Ukulingana na Baibolo

Mukanya Kristu Nani?

“MWAUMFWILE UKUTI MUKANYAKRISTU ALEISA.”—1 YOHANE 2:18.

NGA ca kuti mwasokelwe ukuti bamo balimwene akapondo kabipisha kalungama kuntu mwikalila, cinshi mwingacita? Kwena kuti mwafwailisha ifyo aka kapondo kamoneka ne nshila kasanshilamo. Kuti mwapempwila.

E fyo cili na pali lelo. Twalisokwa no mutumwa Yohane mu mashiwi yakwe aya kuti: “Umupashi onse uushisumina Yesu te wa kwa Lesa iyo. Kabili uyu e wa bumukanyakristu untu mwaumfwa ukuti uleisa; na nomba e po uli pano isonde.” (1 Yohane 4:3) Bushe mukanyakristu wa musango yo, umulwani wa kwa Lesa kabili uubeleleka abantunse, uyo nomba aleonaula imibele ya bantu e ko aba?

Yohane abomfeshe ishiwi lya kuti ‘mukanyakristu’ imiku isano mu makalata yakwe yabili. Yalosha kwi bumba lya bantu abakanya ifyo Baibolo isambilisha pa lwa kwa Yesu Kristu kabili lisanshamo ababepa ukuti e baKristu nelyo ukuti batumwa na wene. Baibolo ilatweba ifyebo twingacetekela pa lwa kwa mukanyakristu. Lelo, nga fintu ciba limo ku ncitatubi, abantu balapoosa sana amano ku malanda kanwa pa lwa kwa mukanyakristu ukucila ifyo bapoosa amano ku fya cine.

Taishibikwa Bwino

Ukutula mu nshiku sha mutumwa Yohane, abantu basosa ukuti amashiwi ya kwa Yohane pa lwa kwa mukanyakristu yalosha ku muntu umo. Bamo balisonta na bantu bapusanapusana ukuti e bamukanyakristu. Imyaka ingi iyapita abengi baleti Kateka wa ciRoma Nero e wali mukanyakristu. Pa numa, ulupato no munsokwe ifyo Adolf Hitler aletele pa bantu fyalengele abengi ukusumina ukuti e mukanyakristu. Umwina Germany wa mano ya pano nse Friedrich Nietzsche na o baleti ni “Mukanyakristu.” Lelo, bambi basumina ukuti mukanyakristu acili talaisa no kuti akesa ngo wa fya bupolitiki uwashilimuka, uwabulo luse uukesa mu kuteke calo. Basumina ukuti iciswango ca mu Ukusokolola icipandwa 13 cilosha mu kulungatika kuli mukanyakristu uo Yohane alandilepo. Batila icishibilo ca ciko ica 666 cilangilila ukuti ici ciswango, icikacimfya bonse ku bubifi ku ntanshi, e ci mukanyakristu.

Abatungilila ishi mfundo batila Yohane alelosha kuli mukanyakristu umo fye. Lelo bushe amashiwi yakwe yalangilila cinshi? Moneni pali 1 Yohane 2:18, apatila: “Ifyo mwaumfwile ukuti mukanyakristu aleisa, na nomba babako bamukanyakristu abengi.” Ca cine, mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo abaonawile bumupashi ni “bamukanyakristu abengi,” te umo. Pali lelo taba umo, lelo bengi abapanga ibumba lya bumukanyakristu. Capamo balyonaula bumupashi bwa bantu. (2 Timote 3:1-5, 13) Ni bani baba mwi bumba lya kwa mukanyakristu?

Natubebete iciswango ca mu Ukusokolola icipandwa 13 ico Yohane amwene icingaba mukanyakristu. Umutumwa Yohane alembele ati: ‘Iciswango ico namwene capalile imbwili, na makasa ya ciko yaba nga ya bere, na kanwa ka ciko nga kanwa ka nkalamo.’ (Ukusokolola 13:2) Bushe ifi fileimininako cinshi?

