Abacaice Bepusha Ukuti

Kuti Nacita Shani nga Nalilwala Nelyo Nalilemana?

PA AMAPINDA 20:29, patila: “Ubukata bwa bacaice maka yabo.” (Ukulingana na Baibolo ya The Jerusalem Bible) Nga ca kutila walilwalilila, nalimo walilemana kuti wayumfwa kwati te kuti ukwate amaka nge fyo ilembo lilelanda. Lelo kuti wakwata amaka, pantu abaice abengi abalwalilila na balemana balishipikisha amacushi ayakalamba nga nshi ayo bapitamo. Umfweni ifyo abalemba Loleni! balanshenye na baice bane.

Hiroki uwikala mu Japan, afyelwe no bulwele bwa cerebral palsy (ubu, bulwele bwa kuli bongobongo). Atila: “Imicincili ya mukoshi wandi yalinakanaka kabili calenga umukoshi ukukanakosa, amaboko yandi nayo tayabomba bwino yalapilingana. Takwaba nangu cimo ico ncita, ifili fyonse bancitilako fye.”

Natalie na ndume yakwe James, aba mu South Africa, bafyelwe abepi sana. Natalie alilwala no bulwele bwa scoliosis, ubongamika umongololo. Natalie ashimika ati, “balincita ama opareshoni mu mongololo yane, kabili apo umungololo wandi walyongama calilenga na bapwapwa bandi belabomba bwino.”

Timothy, uwikala mu Britain uuli ne myaka 17 asangilwe no bulwele ubulenga imicincili ukunaka sana kabili tabulaalika tulo ica kuti alanaka sana. Ashimika ukutila, “mu myeshi fye napamo ibili, natendeke ukulaumfwa ukuti ubumi bwandi bwaaluka, na molu yalilekele ukubomba.”

Danielle, uwikala ku Australia na o bamusangile no bulwele bwa shuga ilyo ali ne myaka 19. Danielle ashimika ukuti, “apo ubulwele bwa shuga tabumoneka ku bantu, abengi tabeshiba ukuti ubu bulwele bwalibipa nga nshi.” Ala bwalibipa sana, bushiku bumo bukanjipaya!”

Nga ca kuti ulalwala amalwele yamo, nangu walilemana, ukwabula no kutwishika walatemwa nga nshi ukumfwa ifyo Hiroki, Natalie, Timothy na Danielle balandilepo. Nga ca kuti tawalwala nangu tawalemana, ifyo balandilepo kuti fya kwafwa ukumfwilako uluse abacula ku malwele nelyo ubulema.

Abalemba Loleni!: Cinshi icayafya sana pa bulwele bobe?

Natalie: Icimbipila sana kumona ifyo abantu bacita nga bamona. Nshiyumfwa bwino, mona kwati abantu balandolesha libili libili.

Danielle: Icayafyako sana ku bulwele bwa shuga kwishiba ifyo ningile ukulya, ubwingi bwa fya kulya mfwile ukulya ne fyo nshifwile ukulya sana. Nga ca kuti nshilile ifya kulya ifilefwaikwa kabili ifyalinga cilalenga shuga ukucepa sana mu mubili ica kuti ndalwala ubwa kufwa.

Hiroki: Nalikwata icijinga ca kwendelamo ico bapanga ukulingana no bulema bwandi, kabili ndekala muli ici cijinga amaawala 15 cila bushiku ukwabula ukupilibuka. Na kabili nshilaala bwino, nga kwaba fye icongo panono ninshi nabuuka.

Timothy: Ilyo nalwele fye nshalefwaya ukusumina ukuti nalilwala. Naleumfwa insoni pa fyo nalwele.

Abalemba Loleni!: Mafya nshi yambi ayo ukwata?

Danielle: Ubulwele bwa shuga bulanenga ukunaka sana. Mfwile ukulaala sana ukucila ifyo abaice banandi bambi balaala. Na kabili shuga bulwele ubushakwata muti.

Natalie: Ifi naipipa, cilanjafya sana ukucita ifintu fimo, pamo ngo kusenda ifintu pa shelufu mwi tuuka. Nga naya neka, cilafya nga nshi.

