Naeseshe Ukubombela Bashikulu Babili

NGA FINTU CASHIMIKWA NA BA KEN PAYNE

Nafyelwe mu 1938 kabili nakulile pe farmu lya bashikulu mu New Mexico, ku U.S.A. Lyali amahekita 9,700 kabili mwali ne mimana ne mpanga ikalamba iishalimwa na ku lutwe kwali mpili. Njibukisha ifyo impaanga, ing’ombe na bakabalwe fyalelila, pamo ne ciunda ca nsapato sha bacemene ng’ombe pali bakabalwe. Inshita shimo naleumfwa uko umwela ulepuupa icani, lelo ifyuni batila “killdeer” ifyaleba mupepi ne tanki lya menshi fyalelila sana.

IFINTU umo asambilila ku bwaice kuti fyakuma ubumi bwakwe bonse. Inshita ikalamba naleba na bashikulu, abalenshimikila inshimi ishingi isha ku masamba ya calo ca United States of America. Balishibe na bantu balebishanya na Billy the Kid, ntalamisoka wacaice uwaishileishibikwa ilyo atendeke ukwipayaula abantu, kabili uku kwipayaulula kwapwile ilyo afwile mu 1881 ninshi ali ne myaka 21.

Abafyashi bandi bali ni Nte sha kwa Yehova, kabili balensenda mu butumikishi bwa Bwina Kristu mu mafarmu yabela ukutali e lyo na ku mayanda ya maloba aya mu mupokapoka wa Hondo ku New Mexico. Ilingi balebomfya icilimba ca maseleti ico twalelishapo amalyashi ya Baibolo aya kwa J. F. Rutherford, ayamfikile pa mutima.a Pa balekutika ku malyashi yakwe ayo twalelisha pa cilimba pali abalebomba pa mafarmu, bashimafarmu ba ku Mexico, na bena India ba ku Amerika pamo nga baApache na baPueblo. Naleipakisha umulimo wa kushimikila mu musebo na bamagazini—kabili bantu fye abanono abalekaana ukupoka bamagazini kuli kalume, na mu myaka ilyo kwali inkondo.

Nalikwete intendekelo isuma. Lelo, nshaumfwilile ukusoka kwa kwa Yesu ukwa kuti: “Takuli uwingabombela bashikulu babili; pantu kuti apatapo umo no kutemwa umbi, nalimo kuti aikuminisha kuli umo no kusuula umbi. Te kuti mubombele Lesa ne Fyuma.” (Mateo 6:24) Kuti natemwa nga ningasosa ukuti naliipakisha mu butumikishi bwa nshita yonse. Lelo icintu na cimbi ico naishibe ku bwaice, ico ningeta ati shikulu na umbi, canengele ukufuma muli iyi nshila, ukutendeka ilyo nali ne myaka itatu. Cinshi cacitike?

Natemenwe nga Nshi Ukwenshe Ndeke

Mu 1941 indeke ya Piper Cub yalikile mupepi ne tanga. Iyi ndeke yalebomfiwa ku kwipaya imimbulu iyaleipaya impaanga shesu. Pali ulya wine mushinku wa myaka itatu, napingwilepo ukuti nga nakula nkalaenshe ndeke. Imyaka ya bwaice yalipitile, kabili ilyo nali ne myaka 17, nafumine pa ng’anda no kuya mu kubomba pa cibansa ca ndeke mu Hobbs, ku New Mexico, ukulapyanga mulya babika no kulungishisha indeke, no kulasamfya indeke pa kuti bansambilishe ifya kwenshe ndeke. Nalekele ukupoosa amano ku butumikishi bwa Bwina Kristu.

