Ukulingana na Baibolo
Bushe Kuti Cacitika Ukuleka Ifibelesho Fyabipa?
KALEMBA Mark Twain inshita imo atile: “Ukuleka ukupeepa fwaka takwayanguka nangu panono. Nalande fyo pantu nalyeshapo ukucite co imiku iingi, lelo nalifilwa.” Abengi kuti basosa nge fyo Twain asosele. Nangu ca kutila balishiba ukuti ifibelesho fimo tafyawama kabili filonaula ubumi, balishiba no kuti ukufikaana no kufileka kwalishupa. Pa numa ya myaka iingi, ifibelesho kuti fyalimbe mishila kabili kuti cayafya sana ukwesha ukufileka. Ukucincintila ukufwaisha kwa kuficita na kabili takwayanguka kabili kuba fye ukwa kukalifya.
Anthony Daniels, dokota uubombela pa cifungo, alandile ukuti abakunkuma ku fibelesho ifibi ilingi line batunga ukuti tabakwata ne subilo ilya kulubukako ku fyabipa. Ilyo fye umuntu akunkuma kuli fimo, batila “alekatwa ku matunko yabipa ica kuti te kuti ayakaane.” Uku kupelulula nga kwa cine ninshi te kuti tuleba aba mulandu pa kucita ifyo fine twatunkwako. Lelo bushe ca cine ukuti twaliba abapelelwa ica kuti tapali ico twingacita pa kufwaisha kwesu ukwa lwa nkati no lunkumbwa? Nelyo bushe cine cine kuti twaleka ifibelesho fyabipa? Pa kuti tusange ubwasuko ubwashintililwapo natumone ifyo Baibolo isosa.
Ifyo Ulunkumbwa Lwakuma Incitilo Shesu
Baibolo yalilanda fye bwino bwino ukuti Lesa akatupingula pa ncitilo shesu. (Abena Roma 14:12) Kabili afwaya ukuti tulekonka sana amafunde yakwe ayalungama. (1 Petro 1:15) Apo e Kabumba wesu, alishiba ifingatuwamina, kabili ifishinte fyakwe filalesha ukucita ifibelesho ifingi ifyaseeka muli ici calo. (1 Abena Korinti 6:9, 10; Abena Galatia 5:19-21) Na lyo line, aliba uwa cililishi ku bantu abashapwililika e co tenekela ifwe ukucita ifyo tushingacita.—Amalumbo 78:38; 103:13, 14.
E ico kemba wa malumbo alembele ati: “Amampuulu nga mwayamwensekesha, mwe Yehova, mwe Shikulu, nani uwingeminina?” (Amalumbo 130:3) Ca cine, Yehova alishiba bwino sana ukuti “ukulinga kwa mutima wa muntu kubi ukufuma ku bwaice bwakwe.” (Ukutendeka 8:21) Ukukanapwililika uko twapyana pa kufyalwa e lyo ne fitucitikila filenga ukuti ciletukosela ukukaana amatontonkanyo yabipa e lyo no lunkumbwa. E ico mu kutemwa Yehova tafwaya ukuti kano fye tucite ifintu mu kupwililika.—Amalango 10:12; 1 Yohane 5:3.
Na lyo line, uku kulangulukilako kwa kwa Lesa, takuletulubula ku mulimo wesu uwa kulama ulunkumbwa lwabipa. Nangu ca kuti umutumwa Paulo alisumine umwine ukuti aleshomboka no lunkumbwa lwabipa, tacimbile. (Abena Roma 7:21-24) Atile: “Ntuutaulo mubili wandi, no kuuteko busha.” Mulandu nshi? “Epali, ilyo nabila kuli bambi, nabo wakaanwa ne mwine.” (1 Abena Korinti 9:27) Ca cine, ukuilama kwalicindama pa kuti tucincitile ulunkumbwa lwesu ulwabipa no kuleka ifibelesho fyabipa umupwilapo.
Kuti Cacitika Ukwaluka
Basayantisti abasambilila pa ncitilo sha bantunse batila, filya fine imibele isuma isambililwa no kulundululwa mu kupita kwa nshita, e fyo caba na ku fibelesho fyabipa. Ico nga cishinka, ninshi ne fibelesho fyabipa na fyo fine kuti twafileka! Mu nshila nshi? Bakalemba be buuku lilanda pa fya kupwisha amasakamika batile: “Tontonkanyeni pa busuma ububako nga ca kuti umuntu aleka imibele ya kale.” Lyene, “lembeni umutande pa fyo ubumi bwenu bwingawaminako nga ca kuti mwalyalwile imibele yenu.” Ca cine, ukutontonkanya sana pa busuma bwaba mu kuleka imibele yabipa kuti kwatukoselesha ukwaluka.