Timothy: Nalitwalilila ukushipikisha nangu cingatila ndakalipwa fye umo shacela, kabili inshita shimo ndapopomenwa. Ilyo nshilalwala nali uwacincila sana, nalebomba kabili naleensha na motoka. Naleangala amangalo pamo nga umupila wa ku makasa, e lyo no bwangalo bwa kuumina umupila ku cibumba. Nomba nshenda njikala fye mu cijinga.

Hiroki: Ubulwele bwandi bulanenga ukukanalanda bwino. Ici cilanenga ukukanafwaya ukulanda. Pa mulandu wa kuti limo limo amaboko yalema fye ayene yeka cilalenga ndekapula abantu. Nga nacite fyo ndafilwa no kweba umuntu ukuti “njelelako” pa mulandu wa bulwele bwandi ubunenga ukukanalanda bwino.

Abalemba Loleni!: Cinshi cakwafwa ukushipikisha ifyo upitamo?

Danielle: Lyonse mfwaya ukulatontonkanya pa fisuma ifyo nakwata. Nalikwata ulupwa ulusuma, ifibusa ifisuma mu cilonganino na kabili ne cacindama sana nalikwata Lesa wandi Yehova, uunjafwa muli fyonse. Na kabili ndapoosako sana amano ku kwishiba ifingi pa bulwele bwandi ne fyo mfwile ukuisakamana, kabili ndaisakamana bwino bwino.

Natalie: Ipepo lilangafwa sana. Nshifwaya ukubombela pa mafya yonse ayo nakwata pa nshita imo ine. Nshitontonkanya sana pa bulwele bwandi pantu ndapoosa inshita iikalamba ukubomba imilimo iyalekanalekana. Na kabili ndebako batata na bamayo abantemwa fyonse ifilencunsha.

Timothy: Ndacita fimo ifikumine ku kupepa cila bushiku, nangu ca kutila ni pa kashita fye akanono. Ku ca kumwenako, ulucelo lyonse ndabelenga ilembo lya bushiku. Isambililo lya pa lwandi ne pepo fyalicindama sana kuli ine, sana sana ilyo ndeyumfwa uwa bulanda.

Hiroki: Nshifwaya ukusakamikwa pa fintu ifyo nshingakwanisha ukucita. Pantu ukusakamikwa pa fintu fya musango yo takwafwa nangu cimo. Lelo mu nshita ya kuti ndesakamikwa, ndesha na maka ukucita ifintu ifinganenga ukupalamina sana kuli Lesa, kabili nshitila pantu nalilemana kanshi nshasambilile Baibolo. Ilyo nafilwa ukulaala, kaba kashita kasuma aka kupepa kuli Yehova.—Belengeni Abena Roma 12:12.

Abalemba Loleni!: Bushe abantu bambi bakukoselesha shani?

Hiroki: Baeluda balantasha lyonse pa fyo nkwanisha ukucita. Bamunyinane ne nkashi mu cilonganino nabo balansenda ku fipempu fyabo ifya kubwelelamo na ku masambililo ya Baibolo.—Belengeni Abena Roma 12:10.

Danielle: Kuti nalimo natila icintu cimo icinkoselesha sana ni lintu bamunyinane ne nkashi mu cilonganino bantasha ukufuma pa nshi ya mutima wabo. Nga bantasha ndatemwa kabili ndeshiba ukuti balintemwa ne ci cilankoselesha.

Timothy: Kwaliba nkashi umo umukoloci uubikako sana amano ukulanda na ine lyonse ilyo tuli mu kulongana. Baeluda na bakashi babo balankoselesha sana kabili balanjeba ifintu ifinjafwa sana. Eluda uli ne myaka 84, alinjafwa ukucita ifintu ifyo ningakwanisha ukucita. Umubomfi utumikila umo alinjitile ukubomba nankwe mu mulimo wa mwi bala, kabili alipekenye ukuti tubombele mu ncende umushaba imilundu pa kuti icijinga cileenda bwino.—Belengeni Amalumbo 55:22.

Natalie: Nga naingila fye mu ng’anda ya Bufumu bamunyinane ne nkashi balamposha no kunsekelela. Abakalamba bena balalandapo fimo ifya kunkoselesha te mulandu ne fyo nabo baculako.—Belengeni 2 Abena Korinti 4:16, 17.

