ABACAICE BEPUSHA UKUTI

Bushe Ukufyompana Ifya Mfwalo Nako Bulalelale?

Ukulingana na lipoti ya kabungwe ka U.S. Centers for Disease Control and Prevention, mupepi na hafu ya bacaice abali ne myaka 15 ukufika kuli 19 abo baipwishe balifyompapo ifya mfwalo. Ba Sharlene Azam abalemba icitabo ca Oral Sex Is the New Goodnight Kiss batile: “Nga mwaipusha abacaice pa kufyompana ifya mfwalo batila takwabipa. Na kuba, tabakumona ukuti bulalelale.”

Uletipo shani?

Asuka amepusho yakonkapo nampo nga cishinka nelyo bufi.

Bushe umukashana kuti aimita nga balemufyompa ifya mfwalo?
1. Cishinka
2. Bufi
Bushe abafyompana ifya mfwalo kuti baambula amalwele?
1. Cishinka
2. Bufi
Bushe ukufyompana ifya mfwalo nako bulalelale?
1. Cishinka
2. Bufi

Bushe icishinka ni cisa?

Linganya amasuko yobe ku fyakonkapo.

Bushe umukashana kuti aimita nga balemufyompa ifya mfwalo?

Icasuko: Bufi. E calenga abantu abengi balemona ukuti ukufyompana ifya mfwalo takwabipa.
Bushe abafyompana ifya mfwalo kuti baambula amalwele?

Icasuko: Cishinka. Abafyompana ifya mfwalo kuti baambula ubulwele bwa kufimba amabu (hepatitis A nelyo B), ukufuluma ifintu ku fya mfwalo, akasele, akaswende, HIV, no kukwata ifilonda ku fya mfwalo.
Bushe ukufyompana ifya mfwalo nako bulalelale?

Icasuko: Cishinka. Conse icikuma ifya mfwalo fya muntu umbi, pamo nga ukuulungana, ukufyompana ifya mfwalo, ukwampana kwa ku matako, no kwikataula ifya mfwalo ifya muntu umbi, fyonse ifi bulalelale.

Mulandu nshi cacindamina ukwishiba icishinka?

Moneni amalembo ayengi aya mu Baibolo ayo twingabomfya kubafyompana ifya mfwalo.

Baibolo itila: “Pantu ici e co Lesa afwaya, ukuti . . . muletaluka ku bulalelale.”—1 Abena Tesalonika 4:3.

Mu lulimi ulo balembelemo Baibolo, ishiwi ilyo bapilibula ukuti “ubulalelale” lilosha ku kwampana konse ukushili kwa mu cupo, pamo nga ukuulungana, ukufyompana ifya mfwalo, ukwampana kwa ku matako, no kwikataula ifya mfwalo fya muntu umbi. Umuntu uucita ubulalelale kuti ailetelela, ne cabipisha ca kuti alonaula bucibusa akwata na Lesa.—1 Petro 3:12.

Baibolo itila: “Uucita ubulalelale abembukila umubili wakwe.”—1 Abena Korinti 6:18.

Ukufyompana ifya mfwalo kuti kwaleta amafya kabili kuti kwaonaula bucibusa bwesu na Lesa. Na kabili kulaleta amalangulushi. Icitabo ca Talking Sex With Your Kids citila: “Nga filya fine umwanakashi uushaupwa uwalaala no mwaume mu nshila ya cifyalilwa akwata amalangulushi no kumfwa ububi, e fyo no muntu uucita ubulalelale mu misango imbi na o omfwa. Bonse, bulalelale.”

Baibolo itila: “Ine, ne Yehova, nine Lesa obe, uukusambilisha ifingakuwamina.”—Esaya 48:17.

Bushe wasumina ukuti amafunde ya kwa Lesa ayalanda pa bulalelale yalakucingilila? Nelyo umona ukuti yalakucilikila ukucita ifyo ulefwaya? Pa kukwafwa ukwasuka aya mepusho, tontonkanya pa mafunde ya pa musebo. Pa musebo palaba amaroboti ne fipampa ifilanga ifyo imyotoka ifwile ukwenda. Bushe umona ukuti ifi fipampa na maroboti fya kukucilikila ukucita ifyo ulefwaya nangu fya kukucingilila? Finshi fingacitika nga ca kuti iwe na banamutekenya bambi mwakaana ukukonka aya mafunde?

Namutekenya akaana ukukonka amafunde ya pa musebo, ne ci calenga ayapunka muli motoka iileisa — Amafunde ya pa musebo yalamucilikila ukucita fimo, lelo yalamucingilila. Na mafunde ya kwa Lesa nayo yalamucilikila ukucita fimo, lelo yalamucingilila

E fyo caba na ku mafunde ya kwa Lesa. Nga wakaana ukuyakonka ukalobolola ico ubyala. (Abena Galatia 6:7) Icitabo ca Sex Smart citila, “Nga mwakaana ukukonka ifyo mwasuminamo ne fintu ifyo mwacindika no kutendeka ukulacita ifyo mwaishiba ukuti tafyawama, kuti mwaisuula mwe bene.” Nomba nga ulekonka amafunde ya kwa Lesa, ukaba ne mibele iisuma. Ne cacindama ca kuti ukaba na kampingu musuma.—1 Petro 3:16.