Ifyebo Ififumine mu Mpapulo Shili mu Akatabo ka Imikalile no Mulimo Tubomba
© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
JANUARY 2-8
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA | 2 ISHAMFUMU 22-23
“Cinshi Tulingile Ukubela Abaicefya?”
Yoshia Waicefya Alisenaminwe Kuli Yehova
Ukutendeka ku maca, abaume ba kuwamya itempele nabapikintika pa kucito mulimo. Yoshia atasha Yehova pantu abaume balebomba umulimo, balewamya ifyaonawilwe ne fikolwe fyakwe fimo ifibifi ku ng’anda ya kwa Lesa. Ilyo umulimo waletwalilila, Shafani aisa mu kufisha amashiwi. Cinshi asendele? Moneni, nasenda icimfungwa! Alondolola ukuti Shimapepo Mukalamba Hilkia nasanga “ibuuku lya malango ya kwa Yehova ilyapeele Mose.” (2 Imilandu. 34:12-18) We cintu ubusuma—ukwabula ukutwishika cali cimfungwa ca Malango cilya cine Lesa alembeele Mose!
Yoshia alefwaisha ukumfwa amashiwi yonse ayali mwi buuku. Ilyo Shafani alebelenga, imfumu ileumfwa ifyo ifunde limo na limo liikumine na fintu likumine abantu. Icamupesha amano ukucilamo ni pa fintu ibuuku likomaila pa kupepa kwa cine ne fyo lisobela ifinkunka ne fyo abantu bakatamfiwa mu calo nga ca kuti baitumpa mu kupepa kwa bufi. Nomba ilyo ailuka ukuti te fyonse ifyaba mu malango ya kwa Lesa ifyacitwa, Yoshia alepula amalaya yakwe kabili aeba Hilkia, Shafani, na bambi ukuti: ‘Kepusheni kuli Yehova pa fyebo fye buuku ili; pantu cikulu icipyu ca kwa Yehova icilepya pali ifwe pa kuti bashifwe tabaumfwile ifyebo fye buuku ili.’—2 Ishamfumu 22:11-13; 2 Imilandu 34:19-21.
Yoshia Waicefya Alisenaminwe Kuli Yehova
Ababomfi ba kwa Yoshia baima ubulendo no kuya kuli Hulda kasesema mwanakashi mu Yerusalemu kabili babwela ukwisalanda ifyo bendele. Hulda nabeba icebo ca kwa Yehova, ukulangilila ukuti utuyofi twalembelwe mwi buuku lisangilwe tuli no kuponena ulu luko lusangu. Nangu cibe ifyo, pa mulandu wa kuba uwanakila kuli Yehova Lesa, Yoshia tali na kucula kuli utu tuyofi nakalya. Akalonganikwa kuli bawishi no kutwalwa ku nshishi yakwe mu mutende.—2 Ishamfumu 22:14-20; 2 Imilandu 34:22-28.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
Kuti Mwatunguluka Nangu Tamwakushiwe Bwino
Te mulandu na macushi apitilemo ku bwaice, Yoshia atwalilile ukucite calungama mu menso ya kwa Yehova. Ukuteka kwakwe kwalitungulwike ica kuti Baibolo itila: “Takwatalile akube mfumu nga wene, iyabweleele kuli Yehova umutima wa iko onse, no mweo wa iko onse, na maka ya iko yonse, umwabela amalango yonse ya kwa Mose; kabili pa numa ya iko takwaimine iyali nga yene.”—2 Ishamfumu 23:19-25.
We ca kumwenako ubusuma ico Yoshia aba kuli bonse abapita mu mafya ku bwaice! Cinshi twingasambilila ku ca kumwenako cakwe? Cinshi calengele Yoshia ukusala inshila isuma no kutwalilila muli yene?
JANUARY 9-15
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA | 2 ISHAMFUMU 24-25
“Muleibukisha Inshita Tufikilepo”
Ubushiku bwa Bupingushi Ubwa kwa Yehova Buli Mupepi!
2 Ukwabula no kutwishika ukusesema kwabulamo mwenso ukwa kwa Sefania kwalengele umulumendo Yoshia ukwibukila nga nshi ulwa kukabila kwa kusangulula icalo ca kwa Yuda ku mipepele yakowela. Na lyo line, ukubombesha kwa mfumu ukusangulula icalo pa kufumyamo imipepele ya bufi takwafumishepo ububifi bonse pa bantu nangu kufimba pa membu sha kwa shikulu wakwe, Imfumu Manase, “uwaiswishe umulopa wa kaele mu Yerusalemu.” (2 Ishamfumu 24:3, 4; 2 Imilandu 34:3) E co, nangu cali no kuba shani, ubushiku bwa bupingushi ubwa kwa Yehova bwena bwali no kwisa.
Ifyo Twingafwaisha Ukwishiba mwi Buuku lya kwa Yeremia
Cili mu mwaka wa 607 B.C.E., kabili e mwaka walenga 11 uwa kuteka kwa kwa Sedekia. Imfumu Nebukadnesari naishinga Yerusalemu pa myeshi 18. Pa bushiku bwalenga 7 mu mweshi walenga busano uwa mwaka walenga 19 uwa kuteka kwa kwa Nebukadnesari, Nebusaradani umukalamba wa basole, ‘aisa,’ nelyo afika ku Yerusalemu. (2 Ishamfumu 25:8) Nalimo acitile inkambi kunse ya musumba kabili alelengula umusumba kabili apanga ifya kwisacita. Pa numa ya nshiku shitatu, pa bushiku bwalenga 10 mu mweshi, Nebusaradani ‘aisa,’ nelyo aingila mu Yerusalemu. Kabili aoca umusumba.—Yeremia 52:12, 13.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
Ifyo Twingafwaisha Ukwishiba mwi Buuku lya Bubili Ilya Ishamfumu
24:3, 4. Apo Manase alisuumishe umulopa wa kaele, Yehova “tafwaile ukulekelela” abaYuda. Lesa alicindamika umulopa wa ba kaele. Kanshi kuti twacetekela ukuti Yehova akalandula pa mulopa wa kaele uusuumiwa pano isonde ilyo akonaula bonse ababa no mulandu wa kusuumya umulopa.—Amalumbo 37:9-11; 145:20.
