Imimwene ya Baibolo

Bushe Abena Kristu Bafwile Ukupata Ababembuka na Baume Banabo?

MU 1969 ishiwi ililondolola umwenso wacishamo uwa kutiina ababembuka na baume banabo lyalipangilwe mu ciNgeleshi. Ili shiwi ni “homophobia.” Indimi shingi tashakwata ishiwi fye limo nge li, lelo pa myaka iingi, abantu ba nko shingi ne ndimi balilanga ukuti balipata ababembuka na baume banabo.

Nangu ni fyo, muli ba nomba line, ukubembuka na baume banabo kwalikoseleshiwa nga nshi ukuti musango fye na umbi uwa kulumbulwilamo ifya bwaume no bwanakashi. Kalemba wa lyashi lya kale Jerry Z. Muller nomba line alembele pa “kufwaisha kulekulilako ukwa kulapendelako no kucindika ababembuka na baume banabo ukuti na bo bene bantu.” Alondolwele ukuti ababembuka na baume banabo “balima apasweka bonse pamo ukweba abantu ukuti incitilo yabo ituntulu fye, no kufwaya ukuti bambi na bo bailunde kuli bene.” Ici ciseekele ukucilisha ku fyalo fya ku Masamba. Nangu cibe fyo, mu ncende ishingi isha calo, nangu fye mu fyalo ifisuminisha nga nshi amaikalile, abengi bacili balasenuka no kusengauka ababembuka na baume banabo.

Ababembuka na baume banabo na bo batunganya fye ilingi line balashobaulwa, ukucushiwa, no kupumwa. Nangu fye ni bashimapepo balilangisha ulo lupato. Bamo balitampako icimoneka kwati kuitendekelako fye kwabo ukwa kulwisha ababembuka na baume banabo. Moneni, ku ca kumwenako, ifyalandile shikofu uwe calici lya Greek Orthodox Church ukupitila mu mulabasa wa calo ca Greece. Atile: “Lesa akoca ababembuka na baume banabo kuli pe na pe mu muyenge witwa helo umwaba umulilo. Bakatwalilila ukulatukana ifimasele kuli pe na pe. Imibili yabo ikapya icabipisha.” Bushe e fyo cikaba mu cine cine? Ni shani fintu Lesa amona ababembuka na baume banabo?

Imimwene ya kwa Lesa

Baibolo tayeba Abena Kristu ukuti balecusha nelyo ukupata ababembuka na baume banabo pamo nge bumba lyonse fye. Ukulundapo, taisambilisha ukuti Lesa akakanda ababembuka na baume banabo—nelyo ifibumbwa fyakwe fimbi—ukupitila mu kuboca muli helo wabamo umulilo.—Linganyeniko Abena Roma 6:23.

Nangu cibe fyo, Amalembo yalilondolola ifipimo fya mibele isuma ifya kwa Kabumba, ifyo ilingi line fipusana ne mibele ya pali ndakai. Ukubembuka no mwaume umbi, ukwampana kwa bwamba ukwa bashaupana, no kulaala ne finama fyonse fyalisenukwa mu Baibolo. (Ukufuma 22:19; Abena Efese 5:3-5) Lesa alyonawile Sodomu na Gomora pa mulandu wa kwampana kwa bwamba ukwa musango yo wine.—Ukutendeka 13:13; 18:20; 19:4, 5, 24, 25.

Kumfwa ku babembuka na baume banabo, Icebo ca kwa Lesa ukwabula ukulamba citila: “Cene nalicipata.” (Ubwina Lebi 18:22, The New Jerusalem Bible) Ifunde ilyo Lesa apeele Israele lyakambishe ukuti: “Umwaume uwasendama no mwaume mubiye ukusendama kwa mwanakashi, nabacite ca muselu bonse babili; ukwipaiwa bakepaiwe.” (Ubwina Lebi 20:13) E fyalekandwa na balelaala ne finama, ukulaala na balupwa lwabo, na balecito bucende.—Ubwina Lebi 20:10-12, 14-17.

