Watchtower LAIBRARE YA PA INTANETI
Watchtower
LAIBRARE YA PA INTANETI
Cibemba
  • BAIBOLO
  • IMPAPULO
  • UKULONGANA
  • w91 7/15 amabu. 8-11
  • Lipoti ya Kucincimusha Ukufuma ku Soviet Union

Vidio mulefwaya tamuli

Mukwai yafilwa ukutambika

  • Lipoti ya Kucincimusha Ukufuma ku Soviet Union
  • Ulupungu lwa kwa Kalinda—1991
  • Utumitwe utunono
  • Ukutendeka Kunono Nga Nshi
  • Imbila Nsuma Yaumfwika na Kabili
  • Ukushimikila mu Cifungo
  • Ukucefiwako kwa Kutitikisha
  • Ukusuminisha kwa mwi Funde mu Kupelako!
Ulupungu lwa kwa Kalinda—1991
w91 7/15 amabu. 8-11

Lipoti ya Kucincimusha Ukufuma ku Soviet Union

Akalume ka Buseko ku Myaka Umwanda Umo iya kucitilo Bunte

“UKULEMBESHA kwa Cipangano ca Cifulo Cikalamba ica Bwangalishi ica mateyanyo ya butotelo aya ‘Nte sha kwa Yehova mu U.S.S.R.’”

Uku e kupilibula kwa mashiwi ya ntanshi aya calembwa ca mu lulimi lwa ciRussia ayambwilwe pali lino ibula. Mu cine cine, aya mashiwi yemininako icasuko ku mapepo ayengi. Icalembwa casainwe no kumwapo inshimbi mu Moscow ku mulashi mukalamba uwa Ministry of Justice uwa R.S.F.S.R. (Russian Soviet Federated Socialist Republic). Cilepilibula ukuti Inte sha kwa Yehova kuteyanya kwa butotelo ukwaishibikwa mu U.S.S.R. Muli ifyo, inshita ya kwaluka yalifikwapo mu lyashi lya kale ilya myaka umwanda umo muli cilya calo capabuka.

Ukutendeka Kunono Nga Nshi

Imyaka umwanda umo iya lyashi lya kale? Ee. Mu nshita sha nomba, kashimikila wa mbila nsuma uwaishibikwe mu kubangilila nga nshi muli cilya calo aali ni Charles Taze Russell, uwacitile lipoti ukutandala kulya mu 1891. Mu yafumine iya September 1891 Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence, alondolola ukuti aendele ukuya ku Kishinev, Russia, mu kati ka lwendo lwa mu Europe. Mulya akumenye Joseph Rabinowitch, uwasumine muli Kristu kabili aleesha ukushimikila ku ndupwa sha ciYuda muli ilya ncende. Russell acita lipoti mu kulonsha kumo pa kutandala kwakwe na Rabinowitch no kulanshanya kwabo kukalamba, ukwa kucincimusha pa lwa Bufumu.

Imbila Nsuma Yaumfwika na Kabili

Pa numa ya kutandala kwa kwa Russell, finono fyaumfwika pa lwa kucitilo bunte mu cili nomba U.S.S.R., lelo ico tacilepilibula ukuti takuli nangu cimo icapwishishiwe. Mu 1927 ifilonganino fitatu mu Soviet Union fyatumine amalipoti ya kulongana kwabo ukwa Cibukisho ku Sosaite. Lelo ukulunduluka takwali ukwayangufyanya ukufikila inkondo ya calo iya cibili. Ilya nkondo yafuminemo icimfulumfulu cikalamba ica bantu abengi mu Europe. Cimo ica kufumamo cishaenekelwa ica uku kusela cali kupeka kukalamba ukwa ba kashimikila ba Bufumu mu Soviet Union.

Ku ca kumwenako, February 1, 1946, iyafumine iya The Watchtower icita lipoti ukuti: “Ukucila pali bakasabankanya ikana limo abo kale baleshimikila mu lulimi lwa ciUkraine mu ciputulwa ca ku kabanga ka Poland nomba baliseshiwa ukwingila mu kati na nkati ka Russia. . . . Lyene, na kabili, imyanda ya ba bwananyina abaikele mu Bessarabia, iyali kale lubali lwa Rumania, baba nomba bekashi ba mu Russia kabili baletwalilila no mulimo wabo uwa kupanga abasambi mu kati ka nko shonse.”