JANUARY 16-22
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA | 1 IMILANDU 1-3
“Ifyaba mu Baibolo fya Cine te Nshimi Iyo”
Bushe Adamu na Efa Bali Bantu ba Cine Cine?
Tontonkanyeni pa mitande ya fikolwe fya baYuda iyalembwa mwi buuku lya mu Baibolo ilya 1 Imilandu ifipandwa 1 ukufika ku 9, na Luka icipandwa 3. Mu mutande walembwa mwi buuku lya 1 Imilandu mwaba inkulo 48, e lyo uwalembwa muli Luka mwaba inkulo 75. Muli Luka, mwaba umutande wa fikolwe fya kwa Yesu Kristu, e lyo muli 1 Imilandu, mwaba umutande wa shamfumu na bashimapepo ba luko lwa bena Israele. Mu mitande yonse ibili, balilumbulamo abantu bamo abaishibikwa sana pamo nga Solomone, Davidi, Yakobo, Isaki, Abrahamu, Noa, e lyo pa kulekelesha balumbula Adamu. Abantu bonse abalumbulwa muli iyi mitande ibili, bali ba cine cine, kabili Adamu uwabalilepo ukupangwa, uo balumbula muli iyi mitande yonse ibili na o wine ali wa cine cine.
Noa e ko Aali, ne Lyeshi Line e ko Lyali—Te Lushimi Fye
Amalembo yabili aya mu Baibolo ayalanda pa ntuntuko sha bantu ne fikolwe, yalalanga ukuti Noa e ko ali. (1 Imilandu 1:4; Luka 3:36) Esra na Luka abatantike ishi ndupwa mu Baibolo, balefwailisha bwino bwino ilyo bashilalemba. Luka alifwailishe ukuti Noa ali cikolwe ca kwa Yesu Kristu.
Bushe Adamu na Efa Bali Bantu ba Cine Cine?
Natulande pa cilubula, icisumino catemwisha abantu abengi abaya ku macalici. Ukulingana ne fyo Baibolo ilanda, Yesu Kristu apeele ubumi bwakwe ubwapwililika pa kuti alubule abantu ku lubembu. (Mateo 20:28; Yohane 3:16) Nge fyo twaishiba, icilubula caba kwati ni ndalama isho umuntu engalipila ishalingana ne cintu conaike. E mulandu wine Baibolo ilandila pali Yesu ukutila “cilubula icalinganako.” (1 Timote 2:6) Nomba bushe icilubula calingana na cinshi? Baibolo yasuka ati: “Filya fine fye bonse bafwila muli Adamu, e fyo na bonse bakalengelwa aba mweo muli Kristu.” (1 Abena Korinti 15:22) Ubumi bwa kwa Yesu ubwapwililika ubo apeele ku kulubula abantunse aba cumfwila bwalilingana no bumi bwapwililika ubwa kwa Adamu ubo alufishe ilyo abembwike mu Edeni. (Abena Roma 5:12) Kanshi Adamu nga tali muntu wa cine cine, ninshi ne cilubula ca kwa Kristu te kuti cilolemo.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
it-1-E ibu. 911 amapara. 3-4
Umutande
Amashina ya Banakashi. Amashina ya banakashi baleyabika mu mutande wa mashina nga kuli umulandu uwacindama uwa kucitila ifyo. Ku ca kumwenako pa Ukutendeka 11:29, 30, balanda pali Sarai (Sara). Nalimo ico bamulandilapo ni co Umwana walaiwe ali no kufuma muli ena te mu mukashi wa kwa Abrahamu umbi. Milika nao balimulandapo mu lyashi limo line pa mulandu wa kuti ali ni nakulu wa kwa Rebeka muka Isaki. Kanshi calelangilila fye ukuti Rebeka atuntwike mu lupwa kwa kwa Abrahamu. Pantu Isaki tali na kuupila mu nko shimbi. (Ukute. 22:20-23; 24:2-4) Pa Ukutendeka 25:1 balanda pali Ketura umukashi umbi uo Abrahamu aupile. Ici cilanga ukuti pa numa ya mfwa ya kwa Sara, Abrahamu alyupile na kabili, e lyo alitwalilile ukuba na maka ya bufyashi ninshi palipita ne myaka ukucila pali 40 ukutula apo Yehova amupeelele ubufyashi mu cisungusho. (Rom. 4:19; Ukute. 24:67; 25:20) Na kabili, cilalanga no kuti abena Midiani na ba Arabu bambi bali lupwa na bena Israele.
Leya, Rakele, na bakanakashi ba kwa Yakobo, e lyo na bana abaume abo bafyele nabo balibalumbula amashina. (Ukute. 35:21-26) Ifi babalumbula amashina fyalilenga twaishiba bwino ifyo Lesa abombele na ba abana. Kwaleba na fimbi ifyalelenga babika amashina ya banakashi mu mutande wa mashina. Nga ca kuti umwanakashi e wapoka ubupyani kuti bamubika ishina mu mutande. (Impe. 26:33) Nomba Tamari, Rahabu, na Ruti bena balipusanako. Aba bena kwaliba ifyaibela ifyacitike pa kuti babe ifikolwe fya kwa Mesia, Yesu Kristu. (Ukute. 38; Ruti 1:3-5; 4:13-15; Mat. 1:1-5) Mumbi umo umwaba umutande wa mashina ya banakashi ni muli 1 Imilandu 2:35, 48, 49; 3:1-3, 5.
JANUARY 23-29
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA | 1 IMILANDU 4-6
“Bushe Amapepo Mpepa Yalanga Ukuti Naba Shani?”
‘Uumfwa Ipepo’
Yabese alepepa sana kuli Lesa. Ilyo alepepa, abalilepo ukulomba ukuti Lesa amupaale. Lyena alombele ifintu fitatu ifilangilila ukuti ali ne citetekelo icakosa.
