Abacaice Bepusha Ukuti . . .

Ni Shani Ningalundulula Bucibusa na Bashikulu na Bamama?

Joshua atile: “Bashikulu balitemwa ukushimika amalyashi. Amalyashi yabo yalangafwa ukwishiba ifyo ng’umfwa.”

KWALIKO inshita imo ilyo caseekele indupwa ishingi ukwikala pamo—ilingi line mu ng’anda imo. Ukubishanya mu kupalamisha na bashikulwibo na banakulwibo caliseekele.

Pali lelo, ukwikala ukutali kulapatukanya abacaice kuli bashikulwibo na banakulwibo. Na kabili, indupwa ishingi shalyonaika pa mulandu wa kulekana. Inyunshipepala ya The Toronto Star yatile: “bashikukwibo na banakulwibo nabo kuti balekana no kufilwa ukulamona abeshikulu babo abatemwikwa.” Kumfwa ubwafya bumbi bwaba bwa kuti abacaice abengi balasuula fye abakalamba, ukubamona kwati tabaishiba nangu tabomfwikisha ifintu fya shino nshiku, tabalingana mibele, mu fyo bakatamika na mu fyo abacaice bafwaya. Finshi fitumbukamo? Abacaice abengi tabaikuminisha kuli bashikulwibo na banakulwibo nga fintu bafwile ukucita.

Ici ca bulanda nga nshi. Nga fintu icipande icifumineko muli kuno kukonkana calangile, ukukwata bucibusa na basokulu na banokokulu—no kucilisha nga balatiina Lesa—cisuma, cilanonsha kabili kuti waipakisha.a Umukashana uwa myaka ya bupungwe uwe shina lya Rebekah alandile pali bashikulu wakwe kuti: “Lyonse tulaseka capamo.” E cimo cine na ku wacaice uwe shina lya Peter atile: “Nshikwata umwenso ukulanda kuli bashikulu pa fyo ng’umfwa na fintu mpanga ukucita. Inshita shimo ndomfwa bwino ukuba na bashikulu ukucila abafyashi bandi. Kwati kuti nalanda na bashikulu pa cili conse.”

Ni shani pa lwa iwe? Napamo ilyo wali umunono walipalamishe kuli basokulu na banokokulu. Lelo apo nomba uli mupungwe, limbi tawakosha bucibusa bobe na basokulu na banokokulu. Nga e fyo cili, amashiwi ya kufunda kwa Baibolo ayaba pali 2 Abena Korinti 6:11-13 kuti yabomba pano, ayatila, pa kutemwa bashikulu na banakulu ‘imitima yenu ikule.’ Icipusho cili ca kuti, Ni shani wingacita ico?

Ukuitendekelako

‘Ukukusha umutima’ cipilibula ukuitendekelako. Na kuba, Baibolo itila: “Witana busuma ku munobe, ilyo cili mu maka ya kuboko kobe ukubucita.” (Amapinda 3:27) Ilyo wali umwaice, napamo tawali na “maka” aya kucitapo cimo pali bucibusa bobe na basokulu na banokokulu. Lelo apo nomba naukula, limbi fye umukalambako, kuti wasanga ukuti kuliko ifingi ifyo wingacita.

Ku ca kumwenako, nga basokulu na banokokulu bekala mupepi no ko wikala, napamo kuti walabatandalila libili libili. Bushe kuti watendwa ukucite co? Limbi kuti watendwa, nga ca kuti uleikala nabo ukwabula ukulanda nangu cimo. E ico, tendeka ukulanshanya nabo! Lyashi nshi wingalanda nabo? Icishinte ca mu Baibolo ica pa Abena Filipi 2:4 cikakwafwilisha. Citwebo ‘kukanalolekesha ifya fwe bene, lelo ukulolekesha ne fya banenu.’ E kutila, poosako amano kuli basokulu na banokokulu. Bafwe ukulanda pa fintu ifyo bafwaya. Bushe bayumfwa shani? Finshi bacita? Kuti batemwa ukulanda pa fyacitike kale. Bepushe ukukwebako ifyo baleikala ilyo bali abaice. Atemwa bawiso na banoko bali shani ilyo bali abaice? Nga basokulu na banokokulu Bena Kristu, bepushe ukukwebako pa ca bapalamike ku cine caba mu Baibolo.

Bashikulwinwe na banakulwinwe ilingi line balaba na malyashi ya kale ayengi aya lupwa aya kushimika, kabili balatemwa ukushimika amalyashi yakucincimusha. Na cine, inshita wingaba na basokulu na banokokulu kuti yaba iya kuipakisha. Esha ukwipusha basokulu na banokokulu, limbi no kulemba fye fyebo bengakweba nangu ukufibika pa tepu wa mu cilimba nelyo uwa muli vidio. Nga tawishibe bwino bwino ifipusho fyakubepusha, abafyashi bobe bakakwafwilisha ukuteyanya ifipusho fyalinga. Ukwabulo kutwishika ukasambilile ifingi ifikakwafwilisha ukumfwikisha basokulu na banokokulu, abafyashi bobe, nangu we mwine. Joshua atile: “Bashikulu balishiba bwino ukushimika amalyashi. Amalyashi yabo yalangafwa ukwishiba ukuyumfwa kwandi.”