Ilyo nali ne myaka 18 nalyupile, kabili ine no mukashi wandi twasukile twakwata abana batatu. Bushe nalesanga shani umwa kuliila? Ni pa kwensha indeke shibomfiwa ku kusansa umuti mwi bala, ne ndeke sha kulipila pa kuti bakutwale uko ulefwaya ukuya, e lyo ne ndeke shibomfiwa ku kwipaya ifiswango pamo no kusambilisha bambi ukwensha indeke. Pa numa ya kucite fi pa myaka 6, natendeke ukwenshe ndeke sha kampani ka Texas International Airlines, ukufuma mu Dallas, ku Texas. Ici canengele ukushikatala, kabili naishileba eluda mu Cilonganino ca Denton. Kabili naletungulula na masambililo ya Baibolo ayengi, pali aba pali umukalamba wa bakensha wa ndeke, umukashi wakwe, pamo no lupwa lwabo, abapokelele icine ca mu Baibolo.

Ukufuma mu 1970 ukufika mu 1973 naleensha indeke sha propjet, lelo lintu balekele ukubomfya indeke ya DC-3 kulya kufwaisha kwa kuba kensha wa ndeke kwailekulepwa. Na kuba, nalefuluka ku New Mexico. Lelo nga naleka ukwensha indeke, ni mwi nali no kulasangila imilile?

Natendeke Ukupanga Ifya Kupangapanga

Ukutula mu 1961, nalelesesha icitendwe mu kulenga ifikope fya bena Amerika ba ku masamba, kabili abantu abengi baleshita ifi fikope. E ico nalekele ukwensha indeke no kubwelela ku New Mexico, icifulo ca nsansa, nga fintu citwa. Lelo nshali uwashikatala. Umulimo wa fya kupangapanga walinsendele. Umulimo wa kulenga no wa kubasa, e lyo no wa kwensha indeke limo limo, fyalensendela inshita yonse. Nalebomba amaawala 12 ukufika ku maawala 18 cila bushiku. Ico canengele ukulekelesha sana ulupwa lwandi na Lesa wandi. Cinshi cakonkelepo?

Mu cupo candi mwali amafya, kabili kuli pele pele twalilekene. Nakuukile ku kapinda ka ku kuso ku Montana no kutendeka ukunwa ku kusanga icisansamushi. Imikalile naikalilemo iishali ya Bwina Kristu yali nga ilya iya mwana walubile uwa mu cilangililo ca kwa Yesu. (Luka 15:11-32) Lyene bushiku bumo naishileiluka ukuti nshakwete cibusa wa cine. Ilyo nakumana na bantu bali na mafya, nalebeba ati: “Mukamone Inte sha kwa Yehova. Kuti bamwafwa.” Balengasuka ati: “Nomba mulandu nshi ushabela Nte?” Naishileiluka ukuti umo tengaba Nte nga ali ne mibele nakwete.

Mu 1978 nasukile nabwelela ku New Mexico ku cilonganino uko baNte banjishibe. Wali e muku wa kubalilapo ukuba mu Ng’anda ya Bufumu pa numa ya myaka iingi, kabili natendeke ukulila. Yehova ali uwa nkumbu kuli ine. Abanandi mu cilonganino bali aba nkumbu kabili bangafwile ukubwelela mu nshila sha kwa Yehova.

Umwina Mwandi Umbi ne Ntendekelo Ipya

Mu 1980, naupile Karen, Nte umusuma uo naishibe pa myaka iingi. Akwete abana babili, Jason na Jonathan, ku cupo cakwe ica pa kubala. Apo atemenwe nga nshi Yehova, anengele ukushikatala kabili twaishilekwata abana bambi babili abasuma, Ben na Phillip. Lelo ubumi tabwali no kuba ubwabula amafya. Akayofi kali no kutuponena.

Natendeke ukusambilila ifya kupangapanga kabili pa maawala ayengi nalesambilila ifyo umubili wa bantunse no wa nama wapangwa—maka maka ifyo umubili wa bakabalwe wapangwa, ne fyo ifilundwa fyaikala, ne fyo fimoneka. Natendeke ukubumba ifintu fye loba, maka maka ifya mu nshiku sha ku kale ifya ku Masamba ya Amerika—bakabalwe, abena India pali bakabalwe, abacemena ng’ombe pali bakabalwe, na dokota wa ku kale pali kabalwe uukulikweko icikocikala. Ubukwebo bwandi bwatendeke ukulunduluka. E ico twaiswile ishitolo lya kushitishamo ifyo twalepanga. Karen ainike ili shitolo Mountain Trails Gallery.