Mu kulundapo, mu kati ka nkondo ya calo iya cibili, abana calo ba mu Soviet abengi baliculile mu nkambi sha kucushiwilwamo isha ciNazi. Kuli bamo ici ca kukumanya cabipisha catungulwile ku mapaalo yabulo kwenekela. Lipoti imo ishimika ulwa mpendwa ya bakashana na Russia ababikilwe mu cifungo mu Ravensbrück. Mulya bakumenye Inte sha kwa Yehova, balyankwileko ku cine, kabili bacitile ukulunduluka ukufika ku cipimo ca lubatisho. Ifintu fyapalanako fyacitike mu nkambi shimbi. Lintu ishi Nte shabatishiwa ishipya shalekelweko pa numa ya nkondo, shalisendele imbila nsuma iya Bufumu ku Soviet Union. Muli iyi nshila inkondo ya calo iya cibili yafuminemo ukwingilishiwako kwayangufyanya mu mpendwa ya bakashimikila ba Bufumu mu cifulo ca kubombelamo ica mu Soviet. Mu 1946 catunganishiwe ukuti bakasabankanya 1,600 baali abacincila mulya.

Ukushimikila mu Cifungo

Ififungo fyatwalilile ukubombo lubali lukalamba mu kwananya kwa mbila nsuma mu Soviet Union. Pa numa ya nkondo, amabulashi mu cilubo yamwene Inte pamo nge cintiinya, kabili abengi balibikilwe mu cifungo. Lelo ici tacaleseshe ukushimikila kwabo. Ni shani cingaba ifyo, lintu basumine mu cine cine ukuti ubukombe bwa Bufumu bwa kwa Lesa e mbila yawamisha ku mutundu wa muntu? E co ku bengi aba bene, icifungo cabele e cifulo cabo ica kubombelamo, kabili abafungwa bafulilako balyankwileko. Lipoti ukufuma mu 1957 isosa ukuti: “Pali bonse abo baishibikwa ukuba mu cine ilelo mu Russia casondwelelwa ukuti amaperesenti amakumi yane balipokelela icine mu cifungo na mu nkambi.”

Bushe Inte balibwelele numa pa mulandu wa ici cintiinya ca lyonse ica kubikwa mu cifungo? Nakalya! Lipoti ukufuma mu 1964 isosa ukuti: “Kuliko Inte sha kwa Yehova muli isho inkambi abali mulya umuku wa cibili nelyo uwa citatu, pa kuti tabalekele ukushimikilo bukombe pa numa ya kukakulwa.” Bambi, e fyo itwalililo kusosa, baali fipondo ifyabikilwe mu cifungo nelyo mu nkambi kabili bakumenye Inte ilyo baali mulya. Balipokelele icine no kulunduluka ukufika ku cipimo ca lubatisho pa ntanshi ya kukakulwa kwabo.

Ukucefiwako kwa Kutitikisha

Pa kati ka ba 1960, amabulashi yapokelele imimwene ishabamo bunkalwe ukulola ku Nte. Mu kupalako, balilwike ukuti abantu ba kwa Yehova tabali mu nshila iili yonse cintiinya kwi funde lya cintubwingi no muyano. E co ilintu imibombele ya aba Bena Kristu baicefya yali nalyo line iishili ya mwi funde, bakumenye ukwikatwa kunono fye no kupikitwa kwa mayanda yabo, kabili baali aba kutasha kuli uku kwilulula kwa kutitikisha. Ukufwaisha kwabo kwali kutwalilila ubumi bwabo ubwa Bwina Kristu no kubomba mu nshila ya mutalalila, iyafuuka, kabili iya mutende, lyonse ilyo cali mu maka yabo.—Abena Roma 12:17-19; 1 Timote 2:1, 2.