Nalyo line, wilaba ukuti basokulu na banokokulu balikutemwa kabili balapoosako amano ku fyo ucita. Nga wabalondolwela ifyo ulecita, ninshi ulefwaya ukuti beshibe pa lwa mikalile yobe. Ukwabulo kutwishika ici cikamupalamika pamo. Uwacaice mu France ishina lyakwe Igor atile: “Ine na bamama twalitemwa ukunwena pamo tii mwi tuuka, ukulanda pamo amalyashi ayapya ne fyo umo umo acita.”

Finshi Twingacitila Pamo?

Lintu mwatendeka ukulanshanya pamo, limbi kuti mwalundako no kucitila ifintu pamo. Nga uletontonkanishisha libela, kuti wasanga imilimo iyapusanapusana intu mwingabombela pamo. Uwacaice ishina lyakwe Dara aleibukisha ukuti: “Bamama balinsambilishe ifya kwipika, ifya kusunga bwino ifintu, ifya kufumbika, ifya kukusha ifilimwa, no bulimi.” Amy alabishanya na bashikulu wakwe na banakulu kabili alaya nabo na pa cuti. Bashikulwinwe na banakulwinwe bamo balicincila ukulingana ne myaka bakwete. Aaron alitemwa ukwangala ubwangalo bwa kamombo na banakulu. Joshua alitemwa ukuloba isabi pamo na banakulu kabili no kubombe milimo iya kulungisha ifintu pa ng’anda pamo na bashikulu wakwe.

Nga basokulu na banokokulu ni bakapepa wa kwa Yehova, ukucilisha kuti mwaipakisha ukubombela pamo mu mbali isha kupepa Yehova, pamo nga ukulanda kuli bambi pa lwa Baibolo. Igor aleya na banakulu ku mabungano ya Nte sha kwa Yehova mu Poland. Atila: “Ici caba cakukumanya ico nshakalabe, kabili twalitemwa ukucilandapo.” Ca cine ukuti te bonse bashikulwinwe na banakulwinwe abengaba na maka ya kwenda nge fyo banakulu kwa Igor balecita. Nalyo line, cisuma ukuba pamo na basokulu na banokokulu.

Ubupyani bwa ku Mupashi

Mu nshita sha mu Baibolo umwanakashi ishina lyakwe Loisi abombele umulimo uwacindama uwa kwafwilisha umwishikulu wakwe Timote, ukuba umuntu uwaibela uwa kwa Lesa. (2 Timote 1:5) Te ca kupapa ukuti lelo bashikulwinwe na banakulwinwe abengi aba Bwina Kristu balabomba umulimo wapalako. Pali bashikulu wakwe na banakulu, Joshua atile: “Balibombela Yehova ukucila pa myaka yandi, e co ndabapeela umucinshi sana, te kutila pantu ni bashikulu na bamama lelo ni pa kuti bantu ababa na bumpomfu.” Amy atila: “Bashikulu na bamama lyonse balalanda pa fyo bakoseleshiwa ne fyo bacankwa pa kumona ndebombela Yehova mu busumino. Lelo ilyo mona ica kumwenako cabo icisuma no kupimpa kwabo kuli Yehova nga bapainiya [bakabilisha ba nshita yonse] ndakoseleshiwa ukutwalilila mu mulimo wa bupainiya.”

Chris alanda ukuti banakulu “e bamucincishe apakalamba ukusambilila no kulola ku kukosoka.” Alundapo ukuti: “Nshakalabe fintu balesosa ukuti ‘pa kubombela Yehova tulingile ukubombesha.’” Bashikulu na banakulu Pedro balibombeshe ukumwafwa ukulunduluka lwa ku mupashi. Pedro atila: “Ukubeelesha kwabo kwalingafwa apakalamba. Bashikulu na bamama lyonse balensenda mu kushimikila, kabili ndatootela apakalamba.” Na cine, ukupalama kuli basokulu na banokokulu abatiina Lesa kuti kwa kwafwilisha ukubombela Lesa bwino.

Nga Basokulu na Banokokulu Bekala Ukutali

Ni shani nga basokulu na banokokulu bekala ukutali? Nga cingacitika, kuti waesha ukulabatandalila libili libili. Inshita shimo ilyo ushilebatandalila, esha ukwishiba ifyo bali. Hornan amonana na bashikulu wakwe na banakulu imiku fye itatu mu mwaka, lelo atila: “Lyonse pa Mulungu ndabatumina foni.” Dara na o wine ekala ukutali na bashikulu wakwe na banakulu atila: “Balipoosako amano ku fyo njikala, kabili tulatumishanya amafoni nangu ukulembeshanya amakalata pa kompyuta (E-mail) mupepi na cila mulungu.” Ukubomfya E-mail na foni fyaliba bwino, lelo wisuulako ku musango wa kale uwa kulemba kalata. Abacaice abengi balapapa ukusanga ukuti bashikulwibo na banakulwibo balisunga kalata onse uo babalembela ukutula ku bwaice bwabo. Amakalata kuti yabelengwamo cipya cipya—no kutemwa ifyebo ifingabamo. E co shininkisha ukuti ulebalembelako kalata!

Basokulu na banokokulu ilingi balitemwisha abeshikulu babo. (Amapinda 17:6) Kwalibe nshila ishingi isha kukuula no kusungilila bucibusa bwine bwine na basokulu na banokokulu, nampo nga bekala mupepi atemwa ukutali. Shi ulelundulula bucibusa nabo.

[Futunoti]