Intanshi, alombele Lesa ukuti: ‘Kusheni icalo candi.’ (Icikomo 10) Yabese ali uwacindikwa, talepokolola impanga sha bene, nelyo ukukumbwa ifya bambi. Ifyo alelomba fifwile fyakumine sana ifyo alefwaya ukuti ficitike ku bantu, tafyakumine sana icalo cakwe. Afwile alelomba ukuti umutende ufule mu calo cakwe pa kuti abantu abengi balepepa Lesa wa cine.
Ica bubili, Yabese alombele ukuti “ukuboko” kwa kwa Lesa kube pali ena. Ukuboko kwa kwa Lesa ukwa mampalanya, maka yakwe ayo abomfya ku kwafwa bakapepa bakwe. (1 Imilandu 29:12) Pa kuti apokelele ifyo alombele, Yabese acetekele Lesa uwafwa bonse abamucetekela.—Esaya 59:1.
Ica butatu, Yabese apepele ukuti: ‘Ncingilileni ku fibi, pa kuti tafimponene.’ Amashiwi ya kuti “pa kuti tafimponene” yalangilila ukuti Yabese talelomba ukuti ifyabipa fikamucitikila, lelo alelomba ukuti bamucingilile pa kuti elaba sana no bulanda ilyo ifyabipa fyacitika nelyo pa kuti ifyabipa fimunasha.
Ipepo Yabese apepele lilanga ukuti alibikile sana amano ku kupepa kwa cine kabili alicetekele Lesa, uumfwa ipepo. Bushe Yehova alimwaswike? Ili lyashi ilipi lipwa na mashiwi ya kuti: “Awe, Lesa alimucitiile ifyo alombele.”
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
Ifyo Twingafwaisha Ukwishiba mwi Buuku lya Kubalilapo Ilya Imilandu
5:10, 18-22. Mu nshiku sha Mfumu Shauli, imikowa yali ku kabanga ka mumana wa Yordani yacimfishe abena Hagari nangu ca kutila impendwa yabo yalicililepo imiku ibili pali ilya mikowa. Aba baume ba bulamba aba iyi mikowa balicimfishe, ni co bacetekele Yehova kabili bashintilile fye pali wena ku kubafwa. Natushintilile pali Yehova umupwilapo ilyo tuletwalilila ukulwa inkondo ya ku mupashi na balwani ba maka nga nshi ababa abengi ukutucila.—Abena Efese 6:10-17.
JANUARY 30–FEBRUARY 5
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA | 1 IMILANDU 7-9
“Yehova Nga Amwafwa Kuti Mwakumanisha Ukubomba Imilimo Iya-afya”
Ifyo Twingafwaisha Ukwishiba mwi Buuku lya Kubalilapo Ilya Imilandu
9:26, 27. Abena Lebi abapeelwe umulimo wa kulinda impongolo bali abacetekelwa sana. Bapeelwe imfungulo ya ku ciibi ca kwingilila umwashila umwe tempele. Balicetekelwe ukutila bakulaisula impongolo kabili balecita ifyo fine cila bushiku. Na ifwe bene twalipeelwa umulimo wa kulanshanya na bantu baba ku ncende tushimikilamo no kubafwa ukuti bese mu kupepa Yehova. Kanshi ne fwe bene tufwile ukuba abacetekelwa kabili abashintililwapo nga filya fyali bakalinda ba mpongolo abena Lebi.
Pashanyeni Finehasi Ilyo Mwakwata Amafya
Finehasi alikwete umulimo uukalamba mu Israele, lelo alebomba bwino nga kwaima amafya pa mulandu wa kuti ali uwashipa, uwashilimuka kabili alicetekele Lesa. Kabili Yehova alitemenwe sana pa fyo Finehasi alesakamana bwino ulukuta lwakwe. Pa numa ya myaka nangu 1,000, Esra alembele ukuti: “Finehasi mwana Eleasari e wali intungulushi pali bena kale. Kabili Yehova ali nankwe.” (1 Imila. 9:20) Kuti cawama nga ca kutila bonse abatungulula abantu ba kwa Lesa pali lelo, atemwa Abena Kristu bonse nga balebombela Lesa muli bucishinka.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
Imbileni Yehova!
6 Kanshi, Yehova e watantike ukupitila muli bakasesema bakwe ukuti bakapepa bakwe balemulumbanya mu nyimbo. Bakemba ba mu mukowa wa bashimapepo tabalebombako incito isho abena Lebi baebelwe ukulabomba. Uku kupekanya kwalengele balebika fye amano ku kushika inyimbo, e lyo nalimo no kupitulukamo.—1 Imila. 9:33.
w21.06 amabu. 3-4 amapara. 3-8
Muleafwa Abasambi Benu Aba Baibolo pa Kuti Bakafikepo Ukubatishiwa
Ilyo umusambi wa Baibolo ashilabatishiwa, afwile ukulacita ifyo alesambilila mu Baibolo. (Belengeni Mateo 28:19, 20.) Nga ca kuti umusambi alebomfya ifyo alesambilila, akaba ngo “muntu uwacenjela” uo Yesu alandilepo mu cilangililo, uwaimbile umufula ukufika panshi pa mwalala no kukuulapo ing’anda. (Mat. 7:24, 25; Luka 6:47, 48) Kuti twacita shani pa kuti twafwe umusambi ukulabomfya ifyo alesambilila? Lekeni tusambilile pa fintu fitatu ifyo twingacita.
Muleafwa umusambi wenu ukupanga ifya kucita. Cinshi mulingile ukucitila ifi? Katulangilile: Tutile muli pa bulendo kabili uko muleya kutali. Pa kuti tamunakile sana mulingile ukulaimininako mu ncende shimo ishisuma pamo nga mu ncende umwaba impili ishimoneka bwino sana e lyo ne mimana. Nga mwacita ifi, kuti mwapapa ifyo mwingafika bwangu uko muleya. Ifi fine e fyo caba na ku musambi wa Baibolo. Nga ca kuti apanga ukucita ifintu ifyo engakumanisha ukupwisha mu nshita iinono kabili acita ne fyo apangile, akamona ukuti kanshi no kubatishiwa kwine kuti abatishiwa. Kuti mwabomfya apatila “Ifyo Mwingacita” mu citabo citila Kuti Mwaba ne Nsansa Umuyayaya! pa kuti mwafwe umusambi ukulunduluka. Lyonse ilyo mwapwisha isambililo, mulelanshanya no musambi pa fyo ifyo apanga ukucita fingamwafwa ukubomfya ifyo asambilile mwi sambililo. Nga pali na fimbi ifyo mulefwaya umusambi akacite, kuti mwafilemba apatila “Fimbi.” Libili libili mulebomfya ici ciputulwa ukupitulukamo no musambi wenu mu fyo apanga ukucita ifyo engacita mu nshita iinono ne fyo engacita mu nshita iikalamba.