Umutumwa Paulo alipuutilwemo ukulondolola ukubembuka no mwaume umbi ati “lwinso lwa museebanya” kabili ukuti cintu “icishaba ca cifyalilwa.” Alembo kuti: “Pa mulandu wa ici Lesa abapoosele ku fya lwinso lwa museebanya; pantu na banakashi babo umusango wa cifyalilwa bawalwile icishaba ca cifyalilwa, na baume na bo ifyo fine, pa kuleko musango wa cifyalilwa ca bwanakashi, balafwayana mu lunkumbwa lwabo, abaume bacite fya nsoni ku baume, no kupokelela abene mu nda shabo icilambu icayana no kuluba kwabo. Kabili ico bakene ukwishiba Lesa, Lesa abapoosele ukuba ne mitima iyapuulukila ku kucite fishiyene.”—Abena Roma 1:26-28.

Amalembo tayaba na mwa kulesesha, tayatekelesha, kabili yalalungatika fye bwino bwino ukuti ukubembuka na baume bambi, ubucende, ubulalelale, fyonse fibi mu menso ya kwa Lesa. Kabili, Abena Kristu ba cine tabasundula ifisosa Baibolo pa lwa “lwinso lwa museebanya” pa kuti fye batemwikwe nelyo ukupokelelwa mu bwikashi bwa pali lelo. Kabili tabasuminishanya na kabungwe akali konse akalundulula ukubembuka na baume bambi ukuti mikalile fye iisuma.

“Pateni Ububi”

Baibolo ikonkomesho kuti: “Mwe batemwa Yehova, pateni ububi.” (Ilumbo 97:10) E ico, Abena Kristu benekelwa ukupata icibelesho conse icitoba amafunde ya kwa Yehova. Bamo kuti basengauka ababembuka na baume banabo ukubasengaukilila fye nelyo ukuselaushiwa na bene ukucila abacita bucisenene bumbi, ukumona ukulaalana na ba bwamba bumo bwine ukuti kupaasuka mu fya bwamba ukushili kwa cifyalilwa. Nangu cibe fyo, bushe Abena Kristu balingile ukupata abantu abacite fyo fintu?

Kemba wa malumbo alasanikilako pali uyu mulandu pe Ilumbo 139:21, 22 ati: “Bushe abamupata nshabapata, mwe Yehova? bushe abamwimina nshabafiitilwa? Nabapato lupato lutuntulu; balingwa abalwani bandi.” Bucishinka kuli Yehova na ku fishinte fyakwe bulingile ukutulenga ukupatisha abalukila Yehova ku mufulo fye no kusalapo ukuba abalwani ba kwa Lesa. Satana ne fibanda fyakwe bali pa kati ka balwani ba kwa Lesa abaishibikwa. Cimoneke fyo abantunse bamo kwena na bo bene baliba muli ili ibumba. Lelo, kuti cayafya nga nshi pa kuti Umwina Kristu eshibe abantu ba musango yo ku menso fye. Tatumona mu mutima. (Yeremia 17:9, 10) Calilubana ukutunganya ukuti umuntu mulwani wa kwa Lesa uushingaluka pantu fye alecite fyabipa. Ilingi line abacite fyabipa tabaishiba fye ifipimo fya kwa Lesa.

E ico, mu cinkumbawile, Abena Kristu tabapata abantu banabo icipatepate. Nangu cingati balipatisha imisango imo, tabafwaya ukukanda bambi, nelyo ukubafimbila. Mu cifulo ca ico, Baibolo ifunda Abena Kristu ukuba “aba mutende ku bantu bonse.”—Abena Roma 12:9, 17-19.

“Lesa Taba na Kapaatulula”

