Imbila Nsuma ya Mutende Yafika ku Mpili sha Chiapas
“Ukwipayaulula kwabipisha uko uuli onse engebukisha ukwacitike mu musumba wa Chiapas, ni kulya ibumba lya baume . . . abaipangeshe ne fyanso lyaipayawile abalimi 45 na bana 13, abashakwete ne ca kuicingilila.” E fyashimike inyunshipepala ya “El Universal” pa fyacitike mu Acteal, Umusumba wa Chiapas, pa December 22, 1997.
CHIAPAS musumba wabela sana ku kapinda ka ku kulyo aka Mexico, uwapakana na Guatemala. Apo ni kale sana ubupiina no kubulwa fyaba kulya, abekala mushi ba kulya e kuti ba Mwenye abena Maya balimine ne fyanso mu January 1994, mwi shina lya Ejército Zapatista de Liberación Nacional (EZLN, National Liberation Zapatista Army). Ukulanshanya pa fya kuleta umutende kulashingilishiwa. Ukusansa kwabula ukwenekela ukwa bacipondoka no kwa bashilika ba buteko, kwafumamo ukusumyo mulopa ne mfwa sha bantu. Ici cimfulunganya calengele abalimi abengi aba muli ilya ncende ukubutukila ukwali umutende.
Muli iyi mibele ya cimfundawila, mwaliba ibumba lya batemwa umutende abatwalilila ukukanaipoosa mu kulwishanya kwa mapolitiki. Baliba abapimpa ukulanga abantu ukuti Bufumu fye ubwa kwa Lesa e bukafumyapo amafya ayashingwana na bantu kulya ku mwabo e lyo na mwi sonde fye lyonse. (Daniele 2:44) Ni bani aba? Ni Nte sha kwa Yehova. Mu kumfwila ifunde lya kwa Yesu, baletukuta ukutwala imbila nsuma iya Bufumu bwa kwa Lesa ku ncende shabesha ukutali isha mu mpili sha Chiapas. (Mateo 24:14) Bushe cali shani ukushimikila mu mibele ya musango yo, kabili finshi fyafuminemo?
“Ndi Nte ya kwa Yehova”
Adolfo, umulumendo uwabele kasabankanya wa Bufumu nomba line, bushiku bumo alebomba mu ng’anda ya mulabasa wa redio mu Ocosingo. Apulikilwe fye mu kukonkonsha kwa maka pa cibi. Ibumba lya baume bafwele ifisote fya kuifungushanya pa menso bamusontele imfuti mu mutwe. Babutukile mu muputule wa kusabankanishishamo ifyebo no kuyasabankanya pa mwela ukuti na babuusha inkondo no buteko.
Lyene aba baume bali ne fyanso baishileeba Adolfo ukuti aisanshe mwi bungwe lyabo. Adolfo atile, “Ine ndi Nte ya kwa Yehova,” nangu line pali yo nshita ali talabatishiwa. Alondolwele ukuti isubilo fye lyeka ilya mutende Bufumu bwa kwa Lesa, kabili akaninine ndai ukupoka imfuti na yuniformu bamutambike. Pa kumona umupampamina wakwe, bamulekele aye. Pa kwibukisha cilya cacitike Adolfo atila: “Cilya icacitike calikoseshe icitetekelo candi cine cine.”
Mu kupita kwa nshita ifintu fyaliko eyefilya, lelo abashilika bali bacili balesopa icalo. Te mulandu ne cacitike, Adolfo aliitemenwe sana ukupokelela ubwite bwa baeluda ba mu cilonganino ca cikaya ukubombela pamo ne bumba lyali lyeka ilya Bena Kristu kuli ilya ncende. Pa marodibloko alepita, abashilika balemupeela umucinshi ilyo atila ni Nte ya kwa Yehova. Alishilebatishiwa kabili aba ne nsansa pa kwafwilishako lilye bumba lyali lyeka ukuba icilonganino ca Nte sha kwa Yehova. Adolfo alondolwele ati, “Apo nomba nalibatishiwa, kuti nasosa no kuicetekela nati ndi Nte ya kwa Yehova!”
“Yehova Alitukoseshe”
Ilyo tapalati papite ne nshita ukutula apo ba EZLN babilishe pa cilimba ukuti na babuusha inkondo no buteko, abekala mushi bafulumwike imishi yabo. Francisco, umutumikishi wa nshita yonse, nelyo painiya, alondolwele ifyo Yehova amukoseshe no mukashi wakwe mu fyo bali no kupitamo.
