Mwaba Ifyuma fya Mweo mu Namibia! — Watchtower LAIBRARE YA PA INTANETI

Mwaba Ifyuma fya Mweo mu Namibia!

NAMIBIA yatanunuka amakilomita 1,500 ukukonka ululamba lwa pa kati ka kapinda ka kulyo na masamba ya Afrika. Ululamba lonse ulwa ici calo lwabamo intumba sha musensenga, impili, na manika ya nsakalabwe. Mu lulamba mwaba amabwe yalekanalekana ayatumbinkana na mabwe yaumo mutengo. Mulasangwa fye na daimani inshita shimo shimo. Lelo ici calo cakwata ifintu fimo ifyaumisho mutengo ukucila aya mabwe. Namibia yakwata ifyuma fya mweo—e kutila abantu aba mishobo yalekanalekana.

Abekashi ba mu kubangilila aba ku Namibia balelanda indimi shaleitwa iciKhoisan. Ulu lulimi lwaishibikilwe ku fiunda fyaleumfwika nga baleitomona. Pa balanda iciKhoisan lelo paba baDamara abafiita, baNama abakashika abepi, e lyo na bena mpanga (ba mwamwena kwi?). Imishobo ya bafiita iingi yalisaikala mu Namibia mu myaka ya nomba line. Iyi yaba mu mabumba ya nko shitatu: ba Ovambo (e mushobo ukalamba mu Namibia), ba Herero, na ba Kavango. Mu mwanda wa myaka uwalenga 19 e lyo abasungu batendeke ukwisaikala mu Namibia. Bamwisa balifulile lintu daimani yasangilwe mu ciswebebe.

Abekashi ba ku Namibia balicindama icine cine pantu baba bantunse abo Lesa apeelelepo Umwana wakwe, muli fyo ukubeswile nshila ya kuya ku mweo wa muyayaya. (Yohane 3:16) Abena Namibia abengi ukufuma mu mitundu yonse kale kale balyankulako bwino ku bukombe bwe pusukilo. Aba kuti bapashanishiwa ku mabwe yaumo mutengo aya mweo pantu baba “ifisuma fya nko” ifyo nomba ifilelonganikwa mu ng’anda ya kupepa iya kwa Yehova.—Hagai 2:7.

Ukutendeka Imikoti ya ku Mupashi

Cali ni mu 1928 e lintu umukoti wa kwimba ifyuma fya ku mupashi watendeke mu Namibia. Muli ulya mwaka, iofesi lya Watch Tower Sosaite mu South Africa lyatumine impapulo shilanda pali Baibolo 50,000 ku bantu basalanganine muli cilya calo conse. Umwaka wakonkelepo, Umwina Kristu wasubwa ukufuma ku South Africa uwe shina lya Lenie Theron alileko ku kuyamona abalefwaya ukwishibe cine. Mu myeshi ine, aendawike muli ci calo cikalamba eka, ukushalika ifya kwafwa ukusambilila Baibolo 6,000 mu ciAfrikaans, iciNgeleshi, ne cina Germany. Uyu mulimo onse cine cine tawali wa fye.

Ku ca kumwenako, langulukeni pali Bernhard Baade, shimukoti umwina Germany. Mu 1929 lyonse alepokelela amani kuli shimafaamu uwaleyapombela mu cipepala alelepula mu lupapulo lwa Watch Tower. Bernhard alebelenga mu kubilima lyonse nga apokelela, alepapa no kupapa abalembele cilya citabo. Kwi pele pele alifikile ku mpela ya citabo ukwali na keyala ka Watch Tower Society iya ku Germany. Bernhard alilembele ukuti bamutumineko ifitabo na fimbi kabili ali e mwina Namibia wa kubalilapo ukwisa mu cine.

Bakabomba ba Nshita Yonse Bafika

Mu 1950, bamishonari bane abasambilile pe Isukulu lya Baibolo Ilya Gileadi Ilya Watchtower balifikile mu Namibia. Ilyo calefika 1953, impendwa ya bamishonari yalifikile kuli 8. Pali aba pali na Dick na Coralie Waldron, abaupana abafumine ku Australia kabili na nomba abacili balebomba mu busumino ku Namibia. Bakabilisha ba Bufumu na bambi aba nshita yonse ukufuma ku South Africa na ku fyalo fimbi na bo balibombako mu mikoti ya ku mupashi iya ku Namibia. Bamishonari bambi, na bapwisha Isukulu lya Kukansha Ilya Butumikishi, balitumwa ku Namibia.

