagkapili dian, risang-risa na tolos an kadaklan na kahulogan kaiyan. Alagad puedeng idoon pa nin paratokdo an halaga kaiyan paagi sa pagdagdag nin halipot na eksplikasyon. An Biblia pano nin mga halimbawa na dian makakanood kamo.
Pumoon sa mga Simili Asin Metapora. An mga simili iyo an pinakasimpleng pananaram na may piguratibong kahulogan. Kun nag-aadal pa sana kamong gumamit nin ilustrasyon, tibaad makatabang sa saindo na pumoon digdi. Parate na iyan iiniintrodusir kan tataramon na “siring” o “arog.” Minsan ngani pinagkokomparar an duwang bagay na magkalaen, tinatawan nin pagdodoon nin mga simili an sarong bagay na dian nagkakapareho an mga ini. An Biblia abunda sa pananaram na may piguratibong kahulogan na naggagamit nin mga bagay na linalang—mga tinanom, hayop, asin langitnon na mga bagay—saka kan inaagihan nin tawo. Sa Salmo 1:3, sinasabi sa sato na an tawong regular na nagbabasa kan Tataramon nin Dios “siring sa kahoy na itinanom sa kataed nin mga sapa,” kahoy na mabunga asin dai naaalang. An maraot sinasabing “siring sa leon” na nag-aabat na takmaon an biktima. (Sal. 10:9) Pinanugaan ni Jehova si Abraham na an saiyang banhi magigin “siring kan mga bitoon sa kalangitan” an kabilangan asin “siring kan mga baybay sa baybayon.” (Gen. 22:17) Mapadapit sa dayupot na relasyon na pinapangyari ni Jehova sa pag-oltanan nia asin kan nasyon nin Israel, sinabi nin Dios: “Kun paanong an paha minakapot sa habayan nin sarong tawo,” pinapangyari man Nia na an Israel asin Juda mangapot sa Saiya.—Jer. 13:11.
Isinesentro man nin mga metapora an atension sa pagkakaagid nin duwang magkalaen na marhay na bagay. Alagad mas mapuersa an metapora. Iyan nagtataram na garo baga an sarong bagay iyo an sa ibong, sa siring ibinabalyo kaiyan an sarong kualidad hale sa sarong bagay pasiring sa ibong. Sinabi ni Jesus sa saiyang mga disipulo: “Kamo iyo an liwanag kan kinaban.” (Mat. 5:14) Ilinaladawan an danyos na magigibo nin pagtaram na daing kontrol, isinurat kan disipulong si Santiago: “An dila sarong kalayo.” (Sant. 3:6) Nag-awit si David ki Jehova: “Ika an sakuyang kantil asin an sakuyang kuta.” (Sal. 31:3) An metapora na marahay an pagkapili parateng kakadikit o mayo nganing eksplikasyon na kaipuhan. An pagkaepektibo kaiyan nadadagdagan kan kahalipotan kaiyan. An metapora puedeng makatabang sa mga nagdadangog sa saindo na magirumdoman an sarong punto sa paagi na dai nagigibo nin simpleng pagsabi sana nin impormasyon.
An hiperbole pasobrang pagtaram, na dapat na gamiton nin may diskresion ta tibaad iyan mamisinterpretar. Ginamit ni Jesus an pananaram na ini na may piguratibong kahulogan sa pagtao nin dai malilingawan na pagladawan kan ihapot nia: “Taano ta naheheling mo an dagami sa mata kan saimong tugang, alagad dai mo hinohorophorop an pasagi na nasa sadiri mong mata?” (Mat. 7:3) Bago nindo probaran na gamiton ini o an iba pang pananaram na may piguratibong kahulogan, adalan na gamiton nin epektibo an simili asin metapora.
Gumamit nin mga Halimbawa. Imbes na gumamit nin pananaram na may piguratibong kahulogan, tibaad gusto nindong gumamit nin mga halimbawa, baga man eroestorya sana o aktuwal na mga eksperyensia, bilang pantabang sa pagtotokdo. An mga ini may tendensiang mapasobrahan, kaya kaipuhan na iyan magamit nin tama. An siring na mga halimbawa maninigong gamiton sana tanganing sumuportar sa mga puntong talagang importante, asin dapat na iyan iatubang sa paagi na magirumdoman an puntong itinotokdo, bako sanang an estorya.
Minsan ngani dai man kaipuhan na aktuwal na mga pangyayari an gabos na halimbawa, an mga iyan maninigong magpabanaag nin mga aktitud o situwasyon na totoong nangyayari sa buhay. Huli kaini, kan itinotokdo kun paano an dapat na magin pagheling sa mga parakasalang nagsosolsol, iinilustrar ni Jesus an punto nia paagi sa pagsaysay kan paggayagaya nin sarong tawo na nakua an nawara niang karnero. (Luc. 15:1-7) Bilang simbag sa sarong tawo na dai nakukua an bilog na kahulogan kan boot sabihon kan Ley sa pagboot na kamotan an kapwa, isinaysay ni Jesus an manongod sa sarong Samaritano na tinabangan an tawong erido pakatapos na dai tumabang an sarong saserdote asin Levita. (Luc. 10:30-37) Kun makakanood kamong magin mapagmasid sa aktitud asin hiro-hiro nin mga tawo, magagamit nindo nin epektibo an metodong ini nin pagtotokdo.