“Twatile natuyebelama ku ncende imo apo twaendele amaawala yatatu pa makasa. Kulya kwali icilonganino, e co twali no kuba na bamunyinefwe. Tapakokwele no kulongana kwa muputule kwalipaleme uko kwali no kubela mu Palenque. Ine no mukashi wandi tatwafwaile ukupuswako ku kukumana kwaibela ukwa bapainiya, lelo twaishileishiba ukuti umusebo wa kuya ukwali no kubela ukulongana naucilikwa na ba EZLN. Twatile twalapita fye iya mpanga, umo twaendele amaawala 9. Twafikile fye mu nshita no kusangwa ku kukumana kwa bapainiya, uko twaipakishe nga nshi, no kulongana fye konse ukwa muputule.
“Ilyo twabwelele, twasangile ng’anda yesu yalyocewa ne nama shesu shalibwa. Pashele fye akacola akanono aka fya kufwala. Twalibipilwe pali uku kulufya, lelo bamunyina mu Ocosingo e baletusungako mu mayanda yabo. Na kabili batusambilishe ifya kubomba pa fintu ifyo ifwe fwe bashibulimi tushatalile atucitapo. Munyina umo ansambilishe ukukopa ifikope, umbi nao ansambilishe ukubila insapato. Umu mwine emo ine no mukashi wandi tuliila ukufika na lelo, ukwabula ukuleka umulimo wa bupainiya. Ukutontonkanya pa fyacitika, tulamona ukuti nelyo tacali icayanguka ukushipikisha, Yehova alitukoseshe.”
Ifisabo fya Mulimo wa Kushimikila
Ba Nte ba mu Musumba wa Chiapas tabalekele amacushi na masanso ukubacilikila ukubomba umulimo waibela uwa kutwala imbila nsuma ku bantu ba muli ilya ncende. Ku ca kumwenako, mu April na May mu mwaka wa 1995, bailundile ku Bena Kristu banabo aba mwi sonde lyonse muli kampeni wa kwananya trakiti wa Imbila ya Bufumu Na. 34, iyaba no mutwe walingisha uutila Mulandu Nshi Mu Bumi Mubelele Impika Shafulishe Fi?
Pa nshita ya kampeni, mu ncende beta ati Pueblo Nuevo, Ciro, painiya wa nshita yonse, asangile ulupwa ulwalefwaisha ukusambilila. Ilyo abweleleko pa numa ya nshiku shitatu, atendeke isambililo lya Baibolo kuli lulya lupwa. Lelo lintu Ciro na munyina babombele nankwe babweleleko ukutwalilila isambililo na lulya lupwa, umutwe wa lulya lupwa taalipo pa ng’anda. Lelo, ibungwe lya baume bali ne fyanso balemulolela ukuti bese bamucite akantu. Baipwishe Ciro no munankwe ico balefwaya no kubeba ati twalamwipaya. Pa numa ya kupepa kuli Yehova mu mutalalila, aba Bena Kristu babili balondolwele ukwabula umwenso ati beshile mu kusambilisha ulu lupwa Baibolo. Pa kumfwe fi aba baume bafwele ifisote fya kuifisa pa menso babalekele baye. Cali nkuma ukuti umutwe wa ulu lupwa tabwelele ku ng’anda bulya bushiku.
Bushiku bumo ninshi palipita mupepi ne myaka itatu, Ciro alipapile ukumona ulya mwaume umo ali pa mwinshi wa ng’anda yakwe. Fintu Ciro atemenwe ukwishiba ukuti ulupwa lonse lwalibatishiwe no kuti nomba bali mu cilonganino cimo ku Guatemala! Umwana mwanakashi umo alebomba bupainiya bwa nshita yonse.
Ukutasha pa ca Kulya ca ku Mupashi
Te mulandu no kutwalilila kwa macushi mu Chiapas, kangalila wa citungu ashimika ukuti Inte sha muli ilya ncende balatesekesha icine cine ubucindami bwa kulongana pamo. (AbaHebere 10:24, 25) Ashimika pa fyacitike pa bushiku bwa kulongana kwaibela ukwa nomba line, ukwali no kutendeka lucelocelo pa kuti abali no kusangwako bengabwelela umutende ku mwabo mu nshita ya kasuba. Nangu ca kuti abengi baleenda ukucila pa maawala yatatu mu mpanga pa kwisafika ku cifulo ca kulonganinapo, uuli onse ali naikala pa cipuna ku ma 7 koloko ya lucelo. Mwi bumba mwali ba membala ba EZLN abali 6, balekutika no kulatoota, ukumoneka ukuti baleipakisha programu. Nabo bene baendele amaawala yatatu pa kwisa kuli uku kulongana. Na bambi 20 basangilwe ku Cibukisho ca mfwa ya kwa Kristu, icabelele mu Ng’anda ya Bufumu iya cikaya.