Mu 1987, twashitile ishitolo mu Sedona, ku Arizona, no kulinika ishina limo line. Karen e waleshitisha kwi shitolo, e lyo ine naleshala pa ng’anda ndepanga ifya kushitisha no kusakamana abana. Lelo abana balishilelwala, kabili ifyo twalepanga tafyaleshitwa sana. Twapingwilepo ukuti Karen aleshala na bana pa ng’anda e lyo ine ndeba kwi shitolo. Nasendele iloba lye bumba kwi shitolo no kutendeka ukubumba ninshi na baleshita balentamba. Ici calengele ubukwebo bwesu ukulunduluka nga nshi!

Abantu batendeke ukunjipusha pa fipe fya mukuba nalepanga. Ilyo nalebalondolwela umulimo wandi ne fyo momfya pa kupanga, nalebasambilisha pa lyashi lya kale ilya ku Masamba ya Amerika na mashina, ififulo, ne fyalecitika ifyo nasambilile mu kubelenga kwandi. Abantu batemenwe ifyo nalepanga, kabili bamo balefwaya ukulipilako indalama pa cipe balemona ndepanga, no kwisalipila ishashalako ilyo nabikako umukuba. E pafumine inumbwilo ya kuti ukushitisha icipe ilyo cishilabikwako umukuba. Bwangu bwangu ubukwebo bwesu bwalilundulwike. Ubukwebo bwandi bwalilundulwike ica kuti twakwete amashitolo yatatu kabili twakwete ne cikuulwa cikalamba umo twalepangila ifi fipe e lyo twakwete na babomfi 32. Lelo iyi ncito yalempwisha sana amaka! Ine na Karen twatontonkenye pa fyo twingalekuluka muli uyu mulimo wa mutatakuya. Twalipepeelepo. Pali iyi nshita nali eluda mu cilonganino kabili nalishibe no kutila kuti nabombela Yehova ukucilanapo.

Ukubwelela ku Kubombela Shikulu Umo

Mu 1996 kangalila wesu uwa muputule atandalile icilonganino cesu no kutulomba ukulya nankwe ica kulya ca kasuba. Ilyo tushilatendeka ukulya, atwipwishe icipusho ca kupapusha kabili ico tushaenekele. Atwipwishe nga kuti twatemwa ukukuukila ku Navajo incende ya bena India ba ku Amerika ku kwafwa ukupanga icilonganino ku Chinle. Tacayangwike! Twalitandalile iyi ncende imiku iingi kabili twalyafwileko ukubomba umulimo wa kushimikila muli ilya ncende ya kutali, kabili uyu mulimo walengele tukwate ubuyo bumbi. Nomba twalikwete ishuko lya kulekuluka mu fya ku mubili no kupoosa inshita iikalamba ku kubombela Yehova na bantu bakwe. Twatendeke ukubwelela ku kubombela shikulu umo!

Eluda na umbi no lupwa lwakwe, e kuti ulupwa lwa baCarusetta, abali fibusa fyesu baebelwe ukubombela pamo na ifwe uyu mulimo. Bonse twashitishe amayanda yesu ayasuma no kushita amayanda ya mipeto ayo twalekulika kuli bamotoka, kabili twali no kukuuka na ya mayanda. Nashitishe amashitolo kabili nasukile nashitisha ne cikuulwa umo twalepangila ifipe. Twalyangwishe imikalile yesu, kabili twalikwete inshita ya kwingilishako imibombele mu butumikishi bwa Bwina Kristu.

