Abatemwikwa Bobe Abafwa—Ni kwi Baba?

ALEC aali uwabongololwa. Mu kati na nkati ka mulungu umo, alufishe babili aba mu fibusa fyakwe. Umo uwa bene, Nevil, afwile ku cilaso ca cipolopolo ca mfuti. Umbi, Tony, afwile mu busanso bwa muli motoka. Ifipusho ifyo fishabalile afimusakamikapo nomba fyacushishe kalume wa myaka ya bukulu 14 umwina South Africa. ‘Mulandu nshi abantu bafwila? Kabili cinshi cicitika pa numa ya mfwa?’ e fintu alangulwike.

Mu nshila pa kuya ku cililo ca kwa Nevil, Alec mu kufumaluka asubile ifyo aali no kusanga amasuko kuli ifi fipusho. “Lelo,” e fintu ebukisha, “shimapepo abelengele fye ukufuma mu katabo no kusoso kuti Nevil aali naya ku muulu. Lyene, ku nshishi, atile tulolela ukubuuka. Nalifulunganishiwe. Nga ca kuti Nevil aali mu muulu, ni shani fintu engalalolela ukubuuka?”

Pa numa kalya kasuba kamo kene, Alec asangilwe ku cililo ca kwa Tony. Amapepo yabimbilemo ukusefya kwa ntambi yalicitilwe mu lulimi ulo ashali na maka ya kumfwa. Lelo, imibele ya ciwowo iya baleloosha bamo yashinine Alec ukuti takwali icisansamushi icapeelwe. “Ilya nshita ya bushiku,” e fyo alondolola, “nalibipilwe cibi. Nayumfwile uwapelelwa kabili uwalufiwa. Takwali uwali no kupeela ifyasuko fya kwikusha ku fipusho fyandi. Pa muku wa kubalilapo mu bumi bwandi, mu cituntulu nalitwishike nampo nga kwalibako Lesa.”

Cila mwaka amamilioni, ukupala Alec, balalufya abatemwikwa mu mfwa. “Mu kusaalala kwa calo,” e fyalondolola 1992 Britannica Book of the Year, “kwaliko imfwa 50,418,000 mu 1991.” Kabili mamilioni yalundwapo yanga abafwa ukutule lyo? Elenganya ubwingi bwa filamba ifipongololwa ku bafwililwe! Icilunda ku bulanda bwabo caba cimfulumfulu cilengwa ne mimwene ipinkana pa lwa mfwa.

Muli fyo abengi, ukupala Alec, baba abafiitwa no kutwishika nampo nga kwalibako icitendekelo icili conse ice subilo mu bumi bwa ku nshita ya ku ntanshi ubwa pa numa ya mfwa. Ukulingana na Encyclopedia of Religions, “mu nkulo shonse, abantu batontonkanya baliipaatulako kufuma ku cinabwingi, . . . ukutwishika fintu umweo umo umo nelyo ubumi fingekalako ukwabula bongobongo umo umo no mubili.”

Ku ca buseko, encyclopedia ali pa muulu asumino kuti imfundo ya butotelo iya mweo wa bumunshifwa uwikalako ukwabula umubili tayafwilishiwa muli Baibolo. Ca cine, mu fifulo finono, Baibolo ilaloshako ku “mweo” wa muntu ngo ushile umubili kabili nelyo fye ukubwelela ku mubili wafwa, lelo muli ifi fya kucitika “umweo” wabomfiwa mu mano ya “bumi,” ubwalufiwa nelyo ukunonkwa cipya cipya. (Ukutendeka 35:16-19; 1 Ishamfumu 17:17-23) Ilingi line nga nshi, ishiwi “umweo” libomfiwa muli Baibolo ku kulondolola ifibumbwa fimoneka ifya munofu no mulopa, ee, ifibumbwa fya mweo. (Ukutendeka 1:20; 2:7) E ico, Baibolo mu kubwekeshabwekeshapo ilondolola ukuti imyeo ilafwa. (Esekiele 18:4, 20, NW; Imilimo 3:23, NW; Ukusokolola 16:3) Icebo ca kwa Lesa cisoso kuti lintu imyeo yafwa, ‘taishiba kantu nangu kamo.’—Lukala Milandu 9:5, 10.

