“Uyo Mwanakashi Yesebele”
“NDI ne ci ca kukushinina, ica kuti waleka fye uyo mwanakashi Yesebele uuleilumbula kasesema, uusambilisha no kubeleleka abasha bandi ukucito bulalelale, no kulye fyaipailwa amalambo ku tulubi.” (Ukusokolola 2:20) E fyasosele Yesu kuli baeluda ba Bwina Kristu mu Tuatira. Icilonganino cali icacincila nga nshi kabili cali nacilangisha ukutemwa, icitetekelo, no kushipikisha. Lelo casuminishe ukusonga kwa kubosha ukwa kwa Yesebele. Mulandu nshi? Kabili bushe icintu ca musango uyo kuti cacitike lelo?—Ukusokolola 2:19.
Mu kupalako, takwali nangu umo mu Tuatira mu cine cine ainikwe ishina Yesebele. Yesu abomfeshe shina ku kutucinkulako ulwa kwa Namfumu Yesebele uwa mu lyashi lya kale, umukashi wa Mfumu Ahabu. Ulya mwanakashi wa muntontonkanya wakosa aboseshe ukwabulo kushako abantu ba kwa Lesa lintu aleteleko ukupepa kwa bucisenene ukwa kwa Baali muli Israele, ukucita kampeini yapampamikwa ku kulofya ukupepa kwasanguluka.—1 Ishamfumu 16:31-33; 21:1-7.
Yesebele mu Tuatira—atemwa umwanakashi umo nelyo ibumba lya banakashi—mu musango umo wine akoseleshe bucisenene no kupepo tulubi pa kati ka bantu ba kwa Lesa. Bamo mu cilonganino bakutike kuli wene, apo Yesu alanda ulwa “bana bakwe,” mu kupalako abakonshi bakwe. (Ukusokolola 2:22, 23) Ukusonga kwakwe kwatiinishe ukulenga icilonganino ca Tuatira icabola pamo fye nge fyali Israele mu kasuba ka kwa Ahabu.
Mulandu nshi Yesebele wa mu Tuatira aali uwa kusonge fyo? Ukulolesha pa kulinganya na Yesebele wa kale, bamo balitontonkanya ukuti aali mukashi wa kwa eluda walumbuka mu Tuatira. Baibolo, nangu cibe fyo, taisose co. Mu kupalishako, ubuntu bwakwe ubwakosa ne cishinka ca kuti atungile ukuba kasesema mwanakashi camupeele icifulo mu cilonganino.
Calitubululwa ukuti ifibelesho fyalubana fintu atwele pa ntanshi fyalebomba no tubungwe twa fya makwebo. Ukulingana na Dr. W. M. Ramsay, “utubungwe twa fya makwebo utwafulilako twalishibikwa mu Tuatira ukucila mu musumba uuli onse umbi uwa mu Asia.” Ulwa utu, The Interpreter’s Dictionary of the Bible itila: “Akabungwe akali konse aka musango uyo kakwete umulungu wa kako uwa kwafwilisha, imitebeto ya kako, utushita twa kwangalila capamo utwa kako utwali no kuba pa nshita shimo umusamwe wa bucisesene. ‘Yesebele’ kuti pambi alipaashishe ukuti . . . iyi misamwe tailekabila ukusenukwa apo umuntu onse uubomba, pa kusange mikalile, aali no kuilunda ku kabungwe.” The Expositor’s Greek Testament isuminishanya ne ci, ukutubululo kuti abo abalekonka Yesebele “bali aba cilumba pa kulubuka kwabo ukwabuutushiwa.”
Na kuba, isambilisho lya kwa Yesebele mu Tuatira lyapalile “isambilisho lya kwa Balaamu” mu Pergamo. (Ukusokolola 2:14) Icilonganino ca mu Pergamo cali nacishipikisha ukupakasa ukwingi, lelo bamo kulya balepashanya Balaamu wa ku kale mu kutwala pa ntanshi ubulalelale no kupepo tulubi. Calitubululwa ukuti mu Pergamo, ukusonga kwa kwa Balaamu kwakoseleshe ukusuusukako pa kusengauka ukupakasa kwakaluka, ilintu mu Tuatira Yesebele akoseleshe ukusuusukako pa milandu ya fya bunonshi. Mu mulandu uuli onse, ifisambilisho fyonse fibili fyali busangu bwa kulenge mfwa.
Bushe ukusonga kwa kwa Yesebele—nelyo ukwa kwa Balaamu—kuti kwabako ilelo? Ee, mu cine cine. Intungulushi ishingi isha Kristendomu bapashanya Yesebele mu kusuminisha mu filonganino fyabo ukulaalana kwa ba bwamba bumo bwine, ubulalelale, ubucende, ukuponya mafumo, ne fintu fyapalako ifyasenukwa na Lesa. Nelyo fye ni mu kati na nkati ka cilonganino ca Bwina Kristu, abantu banono umo umo balitwala pa ntanshi “ukulubuka” kwa kupepa kwa cine, ukukoselesha Abena Kristu ukukanalambatila ku fipimo fya Baibolo mu kukosa kabili no kusumbula fye bucisenene.
Bonse abalefwaya ukusekesha Yehova balingile ukusengauka imfundo sha musango uyo, nelyo fye nga ca kuti shapeelwa na bantu umo umo—abaume nelyo abanakashi—abakwata ubuntu bwa kucebula nelyo ubwa bulamba. Uku kutontonkanya kuli ukwa kulenge mfwa ilelo nga fintu fye kwali mu mwanda wa myaka wa kubalilapo.—Ukusokolola 2:22, 23.