Umulumendo na umbi uwa mwi bumba lya bacipondoka alipeelwe umulimo ku bakalamba uwa kulasopa incende imo mu mpanga. Ilyo afikile pa mushi ulya, asangile abekala mushi bonse, abengi abali ni Nte sha kwa Yehova, balipoola. E co aingile mu ng’anda imo umo abene bafulumwike. Apo takwete sana ifyakucita, abuulile ifitabo fimo ifyo asangile mu ng’anda no kutendeka ukubelenga. Ifi fyali fitabo fya Watch Tower ifyashilwe ne Nte. Apo ali fye eka, uyu mulumendo alikwete inshita ya kwetetula pa fyo alebelenga. Apingwilepo ukuti afwile ukwalula ubumi bwakwe no kupoosa ifyanso fyakwe. Tapakokwele no kukokola, asangile ba Nte no kutendeka ukusambilila Baibolo nabo. Mu myeshi fye 6, aleshimikilako bambi imbila nsuma. Wene na bambi batatu aba mu lupwa lwakwe, abaleyafwilisha ibumba lya bacipondoka nomba Bena Kristu babatishiwa.
Ica Kufumamo Cisuma
Nangu ca kuti mwali ukucula kwabipisha, na kuba iyi ine mibele yalengele abantu ukupoosako amano ku mulimo wa kushimikila. Eluda umo mu musumba wine intulubundi shatendekele ashimika ati: “Mupepi ne nshiku 5 apo ulubuli lwabalamukile, twaliteyenye umulimo wa kushimikila monse mu kati na ku nse ya musumba. Abantu balefwaisha ukukutika kuli ifwe. Twashalike ifitabo filanda pali Baibolo ifingi nga nshi no kutendeka amasambililo ya Baibolo. Mu mushi umo, abengi balekana sana ukukutika ku cine, lelo pa mulandu wa uku kukangana, nomba balekutika, ukusambilila Baibolo, no kusangwa ku kulongana na ku mabungano.”
Bamunyina baliba aba nsansa pa kuti balitwalilila imibombele yabo yonse iya cilonganino te mulandu ne fya kupumfyanya ifingi. Ilyo lyonse balelongana amabungano ayabakosha lwa ku mupashi balapoka ulusa lwa kubungana ukufuma ku buteko na kuli ba EZLN. Ukutandala kwa bakangalila abenda nako kwalibaafwa sana ukutwalilila umulimo wa kushimikila. Ku ca buseko, na balya bene bakaanya balakoselesha Inte ukukanaleka umulimo wabo uwa kushimikila.
Nangu ca kuti amesho na macushi ayo abena Chiapas bapitamo nayacepako pa kati apa, ukupwa kwena tayapwa. Nangu cibe fyo, icishinka cili ca kuti Inte sha kwa Yehova shili ishaiteyanya ukutwalilila imibombele yabo iya kubilisha imbila nsuma iya mutende ukufuma mu Cebo ca kwa Lesa, Baibolo. (Imilimo 10:34-36; Abena Efese 6:15) Balishiba, ukulingana ne fyo kasesema Yeremia asosele, ukuti “te kwa muntunse ukwenda kwakwe; te kwa muntu uuleya ukushikimika amatampulo yakwe.” (Yeremia 10:23) Bufumu fye ubwa kwa Lesa ubwaba mu maka ya Mwana wakwe, Yesu Kristu, e bwingapwisha ulufyengo no bupiina mu calo.—Mateo 6:10.
[Mapu pe bula 9]
(Nga mulefwaya ukumona mapu, moneni muli magazini)
Icisumbu ca Mexico
CHIAPAS
GUATEMALA
Bemba wa Pacific
[Abatusuminishe]
Mountain High Maps® Copyright © 1997 Digital Wisdom, Inc.
[Icikope pe bula 9]
Inte shileya mu kushimikila mu mpili sha mu Chiapas