Bushe Ulakonka Amakambisho?

WISHI wa kutemwa akakambisha abana bakwe pa kuti kuti pambi baba abatunguluka mu bumi no kuba aba nsansa ilyo baba abakalamba. Kabili abana abo batemwa no kucindika bafyashi babo bakapokelela amakambisho ya musango uyo pantu nalishiba ukuti yaba ku busuma bwabo. Mu kupalako, Shifwe wa mu mulu uwakwato ukutemwa, Yehova, apayanishisha ababomfi bakwe no butungulushi ubo bubaletela ukutunguluka no kusekelela mu bumi bwabo. E ico, cili icacindama ukuti tukonke amakambisho Lesa atupeela ukupitila mu Cebo cakwe, Baibolo, no kuteyanya kwakwe ukwa pe sonde.

Mu Kati na Nkati ka Lupwa

Kwalibako incende ishalekanalekana pali isho tupeelelwapo amakambisho. Imo yaba ni mu kati na nkati ka cinshingwa-ŋanda ca lupwa. Icupo no lupwa fyaba ni ntendekelo ya bulesa. Baibolo ilondolola ukuti Lesa aufishe abaupana ba kubalilapo babili no kubeba ukukwata abana. (Ukutendeka 1:27, 28; 2:22-24) Kabumba alipayanya amakambisho ku filundwa fyonse ifya lupwa ukulosha ku milimo yabo umo umo. Ku ca kumwenako, umulume kabili wishi aba e mutwe wa ba mu ŋanda, ukupilibula ukuti alikwata icishingamo ca kupayanya amakambisho, ifya kulya, ifya kufwala, iŋanda, ubucingo, no kusalapula. Na kabili alacita ukupingulapo kwa lupwa ukwacindama. Pamo ngo mulume, alingile ukulanga ukulangulukilako ku mukashi wakwe no ku mupeelo mucinshi nga ku cipe icishakosesha. (Abena Efese 5:22, 23; 1 Timote 5:8; 1 Petro 3:7) Umukashi alingile ukunakila umulume wakwe, ukumulanga umucinshi washika, no kuba kaafwa wakwe na kasailisha. Kabili Amalembo yasontako ukuti abana bafwile ukuba aba cumfwila ku bafyashi babo.—Ukutendeka 2:18; Abena Efese 6:1-3; 1 Petro 3:1, 2.

Cinshi cicitika nga ca kuti aya makambisho yasuulwako? Ukukanasuminishanya no kukansana kulacitika ilyo abalume babulisha ukulangulukilako ku bakashi babo, kabili abakashi balangisha umucinshi unono kuli bumutwe bwa balume. Na kuba, ifintu fya musango uyo fyalilenga ukubongoloka ukwingi ukwa fyupo. Ukubulwa icumfwila no bupondoshi bwa bana fyalileta ubulanda ubukalamba ku bafyashi abengi. Ilingi line, abafyashi baba e bakupeela umulandu nga nshi pa kukanakusha abana babo ukulingana no kusalapula kwalinga, muli fyo ukubakalifya.—Abena Efese 6:4.

Nangu cingati bakabomba ba fya kwangalila capamo, abaishiba ifya mitontonkanishishe, na bambi balipeela ukulekanalekana kwasaalala ukwa mitubululo pa fya kubomba ne mpika sha lupwa, takwaba ukufunda ukwaba ukwa kufumamo cimo nga nshi ukucila pa makambisho yapayanishiwa muli Baibolo kuli Kabumba wa lupwa. Ukukonka aya kuleta insansa sha cine no kwikushiwa.—Ilumbo 19:7-9.