Mu 1966 abo bonse basendelwe muli bunkole mu Siberia pa nshita yalepa balilubwilwe kabili basuminishiwe ukuya ku cifulo icili conse mu kati na nkati ka calo. Abengi babwelele ku mwabo pa numa ya myaka iingi iya kukanabapo, lelo bamo basalilepo ukushala muli lilye bala litwale fisabo. Kabili te bonse ababwelele basalilepo ukushala. Nkashi umo, uwatamfiwe ukuya ku Siberia mu kuba no lupwa lwakwe pamo ngo mukashana munono, abwelelemo na bafyashi bakwe ku masamba ya Russia. Lelo aikele inshita fye ipi. Atemwishe abantu baicefya, aba cileela aba ku Siberia ica kuti ashile ulupwa lwakwe no kubwelela ku kabanga ku kutwalililo kushimikila kuli abo bantu bapokelela ubukombe.

Ica kukumanya cimo ica musango wa fyalecitika mu kati ka iyi nshita cabimbilemo munyina awakukile ukufuma mu musumba umo ukuya kuli umbi. Pa numa ya nshita imo asangile ba Nte na bambi babili. Batatu aba bene bapepeele ukwaafwa kabili mu kwangufyanya basangile umwanakashi wa cikulilo ca ciGreek Orthodox. Alipokelele icine mu kwangufyanya kabili atungulwile bamunyina ku balesekelela bambi babili—nyina na nkashi inankwe umwaice. Lipoti yasondwelele ukuti: “Ilelo kuliko abantu amakumi yane ababishanya na ba bamunyina, amakumi yatatu abo basambilile cine mu myeshi mutanda iyapitapo.”

Nangu ni fyo, Inte sha kwa Yehova balicilikilwe mu mibombele yabo pa kukanaishibikwa kwa mwi funde. Ukulongana kwalecitwa mu kucenjela. Ukushimikila kwalecitwa mu kuba no kusakamana. Ukubikwa mu cifungo kwali nalyo line ukwingacitikako, kabili ukushimikila kwa pa bwelu ukwa ku ŋanda ne ŋanda kwali ukushingacitikako. Te mulandu ne ci, nangu cibe fyo, aba Bena Kristu ba busumino aba mu Soviet batwalilile ukubombela Lesa wabo mu busumino kabili ukuba abana calo basuma aba calo cabo. (Luka 20:25) Ukulumbulula imimwene yabo, umo uwa bene alembele ukuti: “Cili lishuko likalamba ukushipikisha amesho yonse kabili ukutwalilila aba busumino kuli Yehova Lesa, ukulumbanya Lesa kuli pe na pe mu bumi bwa umo pa kunonka ubumi bwa ciyayaya ukufuma kuli Yehova ukupitila muli Yesu Kristu.” Mwandi fya kumwenako fyawama ifya kushipikisha no busumino ishi Nte sha mu Soviet baba!

Ukusuminisha kwa mwi Funde mu Kupelako!

Mu 1988 ifintu fyatendeke ukwaluka mu fyalo fyaampana na Soviet Union. Imibele ya buntungwa bukalamba yalitendeke ukubako, kabili ifyalo ifyo fyaleseshe imibombele ya Nte sha kwa Yehova fyatendeke ukupokelela amafunde ayapya. Poland, Hungary, Romania, ne fyalo fimbi fyapeele aba Bena Kristu ba bufumacumi ukwishibikwa kwa mwi funde, ukubasuminisha ukubomba pa bwelu ukwabulo kutiina ukubwesesha ububi pa bubi. Mwandi myaka ya nsansa iyi ya kulekeleshako itatu yaba mu Eastern Europe! Fintu bamunyina mulya bashukila ubuntungwa bwabo ubwasangwa ubupya ku kwananya ubukombe bwa mutende ubwa Bufumu! Kabili fintu Inte sha kwa Yehova mu calo conse cashala basekelela pamo nabo!

Inte sha mu Soviet kale kale balinonkelamo mu buntungwa bwabo ubwatanunuka. Amakana—bamo ukufuma ukwalepa pamo nga ku lulamba lwa Pacific ku Asia—basangilwe ku mabungano ya nshita yacindamisha mu lyashi lya kale mu Poland mu 1989 na kabili mu 1990, lintu 17,454 Inte ukufuma ku Soviet Union basangilweko mu Warsaw. Mwandi fibukisho fintu baile na fyo ku mwabo! Abengi tabatalile abapepa na Bena Kristu banabo ukucila aba kupenda fye. Nomba baali mu mabumba ya makumi ya makana!

