Abacaice Bepusha Ukuti . . .

Ni Shani nga Abafyashi Bandi Tabalefwaya Ukuti Njingile mu Cupo?

Lakesha na nkobekela wakwe baletontonkanya pa kuupana, lelo banyina nabakaana. Lakesha asosa ukuti: “Uno mwaka nkaba ne myaka 19, lelo bamayo bapampamina fye ukuti tuloleleko mpaka nkabe ne myaka 21.”

NGA ca kuti ulepanga ukwingila mu cupo, caba fye ica cifyalilwa ukufwaya abafyashi bobe ukusansamuka pa lwa ico. Kuti cakukalipa nga ca kuti abafyashi bobe tabalefwaya wingile mu cupo na untu usalile. Cinshi ufwile ukucita? Bushe ufwile ukusuula fintu balefwaya ucite no kutwalilila na mapange yobe aya cupo?a

Ici kuti caba bwesho nga ca kuti uli mukalamba kabili kuti waingila mu cupo ukulingana ne funde lya buteko nangu abafyashi bobe tabasuminishe. Nangu cibe fyo, Baibolo tayaimika imyaka umo afwile ukulekelapo ukucindika abafyashi. (Amapinda 1:8) Kabili nga wakaana ukubomfwila, kuti waonaula umupwilapo ukwampana kwaba pali iwe na bene. Mu kulundapo, na kabili kuti napamo abafyashi bobe nabakwata umulandu usuma untu balekulesesha ukwingilila mu cupo.

Bushe ni pa Myaka Inga Umuntu Engamonwa ngo Wacepesha Ukwingila mu Cupo?

Ku ca kumwenako, bushe abafyashi bobe balekweba ukuti naucepesha ukwingila mu cupo? Kwena, Baibolo tayaimika imyaka yacepesha ku kwingila mu cupo. Lelo ikoselesha ukuti ilyo umo talaingila mu cupo, afwile “acila pa kutemfuma kwa bwaice,” (NW)—imyaka pa numa ya kukula lintu ukuyumfwa kuli pa kalume ukwa mwanakashi ukufwaya ukulaala no mwaume nelyo umwaume ukufwaya ukulaala no mwanakashi. (1 Abena Korinti 7:36) Mulandu nshi? Ni pa mulandu wa kuti abacaice ba musango yu e lyo baletendeka ukukosoka mu nkuntu, ukuilama, no kulundulula imibele ya ku mupashi iikabilwa pa kutunguluka mu cupo.—Linganyako 1 Abena Korinti 13:11; Abena Galatia 5:22, 23.

Lintu Dale uuli ne myaka 20 alefwaya ukuupa, alipelenganishiwe pa mulandu wa kuti abafyashi bakwe balikeene. Asosa ukuti: “Batile ncili umwaice sana kabili nshilaishibisha ifingi. Naleyumfwa ukuti twali abaipekanya ne fyo kuti twasambilila pa numa ya kuupana, lelo abafyashi bandi balefwaya ukushininkisha ukuti te nkuntu fye sheka shanengele ukusalapo ici. Baipwishe ifipusho ifingi ukuti: Bushe kuti nakumanisha ukulapingulapo cila bushiku, ukumona ifya ndalama, ukupayanishisha ulupwa lwa ku mubili, lwa mu nkuntu, na lwa ku mupashi? Bushe nali uwaipekanya ukuba umufyashi? Bushe cine cine nali ninsambilila ifya kumfwana? Bushe naleumfwikisha fintu umwina mwandi akabila? Baleyumfwa ukuti nalekabila ukuishiba bwino pamo ngo mukalamba ilyo nshilatendeka ukusakamana umukalamba munandi.

“Nangu cingati tatwalefwaya ukulolela, twatile tuli no kuupana ku ntanshi pa kuti tuipeele inshita ya kukosoka. Ilyo twasukile twaupana, twaingile mu cupo ne shintililo lyawaminako ne mibele iisuma iingi iya kutungililana.”

Lintu Ukupusana kwa Mipepele Kwaba E Mulandu

Lintu Terri atendeke ukutemwa umwaume uushali Nte, atendeke ukwishishanya nankwe mu bumfisolo. Pa numa ya kusosa ukuti balefwaya ukuupana, Terri alipelenganishiwe pa kwishiba ukuti banyina tabalefwaya bopane. Ailishenye ukuti: “Nshilefwaya bamayo ukuyumfwa muli uyu musango pali ine. Ndefwaya tukatwalilile ukuba ifibusa na bamayo.”