Cimbi icalenga abengi ukulaisa mu cine mu Namibia caba kupilibulwa no kupulintwa kwa mpapulo shilanda pali Baibolo mu ndimi sha cikaya, pamo nge ciHerero, iciKwangali, iciKwanyama, iciNama/Damara, ne ciNdonga. Ukutula 1990, icikuulwa umwaba amaofesi ya kupilibwilamo kabili umwikala na bakabomba ba kuitemenwa filabomba mu musumba wa bwangalishi uwa Windhoek. Karen Deppisch, uwabomba pamo no mulume wakwe mu ncende ishingi isha Namibia mu mulimo wa kubila imbila nsuma atila: “Abengi balapapa nga twabatambika impapulo mu lulimi lwabo, maka maka nga ca kuti muli ulo lulimi mwaba fye ifitabo ifinono nga nshi.”

Ukuwaminisha Amabwe Yaumo Mutengo

Amabwe yaumo mutengo aya cine cine aya mu Namibia yaliwamishiwa bwino ku matamba ya bemba pa myaka iingi nga nshi. Lelo ukuwaminisha kwa musango yo takuletako amabwe yaumo mutengo aya mweo. Cikabila ukubombesha pa kuti abantunse bashapwililika ‘bafuule ubuntu bwa kale’ no kufwala ubuntu bupya ubwapala ubwa kwa Kristu. (Abena Efese 4:20-24) Ku ca kumwenako, ukupepa ifikolwe ifyafwa caba cishilano cakosa mu mikowa iingi iya ku Namibia. Abashipepako balapakaswa ilingi line kuli balupwa na bena mupalamano. Ilyo abantu basambilila muli Baibolo ukuti abafwa “bantu abashaishiba kantu nangu kamo,” balacushiwa kuli balupwa. (Lukala Milandu 9:5) Mu nshila nshi?

Nte uwa mu bena Herero alondolola ati: “Calyafishe icine cine ukunakila icine. Nalisumine ukusambilila Baibolo ne Nte sha kwa Yehova, lelo calimpoosele nshita pa kuti ndebomfya ifyo nalesambilila. Pa kubala, nafwaile ukwesha ukumona nga bakampanya nga nalekele ukucitako ifya cishilano. Ku ca kumwenako, naleensha motoka ukupitilila pa nshishi nelyo ukukanafuulako icisote ku kuposha abafwa. Panono panono, naishileshininwa ukuti tapali icali no kuncitikila nga nalilekele ukupepako ifikolwe fyafwa. Fintu naba ne nsansa ukuti Yehova alipaala ukubombesha kwandi ukwa kwafwa ulupwa lwandi na bantu bambi abalesekelela ukusambilile cine!”

Kulekabilwa Bashi Mikoti ba ku Mupashi

Ilyo bamishonari bashilafika mu Namibia mu 1950, mwali fye kasabankanya wa mbila nsuma umo. Impendwa yalifulilako panono panono ukufika kuli 995. Lelo kucili umulimo uwingi uwa kubomba. Na kuba ififulo fimo tafyafikwako no kufikwa. Bushe imibele yenu kuti yasuminisha ukuti mukuukile ukuyabombela ukulekabilwa bakabilisha ba Bufumu abengi? Lyene yabukileni ku Namibia no kutwafwa ukusanga no kuwamya amabwe yaumo mutengo aya mweo.—Linganyeniko Imilimo 16:9.

[Mapu ne Fikope pe bula 26]

(Nga mulefwaya ukumona mapu ne fikope, moneni muli magazini)

AFRIKA

NAMIBIA

[Ifikope]

Namibia calo cakwata amabwe yaumo mutengo ayayemba

[Abatusuminishe]

[Ifikope pe bula 26]

Imbila nsuma ileshimikilwa ku ba mitundu yonse mu Namibia

[Icikope pe bula 28]

Bushe kuti mwabombela ukulekabilwa bakabilisha ba Bufumu abengi?