Muleafwa umusambi wenu ukwaluka. (Belengeni Marko 10:17-22.) Yesu alishibe ukuti calyafya ku wa fyuma ukushitisha fyonse ifyo akwata. (Marko 10:23) Lelo ifi fine e fyo Yesu aebele umwaume uwali ne fyuma ukucita. Cinshi amwebele ukucitila ifi? Pantu Yesu alimutemenwe. Inshita shimo kuti twalashimunuka ukukoselesha umusambi ukulakonka ifyo alesambilila, pantu kuti tulemona kwati inshita tailafika iya kuti aluke. Limo palapita inshita pa kuti umuntu aluke no kufwala ubuntu bupya. (Kol. 3:9, 10) Lelo nga mwaeba bwangu umusambi umo alekabila ukwaluka, akatendeka bwangu ukwaluka kabili ninshi mulelanga ukuti mwalimutemwa.—Amalu. 141:5; Amapi. 27:17.
Calicindama ukwipusha umusambi wesu ifyo aletontonkanya pa fyo tulesambilila. Nga mulecita ifi mukeshiba nga ca kuti umusambi wenu naumfwikisha ifyo mulesambilila, kabili nashininkisha ukuti fya cine. Lyonse nga muleipusha umusambi ifyo aletontonkanya, cikamwangukila ukulanshanya nankwe pa fintu ifingamukosela ukusumina. Mu citabo citila Kuti Mwaba ne Nsansa Umuyayaya! mwaliba amepusho ayengi ayengalenga umusambi alanda ifyo aletontonkanya ne fyo aleumfwa. Ku ca kumwenako, mwi sambililo 04 mwaba icipusho ca kuti: “Bushe mulemona ukuti Yehova omfwa shani nga mwabomfya ishina lyakwe?” Mwi sambililo 09 na mo mwaba icipusho citila: “Fintu nshi fimo ifyo mwingatemwa ukupepelapo?” Pa kubala, nalimo kuti cakosela umusambi wenu ukwasuka aya mepusho. Kanshi mulemusambilisha ukulatontonkanya sana pa malembo na pa fikope ifyaba mu citabo.
7 Umusambi wenu nga aumfwikisha ifyo alingile ukucita, kuti mwabomfya amalyashi ayalanda pa fyo bamo bacitile pa kumukoselesha ukulabomfya ifyo alesambilila. Ku ca kumwenako, nga ca kuti umusambi wenu tasangwa lyonse mu kulongana, kuti mwamutambisha vidio iitila Yehova alansakamana, iyaba apatila “Ishibilenipo na Fimbi,” mwi sambililo 14. Mu masambililo ayengi ayaba mu citabo citila Kuti Mwaba ne Nsansa Umuyayaya! mwaliba amalyashi ayengi ayengakoselesha umusambi nga mwaya apatila “Sambilileni na Fimbi” nelyo apatila “Ishibilenipo na Fimbi.” Mwilalinganya umusambi ku bantu bambi no kumweba ukuti, “Balya nga balikumanishe ukucita ifi, ninshi na iwe teti ufilwe.” Umusambi umwine e ufwile ukwiluka ukutila kuti akumanisha ukucita ifyo mulemusambilisha. Lelo mulelanda pali fimo ifya-afwile umuntu balandilepo mu vidio ukubomfya ifyo Baibolo isambilisha. Nalimo kuti mwalanda pe lembo nelyo pa cintu cimo icacindama icalengele uo balandilepo muli vidio ukwaluka. Kabili mwilalaba ukulanda pa fyo Yehova ayafwile umuntu uuli muli vidio.
Muleafwa umusambi wenu ukutemwa Yehova. Kuti mwamwafwa shani? Kuti mwamwafwa nga mulemusambilisha pa mibele ya kwa Yehova. Na kabili mulemwafwa ukwishiba ukuti Yehova ni Lesa wa nsansa kabili alatungilila abamutemwa. (1 Tim. 1:11; Heb. 11:6) Mulelondolwela umusambi ukuti ico Yehova amwebela ukulakonka ifyo alesambilila ni co alimutemwa, kabili akanonkelamo nga ca kuti alefikonka. (Esa. 48:17, 18) Umusambi nga atemwa sana Yehova akalafwaisha ukwaluka.—1 Yoh. 5:3.
FEBRUARY 6-12
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA | 1 IMILANDU 10-12
“Mulefwaisha Ukulacita Ukufwaya kwa kwa Lesa”
w12 11/15 ibu. 6 amapara. 12-13
“Nsambilisheni Ukucita Ukufwaya Kwenu”
12 Cimbi ico twingapashanyamo Davidi ca kuti alishibe ifishinte fya Mafunde kabili alefwaya sana ukulafikonka lyonse. Tontonkanyeni icacitike ilyo Davidi alandile ukuti alifulwike ‘ukunwako amenshi ya mu cishima ca mu Betelehemu.’ Abaume batatu pa baume ba kwa Davidi baingile ku maka mu musumba umwaleikala abaPelishiti pali ilya nshita, no kuyatapa amenshi. Lelo “Davidi alikeene ukunwa, ayetile fye pa nshi kuli Yehova.” Mulandu nshi akaanine? Davidi alondolwele ukuti: “Te kuti ncite ici cintu, pantu nalicindika Lesa wandi! Bushe inwe umulopa wa aba bantu abaibikile mu kapoosa mweo? Pantu ni pa kuibika mu kapoosa mweo e po bayaletele.”—1 Imila. 11:15-19.