Mu Cilonganino

Tulingile ukukonka amakambisho ayo Umutwe wa cilonganino ca Bwina Kristu, Yesu Kristu, apeela ukupitila mu “musha wa cishinka kabili uwashilimuka,” inshila yasontwa iya kuteyanya kwa kwa Lesa pano pe sonde. (Mateo 24:45-47; Abena Efese 5:23) Pa kukwata umutende no kwikatana mu cilonganino, ifilundwa fyonse ifya ciko filingile ukubomba mu kumfwana no butungulushi ubwapeelwa. Ku ca kumwenako, abo balebuula ubutungulushi mu kusambilisha icilonganino na mu kwaafwa abantu bambi bakabila ukukakatila ku kutungulula bapokelela ukufuma ku kuteyanya kwa kwa Yehova. Ici cikasangwilako ku kufumamo cimo ukwa mulimo wabo. Amakambisho kuti pambi yaba pa fya kwakana mu mibombele ya kushimikila, ifya kubomba ne mpika mu cilonganino, ifya kupeela ukufunda no kukoselesha, ifya kusansamusha abacushiwa, na fimbipo. Kwalibako na kabili ifya kutungulula pa fya kupekanya ukulongana kwa kufunda no kwa kukuulilila kuli bonse ababishanya ne cilonganino ca Bwina Kristu.—Imilimo 20:20; Abena Roma 12:6-8; Abena Galatia 6:1; 1 Abena Tesalonika 3:1-3.

Baeluda ba mu cilonganino, nelyo bakangalila, ukucilisha balingile ukwimika ica kumwenako cisuma muli uku kuloshako. Ibumba Litungulula lituma amakambisho ayo baeluda balingile ukukonka mu kusakamanisha kabili mu busumino. Balingile ukuteulula no kubomfya amakambisho ku kulinge mibele ya pa mwabo. Tufwile ukusunga mu muntontonkanya ukuti umo uyo uutungulula icilonganino ca Bwina Kristu ni Yesu Kristu. Aleluka mu kupwililika ukukabila kwa filonganino fyonse ukushinguluka calo, no kupayanya ukukoselesha no kwafwilisha kukabilwa. E ico, baeluda tabalingile ukushingashinga ukubomfya ukutungulula ukuli konse uko bapokelela ukufuma ku kuteyanya kwa teokratiki ukwa kwa Lesa. Ici cikabomba nge ca kumwenako cawamisha kuli bonse mu cilonganino cimo cimo kabili cikabaafwa ukuba abaikatana pa kati kabo abene na ku bashala aba bumunyina bwa Bwina Kristu ukushinguluka isonde.—Imilimo 15:1-31; AbaHebere 13:7; Ukusokolola 5:6.

Ifya Kufumamo fya Buseko

Ilyo kakuula akuula icikuulwa icikalamba, akonka mu kusakamanisha ukutantika kwa kwa kalenga wa cikuulwa pa kuti cintu akuula cikatwalilile. Mu nshiku sha lukaakala isha pa ntanshi ya Lyeshi, Noa atuminwe ukukuula icibwato. Alyebelwe ifya kukuula cene na bantunse nshi ne nama aali no kuleta muli cene ku kupusunsuka ukupula mu Lyeshi lyaleisa. Ni shani fintu Noa ayankwileko? Baibolo isoso kuti: “Noa alicitile, umwabelele conse ico Lesa amwebele, e fyo acitile.” Ni Noa fye eka na abo abali nankwe mu cibwato e bapusunswike Ilyeshi. (Ukutendeka 6:5, 13-22; 7:23) Ilelo, tuleikala mu nshita isho shili ishapalana nga nshi ku kasuba ka kwa Noa, kabili pali uyu mulandu Lesa akafumyapo abantu babipa bonse. Baibolo itweba ni ntampulo nshi tufwile ukubuula nga ca kuti tulefwaya ukuba pa kati ka bakapusunsuka.—Mateo 24:37-39; 2 Petro 3:5-7, 11.

E ico, natupokelele mu kuba no kutasha no kubika mu kubomba amakambisho Yehova apeela ukupitila mu Cebo cakwe icalembwa no kuteyanya kwakwe ukwa pe sonde. Ukucita ici kukatuletela ukutunguluka no buseko kabili kukapususha no bumi bwesu.