Kuti Mwasala Ifyo Inshita Yenu Iya Ku Ntanshi Ikaba

UUSHULA ifyashikama John Oates atile, ilintu ukubuka “kwali kusanga kwalamuka ukwacilile konse kwine mu calo ca pa kale,” kwali “kulamuka kwasuulilwe kuli bakasesema abaHebere.” Mulandu nshi?

Te mulandu no kushingulukwa ne nko ishasumine mu kuti ubumi bwalilingilwa libela, abena Israele balikeene imfundo ya kuti kwaliba amaka yashimoneka ayamumunga ubumi bwabo. Lesa abebele mu makambisho abapeele ati: “Ekasangwa muli imwe . . . uubuke mbuko, nangu uucite cimpa, nangu uupendula, nangu . . . uwipusha ku cipao ca mufwe ne ngulu.”—Amalango 18:10, 11.

Ukwabula ne tontonkanyo lya kulingila libela nelyo ukubomfya ifipao fya bafwe, abena Israele kuti bacetekela ifisuma ku ntanshi. Pa kulondolola umulandu cabelele fi, encyclopedia ya cina France iya ciKatolika iya Théo ilondolole fyo lulya luko lwasumine ukuti “umuntunse ne calo tafyali no kutekwe mfine ku mankumanya. Umuntu aba mu mifwaile ya kwa Lesa.” Cinshi cali iyi mifwaile?

Impela no Kuisalila

Lesa alaile abena Israele umutende no lubanda nga ca kuti baumfwilile amafunde yakwe. (Ubwina Lebi 26:3-6) Ukulunda pali co, balelolela Mesia uwali no kuleta ubulungami pe sonde. (Esaya, icipandwa 11) Lelo, tacilolele mu kuti pantu Lesa alilaile fi fintu ninshi abantu bali no kulekapo fye ukuti fya kulaicitikila. Baebelwe ukuti: “Conse ico iminwe yobe yasanga ica kucita, cita ku maka yobe.”—Lukala Milandu 9:10.

Icikalamba muli ci cali ni mfundo ya kuisalila. Abena Israele nga balefwaya kuti babombela Lesa no kuiteyanishisha inshita ya ku ntanshi. Lesa abalaile ukuti: “Ukuumfwa nga mwaumfwa amafunde yandi ayo ndemweba lelo, ku kutemwa Yehova Lesa wenu, na ku kumubombela imitima yenu yonse ne myeo yenu yonse, e lyo na o akalapeele mfula ya calo cenu mu nshita ya iko, iya ntanshi ne ya numa, ukuti mulonganike ingano shenu ne myangashi yenu na mafuta yenu.” (Amalango 11:13, 14) Abena Israele balepokelela fye ipaalo lya kwa Lesa nga baba ne cumfwila.

Ilyo fye bashilaingila mu calo ico abalaile, Lesa apeele abena Israele ukuisalila. Atile: “Moneni, nimbika ku cinso cenu lelo umweo no busuma, ne mfwa no bubi.” (Amalango 30:15) Inshita ya ku ntanshi iya umo na umo yashintilila pa fintu alecita no kupingulapo. Ukubombela Lesa kwali no kufumamo ubumi na mapaalo, ilintu ukukaana kwali no kufumamo ukucula. Lelo ni shani pa lwa lelo?

Icilenga ne Cifumamo

Tulashinshibikwa ku mafunde ya mu bubumbo ayabako pa kuti cituwamine. Limo ilya aya mafunde ni lilya ilya icilenga ne cifumamo, nelyo, nga fintu Baibolo ilondolola, “Ico umuntu abyala, e co akalobolola.” (Abena Galatia 6:7) Nga twaishiba fye ici cishinte, ninshi kuti twatontonkanya na pa fintu fimo ifingatucitikila ku ntanshi.

Nga ca kuti tuleensha bubi bubi ilyo motoka ilebutukisha kuti twakwata ubusanso ukucila nga tuleensha mu kusakamanisha. Nga tulepeepa fwaka, kuti twalwala kansa ukucila nga tatulepeepa. Ca cine, cimoneka kwati ifintu fimo pamo ngo kusansa kwa tupondo uko tulandilepo pa kwiswila te kuti fitucitikile, kabili kupoosa fye nshita ukwesha ukubebeta nga kuti fyatucitikila. Lelo, ukusumina mu kulingila libela tapali uko kukatutwala. Takutwebapo ifya nomba nelyo ifya ku ntanshi. Ukusumina mu bufi takutupeelapo isubilo pa fya ku ntanshi. Kabili no kusumina ukuti Lesa e ulenga fyonse fye na ko takutupeela isubilo line line.

Ku Ntanshi Kukaba Shani?

Inshita yesu iya ku ntanshi tayalembelwa libela lelo ishintilila pa fya ino nshita. Nangu line ubumi bupe ukufuma kuli Lesa, Baibolo ilangilila bwino ifyo kuti twacitapo cimo icikankaala mu kupingula ifya nomba ne fya ku ntanshi. Apantu kuti twasalapo ukulenga Lesa insansa, nelyo ukumulenga ubulanda, cilangilile fyo Lesa alitupeelako amaka yanono pa bumi bwesu.—Ukutendeka 6:6; Amalumbo 78:40; Amapinda 27:11.

Ukulunda pali co, Amalembo ya Mushilo yakomailapo libili libili ukuti inshita yesu iya ku ntanshi yalundana no kushipikisha ne mikalile yesu, ifishingakwata ubupilibulo ubuli bonse nga ca kuti ifintu fyonse fyalilingilwe libela. (Mateo 24:13; Luka 10:25-28) Nga ca kuti kanshi twasalapo ukumfwila no kuba aba busumino kuli Lesa, finshi twingenekela ku ntanshi?

Baibolo isokolola ukuti ku ntanshi kukabawamina abantunse. Isonde likasangulwa paradise umukaba umutende no mutelelwe. (Amalumbo 37:9-11; 46:8, 9) Iyo nshita ikabako pantu Kabumba wa maka yonse akafisha ifyo alaya. (Esaya 55:11) Lelo ukupeelwa ubumi mu Paradise takwashintilila pa kulingilwa libela: lelo kwashintilila pa kumfwila Lesa no kucita ico afwaya ino nshita. (2 Abena Tesalonika 1:6-8; Ukusokolola 7:14, 15) Lesa alitupeela amaka ya kuisalila kabili atukoselesha ukuti: “Saleni umweo, ku kuleka mube no mweo, imwe no bufyashi bwenu.” (Amalango 30:19) Cinshi muli no kusalapo? Inshita yenu iya ku ntanshi yaba mu maboko yenu, te mu kulingilwa libela iyo.

[Ifikope pe bula 28]

Imifwaile ya kwa Lesa ya kupeela abantunse ba cumfwila inshita ya ku ntanshi iyawamisha