Si propeta Natan nagsaysay nin iniimahinar sanang situwasyon bilang paagi na masagwe si Hadeng David. Epektibo an estorya ta linikayan kaiyan an situwasyon na tibaad magmotibar ki David na manarahotan. An estorya manongod sa sarong mayaman na dakol an karnero asin sarong dukha na sasaro an babaeng kordero na saiyang pinadadakula na may mapagpadangat na pag-ataman. Si David mismo nagin pastor, kaya nasasabotan nia an saboot kan kagsadiri kan korderong idto. Nagkaigwa si David nin matanos na paggurobgutob tumang sa mayaman na nan-agaw sa pinakamamahal na kordero kan dukha. Dangan prangkang sinabi ni Natan ki David: “Ika mismo an lalaki!” Nataros an puso ni David, asin sia odok na nagsolsol. (2 Sam. 12:1-14) Sa kaeensayo, makakanood kamong atubangon an emosyonal na mga isyu sa paaging nakaaakit.
Dakol na halimbawa na mahalaga sa pagtotokdo an makukua sa mga pangyayari na nakarekord sa Kasuratan. Ginibo ini ni Jesus sa pira sanang tataramon kan sabihon nia: “Girumdoma an agom na babae ni Lot.” (Luc. 17:32) Kan idinedetalye an tanda kan saiyang presensia, nasambitan ni Jesus an “mga aldaw ni Noe.” (Mat. 24:37-39) Sa Hebreo kapitulo 11, nginaranan ni apostol Pablo an 16 na lalaki asin babae bilang mga halimbawa sa pagtubod. Mantang mas nagigin pamilyar kamo sa Biblia, makakakua kamo nin mapuersang mga halimbawa sa sinasabi kan Kasuratan manongod sa mga pangyayari asin tawo na nasasambitan sa mga pahina kaiyan.—Roma 15:4; 1 Cor. 10:11.
Kun beses tibaad maheling nindong kapakipakinabang na dugangan nin puersa an puntong itinotokdo paagi sa aktuwal, sa presenteng aldaw na eksperyensia. Minsan siring, kun ini ginigibo, mag-ingat na gamiton sana an mga eksperyensiang naberepikar asin likayan an mga ibubugtak sa kasusupgan nin dai man kaipuhan an siisay man sa mga nagdadangog sa saindo o maapod kan atension sa sarong pinagdedebatehan na tema na bako man na iyong pinag-oolayan. Girumdomon man na maninigong may katuyohan an eksperyensia. Dai magsaysay nin dai kaipuhan na mga detalye na nakakaparayo kan atension sa obheto kan saindong pag-atubang.
Masasabotan daw Iyan? Ano man na ilustrasyon o halimbawa an gamiton nindo, dapat na iyan may magibong depinidong obheto. Magigibo daw iyan kaiyan kun dai nindo iyan iaaplikar sa temang pinag-oolayan?
Pakaapoda kan mga disipulo nia na “liwanag kan kinaban,” idinagdag ni Jesus an nagkapirang komento manongod sa kun paano ginagamit an sarong ilawan asin kun anong paninimbagan an ipinapakahulogan kaini para sa sainda. (Mat. 5:15, 16) Pinasundan nia an ilustrasyon nia manongod sa nawarang karnero nin komento manongod sa kagayagayahan sa langit huli sa sarong parakasalang nagsolsol. (Luc. 15:7) Asin pakatapos kan estorya nia manongod sa Samaritanong tataong makipagkapwa-tawo, hinapot ni Jesus nin deretso sa puntong hapot an naghihinanyog sa saiya asin sinundan iyan nin direktang hatol. (Luc. 10:36, 37) Sa kabaliktaran, iineksplikar sana ni Jesus an ilustrasyon nia manongod sa laen-laen na klase nin daga asin an manongod sa mga doot sa oma duman sa mga may kapakumbabaan na naghapot, bakong sa mga kadaklan. (Mat. 13:1-30, 36-43) Tolong aldaw bago sia nagadan, sinabi ni Jesus an ilustrasyon manongod sa mga paralate nin ubasan na may intension na gumadan. Mayo siang ginibong pag-aplikar; dai iyan kaipuhan. ‘Narisa kan mga poon na saserdote asin kan mga Fariseo na sia nagtataram manongod sa sainda.’ (Mat. 21:33-45) Kaya an klase kan ilustrasyon, an aktitud kan mga nagdadangog, asin an obheto nindo gabos nagdedeterminar kun baga kaipuhan an pag-aplikar asin, kun iyo, gurano kadakol.
An pagkaigwa kan abilidad na gumamit nin mga ilustrasyon asin halimbawa sa epektibong paagi nagkakaipo nin panahon, alagad bakong sayang an paghihingoa. An mga ilustrasyon na marahay an pagkapili nakaaakit sa isip sagkod sa puso. An resulta iyo na ikinakapaabot an mensahe na may puersa na sa parate dai puede sa simpleng pagsabi sana nin impormasyon.