Mwe Batemwa Ukontela Akasuba—Cingilileni Inkanda Yenu!
KU ULEMBA LOLENI! MU BRAZIL
ILYO muli pa cuti bushe mwalitemwa ukuya ku lulamba lwa bemba? Ni shani pa lwa kunina impili? Lyene mwaba pa mintapendwa ya bantu abaipakisha ifyangalo fya pa lwalala. Lelo, cenjeleni: Pantu ici ilingi line cipilibulo kuti mulaisansalika sana ku kasuba. Bushe mwaliba ubusanso ubuli bonse muli ico? Nga ni fyo, ni shani mwingaicingilila?
Dokota W. Mitchell Sams, Jr. alembo kuti: “Inkanda yenu yaba cilundwa icakulisha kabili icimonekela sana mu mubili wenu.” Inkanda yenu ilafwilisha umubili wenu ukukanabulisha amenshi kabili ilamulenga ukumfwa icikabilila. E ilenga muleumfwa impepo, icikabilila, ubukali, no kusunkana, ukusanshako ukutonya ifyakalabana nelyo ifyatelela. Na kabili inkanda yenu ibombo mulimo wacindama mu kupanga vitamini D, iilenga amafupa ukupangwa. Akasuba e kafwilisha vitamini D ukupangwa.
Lelo, mwaliba ubusanso bukalamba mu kusansalika sana inkanda ku kasuba. Imyengelele ya kasuba iifika pe sonde yakwato lubuuto lwa infrared no lubuuto ulumoneka, ukusanshako ulubuuto lwa ultraviolet mu misango ibili iya A na B (UVA na UVB). Ku ce shuko, umwela washinguluke sonde ulasundula imyengelele ya cosmic rays, gamma rays, na X rays iifuma ku kasuba. Umutika wa mwela wa ozone ulacilima bwino imyengelele ya ultraviolet C (UVC) no kuceleka imyengelele iingi iya UVA na UVB. Ku ca bulanda, uyu mutika wa mwela wa ozone uleonaika mu ncende shimo. Basayantisti abengi batila icilengele miti imo ya muli bafriji ne miti bafuminisha mu fikopo. Nangu cibe fyo, ukuisansalika ku kasuba kulecililako ukuba ukwa busanso ku bumi bwenu.
Imyengelele ya ultraviolet kuti yaoce nkanda yenu kabili kuti yamuletela utupumba utwafitulukila no kulenga inkanda yenu ukukosa no kuma. Na kabili imyengelele ya ultraviolet kuti yanenuna umulimba wa mu nkanda yenu, ukumulenga ukukota bwangu, ukusanshako ukumuletela imikoni iyo abantu bapata. Icacilapo ukubipa, ukuisansalika sana ku myengelele ya ultraviolet kuti kwapumfyanya amaka ya mubili wenu aya kuicingilila ku malwele kabili kuti kwalenga ifilonda na kansa ya ku nkanda. Ukulundapo, inkanda iyaonaika nelyo iyaundalila kuti yabifya imimonekele yenu kabili limo limo kuti yamuletela amasakamika nangu fye ukupopomenwa.
Cinshi Mwingacita?
Cila bushiku inkanda yenu ikabila ukucingililwa ku kasuba nga fintu ikabila ukucingililwa mu nshita iipi iya kusansalikwa sana ku kasuba. Cinshi mwingacita? Kuti mwafwala ifya kufwala fya kuicingilila, ukucefyako ukuisansalika ku kasuba, kabili kuti mwakonka ukupanda amano kwa ncenshi ishikoselesha ukusuba umuti wa sunscreen. Kuti mwasala shani sunscreen isuma? Bebeteni icipendo ica sun protection factor (SPF) icilembwa nabapanga uyu muti. Nga ca kuti ici cipendo cikalamba, ninshi umuti walikwata ubucingo ubukalamba. Ababuute nkanda bakabila sunscreen iyakwata icipendo icikalamba ica SPF ukucila abafiite nkanda. Lelo mufwile ukucenjela: Pantu SPF ilosha fye ku maka ya sunscreen aya kumucingilila ku myengelele ya UVB. E ico, saleni basunscreen abacingilila ku myengelele yalekanalekana, kabili abengamucingilila ku myengelele ya UVA.
Abana, maka maka aba nkanda yaciswa, balasanswa sana ku kasuba. Na kabili, ulupapulo lwa Fotoproteção (Ukuicingilila ku Kasuba) lutila ilingi abana balasansalikwa sana ku kasuba ukucila abakalamba. Fotoproteção itila nga mwacingilila inkanda ya mwana wenu ku kasuba mu myaka 18 iya kubalilapo iya bumi bwakwe kuti mwacefyako sana ubusanso bwa kulwala kansa ya ku nkanda.
Akasuba kalicindama sana ku bumi pe sonde. Nani uushiipakisha nga nakucelebuka? Lelo mwitumpikwa ku fikope filangisho ukuti inkanda ya kashikila imininako ukuyemba no bwaice! Cingilileni ubumi bwenu—cingilileni inkanda yenu ku kusansalikwa sana ku kasuba.
[Akabokoshi pe bula 17]
Cingilileni Inkanda Yenu!
1. Icingilileni ku kasuba maka maka ukufuma 10:00 hrs ukufika 16:00 hrs, lintu imyengelele ya kasuba ili na maka sana.
2. Na lintu fye kuli amakumbi, bomfyeni sunscreen iicingilila ku myengelele ya UVA na UVB kabili iyakwata ubucingo bwa maka ya 15 nelyo ukucilapo.
3. Lyonse mulesuba na kabili sunscreen pa numa ya maawala yabili lintu muli pa nse, maka maka nga muleowa nelyo mulepiba.
4. Fwaleni ifya kufwala fya kupikula ifyakwata utupunda utunono. Amalangi yafiita yalacingilila sana.
5. Fwaleni icisote ica bukulu bwa basentimita 9.6 mu mbali no kufwala makalashi ayafiita ku kuicingilila ku myengelele ya ultraviolet.
6. Lyonse muleikala mu cintelelwe.
7. Sengaukeni ifibengeshima, pamo nga amenshi, umucanga, na menshi makaasa, ifibekesha imyengelele yabipa iya kasuba.
[Abatusuminishe]
(Ifyebo fifumine mu lupapulo lwa Skin Savvy, ulwasabankanishiwa na ba American Academy of Dermatology)
[Ifikope pe bula 17]
Cingilileni ubumi bwenu ne mimonekele—cingilileni inkanda yenu
Mulingile ukucenjela sana nga muli mu ncende ishibekesha imyengelele ya kasuba