Abasoma Baibolo balimona ukuti ifyaba pa Ukusokolola icipandwa 13 na Daniele icipandwa 7 fyalipalana. Lesa alangile Daniele icimonwa ca finama fya mampalanya, umwali ne mbwili, bere, ne nkalamo. (Daniele 7:2-6) Bushe kasesema wa kwa Lesa atile fyaleimininako cinshi? Alembele ukuti ishi nama sha mu mpanga shaleimininako ishamfumu sha pe sonde, nelyo amabuteko. (Daniele 7:17) Kanshi kuti twatila iciswango ca pa Ukusokolola cimininako amabuteko ya bantu. Apo aya mabuteko yalakanya Ubufumu bwa kwa Lesa, na yo yene yaba pali bumukanyakristu.

Ni Bani Bambi Ababa Mwi Bumba lya kwa Mukanyakristu?

Ilyo umwana wa kwa Lesa ali pano isonde, alikwete abalwani abengi. Nangu line pali nomba ali uko abantu bashingafika, na pali lelo alikwata abalwani bakwe. Moneni abasanshiwamo muli aba balwani.

Umutumwa Yohane atile: “Uwa bufi nani, kano uukaana, ati, Yesu te Kristu? Uyu e Mukanyakristu, uukaana Wishi no Mwana.” (1 Yohane 2:22) Abasangu na bashimapepo bapondamika ifisambilisho fyaumfwika ifya kwa Yesu mu mipepele yabo iya kukopeka. Aba musango yo balakaana icine ca mu Baibolo no kukubanya ubufi mwi shina lya kwa Lesa na Kristu. Balakaana bucibusa bwa cine ubwa kwa Wishi no Mwana ukupitila mu cisambilisho ca Bulesa Butatu. E co, na bo bene ni bamukanyakristu.

Yesu asokele libela abasambi bakwe pali Luka 21:12 ukuti: “Bakamwikata, no kumupakasa, ukumupeela ku masunagoge ne fifungo, . . . pa mulandu we shina lyandi.” Ukutula mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo, Abena Kristu ba cine balishipikisha ukupakasa. (2 Timote 3:12) Abaleta uku kupakasa bakaanya Kristu. Na bo bene ni bamukanyakristu.

“Uushaba pamo na ine apusana na ine; no ushilonganya pamo na ine, asalanganya.” (Luka 11:23) Pano Yesu alesosa ukuti bonse abamukaanya no kukaanya ubufwayo bwa kwa Lesa ubo atungilila baba pali ili bumba lya bamukanyakristu. Bushe Impela ya bamukanyakristu ikaba shani?

Cinshi Cikacitikila Bamukanyakristu?

Amalumbo 5:6 yasosa ukuti, “Mulofya abasoso bufi, mwe Yehova; umuntu wa mulopa kabili uwa kufutika mumulingo wa kuselausha.” Bushe ili lembo lilelosha kuli bamukanyakristu? Cine cine. Umutumwa Yohane alembele ati: “Bacindufyanya abengi nabafumina pano isonde, abashisumina ukwisa kwa kwa Yesu Kristu mu mubili. Uyu e cindufyanya, kabili mukanyakristu.” (2 Yohane 7) Lesa Wa maka yonse akonaula bamukanyakristu pa mulandu wa bufi no kufutika kwabo.

Ilyo inshita ya ubo bupingushi ilepalamina, Abena Kristu ba cine tabafwile ukuleka ubufi no kusonga kwa bamukanyakristu maka maka ukufuma ku basangu, ukunasha icitetekelo cabo. Ukusoka kwa kwa Yohane uko tufwile ukumfwila nomba line kwa kuti: “Cenjeleni; mwilufye fyo mwabombeele, lelo mupokelele icilambu cituntulu.”—2 Yohane 8.

[Abatusuminishe Ukubomfya Icikope pe bula 30]

Nero pa mabula 2 na 30: Abasuminishe ba ku Visitors of the Ashmolean Museum, Oxford