Babwelele ku Soviet Union iyalecililako ukusuminisha. Inte ukushinguluke calo balitambile no kupapa: Ni lilali lintu Inte sha kwa Yehova shikasuminishiwa mwi funde mu Soviet Union? Kwena, cacitikeko mu 1991—mu kulingisha imyaka umwanda umo pa numa ya kutandala kwa kwa Charles Taze Russell kulya! Pa March 27, 1991, “Icifulo Cikalamba ica Bwangalishi ica Mateyanyo ya Butotelo aya Nte sha kwa Yehova mu U.S.S.R.” calembeshiwe mu calembwa casainwe mu Moscow kuli Minister of Justice uwa R.S.F.S.R. Buntungwa bwa musango nshi bwapeelwe ku Nte?

Icipangano ca mwi funde ica ili bumba lyalembeshiwa ilipya cisanshamo uku kubilisha kwakonkapo: “Imifwaile ya Kuteyanya kwa Butotelo ili kutwalilila umulimo wa butotelo uwa kwishibishe shina lya kwa Yehova Lesa no kupayanya kwakwe ukwabamo kutemwa ku mutundu wa muntu ukupitila mu Bufumu bwakwe ubwa ku mulu kuli Yesu Kristu.”

Ni shani ici cili no kucitwa? Inshila shatantikwa shilesanshamo ukushimikila ku cintubwingi no kutandalila amayanda ya bantu; ukusambilisha icine ca Baibolo ku bantu abali abaitemenwa ukukutika; ukutungulula amasambililo ya Baibolo kuli bene apa fye mu kuba no kwaafwa kwa mpapulo she sambililo lya Baibolo; kabili ukutantikila ukupilibula, ukwingisha mu calo, ukusabankanya, ukupulinta, no kwananya kwa ma Baibolo.

Icalembwa na kabili cilangisha ukuteyanya kwa Nte pe samba lye Bumba Litungulula, ukusanshako ifilonganino mu kuba na mabumba ya baeluda, Komiti [ya Musambo] iya Kutangilila iya filundwa cinelubali, na bakangalila ba miputule ne fitungu.

Mu kulengama, Inte sha kwa Yehova nomba kuti babomba mu kukakuka kabili pa bwelu mu Soviet Union kwati fintu bacita mu fyalo fimbi ifingi. Elenganya ubuseko bwa basano mu filundwa cinelubali ifya Komiti [ya Musambo] iya Kutangilila kabili baeluda ba filonganino basano abakokole abakwete ishuko lya kusaina ici calembwa cacindama kabili ukumonako uko inshimbi ileumwapo ku Mukalamba wa Dipartimenti ya Kulembesha kwa Cintubwingi no Tubungwe twa Butotelo! Mu kulinga, Milton Henschel na Theodore Jaracz abe Bumba Litungulula ilya Nte sha kwa Yehova na bo balisangilweko ku kucitilo bunte ici ca kucitikako cikalamba. Pa mabumba yasuminishiwe na R.S.F.S.R., Inte sha kwa Yehova bali e ba ntanshi ukupokelela icalembwa ca bulashi ica kulembesha. Mwandi cilambu kuli abo bamunyina ba busumino aba mu Russia pa numa ya myaka iingi nga nshi iya kushipikisha kwatekanya!

Inte sha kwa Yehova ukuli konse bali aba kutasha ku mabulashi ya mu Soviet abapele uku kusuminisha kwa mwi funde. Ukucilisha balatootela Yehova no mutima wabo onse pa buntungwa bupya ubwa bamunyinabo aba mu Soviet. Balasekelela pamo ne Nte shinabo mu U.S.S.R. na mu fyalo fimbi ifya mu Eastern Europe abo nomba bengabombela Yehova Lesa pa bwelu. Shi Yehova nabapaale mu kufumba ilyo balebomfya ubu buntungwa mu kukumanina ku kulumbanye shina lyakwe ilyashila.

[Icikope pe bula 9]

Kremlin mu Moscow

[Icikope pe bula 10]

Amakombe ya mu Russia pe bungano lya 1990 ku nse ya Soviet Union

    Impapulo sha mu Cibemba (1982-2025)
    Isaleni
    Isuleni
    • Cibemba
    • Peleniko Bambi
    • Ifyo Mwingasala
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ifya Kubomfya
    • Amafunde Yesu
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Isuleni
    Peleniko Bambi