Mu October 1996 e lyo twalongene umuku wa kubalilapo mu Cilonganino cesu icipya ica Chinle. Ukutula lilya, umulimo wa kushimikila walilunduluka pa bena Navajo, kabili icilonganino cesu calikwata bapainiya abasuma abena Navajo abalanda ulu lulimi. Twalitendeka ukusambilila ulu lulimi lwakosa pa kuti twingapokelelwa nangu ca kuti tatuli bena Navajo. Twapokele impanga ku balashi ba bena India ba ku Amerika no kukuula Ing’anda ya Bufumu mu Chinle, iyapeelwe mu June uno mwaka.

Kwapona Akayofi!

Mu December 1996, Karen atwele abana besu ku Ruidoso, ku New Mexico, ku kutandala pa kashita kanono. Ine nalishele ku Chinle. Elenganyeni ifyo catuponeshe pa musao ne fyo twali no bulanda ilyo umwana wesu uwa myaka 14, Ben, aileyuma mu cilibwe ilyo aleshelela mu mfula yabuuta no kufwa! Ubu bwali bwesho bukalamba kuli ifwe. Isubilo lya mu Baibolo ilya kubuuka lyalitulenga ukushipikisha aka kayofi. Ukutungililwa na bamunyina ba Bwina Kristu na ko kwalitwafwile nga nshi. Ilyo twakwete ilyashi lya cililo pa Ng’anda ya Bufumu ku Sedona, uko twaikele imyaka iingi, abena mupalamano bamwene abena Navajo abengi ukucila abo bamonapo. Bamunyinefwe aba kuli ilya ncende baendele bakilomita 300 ku kwisatutungilila.

Lipaalo ukumona ifyo Phillip, umwaice wa kwa Ben alunduluka lwa ku mupashi. Alikwata amabuyo yasuma aya ku mupashi kabili alatuletela sana insansa. Alitungulula amasambililo ya Baibolo ayafulilako, ukubikako na kafundisha wakwe. Lelo ifwe bonse tufwaisha ukwisamona Ben na kabili mu calo cipya ico Yehova alaya.—Yobo 14:14, 15; Yohane 5:28, 29; Ukusokolola 21:1-4.

Twalipaalwa ukukwata ulupwa umwaba ukutemwa no kwafwana. Umwana wandi uwa kusangamo Jonathan alabombela Yehova pamo no mukashi wakwe, Kenna, e lyo kasuli wandi mu cupo candi ica pa kubala, Chris na o wine alabombela Yehova pamo no mukashi wakwe Lorie. Abeshikulu besu Woodrow na Jonah balalanda amalyashi mwi Sukulu lya Butumikishi Ilya Bulesa. Batata bafwile mu 1987, lelo bamayo abali ne myaka 84 bacili balebomba mu mulimo wa kwa Yehova, pamo ne ndume nandi, John, no mukashi wakwe, Cherry.

Ku fyancitikila nalisambilila ukuti amashiwi ya kwa Yesu ya cine, ayatila: “Takuli uwingabombela bashikulu babili . . . Te kuti mubombele Lesa ne Fyuma.” Na ino nshita ifya kupangapanga kuti fyansendela inshita. E mulandu wine nasambilila ubucindami bwa kulinga no kucenjela, pa kuti ifya kupangapanga tafilesenda inshita yandi iikalamba. Icawama kucita nga fintu umutumwa Paulo afunda ati: “Mwe bamunyinane abatemwikwa, beni abashangila, abashitelententa, abacincila pe mu mulimo wa kwa Shikulu, pa kwishibo kuti ukucucutika kwenu te kwa fye muli Shikulu.”—1 Abena Korinti 15:58.

[Futunoti]

[Icikope pe bula 27]

Indeke yandi mu 1996 mu Chinle

[Icikope pe bula 27]

Icabaswa icabikwako umukuba icitwa “No Time to Dally” (Te nshita ya kushingashinga)

[Icikope pe bula 29]

Tulesambilila Baibolo pa ncende apakuulwa nomba Ing’anda ya Bufumu

[Icikope pe bula 29]

No mukashi wandi, Karen

[Icikope pe bula 29]

Tuleshimikila pa ng’anda ya kumasa iya bena Navajo