Abalemba Loleni!: Cinshi cikulenga ukutwalilila fye uwa nsansa?

Hiroki: Apo ndi Nte ya kwa Yehova, kanshi naba mu kuteyanya umo abantu ababamo bacetekela ukuti ifintu ifisuma fikacitika ku ntanshi. Ukuba muli uku kuteyanya kulanjafwa ukuba uwa nsansa.—Belengeni 2 Imilandu 15:7.

Danielle: Ndatontonkanya pe shuko nakwata ilya kwishiba ifyo Lesa afwaya ukucita ku ntanshi. Kabili nalishiba ukuti kwaliba abantu abashilwalilila lelo abashaba ne nsansa nge fyo ine naba.—Belengeni Amapinda 15:15.

Natalie: Ndayumfwa uwa nsansa nga nshi ukuba na bantu abakoselesha. Na kabili nga nabelenga pali bambi ababombela Yehova te mulandu na mesho bapitamo cilankoselesha. Nga naya ku ng’anda ya Bufumu, lyonse fye ndeshiba ukuti ifyo balalanda fyalankosha, kabili fyalanjibukisha pe shuko nakwata ilya kuba Inte ya kwa Yehova.—Belengeni AbaHebere 10:24, 25.

Timothy: Ilembo lya 1 Abena Korinti 10:13, litila, Yehova takatuleke ukucula ukucila pa fyo twingashipikisha. Ndatontonkanya ukuti nga ca kutila Kabumba wandi alincetekela ukuti, kuti nashipikisha aya mesho mpitamo, mulandu nshi ningalatontonkanishisha ukuti te kuti nshipikishe?

Amalyashi na yambi ayalanda pa “Abacaice Bepusha Ukuti” . . . kuti mwayasanga pa intaneti pali iyi adresi: www.watchtower.org/ype

IFYA KUTONTONKANYAPO

◼ Hiroki na Timothy te kuti bende ukwabula ukubomfya ifijinga. Nga ca kuti na iwe e fyo caba, bushe ifyo balandapo tafikwafwile ukutwalilila ukulatontonkanya pa fisuma ukucila ukutontonkanya fye pa bulwele bobe?

◼ Danielle atila “apo ubulwele bwa shuga tabumoneka ku nse, abantu bamo tabeshiba ifyo ubu bulwele bwabipa.” Bushe na iwe ulalwala ubulwele ubushimoneka ku bantu? Nga ca kuti walilwala, finshi wasambililako ku fyo Danielle alandile?

◼ Natalie alanda ukuti icintu cimo icimulenga ukumfwa ububi sana kumona ifyo abantu bacita nga bamumona. Bushe kuti wacita shani pa kuti wilenga umuntu uwaba nga Natalie ukumfwa ububi? Kuti waba shani uwa nsansa lyonse nga Natalie nga ca kuti ukulwala nelyo ukulemana kulakulenga ukubipilwa?

◼ Lemba amashina ya bantu abo waishiba abalemana nelyo abalwala amalwele ayashipola.

․․․․․

◼ Kuti waafwa shani abantu ulembele amashina?

․․․․․

[Akabokoshi pe bula 9]

Ifyo Baibolo Isansamusha

◼ Yesu alomfwila inkumbu abantu abalwala.—Marko 1:41.

◼ Ilyo Yesu ‘aposeshe imisango yonse iya malwele ne misango yonse iya kunakuka mu bantu’ alelanga fye ifyo abantu bakondapwa mu Bufumu bwa kwa Lesa.—Mateo 4:23.

◼ Mu calo cipya ica kwa Lesa “umwikashi wa mu calo takasose, ati, Nindwala” kabili ‘takwakabe ukukalipwa.’—Esaya 33:24; Ukusokolola 21:1-4.

◼ Nangu fye ni mfwa ‘ikonaulwa.’—1 Abena Korinti 15:25, 26.

[Icikope pe bula 8]

Hiroki, uwa ku Japan ali ne myaka 23

[Icikope pe bula 8]

Natalie uwa ku South Africa ali ne myaka 20

[Icikope pe bula 8]

Timothy uwa ku Britain ali ne myaka 20

[Icikope pe bula 8]

Danielle uwa ku Australia ali ne myaka 24