Abacaice Bepusha Ukuti . . .
Bushe Tukacite Ubwinga?
“Nkobekela wandi Cindy e wabalilepo ukulanda pali ili lyashi ilya kuti tukopane fye ukwabula ukwishibisha abantu abengi kumo ne fibusa nelyo balupwa lwesu. Ilyo twalanshenye twasangile ukuti nga twacite fi kuti catuwamina pantu ninshi imitabotabo kuti yacepako kabili teti tube ne fya kutusakamika ifingi sana nga filya ciba ku bacito bwinga.”—Allen.a
NGA naukula uwa kuti no kuupa kuti waupa kabili nausanga uwa kuupana nankwe, limbi kuti watemwa ukuupana no yo muntu ukwabula abantu abengi ukwishiba. Limo limo abakobekelana kuti bafwaya ukupana ukwabula no kwebako abafyashi babo. Finshi fingakwafwa ukwishiba ica kucita pali uyu mulandu?
Bushe Ntambi E Shacindama?
Ukuupana kwaliseeka ku bantu abengi, lelo ificitika pa bushiku bwa bwinga fyena filapusanapusana ukulingana na uko mwikala. Lelo ku Bena Kristu abalefwaya ukuupana, ico bafwile ukucindamika sana te ntambi shaba uko bekala iyo. (Abena Roma 12:2) Cikulu fye bunkobekela bwaenda bwino no kuupana kwaba filya fine fye Yehova Lesa afwaya ninshi babomba bwino.—1 Abena Korinti 10:31.
Apo ukuupana kwalicindama, abalefwaya ukuupana ilingi line bafwaya abantu baishiba. Mu fyalo ifingi, Inte sha kwa Yehova abaleupana ilingi line bacitila ubwinga mu Ng’anda ya Bufumu.b Pa numa, abene nga batemwa, kuti baya mu kusefya, pamo no lupwa ne fibusa. Ukusefya takufwile ukubamo ifya kucite fingi sana. Lelo kwena ukupekanya ubwinga no kusefya, mulimo ukalamba ne ndalama shifwaikwa shingi. Ku ca kumwenako, mu United States, umuntu nga alefwaya ukusefya ubwinga afwile ukukwata indalama ishingi nga nshi.
Bamo abalefwaya ukuupana, pa kuti bacefyanyeko amasakamika ne ndalama bengapoosa, tabafwaya kufusha ifya kucita. Cindy atile: “Twaebele abafyashi besu ukuti tatwakacite ubwinga nga filya bonse bacita, pantu tulefwaya ukucefyanyako indalama tukapoosa no kukanafusha ifya kucita. Abafyashi bandi balitukoseleshe, batile balishibe ubusuma bwingaba mu kucite co. Balitukoseleshe sana.” Kumfwa ku bafyashi ba kwa Allen, uo tulumbwile pa muulu, uwakobekele Cindy, ilyo aebele abafyashi bakwe pa fyo alefwaya ukucita pa kuupa, calibafishe ukusumina ico bengacitile fyo. Allen atile: “Balemona kwati pali cimo ico balufyenye icalengele ukuti tutontonkanye ukucite ica musango yu. Lelo kwena tapali nangu cimo ico bena batulufyenye.”
Limbi abafyashi bobe na iwe kuti babipilwa nga wafwaya ukwangusha sana ubwinga bobe, pantu kuti bafwaya abantu abengi ukuipakisha pali ubu bushiku bwaibela. Tutile ulefwaya ukuupa nelyo ukuupwa ukwabula no kwebako abafyashi bobe pa mulandu wa kuti nawishiba ukuti abafyashi bobe kuti bakukaanya, cinshi wingacita?
Wisuula Ifyo Abafyashi Bobe Baletontonkanya
Limbi abafyashi bobe kuti bakaana pantu balemona ukuti ucili umwaice uushingapingula bwino. Nakalimo kuti nabasakamana ukuti limbi ilyo uleya ulekula kuti waisalanguluka ukuti kanshi tawasalile bwino uwa kuupana nankwe. E lyo limbi, kuti nabeshiba ukuti uli mukalamba no kuupa kuti waupa nelyo kuti waupwa, lelo paliko fimo ifyo bashilemona bwino mu muntu ulefwaya ukuupana nankwe. Nelyo limbi kuti bakulesha ukuupana no yo muntu pantu taasumina mu fyo wasuminamo kabili tapepa uko upepa.