13 Davidi alishibe ukuti ukulingana ne funde, umulopa ulingile ukupongolwelwa kuli Yehova kabili abantu tabafwile uku-ulya. Alishibe no mulandu cabelele ifi. Davidi alishibe ukuti “umweo wa ca mweo conse waba mu mulopa wa ciko.” Nomba mulandu nshi Davidi akaanine ukunwa aya menshi apo tayali mulopa? Mulandu wa kuti alishibe ukuti ifunde ilyalelanda pa mulopa lyalikumine ne fintu fimbi. Davidi alemona ukuti yalya menshi baletele yalicindeme nga filya fine umulopa wa balya baume batatu wacindeme. E co akaanine ukunwa yalya menshi. Mu nshita ya kunwa, ayetile pa nshi.—Lebi 17:11; Amala. 12:23, 24.
Mulebomfya Amafunde na Mashinte ya Mafunde ya kwa Lesa pa Kusambilisha Kampingu Yenu
Pa kuti amafunde ya kwa Lesa yaletwafwa, tatulingile ukulayabelenga fye nelyo ukuyeshiba fye. Tufwile ukuyatemwa no kulayakonka. Baibolo itila: “Pateni ububi, no kutemwa ubusuma.” (Amose 5:15) Nomba kuti twacita shani ifi? Icikalamba ico tufwile ukucita kulamona ifintu nge fyo Yehova afimona. Natulangilile: Elenganyeni ukuti mulefilwa ukulaala bwino. Dokota amweba ifya kulya mulingile ukulalya, ifyo mulingile ukulatukusha umubili ne fyo mulingile ukulaisunga. Pa numa ya kucita ifyo amwebele, mwamona ukuti mwatendeka ukulaala bwino! Nalimo kuti mwatasha nga nshi dokota wenu pa kulenga ubumi bwenu bwawaminako.
6 Ifi fine e fyo na Kabumba wesu acita, alitupeela amafunde eyengatucingilila ku fyabipa ififuma mu kucita ulubembu kabili ifi fyalenga ubumi bwesu bwawaminako. Tontonkanyeni pa fyo ifintu fituwamina nga tulekonka amafunde ya mu Baibolo ayalanda pa kubepa, pa kupanga ukucita ifyabipa, pa kwiba, pa bulalelale, pa bunkalwe na pa kupupa imipashi. (Belengeni Amapinda 6:16-19; Ukus. 21:8) Nga twamona ifisuma ififuma mu kucita ifintu ukulingana ne fyo Yehova afwaya, tulatemenwako Yehova na mafunde yakwe.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
it-1-E ibu. 1058 amapara. 5-6
Umutima
Ukubomba no “Mutima Onse.” Umutima ufwile ukuba uutuntulu pa kuti ubombe bwino, lelo ifi te fyo caba ku mutima wa mampalanya. Davidi apepele ati: “Nengeni ukuba no mutima umo ku kutiina ishina lyenu.” Aya mashiwi yalangilila ukuti umuntu kuti aba ne mitima ibili mu fintu pamo nga ukutemwa no kutiina. (Amalu. 86:11) Umuntu nga tali no mutima umo mu kupepa Lesa ninshi aba ne “mitima ibili” e kutila wacifulefule. (Amalu. 119:113; Ukus. 3:16) Na kabili umuntu kuti aba ne “mitima ibili” nga alefwaya ukulabombela bashikulu babili nelyo alelanda ifipusene ne fyo aletontonkanya. (1 Imila. 12:33; Amalu. 12:2) Yesu alikalipiile abali no bumbimunda, aba mitima ibili.—Mat. 15:7, 8.
Umuntu uulefwaya ukucita ifyo Lesa afwaya talingile ukulamubombela ne miti ibili lelo alingile ukulabomba no mutima onse. (1 Imila. 28:9) Pa kuti tulebomba no mutima onse tulingile ukubombesha pantu umutima walipelelwa kabili walola fye ku kucita ifyabipa. (Yer. 17:9, 10; Ukute. 8:21) Ifingamwafwa ukuba no kulabombela Lesa no mutima onse ni fi: ukulapepa kuli Lesa (Amalu. 119:145; Inyimbo 3:41), ukulabelenga lyonse Icebo ca kwa Lesa (Esra 7:10; Amapi. 15:28), ukuba abacincila mu kubila imbila nsuma (linganyeniko Yer. 20:9), e lyo no kula-angala na bantu ababombela Yehova no mutima onse.—Linganyeniko 2 Isha. 10:15, 16.
FEBRUARY 13-19
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA | 1 IMILANDU 13-16
“Nga Tulekonka Ifyo Yehova Atweba Tukalatunguluka”
Bushe Mulepusha Amuti, “Ali Kwi Yehova?”
Pa numa icipao ca cipingo cabweshiwe ku Israele kabili pa numa ya kwikala ku Kiryati-yearimu pa myaka iingi, Imfumu Davidi yalefwaya ukucitwala ku Yerusalemu. Alanshenye na bakasomo ba mu bantu no kusoso kuti Icipao cali no kusendwa ‘nga cawama kuli bene kabili nga cabe cafuma kuli Yehova.’ Lelo tafwailishe sana ku kwishiba ukufwaya kwa kwa Yehova ulwa ici cintu. Acite co, Icipao nga tacasendeelwe pe celeta. Nga casendelwe na bena Kohati aba mu mukowa wa kwa Lebi pa mabeya yabo, nga fintu Lesa alondolwele bwino bwino. Nangula Davidi aleipusha kuli Yehova libili libili, pali aka kashita alifililwe ukucite co mu nshila yayana. Ifyafuminemo fyali kayofi. Pa numa Davidi alisumine ati: “Yehova Lesa wesu alotokele muli ifwe, pantu tatwaipwishe kuli wene umwabelo lutambi.”—1 Imilandu 13:1-3; 15:11-13; Impendwa 4:4-6, 15; 7:1-9.
Bushe Mulepusha Amuti, “Ali Kwi Yehova?”