Lelo nani cine cine walecilikila kulya kwampana? Bushe banyina Terri cimfulumfulu fye baleleta nelyo bushe tabalepelulula bwino? Iyo, balesumbula fye ukufunda kwa Baibolo ukwa kuti Abena Kristu bafwile ukuupana fye “muli Shikulu epela.” (1 Abena Korinti 7:39) Na kuba, Baibolo ikambisha ukuti: “Mwiba aba kwi koli limo na bashatetekela.” (2 Abena Korinti 6:14, 15) Mulandu nshi?

Umulandu umo wa kuti, ukumfwana kwa mipepele kwaba cintu cakatama mu cupo ca nsansa kabili icatunguluka. Incenshi shisosa ukuti ukukanshika ukwaseeka mu fyupo fya mipepele yapusana ilingi kulenga ukulekana. Nangu cibe fyo, umulandu wacilishapo ukukatama wa kuti, napamo umo kuti atitikishiwa ukunashako ifisumino fya mipepele—nelyo ukufisuulililako fye. Nangu cingati umwina mobe uushili Nte tacilinganya ukupepa kobe, kuti watwalilila ukuba uwa bulanda pa mulandu wa kuti te kuti umushimikileko ifyo wasumina. Bushe ici cileumfwika nge nshila ya kukwatilamo insansa mu cupo?

E co tacaangukile Terri ukupingulapo. Terri asosele ukuti: “Nalitemwa Yehova Lesa, lelo nshilefwaya ukulufya cibusa wandi umulumendo.” Te kuti fye ukwate fyonse fibili. Te kuti unasheko ifipimo fya kwa Lesa no kutwalilila ukusenaminwa na wene no kupaalwa.

Nangu cibe fyo, napamo abafyashi bobe tabalefwaya wingile mu cupo no Mwina Kristu munobe umo ifi. Bushe kuti cacitika ukuba kwi koli limo mu kakanalinga no watetekela? Ee, nga ca kuti uyo muntu takwata amabuyo ya ku mupashi yantu wakwata nelyo nga taipeelesha kuli Lesa nga iwe. Nga ca kuti e fyo cili nelyo nga ca kuti uyo muntu ‘tashimikwa icisuma’ na bamunyina mu cilonganino cakwe, mu kulinga abafyashi bobe kuti basakamikwa nga ulefwaya ukuupana no yo muntu.—Imilimo 16:2.

Nga pa lwa Kupusana kwa Mushobo Nelyo Imyata?

Abafyashi ba kwa Lynn bakaanine umulandu umbi: Alefwaya ukupwa ku mwaume uwa mushobo wapusana. Cinshi Baibolo ifunda pa lwa ici? Itweba ukuti “Lesa taba na kapaatulula ka bantu” no kuti “alengele kuli umo inko shonse sha bantunse.” (Imilimo 10:34, 35; 17:26) Abantu bafuma kumo kwine kabili baba cimo cine mu menso ya kwa Lesa.

Nangu ni fyo, apo abaupana bonse balacula no “kupamfiwa mu mubili,” abaupana aba mushobo wapusana kuti bakwata amafya yafulilako. (1 Abena Korinti 7:28) Mulandu nshi? Pa mulandu wa kuti abengi muli cino calo caisulamo ulupato tabakwata imimwene ya kwa Lesa pa lwa mushobo. Nangu cingati ifyupo fya ba mushobo wapusana fileseekelako mu fyalo fya ku baNgeleshi, kucili ififulo uko abaupana ba mushobo wapusana bakumanya impatila shabipisha. E co abafyashi bobe kuti batiina ukuti tauli uwaipekanya ukubomba no kutitikisha kwa musango yu.

Lynn asumina ukuti: “Abafyashi bandi baletontonkanya ifyo kuti twaba mu bwafya sana.” Mano mano, Lynn alangile umucinshi ku fyo baleyumfwa no kukanabutukila mu cupo. Ilyo abafyashi bakwe balemona ukuti Lynn aali uwakosoka kabili ilyo baishibe bwino umwaume untu atemenwe, panono panono batendeke ukuyumfwa abashininkisha ifyo kuti acimfya ukutitikisha kwa ici cupo. Lynn asosa ukuti: “Ilyo bashininkishe ifyo kuti twaba aba nsansa pamo, na kabili balitemenwe.”