Nga ca kutila abafyashi bobe Bena Kristu ba cine, limbi kuti kuli fimo ifyalembwa mu Baibolo ifilengele bakukaanye. Kuti balanda ifyo bashitemenwe pantu bafyashi bobe. Na kuba, Yehova kuti abamona nga bamulekelesha kabili abashaba na kutemwa nga tabakwebele ifyo baletontonkanya. Kabili nga waumfwila ifyo balekweba kuti cakuwamina.—Amapinda 13:1, 24.
Tutile washita ica kufwala, bushe te kuti utemwe umuntu umbi nga alandapo ifyo cilemoneka nampo nga cilekumonekela bwino nelyo iyo? Limbi te lyonse wingasumina ifyo abanobe bengalanda pa fya kufwala fyobe, lelo abanobe aba kutemwa sana bakakweba nga ca kutila ica kufwala tacilekulinga bwino nelyo tacilekumonekela bwino. Kuti waumfwa bwino nga bakwebako pantu limbi kuti waonaula fye indalama. E ico kanshi ufwile ukumfwa ku co abafyashi bobe balekweba pa muntu ulefwaya ukuupana nankwe pantu icupo calicindama sana ukucila ifya kufwala. Ica kufwala cena kuti wayasendelamo cimbi nelyo ukucipoosa fye, lelo te mwina mobe, Yehova atila, ufwile ukwikalilila nankwe. (Mateo 19:5, 6) Nga wasala umuntu uo mwapusana nankwe mu fingi, ninshi icupo cenu cikaba fye ica bulanda; capusana ne co wingacita nga wasala ica kufwala cishiweme. (Ukutendeka 2:18; Amapinda 21:9) Kabili ica musango yo kuti calakuletela ubulanda pe fye.—Amapinda 5:18; 18:22.
Kwena ca cine ukuti abafyashi bamo kuti balesha umwana ukuupa nelyo ukuupwa pa mulandu fye wa kaso, tabalefwaya fye afume pa ng’anda. Lelo, ilyo taulasuula ico abafyashi bobe balekweba, wifyuka fye no kuyasenda umwanakashi nelyo ukufyukila fye ku mwaume, utale wishibe bwino bwino ico abafyashi bobe balelandila ifyo.
Ico Ufwile Ukucenjelela
Ico ufwile fye ukwishiba ca kuti ifyo watemwa ne fyo wapata nomba te fyo ukatemwa no kupata nga wakula. Umutumwa Paulo alembele ukuti: “Ilyo nali umwaice, nalelanda ngo mwaice, naletontonkanya ngo mwaice, nalepelulula ngo mwaice; lelo nomba ndi mukalamba, nindeka ifya bwaice.” (1 Abena Korinti 13:11) E cimo cine na kuli iwe, imibele utemenwe mu muntu ilyo uli umupungwe limbi tawakaitemwe nga wakula. E ico Baibolo itila ilyo taulasala uwa kuupana nankwe ufwile ukulolela mpaka wacila “pa mushinku wa bwaice”—e kutila inshita ilyo insuuna ya cupo icilamo sana.—1 Abena Korinti 7:36.
Tutile abafyashi bobe balemona kwati pali cimo icishiweme mu o ulefwaya ukuupana nankwe, cinshi wingacita? Apo fingi abafyashi bobe baishiba ifyo iwe ushaishiba, balishiba bwino ukulingululula ifintu no kulekanya icisuma ku cabipa. (AbaHebere 5:14) E ico bena kuti bamona ubwafya ubukulu sana mu muntu ulefwaya ukuupana nankwe, iwe limbi te kuti umone ubo bwafya. Tontonkanya pa fyalembele Solomone, atile: “Uwabalilapo ukulubulula amoneko mulungami; e lyo aiso munankwe no kupenengamo.” (Amapinda 18:17) Na iwe limbi uo ulefwaya ukuupana nankwe alikweba fyonse kabili ulemona kwati e ukulingile. Nomba ilyo abafyashi bobe ‘bamuceeceeta,’ kuti bakwebako fimo fimo ifyo wingatontonkanyapo.