Ilyo Icipao casukile casendwa ukuya ku Yerusalemu ku bena Lebi aba mu ng’anda ya kwa Obed-edomu, abantu baimbile ulwimbo lwashikile Davidi. Mwali no ku kucinkulako kwa kufuma ku mutima uwa kuti: “Fwayeni Yehova no kumono bukose bwakwe, fwayeni icinso cakwe pe; ibukisheni ifipesha amano ifyo acitile, ifya kupapa fyakwe, ne fya bupingushi fya mu kanwa kakwe.”—1 Imilandu 16:11, 12.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
Mulepepa Yehova, Imfumu ya Muyayaya
Davidi asendele icipao ca cipangano ku Yerusalemu. Pali ilya nshita ya kusekelela, abena Lebi baimbile ulwimbo lwa kulumbanya umwali amashiwi ayasuma ayalembwa pali 1 Imilandu 16:31 apatila: “Lekeni basose mu nko abati, ‘Yehova naba imfumu!’” Bamo kuti baipusha abati: ‘Apo Yehova ni mfumu ya muyayaya, aishileba shani imfumu pali iyi nshita?’ Yehova alaba Imfumu nga abomfya amaka yakwe nelyo apeela umo umulimo wa kumwimininako. Ukwishiba ifyo Yehova aba Imfumu kwalicindama sana. Ilyo Davidi talafwa, Yehova amulaile ukuti ukuteka kwakwe kukaba kwa muyayaya, atile: “Nkemya umwana obe uukakukonkapo, uukafuma mu nda yobe; kabili nkapampamika ubufumu bwakwe.” (2 Sam. 7:12, 13) Ubu bulayo bwaishilefikilishiwa ilyo “umwana” wa kwa Davidi amoneke ilyo papitile imyaka ukucila pali 1,000. Nani ali no kuba uyu mwana, kabili ni lilali ali no kuba Imfumu?
w16.01 amabu. 10-11 amapara. 7-10
Muleleka ‘Ubupe bwa kwa Lesa Ubushaikulila’ Bulemucincisha
Ica kubalilapo, ukutemwa kufwile ukutucincisha ukulacita ifilanga ukuti twalicindika Yesu. Umutumwa Paulo alandile ukuti: “Ukutemwa kwa kwa Kristu e kutucincisha.” (Belengeni 2 Abena Korinti 5:14, 15.) Paulo alishibe ukuti nga twaishiba ukuti Yesu alitutemwa nga nshi, na ifwe tukamutemwa sana kabili tukamucindika. Nga twaishiba bwino ifyo Yehova atucitila pa mulandu wa kuti alitutemwa, tukalacita ifilanga ukuti twalicindika Yesu. Kuti twalacita shani ifyo?
Ukutemwa twatemwa Yehova kukatucincisha ukulapashanya Yesu no kulakonka sana mu ntampulo shakwe. (1 Petro 2:21; 1 Yohane 2:6) Nga tuleumfwila Lesa na Kristu, tukalanga ukuti twalibatemwa. Yesu atile: “Uwasumina amafunde yandi no kuyakonka, e wantemwa. Kabili uwantemwa, Tata akamutemwa, na ine nkamutemwa no kuisokolola apabuuta kuli ena.”—Yohane 14:21; 1 Yohane 5:3.
Muli ino inshita ya Cibukisho, tulingile ukutontonkanya pa fyo tucita. Kuti cawama mwayipusha aya mepusho: ‘Finshi ifyo ncita ifilanga ukuti ndapashanya Yesu? Ni muli finshi mfwile ukuwamyako?’ Cisuma ukuyipusha ifi fipusho pantu abantu mu calo bafwaya ukuti tulecita ifyo bacita. (Abena Roma 12:2) Nga tatucenjele kuti twatendeka ukupashanya abasambilila sana, abalumbuka, e lyo na bateya amangalo abo abantu abengi batemwa. (Abena Kolose 2:8; 1 Yohane 2:15-17) Kuti twacita shani pa kuti tatulepashanya abantu ba muli cino calo?
Muli ino inshita ya Cibukisho kuti cawama twalatontonkanya na pa mifwalile yesu, pa mafilimu ayo tutamba, na pa nyimbo isho tukutikako e lyo ne fyo twabika pa kompyuta, pa foni nelyo pa tabuleti. Kuti cawama mwayipusha aya mepusho: ‘Yesu nga aali pano calo e lyo amona ifyo mfwele, bushe kuti naumfwa insoni?’ (Belengeni 1 Timote 2:9, 10.) ‘Bushe ifyo mfwala filalanga ukuti ndi musambi wa kwa Kristu? Bushe Yesu kuti atemwa ukutamba amafilimu ayo ntamba? Bushe kuti akutika ku nyimbo isho nkutikako? Nga ca kuti Yesu alyashime foni yandi nelyo tabuleti, bushe kuti naumfwa insoni nga amona ifyo nabikamo? Bushe kuti nafilwa ukulondolwela Yesu umulandu natemenwa ukuteya ifyangalo nteya ifya pa vidio?’ Ukutemwa twatemwa Yehova kulingile ukutucincisha ukupoosa fyonse ifyabipa ifyo Abena Kristu bashilingile ukukwata, nangu ca kuti twalipooselepo indalama ishingi pa ku fishita. (Imilimo 19:19, 20) Ilyo twaipeele kuli Yehova, twalimulaile ukuti twakulacita ifilanga ukuti twalicindika Kristu. Kanshi tatulingile ukukwata ifingalenga catwafya ukulapashanya Yesu.—Mateo 5:29, 30; Abena Filipi 4:8.
FEBRUARY 20-26
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA | 1 IMILANDU 17-19
“Mulesekelela Nangu Ifintu Tafili Ukulingana ne fyo Mwale-enekela”
Muletontonkanya pa Fisuma Ifya mu Kuteyanya kwa kwa Yehova
PA BANTU abo Amalembo ya ciHebere yalandapo sana paba na Davidi uwaleikala mu Israele wa ku kale. Davidi ali ni kacema, kasesema, alelemba no kwimba inyimbo, kabili ali imfumu iyacetekele sana Yehova Lesa. Bucibusa busuma na Yehova bwalengele ukuti afwaishe ukukuula ing’anda ya kwa Lesa. Iyi ng’anda, nelyo itempele, yali no kuba e cifulo ca kupepelapo Lesa wa cine mu Israele. Davidi alishibe ukuti itempele no mulimo wali no kulabombwa pe tempele fyali no kuletela abantu ba kwa Lesa insansa na mapaalo. E mulandu wine aimbile ukuti: “Alipaalwa uo mwasala [mwe Yehova] no kumulenga ukupalama, ukuti ekale mu mansa shenu. Ukwikuta tukekuta ifisuma ifya mu ng’anda yenu, icifulo ca mushilo ice tempele lyenu.”—Amalumbo 65:4.