Pa lubali lumbi, Baibolo yakwatamo ubulondoloshi bwalembwa ubwa bantu bafwa ababweshiwe ku bumi. Mu mulandu wa kwa Lasaro, ici cacitike pa numa aali nafwa pa nshiku shine. (Yohane 11:39, 43, 44) Cinshi, nangu ni fyo, cikacitika ku bantu abafwile imyaka imyanda nelyo amakana iyapitapo? Bushe icilolelo cabo ica bumi bwa ku nshita ya ku ntanshi cifwaya ukuti Lesa akabuushe umubili umo wine uyo bakwete lintu bafwile?

Iyo. Itontonkanyo lya musango yo talyumfwana ne cicitika ku maatomu ayapanga umubili wafwa. Mu kupita kwa nshita, yamo aya aya maatomu yamo yene yalonkwa ku filimwa ifyo, mu kukonkapo, filiiwa ku fibumbwa fimbi no kusanguka ulubali lwa mibili ya fiko.

Bushe ici cilepilibula ukuti takwabako isubilo ku bantu bafwa pa nshita ntali? Iyo. Kabumba wa kubumbwa konse ukwesu ukwakulisha alikwata icibukisho cawamisha, icishapelela. Mu cibukisho cakwe icapwililika, alikwata amaka ya kubwesesha cipya cipya imibele ya buntu ne ya mfyalo iya muntunse wafwa uuli onse asala ukwibukisha. Mu kulundapo, Yehova Lesa alikwata amaka ya kubumba cipya cipya umubili wa buntunse mu kuba ne calembwa ca mfyalo icalingana na cilya ica muntu uwaikalapo uwa mweo akatanshi. Na kabili kuti abika mu kati ka wene icibukisho no buntu ifya umo untu aibukisha, pamo nga Abrahamu.

Mupepi ne myaka 2,000 pa numa ya mfwa ya kwa Abrahamu, Yesu Kristu apeele uku kwebekesha: “Awe na Mose alangile pa Cimpuusa ukuti abafwa balabuushiwa, ilyo aita Shikulu ati Lesa wa kwa Abrahamu, kabili Lesa wa kwa Isaki, kabili Lesa wa kwa Yakobo. Awe tali Lesa wa bafwa, lelo wa ba mweo; pantu bonse baba aba mweo kuli wene.” (Luka 20:37, 38) Pa mbali ya kwa Abrahamu, Isaki, na Yakobo, amamilioni ya bantunse bambi abafwa baliba aba mweo mu cibukisho ca kwa Lesa, ukupembelela ukubuuka ukuleisa. “Kukabo kwima ku bafwa kwa balungama na bashalungama,” e fisuminisha Baibolo.—Imilimo 24:15.

Imilungu inono pa numa ya kufwilwa kwakwe, Alec asangile ifyasuko ku mepusho yakwe. Umo uwa Nte sha kwa Yehova atandele pa ŋanda yakwe no kumulanga cintu Icebo ca kwa Lesa cisosa pa lwa mfwa na pa lwa kubuuka. Ici calisansamwishe Alec kabili calengele ubumi bwakwe ukubamo bupilibulo bupya.

Bushe na iwe kuti watemwa ukusambilila ifyafulilako pa lwe subilo lyashimpwa pali Baibolo ilya kubuuka? Ku ca kumwenako, bushe ukubuuka ukwingi kukacitikila mu muulu nelyo pe sonde? Kabili cinshi cintu umuntu afwile ukucita pa kunonka ukusuminisha kwa kwa Lesa no kukumanya ukufikilishiwa kwa bulayo Bwakwe ubwawamisha ubwa kuti abantu pambi kuti baikatana cipya cipya na batemwikwa abafwa?