Inshila Yawamisha Iya Kusangilamo Ifya Ku Mupashi Mufwaya
CINSHI ABANTU bafwaila ukupepa? Bamo kuti batila ico abantu bafwaila ifya ku mupashi ni pa kuti basange umutelelwe mu calo cabulamo umutelelwe. Lelo kwaba ifingi ukucila pali fyo. Icipande cali mu lupapulo lwa American Sociological Review casosele ati: “Ukufwaya umutelelwe te cintu fye cimo ico abantu bafwaila ukupepa. Abantu lyonse balafwaya ukusanga ifyasuko ku fipusho nge fi: Ni kwi twafumine? Ni kwi tuleya? Mulandu nshi twabela aba mweo?”
Mulesuminisha ukwabula no kutwishika ukuti ifyo fipusho fyalicindama nga nshi. Apo fyalicindama, fifwile ukukwata ifyasuko fingacetekelwa, bushe te ifyo? Ifyo fipusho fyalicindama nga nshi, ifyakosa ica kuti teti fyasukwe ukupitila mu kusala ifisumino fya mipepele ukufuma pa fishilano fyalekanalekana pantu fye twafitemwa pa lwesu. Nga tuli no kusanga ifyasuko fine fine, ifingacetekelwa ku fipusho fyakosa mu bumi, cine cine tufwile ukusala inshila yawamako iya kufisangilamo.
Bushe kwaba inshila yacila pali iyi? Ferrar Fenton, kapilibula wa Baibolo, alandile icintu caibela pali lilye buuku. Aitile Baibolo ati icintu fye ceka “icilenga Umuntunse eshibe pa fya Bubumbo kabili cilenga Umuntunse eshibe pa lwa Mwine Eka.” Cine cine, Baibolo ilaasuka ifipusho pa fya ku numa, ifya ndakai, ne fya ku ntanshi. Ilatweba uko twafumine, ubupilibulo bwa bumi, ifyo twingasanga insansa, ne fyaba ku ntanshi. Takwaba icitabo cimbi ukutula ku kale icakwata amaka nga Baibolo; kabili takwaba icitabo cimbi icapusuka ukusansa kwabipisha nga yene. Lelo, mulandu nshi abengi basuulila ici citabo caibela ilyo balefwaya ifyasuko ku mepusho ya mu bumi?
Abantu abengi tabaikalako pa nshi no kumona ubupusano bukalamba bwaba pali Baibolo na macalici baishiba. Balimona ifyo abaitunga ukuba Abena Kristu bepayana mwi shina lya kwa Lesa. Nga fintu ulupapulo lwa The Guardian lwasosele, abengi baliilishanya abati “bashimapepo shino nshiku bapoosa sana amano ku kupoke ndalama ukucila ukupeela abantu ifya ku mupashi.” Abo bantu batila, napamo Baibolo yalisuminisha nelyo ukuti ilatekelesha iyo misango. Icishinka cili ca kuti, Baibolo yaeba Abena Kristu ati, “Muletemwana,” kabili yeba abashimikila icebo aiti: “Mwapokele ubupe, peeleni ubupe.” (Yohane 13:34; Mateo 10:8) E ico bushe pali umulinganya ukupingwila Baibolo ku micitile ya bantu batunga ukuicetekela lelo abashikonka ifyabamo?
Abengi basumina ukuti Baibolo tayalingana ne filanda sayansi, ilaipilika, kabili ya bena kale. Lelo ukufwailisha sana kutulanga ifyapusana ne fyo. Ca cine ukuti Baibolo te citabo ca kusambililamo sayansi. Lelo, ilyo yalanda pa fya sayansi, pamo nga umo ifya mweo fyakonkanine ukumoneka pe sonde, ifyo isonde lyaba, nelyo pa lwa kundapa kusuma ukwa malwele yambukila, Baibolo ilalungika muli fyonse fyo. Yabamo ifyebo ifyo basayansi baishilesambilila ninshi Baibolo yalifilandapo kale. Kabili nangula Baibolo yaba fye na mabuuku 66 ayalembelwe pa myaka 1,600, yonse yene yalikatana. Kabili, Baibolo ilanga ubwishibilo bwapulamo pa lwa mipangilwe ya muntu, ne co cilenga yene ukuba iyalinga ilelo ukucila na kale lyonse.
Ici citabo caibela cilalandapo ifintu fyacindama pa lwa kupepa Lesa. Cisosa ukuti tufwile ukupepa Lesa ukulingana ne fyo Lesa umwine afwaya, te kulingana ne fyo umuntunse afwaya. (Yohane 5:30; Yakobo 4:13-15; 2 Petro 1:21) Lelo banono abakonka ico cishinte. Ukufuma kale na kale abantu balipanga amacalici ya kulinga ifyo abene balefwaya. Ico cimonekela ku fyo babasa balesa babo ku fimuti no kubapepa. Na kabili cimonekela ku fyo amasukulu ya fya mapepo yasambilisha ififundisho fya kuipangila abene. Kabili bushe tatumone ci ku bantu baipangila imipepele ya pa lwabo ukulingana no kufwaya kwabo?
Tontonkanyeni pa co mwingacita. Mulandu nshi mushingacitila ifyacitile kapingula mukalamba uwa mu Cilye Casumbukisha ica ku United States? Filya fine alecita pa kulubulwisha imilandu ukwabula akapaatulula, e fyo acitile pa kubebeta ubushinino pa kuti amone nga Baibolo ya cine. Cinshi catumbwikemo? Atile: “Nsangile ukuti Baibolo citabo cacila pa buntunse, cafuma kuli Lesa.”
Kuti mwacita shani nga ca kuti na imwe mulefwaya ukuibebetela? Kuti twatubulula ukuti, napamo kuti mwaesha ukusambilila Baibolo mu nshila yateyanishiwa bwino, ukubebeta ifyo yayasuka ifyasuko twacipusha pa kutendeka kwa cino cipande. Kwaba Inte sha kwa Yehova mupepi na mamilioni 6, mu fyalo 235, abasambilila muli yo nshila. Balaitemenwa ukupoosako inshita yabo ukwebako bambi ifyo basambilila. Amasambililo ya Baibolo basambilisha ukwabula ukulipilisha yalyafwa abantu ukufika ku mamilioni ukusanga ukupepa ukushaba nge cintu ca pa nshita fye inono nelyo icilingeni ne fyo umuntu alefwaya pa lwakwe. UbuKristu bwa cine, ubwasanguluka ubwaba mu Baibolo bwaba mipepele yapusanininako fye na imbi. Bulanda icishinka pa lwa kwa Lesa no bufwayo bwakwe. Bushe ico te cintu fye mwingafwaya?—Yohane 17:17.
[Ifikope pe bula 24]
Inshila yawamisha iya kusangilamo ifya ku mupashi mufwaya kusambilila pa lwa kwa Lesa muli Baibolo no kulapepa na bakapepa ba cine