Mulesekelela pa Milimo Mubomba
Na ifwe bene kuti tulesekelela nga ca kuti tulebomba apapela amaka yesu umulimo onse uo batupeela mu cilonganino ca kwa Yehova. ‘Mulebika amano yonse’ ku mulimo wa kubila imbila nsuma, kabili mulebombesha mu cilonganino. (Imil. 18:5; Heb. 10:24, 25) Mulepekanya sana pa kuti ilyo muli pa kulongana muleasukapo ifingakoselesha bambi. Mulebikako amano ilyo bamupeela ilyashi ilili lyonse ilya basambi mu kulongana kwa Mikalile. Nga bamupeela umulimo wa kubomba mu cilonganino, muleubomba pa nshita mulingile uku-ubombelapo, kabili mulecita ifingalenga bamucetekela. Mwilamona imilimo imo ukuti tayacindama. Na kabili mulebombesha pa kuti muleishibilako ukubomba imilimo bamupeela. (Amapi. 22:29) Nga mulebika sana amano ku mulimo bamupeela mu cilonganino, mukalalunduluka bwangu kabili mukalasekelela nga nshi. (Gal. 6:4) Na kabili mukalasekelela ilyo bambi babapeela imilimo iyo mwalefwaisha ukubomba.—Rom. 12:15; Gal. 5:26.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
w20.02 ibu. 12, akabokoshi
Twalitemwa Sana Shifwe Yehova
Bushe Yehova Alimbikako Amano?
Bushe mwalibala amuyipushapo ici cipusho ca kuti, ‘Mulandu nshi Yehova engabikila amano kuli ine apo kwaliba abantu abengi sana muno calo?’ Nga mwaliyipushapo te imwe mweka, abantu abengi nabo baliyipushapo ici cipusho. Imfumu Davidi yalembele ukuti: “Mwe Yehova, wa nshi umuntu uwa kuti mumupooseko amano, umwana wa muntu umwina kufwa uwa kuti mulemutontonkanyapo?” (Amalu. 144:3) Davidi taletwishika ukuti Yehova alimwishibe bwino. (1 Imila. 17:16-18) Ifyo Yehova atweba ukubomfya Baibolo ne cilonganino cakwe, filanga ukuti alatasha pa fyo mulanga ukuti mwalimutemwa. Moneni amashiwi yamo ayalembwa mu Cebo ca kwa Lesa ayengamwafwa ukushininkisha ukuti:
• Yehova alimumwene na lintu tamulafyalwa.—Amalu. 139:16.
• Yehova aleshiba ifili mu mutima wenu, kabili aleshiba ne fyo muletontonkanya.—1 Imila. 28:9.
• Yehova alakutika amapepo yenu.—Amalu. 65:2.
• Ifyo mucita kuti fyalenga Yehova alasekelela nelyo kuti fyalenga aba no bulanda.—Amapi. 27:11.
• Yehova alilenga mwapalama kuli ena.—Yoh 6:44.
• Nga mwafwa, Yehova akamubuusha pantu alimwishiba bwino. Akamupeela umubili uupya na bongobongo iipya ifikaba nge fyo mwakwata pali ino nshita. Na kabili, mukaba ne cifyalilwa ico cine mwakwata kabili mukalaibukisha na fyonse ifyo mwaishiba pali ino nshita.—Yoh. 11:21-26, 39-44; Imil. 24:15.
FEBRUARY 27–MARCH 5
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA | 1 IMILANDU 20-22
“Muleafwa Abacaice Ukubomba Bwino Imilimo”
“Ifi Fintu Ufipeele ku ba Cishinka”
Belengeni 1 Imilandu 22:5. Davidi afwaya nga alilandile ukuti Solomone tafikilepo ukwangalila ulya umulimo uwali uwacindama. Na kuba itempele lyali no “kuba ilyapuulama nga nshi,” kabili pali ilya nshita Solomone ali “umwaice” kabili ninshi “talakosa.” Lelo Davidi alishibe ukuti Yehova ali no kwafwa Solomone ukubomba bwino umulimo amupeele. E ico Davidi abikile amano ku kupekanya ifyo bali no kubomfya pa kukuula.
“Ifi Fintu Ufipeele ku ba Cishinka”
Davidi alyafwile umwana wakwe, taikalile fye aletontonkanya pa fyo abantu bakapeela umwana wakwe umucinshi nga akuula itempele. Na kuba itempele lyaishibikwe ukuti, itempele lya kwa Solomone. Nangu ca kuti Davidi taumfwile bwino ukuti tali na kubomba umulimo alefwaisha, alipekanishishe umwana ifya kubomfya pa kukuula. Alipekenye aba kubomba, alilonganike ifyela, umukuba, silfere, golde e lyo ne mbao sha mikedari. Na kabili akoseleshe umwana wakwe Solomone ati: “Nomba, mwana wandi, Yehova abe nobe, kabili ukatunguluke no kukuula ing’anda ya kwa Yehova Lesa obe, nge fyo alanda pali iwe.”—1 Imila. 22:11, 14-16.
w18.03 amabu. 11-12 amapara. 14-15
Mwe Bafyashi, Bushe Muleyafwa Abana Benu Ukulunduluka pa Kuti Bakabatishiwe?
Apo baeluda ni bakacema mu cilonganino, kuti bayafwako abafyashi nga ca kuti balelanda ifisuma pa milimo ya kwa Lesa. Nkashi umo uwabombele bupainiya ukucila pa myaka 70 aleibukisha ifyo munyinefwe Charles T. Russell amwebele ilyo ali ne myaka 6 fyamwafwile. Atile: “Pa mamineti 15 munyinefwe alilanshenye na ine pa fyo nalepanga ukucita mu mulimo wa kwa Lesa.” Ukwabula no kutwishika amashiwi ayasuma kabili aya kukoselesha yalafwa sana. (Amapi. 25:11) Na kabili baeluda kuti balakoselesha abafyashi na bana babo ukulabombako imilimo pa Ng’anda ya Bufumu, kabili kuti balapeela abana imilimo ukulingana no mushinku wabo.
