Kosenipo Ukuleka Ukupeepa
“Icifwaikwa sana pa kuti umuntu aleke ukupeepa, kukosapo.” E fisosa icitabo citila, “Stop Smoking Now!”
NGA ca kuti mulefwaya ukuleka ukupeepa fwaka, mufwile ukukosapo sana. Kuti mwacita shani ifyo? Cimo ico mufwile ukucita, kulatontonkanya sana pa fyo ifintu fikamuwamina nga mwaleka ukupeepa.
Tamwakaleonaula indalama. Nga mulepeepa icipaketi cimo ica fwaka cila bushiku pa mwaka umo, kuti mwaonaula indalama ishingi nga nshi. Ba Gyanu aba ku calo ca Nepal batile, “Nshaishibe ukuti naleonaula indalama ishingi kuli fwaka.”
Mukalaipakisha. Ba Regina aba ku South Africa batile, “Ilyo nalekele ukupeepa fwaka e lyo ubumi bwandi bwalondolweke, kabili buya bulewaminako fye.” Abantu nga baleka ukupeepa, balatendeka ukumfwa ifyo ifya kulya fileumfwika bwino ne fyo filenunkila, kabili balakwata sana amaka, ne mimonekele yabo ilawaminako.
Ubumi bwenu kuti bwawaminako. Akabungwe ka The U.S. Centers for Disease Control and Prevention katile, “Ubumi bwa baume na banakashi aba mishinku yonse fye bulawaminako sana, kabili butendeka ukuwaminako ilyo line fye baleka ukupeepa.”
Tamwakatekwe ubusha. Ba Henning aba ku Denmark batile, “Nalilekele ukupeepa pa mulandu wa kuti nshalefwaya fwaka ukunteka ubusha. Nalefwaya ndeitungulula ne mwine.”
Balupwa ne fibusa bakanonkelamo. Akabungwe ka American Cancer Society katile, “Ukupeepa . . . kulonaula ubumi bwa bantu tuba nabo. . . . Calisangwa ukuti abengi balafwa kuli kansa nelyo ubulwele bwa ku mutima cila mwaka pa mulandu wa cushi icifuma ku muntu umbi uulepeepa.”
Mukalenga Lesa Ukusekelela. “Mwe batemwikwa, tuisangulule kuli fyonse ifikowesha umubili.” (2 Abena Korinti 7:1) ‘Mutuule imibili yenu . . . iyasanguluka, iingapokelelwa kuli Lesa.’—Abena Roma 12:1.
Ba Sylvia aba ku Spain batile, “Ilyo naishileishiba ukuti Lesa alipata ifintu ifikowesha umubili, e lyo nalekele ukupeepa.”
Lelo nangu cibe ifyo ukukosapo fye kweka te kwingalenga ukuleka ukupeepa fwaka. Kuti twakabila na bantu bambi ukutwafwa, pamo nga balupwa ne fibusa. Finshi bengacita pa kuti batwafwe?