Uluko lwa Buseko
ULUKO lwa buseko! Bushe ubu bulondoloshi bulalinga uluko ululi lonse ulwa mutundu wa muntu ilelo? Bushe uluko ululi lonse kuti lwacito kutunga kwa buseko ukwa kuti lwalifumyapo ulukaakala, umusoka, ubupiina, ukukowela, amalwele yalemanika, ukubola kwa bupolitiki, ulupato lwa butotelo? Bushe uluko ululi lonse lulatambika isubilo lya kufika ku mabuyo ya musango uyo? Ca kutali!
Ni shani pa lwa cikope ca mu cibulungwa conse? Mikhail Gorbachev, presidenti wa U.S.S.R., alondolwele pa July 16 yapwa ukuti: “Tulesha iciputulwa cimo icakatama ica fya kuponako mu kwampana kwa pa kati ka nko, no kwingila muli cimbi, iciputulwa ca nshita, ndetontonkanya, ica mutende wakosa, uwatantalila.” Nangu cibe fyo, magazini ya Time iya bushiku bumo bwine yacitile lipoti ukuti United States icili yalitonta pali Moscow ifya kupuulika ififwintwa ifya manyukiliya 120, ifyo icili conse ica fyene kuti capomona mu kukumanina ulya musumba. Kabili ukwabulo kutwishika abena Soviet bali abaipekanya ukwasukako mu kubwekeshapo. Mu kuba ne filundwa fyafulilako ifya United Nations abakwete nomba ubwishibilo bwa kupanga ifyanso fya manyukiliya, kuliko ubuseko bunono mu kwetetula uwingangufyanya ukulisha.
Uluko lwa Buseko Mu Cine Cine
Inshita imo mu lyashi lya kale—imyaka imo 3,500 iyapitapo—kwaliko uluko lwa buseko mu cine cine. Ulo lwali ni Israele wa pa kale. Lintu Lesa alubwile balya bantu ukufuma ku lumanimani lwa Egupti, bailundile kuli Mose mu lwimbo lwa kwanga ulwa kucimfya, kabili batwalilile ukusekelela ilyo lyonse lintu baumfwilile Lesa wabo kabili Umulubushi.—Ukufuma 15:1-21; Amalango 28:1, 2, 15, 47.
Pe samba lya kuteka kwa kwa Solomone “abena Yuda na bena Israele bali abengi ngo musensenga wa pali bemba ku bwingi; ukulya no kunwa no kusamwa.” Ilya yali ni nshita ya kusekelela kukalamba, iyafikile pa kalume ku kwimikwa kwa cali nakalimo icikuulwa cacilishapo bukata mu lyashi lya kale lyonse, itempele lya kupepa kwa kwa Yehova mu Yerusalemu.—1 Ishamfumu 4:20; 6:11-14.
Uluko lwa Buseko ulwa Kasuba ka Lelo
Israele wa pa kale acitile cinshingwa uluko lwa muno nshiku. Luli kwi? Israele wa bupolitiki uwa ku Middle East? Amalipoti ya malyashi yalangilila ukuti lulya luko lushomboka talwakwata ubuseko napacepa. Bushe icitwa United Nations yalileta ubuseko bwine bwine ku mabuteko ya bucilundwa aya iko? Iyo, ubuseko bwa cine takuli uko bwingasangwa pa kati ka nko sha mapolitiki. Ubufunushi, ukubola, no kubulwo bufumacumi fyalipaka, kabili mu fyalo ifingi abantuuntu fye balashomboka mu kubulwe nsansa pa kubako fye.—Amapinda 28:15; 29:2.
Nangu cibe fyo, kwalibako ilelo uluko lumo ulwaibela ululi ulwa buseko mu kupulamo. Te lwa bupolitiki, pantu Umutwe wa luko, Kristu Yesu, asosele ulwa bantu ba luko ukuti: “Tamuli ba pano isonde.” (Yohane 15:19) Ilintu United Nations yalikatana mwi shina fye, uluko lwa buseko lufumya bakafwilisha ba luko abatemwo mutende “ku luko lonse ne mikowa ne misango ya bantu na bantu na ba ndimi.” (Ukusokolola 7:4, 9) Luli nomba mu mpendwa ukucila amamilioni yane, ica kuti ubwingi bwa bantu ba luko bukulu ukucila inko shimo 60 isha filundwa 159 ifya UN. Indimi sha cikaya isha aba bantu amamilioni yane shili mupepi na 200; nalyo line bonse bene balikatana mu kulanda “ululimi lwine lwine” lumo.—Sefania 3:9.
Bushe tacili ceni ukuti intambi shafule fyo ishapusanapusana shilingile ukulanda ululimi lwa cinkumbawile? Mu cituntulu te fyo, pantu ulu lulimi lumo ulwa kwikatanya lusanshamo ubukombe bwa Bufumu bwa kwa Lesa ubuleisa ubwa bulungami. Ulu luko lwa buseko lwisa “ukutula ku mpela sha pano isonde” kabili lwaishibikwa mu kusaalala kwa calo nge ‘Nte sha kwa Yehova.’ (Esaya 43:5-7, 10; Sekaria 8:23) Mupepi no kuli konse waya pa mulu wa ici cibulungwa conse, ukabasanga.
Pali Esaya 2:2-4, kasesema wa kwa Lesa alondolola ulukuta ulukonkoloka ukufuma mu nko shonse, ukusoso kuti: “Endeni, natunine tuye ku lupili lwa kwa Yehova, ku ŋanda ya kwa Lesa wa kwa Yakobo, ukuti atulange imibele yakwe, no kuleka twende mu nshila shakwe.” Mu kupimpa, aba balalaalika bambi ku kupokelela ukukambisha ukufuma kuli Yehova ukupitila mu Cebo cakwe, Baibolo, pa kuti bengasambilila ukucito kufwaya kwakwe. Ulu luko lumo lukonka inshila sha mutende wa cine, abantu ba luko ukuba kale kale abafule ‘mpanga ukuba ifya kuliminako umushili, na mafumo yabo yabe ifya kutungwilako imiti, ukukanasambilila kabili ubulwi.’ Uluko lwa buseko mu cine cine!
Na iwe wine kuti wayakana muli ubu buseko. Kuti wasambilila ulwa bushiku bulepalamina lubilo lubilo lintu Imfumu, Kristu Yesu, afumyapo abantu ba bonaushi na makamfulumende no kubweseshamo Paradise kwi sonde. (Daniele 2:44; Mateo 6:9, 10) Nelyo fye ni nomba, pamo ngo luko lwaikatana mu cine cine, Inte sha kwa Yehova balasango buseko bukalamba mu mulimo wabo uwa kuipekanishisha kuli ilya nkulo ya bukata iya mutende wa cine, nga fintu amabula yakonkapo yakalangisha.