Ku ca kumwenako, limbi kuti bakweba fye ukwabula no kukupita mu mbali ukuti Abena Kristu ba cine bafwile ukuupila “muli Shikulu epela.” (1 Abena Korinti 7:39) Limbi kuti watila, awe, kwaba bamo abaupile nelyo abaupilwe ku ushali Mwina Kristu munabo, lelo pali ino nshita balebombela Yehova ne nsansa capamo. Ee kwena, ifyo filacitika. Nomba nangu ficitika, banono fye abatendeka ukubombela Yehova. Nga waupa nelyo waupwa ku muntu uushili Mwina Kristu munobe, ninshi wasuula ifyo Yehova afwaya, kabili kuti wailetelela lwa ku mupashi.—2 Abena Korinti 6:14.c
Umulandu Ushawama Uwa Kuupila
Abaice bamo baloopa mu bumfisolo pantu bacita ubulalelale kabili bamona kwati nga baupa uo bacitile nankwe ubulalelale kuti baumfwako bwino, kuti camoneka kwati tabalufyenye sana. Nelyo limbi bamona kwati kuti bafisa ififuma mu kubembuka, pamo nga ukupula ifumo.
Nga ulefwaya ukuupa nelyo ukupwa pa mulandu wa kufwaya ukufisa ulubembu, ninshi ulekusha fye ubwafya bobe. Solomone asokele ukuti: “Uufimba pa fya bupulumushi fyakwe takashuke; lelo uufitumbula no kufileka akacitwe nkumbu.” (Amapinda 28:13) Abafyashi ba kwa Solomone, Davidi na Batesheba, balisambilile ukuti cibi ukufisa ulubembu pantu baliculile sana pa lubembu bacitile. (2 Samwele 11:2–12:25) Ukucila ukufisa ulubembu lobe, lanshanya na bafyashi bobe e lyo na baeluda mu cilonganino. Pa kuti ucite ici ufwile ukushipa sana, kabili ufwile ukwishiba ukuti nga cine cine naulapila, Yehova kuti akwelela. (Esaya 1:18) Nga ca kutila kampingu aba bwino, e lyo wingapingula bwino nga kuupa nelyo iyo.
Ifyo Wingacita Pa Kuti Cikakuwamine
Allen nga aibukisha ifyo ubwinga bwakwe bwali atila: “Akabwinga akanono kalengele ukuti twisakamikwa sana pantu tatwafushishe ifya kucita. Ico nanguluka fye ukuti nalilufyenye ca kuti nshalondolwelele bwino bwino abafyashi bandi ukuti beshibe ico twacitile akabwinga akanono.”
Kwena, nampo nga abalefwaya ukuupana bacito bwinga nga filya bonse bacita nelyo nga tabacitile bwinga, ico caba na ku fyo abene balefwaya. Lelo, nga ulefwaya ukuupa nelyo ukuupwa, wibutukila, lanshanya na bafyashi bobe, kabili ‘mwensekesha inyantilo shobe.’ Nga wacite fyo tacakakubipile ku ntanshi.—Amapinda 14:15.
[Amafutunoti]
a Amashina nayalulwa.
b Ifi fifulo e fyalinga ukukwatilapo ubwinga bwa Nte sha kwa Yehova. Ubwinga buba fye ubwayanguka, kulaba ne lyashi lya mu Baibolo ililanda pa mafunde ayengaafwa abaleupana ukutendeka bwino icupo. Tabalipilisha ukubomfya Ing’anda ya Bufumu.
c Nga ulefwaya ifyebo na fimbi pali ili lyashi, belenga mu Ulupungu lwa kwa Kalinda ulwa July 1, 2004, amabula 30-1, e lyo na November 1, 1989, amabula 18-22.
[Icikope pe bula 15]
Nga ulefwaya ukuupa nelyo ukuupwa, intanshi lanshanya na bafyashi bobe