Nangu cibe fyo, inshita shimo, umulandu tauba mushobo lelo uba wa fya myata. Abafyashi bobe kuti balanguluka ukuti cikasuka cikakukosela ukuipakisha ukwikala na umo uwo imikalile, ifya kwenekela, ne fya kulya atemwa, inyimbo, ne fya kusekesha fyapusana sana ku fyobe. Kwena, ukwingila mu cupo no wa mushobo wapusana nelyo imyata yapusana kuti kwaleta amafya yakalamba. Bushe nauipekanya ukucimfya aya mafya?

Lintu Ukukaanya kwa Mufyashi Kwamoneka ngo Kwacilamo

Nga ca kuti wayumfwa ifyo abafyashi bobe bacilamo fye ukukaanya? Umukashana uwitwa Faith asosa pa lwa banyina ukuti: “Bamayo balilekana imiku iingi. Basosa ifyo te kuti cine cine wishibe umuntu waingila nankwe mu cupo ukufikila fye ilyo mwaikala nankwe. Balishininkisha ukuti nshakasansamuke mu cupo.” Ilingi, abafyashi abakwata ifyupo fishatunguluka tabamona icupo ca mwana wabo nge cingatunguluka. Mu nshita shimo, abafyashi balakwata amapange yatwishikwa pa lwa kukaanya umwana wabo ukwingila mu cupo, pamo nga ukufwaya fye ukutwalilila ukulama ubumi bwa mwana.

Nga ca kuti abafyashi bobe tabalefwaya ukuti mupelulushanye, cinshi wingacita? Pa Nte sha kwa Yehova, baeluda ba mu cilonganino kuti balombwa ukwafwilishako mu kupwisha amafya ya lupwa. Ukwabula ukuba na kapaatulula, kuti baafwilisha aba mu lupwa ukulanshanya pa milandu mu nshila yatekanya, iya mutende, ne ingafumamo ifisuma.—Yakobo 3:18.

Ukufwaya Umutende

Kwena, fingi fingacincisha abafyashi bobe ukukaana ukuti wingile mu cupo, pamo ngo kulanguluka pa fya ndalama nelyo imibele ya uleenekelwa ukuba umwina mobe. Kabili na muli ino nshita ya AIDS na malwele yambi ayesako ukupitila mu bulalelale, abafyashi bobe nga fintu twingenekela kuti balangulukilako ubumi bobe nga ca kuti uo ulefwaya ukuupana nankwe aali cilende lintu talasanguka Umwina Kristu.b

Ufwile ukwibukila amaka abafyashi bobe bakwata pali iwe kulila fye ucili uleikala mu mwabo. (Abena Kolose 3:20) Nangu ca kuti uleikalila kabili uli mukalamba ica kuti kuti waipingwila we mwine, wiangufyanya ukusuula imimwene ya bafyashi bobe. Uleumfwila. (Amapinda 23:22) Pima bwino ifingafuma mu kwingila mu cupo.—Linganyako Luka 14:28.

Pa numa ya kucite co, kuti wapingulapo ukuti ucili ulefwaya ukwingila mu cupo. Caba fye ica cifyalilwa ukuti, fyonse ifikafumamo fikaba malibu ya kuilombela. (Abena Galatia 6:5) Nga ca kuti walibombesha na maka yonse ukulanguluka imimwene ya bafyashi bobe, napamo bakalengwa ukusuminisha ifyo upingwilepo, nangu bengacite co mu kushimunuka. Lelo nga ca kuti batwalilila ukukaana, wilakalipa. Ibukisha: Abafyashi bobe balikutemwa kabili balasakamana pa nsansa shobe isha ku ntanshi. Twalilila ukupanga umutende na bene. Ilyo watunguluka mu cupo cobe napamo bakalekako ukulengulula.

Lubali lumbi, nga ca kuti waumfwila fyonse ifyo abafyashi bobe balesosa no kuiceeceeta bwino we mwine no muntu ulefwaya ukwingila nankwe mu cupo, wikapapa nga ca kuti insondwelelo yobe yakupapusha ukuti abafyashi bobe pambi kuti baba nabalungika.

[Amafutunoti]

[Icikope pe bula 31]

Abafyashi bobe kuti batontonkanya ukuti naucepesha ukwingila mu cupo