15 Aba bwananyina nabo kuti bayafwako abafyashi nga ca kuti balebika sana amano ku bana abanono. Kuti balabika amano ku kumona ifilelanga ukuti uwacaice alelunduluka mu fya kwa Lesa. Nalimo uwacaice aliyasuka bwino pa kulongana nelyo alilanda ilyashi mu kulongana kwa Mikalile ya Bwina Kristu no Mulimo Tubomba. Nelyo uwacaice alitwalilila uwa cishinka ilyo aeshiwe ku sukulu nangu alibilile imbila nsuma ku banankwe pa sukulu. Muleyangufyanya ukubatasha. Mulelandako no wacaice ilyo mushilatendeka ukulongana na lintu mwapwisha ukulongana, no kulanga ukuti mwalimubikako amano. Nga ca kuti mulecita ifi nelyo ifintu fimbi, abacaice bakeluka ukuti nabo bene baba mu “lukuta ulukalamba.”—Amalu. 35:18.
w16.03 amabu. 14-16 amapara. 10-15
Mwe Bacaice, Finshi Mufwile Ukucita pa Kuti Mukabatishiwe?
Baibolo itila: “Icitetekelo nga tacakwata imilimo, ninshi califwa.” (Yakobo 2:17) Ifyo ucita fifwile fyalanga ukuti waliba ne citetekelo icakosa. Nga waba ne citetekelo icakosa, Baibolo yalanda ukuti ukaba ne “mibele ya mushilo ne milimo ya bukapepa.”—Belengeni 2 Petro 3:11.
Bushe “imibele ya mushilo” mibele nshi? Nga ca kuti ifyo ucita fya mushilo ninshi waliba ne mibele iisuma. Ku ca kumwenako, tontonkanya pa myeshi 6 iyapita. Ilyo watunkilwe ukucita icabipa, bushe calikwangukile ukulekanya icalungama ku calubana? (AbaHebere 5:14) Bushe ulebukisha ilyo wacimfishe itunko lya kucita icabipa nelyo ilyo wakeene ukukonkelela ifibusa? Bushe pa sukulu bakwishiba ukuti waliba ne mibele iisuma? Bushe ulatwalilila uwa cishinka kuli Yehova nelyo ulakonkelela abanobe pa kuti belakuseka? (1 Petro 4:3, 4) Kwena bonse tatwapwililika, inshita shimo nangu fye bantu ababombela Yehova pa myaka iingi limo balomfwa insoni kabili cilabakosela ukushimikila abantu. Lelo uwaipeela kuli Lesa alomfwa icilumba ukuba Inte ya kwa Yehova, kabili imibele yakwe iisuma e ilanga ukuti alomfwa icilumba.
Finshi fyaba mu “milimo ya bukapepa”? Mu milimo ya bukapepa mwaba imilimo pamo nga, ukulongana no kushimikila. Lelo mwaliba na fimbi ifyo abantu bashingamona pamo nga, ukupepa kuli Yehova e lyo no kuisambilisha Baibolo. Umuntu uwaipeela kuli Yehova tatontonkanya ukuti ukucita ifi twalandapo kwalyafya. Omfwa nga filya Imfumu Davidi yaumfwile ilyo yatile: “Ukucita ukufwaya kwenu, mwe Lesa wandi, e ko natemwa, na mafunde yenu yaba mu mutima wandi.”—Amalumbo 40:8.
Nga ulefwaya ukupangila libela ifya kucita, asuka amepusho ayaba pe bula 308 na 309 mu citabo citila, Ifipusho Abacaice Bepusha, ne Fyasuko Ifingabafwa, Ibuuku 2. Pali aya mabula paba amepusho pamo nga: “Bushe nga ulepepa ulalungatika pa kulanda, kabili ifyo ulanda nga ulepepa bushe filanga ukuti walitemwa Yehova?” “Bushe finshi fimbi ifyo ubelenga pe sambililo lya pa lobe?” “Bushe ulaya mu kushimikila nangu abafyashi bobe tabeleko?” Pali aya mabula paliba na po wingalemba ifyo ulepanga ukucita pa kuwamyako amapepo yobe, ifyo uisambilisha we mwine, ne fyo ushimikila abantu imbila nsuma.
Abacaice abengi abatontonkanya pa kubatishiwa balimona ukuti ifyaba pali aya mabula fisuma icine cine. Nkashi wacaice Tilda atile: “Nalibomfeshe ifyebo fyaba muli ici citabo ku kupangila libela ifya kucita. Nalicitile fyonse ifyo napangiile libela, kabili pa numa ya mwaka umo nalibatishiwe.” Ifi fine e fyo na Patrick acitile, atile, “Nalipangiile kabela ifyo nalefwaya ukucita, lelo ukulemba ifyo napangile ukucita kwalengele nabombesha ukufikilisha ifyo napangile.”
Icipusho na cimbi icaba pe bula 309 ca kuti: “Bushe kuti watwalilila ukubombela Yehova nangu ca kuti abafyashi bobe ne fibusa fyobe baleka ukumubombela?” Nga waipeela kuli Yehova no kubatishiwa wabatishiwa ukaba cibusa wakwe. Kanshi abafyashi bobe nelyo umuntu fye umbi te balingile ukulenga walabombela Yehova. Imibele yobe iya mushilo e lyo ne milimo ya bukapepa ifwile ukulanga ukuti walishininkisha ukutila ifyo wasambilila e cine, kabili ufwaya ukulakonka amafunde ya kwa Lesa. Nga ulecita ifi tapakakokole ukafikapo ukubatishiwa.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
Ifyo Twingafwaisha Ukwishiba mwi Buuku lya Kubalilapo Ilya Imilandu
21:13-15. Yehova aebele malaika ukulesha icinkunka, pantu alomfwa sana ubulanda nga ca kuti abantu bakwe balecula. Cine cine, “shalifulishe nkumbu shakwe.”