Yehova akalekelela umuntu uwalapila mu cine cine, te mulandu no bukulu bwa bucisenene uyo muntu aalecita. Takwaba ubushininkisho bwa kuti Yehova alamona bucisenene bumo ukuti bwalicila bumbi. “Lesa taba na kapaatulula.” (Imilimo 10:34, 35) Ku ca kumwenako, langulukeni ifyo cali mu cilonganino ca mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo ica mu Korinti. Umutumwa Paulo abalembele ukuti: “Nangu ba bulalelale, nangu abapepo tulubi, nangu bacende, nangu ababembuka na baume banabo, nangu bapupu, nangu ba lwinso, nangu abakolwo bwalwa, nangu ba nsele, nangu fipondo, tabakapyane ubufumu bwa kwa Lesa.” Lyene Paulo atila abaali kale abalalelale, abacende, abalebembuka na baume banabo, na bapupu balipokelelwe mu cilonganino ca Bwina Kristu mu Korinti. Alondolwele ukuti: “Kabili imwe bamo e fyo mwali; lelo mwalisambilwe, lelo mwalishishiwe, lelo mwalungamikilwe kwi shina lya kwa Shikulu Yesu Kristu na mu Mupashi wa kwa Lesa wesu.”—1 Abena Korinti 6:9-11.

Kwena, Yehova tatekelesha ukutoba kwa ku mufulo kabili ukwatwalilila ukwa mafunde yakwe aya mibele isuma. Mu kushininkisha alipata ukusuula ku mufulo ifipimo fyakwe. Nangu cibe fyo, aliba uwaiteyanya ku kulekelela. (Ilumbo 86:5; Esaya 55:7) Mu kumfwana ne ci, Abena Kristu tabapata, ukupumya nelyo ukucusha ababembuka na baume banabo, nelyo abantu bambi. Abena Kristu ba cine bamona abantunse banabo nga bengaba abasambi ba kwa Kristu, ukubasunga mu mucinshi no kubacindamika. Baibolo itila: “Ukupaapaata uku kusuma kabili kwa kusekelelwa ku cinso ca kwa Lesa Umupusushi wesu, uufwaya abantu [ba misango yonse, NW] ukupusuka no kufika ku kwishibe Cine.”—1 Timote 2:3, 4.

Abena Kristu Balapokelela Abalapila

Libili libili, Baibolo itila Lesa alalekelela. Imulondolola ukuti ni “Lesa wa kubelelo luse ukwingi, [alasenamina], . . . kabili [afulo] luse.” (Nehemia 9:17; Esekiele 33:11; 2 Petro 3:9) Kabili Baibolo imupashanya kuli wishi mu mulumbe wa kwa Yesu uwa mwana umonaushi uwaonawile ica bupyani cakwe mu kuilekelesha ku calo ca kutali. Wishi aali uwaiteyanya ukupokelela umwana wakwe na maboko yabili lintu umwana mu kupelako akutulwike, alapila, no kubwelela ku lupwa lwakwe.—Luka 15:11-24.

Ee, uucite fibi kuti aaluka. Amalembo yasumine ci no kukoselesha abantu ukufuula ubuntu bwa kale no kufwala ubupya no ‘kulengwa abapya ku myeo ya mitima.’ (Abena Efese 4:22-24) Abacite fyabipa, ukusanshako ababembuka na baume banabo, kuti bayaluka apakalamba mu mitontonkanishishe ne ncitilo, kabili abengi balitunguluka ukwaluka muli iyi nshila.a Yesu ashimikile ku ba musango yo; kabili lintu balapile, alibapokelele.—Mateo 21:31, 32.

Abena Kristu balapokelela abalapila aba misango na misango. Pa numa ya kuleka bucisenene, te mulandu no musango wa buko, bonse kuti baipakisha ukumwenamo kukalamba ukwa kulekelela kwa kwa Lesa pantu “Yehova musuma kuli bonse, ne nkumbu shakwe shili pali fyonse ifyo alengele.”—Ilumbo 145:9.

Abena Kristu baliiteyanya ukwaafwa kukabilwa lwa ku mupashi, ukwaafwa fye na bacili baleshomboka no kulemenena ku kubembuka na baume banabo. Ici ciba fye kukonka imibele ine iya kwa Lesa iya kutemwa, pantu Baibolo itila: “Lesa asokololo kututemwa kwakwe kwine, pa kuti ilyo twali tucili ababembu Kristu alitufwilile.”—Abena Roma 5:8.

[Futunoti]

[Amashiwi pe bula 14]

Abena Kristu tabasundula ifyo Baibolo isosa pa lwa babembuka na baume banabo

[Abatusuminishe Ukubomfya Icikope pe bula 13]

Punch