Tontonkanyeni pa kufunda kwa mutumwa Paulo kuli ifwe ukuti ‘tulengwe abapya mu maka ayacincisha ukutontonkanya kwesu.’ (Abena Efese 4:22, 23) Ayo maka ni kulya uko amatontonkanyo yesu yalemenena sana. Kuti mwayalula ayo maka ukupitila mu kupalama kuli Lesa e lyo no kutemenwako amafunde yakwe. Ukwishiba ukuti mulesekesha Yehova, kukamukoselesha ukufwaya ukwaluka umulekabilwa.—Amalumbo 69:30-33; Amapinda 27:11; Abena Kolose 1:9, 10.
Ca cine ukuti, kuti catukosela ukuleka ifibelesho fyabipa ifyo twacita pa myaka iingi. E ico tatufwile ukutontonkanya ukuti cikatwangukila ukuleka. Limo kuti kwabako ukubwelele inuma e lyo no kufilwa. Lelo ishibeni ukuti ifintu fya kulaya filemwangukila mu kupita kwa nshita. Nga ca kuti mwabombesha, e lyo cikamwangukila ukuba ne mibele isuma.
Umuntu uwatemwa Lesa kuti aenekela no kwafwa kwakwe ne paalo. Paulo alaile ati: “Wa cishinka Lesa, kabili takamuleke ukweshiwa ukucila pa fyo mwingashipikisha, lelo . . . akacita na pa kufuminamo ukuti mube na maka ya kucishipikisha.” (1 Abena Korinti 10:13) Nomba line fye Yehova Lesa akonaula buno bwikashi bwabipa pamo na matunko ya buko ayabipa, no lunkumbwa lwa buko. (2 Petro 3:9-13; 1 Yohane 2:16, 17) Abantu bonse abashapwililika abakapusuka, mu kuya kwa nshita bakaposhiwa umupwilapo ku kucula konse ukwa ku mubili, ukwa ku mantontonkanyo no kwa mu nkuntu ku ciyayaya. Lesa alayo kuti: “Ifya ntanshi tafyakebukishiwe, tafyakabukuluke mu mutima.” (Esaya 65:17) Fimo “ifya ntanshi” ifishakebukishiwe ukwabula no kutwishika matunko yabipa no lunkumbwa. Cine cine, uyu mulandu uukalamba uwa kuti tubombeshe ukukaana no kulwisha ifibelesho fyabipa!
[Akabokoshi ne Fikope pe bula 21]
IFYA KULEKA IFIBELESHO FYABIPA
1. Ishibeni ifibelesho fyenu ifyabipa. Ipusheni mwe bene amuti, ‘Bushe cine cine paliba ico nsangamo muli ci cibelesho? Bushe cilakalifya bambi? Bushe cilaleta amafya ku bumi bwandi, indalama, ulupwa nelyo ku mantontonkanyo yandi? Bushe ubumi bwandi kuti bwawaminako nga ca kuti nalilekele ici cibelesho?’
2. Pa fibelesho fyabipa pyanikenipo ifisuma. Bushe napamo mulapoosa sana inshita ukubomfya Intaneti nalimo ukulatamba ifyabipa? Nga ni fyo tantikeni ukubelenga ifisuma, ukusambilila fimo fimo, nangu ukutukusha umubili ukucila ukubomfya Intaneti.
3. Moneni ifyo mulelunduluka. Cila bushiku paatuleniko akashita kanono ku kumona ifyo mulelunduluka. Nga ca kuti mwabwelele inuma, fwailisheni icilengele ukuti kube ubo bwafya.
4. Lombeni bambi ukumwafwa. Ebeni ulupwa ne fibusa ukuti mule-esha ukuleka ici cibelesho, kabili mubebe ukuti balemucinkulako ilyo mwamoneka kwati mulefwaya ukucibwekeshapo. Lanshanyeni na bamo aba kuti balisuka baleka icibelesho cimo cine.—Amapinda 11:14.
5. Muteke umutima. Mwienekela ukuti mwalatunguluka apo pene fye. Ifibelesho fimo ifyacitwa pa myaka iingi fyalyafya ukuleka.
6. Pepeni kuli Lesa. Lesa kuti amwafwa ukuleka icibelesho conse icabipa.—Amalumbo 55:22; Luka 18:27.