Ifya Kupwisha Ubunkalwe mu Mayanda

Ica kumwenako 1: Abafyashi baba Isabela nabesa mu kubatandalila. Cilya caba icungulo bushiku, abafyashi baikala no mwana wabo umwanakashi e lyo no mupongoshi wabo baleisha. Kabili bonse bali ne nsansa. Na cine, umufyashi onse fye kuti atemwa ukukwata umupongoshi umusuma kabili uwa cikuuku ku mukashi wakwe.

Ica kumwenako 2: Ba Frank na bakalipa nga nshi. Kabili nga filya fine bacita lyonse, na uno wine muku balapuma abakashi babo. Nga batendeka ukubapuma, balaboma pa menso, ukubapantaula, ukubatinta umushishi, nelyo ukulabatoba umutwe ku cibumba.

KUTI mwapapa ukwishiba ukuti aba baupana twalandapo mu paragrafu 1 na 2 bamo bene fye.

Nga filya fine abantu abengi abapuma abena mwabo bacita, ba Frank nabo nga bali pa bantu nelyo pa bapongoshi, bacita ifintu kwati baliba bwino sana. Lelo nga bashala fye babili na bakashi, ba Frank balaba abankalwe icine cine.

Abaume abengi ababa nga ba Frank, bakulila mu ndupwa umwa kuti abafyashi balepumana sana, kabili ici cilenga balemona kwati ukupuma abakashi babo kwaliba fye bwino. Lelo kwena, ukupuma te kusuma nangu panono. Eco abantu bomfwila ububi nga baumfwa ukuti umuntu napuma umukashi icine cine.

Na lyo line, ukupuma abakashi kwaliseeka sana. Ku ca kumwenako, ilyo bafwailishe pa bushiku fye bumo mu United States basangile ukuti, cila mineti mupepi na bantu 16 baletuma amafoni ku tubungwe utwafwilishako abapumwa ku bena mwabo pa kuti babafwilisheko. Ukupumana mu mayanda kuli fye mpanga yonse kabili nakuseeka mu mitundu iyalekanalekana, cibe abo bantu bapiina nelyo bakankaala. Pa mulandu wa kuti abengi abo bapuma tabaya mu kusosa ku kapokola nelyo ku balashi abali bonse, ukwabula no kutwishika impendwa ya bapumwa ku bena mwabo yalikula ukucila iyo tumfwa.b

Amalyashi ya bantu abapuma abakashi babo yalenga abantu ukulaipusha amepusho pamo nga: Cinshi cilenga abaume ukuba no bunkalwe bwa musango uyu, maka maka ku bakashi babo? Bushe kwaliba inshila ya kwafwilamo abaume abapuma abakashi ukuleka ici cimusango?

Inte sha kwa Yehova abalemba iyi magazini basumina ukuti amano yasuma ayaba mu Baibolo kuti ya-afwa abapuma abena mwabo ukuleka ubunkalwe. Bushe calyanguka umuntu ukuleka ubunkalwe? Kwena tacayanguka, lelo ukuleka kwena kuti aleka! Ukusambilila Baibolo kwalyafwa abengi ukuleka ubunkalwe no kubalenga ukuba abantu abafuuka kabili aba mucinshi. (Abena Kolose 3:8-10) Moneni ifyacitikile ba Troy na ba Valerie.

Bushe mwaleumfwana shani pa kubala?

Ba Valerie: Ba Troy balintobele ulupi ubushiku bankobekele ica kuti no mulopa walitimbiile apo bangumine umulungu uutuntulu. Balipapeete ukuti mbabelele uluse kabili banjebele ukuti tabakatale abangumapo na kabili. Ilyo bangupile balitwalilile ukumpuma kabili lyonse nga bampuma balenjeba ati nshakabwekeshepo na kabili.

Ba Troy: Nalekalipa fye na pa shilingilile. Ku ca kumwenako, nga acelwa ukwipika ifya kulya ninshi ine kukalipa. Inshita imo nalibobawile Valerie ne mfuti. Inshita imbi nayo nalimupumine icabipisha ica kuti namwene kwati nimwipaya. Lyena nabulile umwana wesu umwaume no kumubika umwele pa mukoshi e lyo natendeka ukumutinya ati nalaipaya umwana.

Ba Valerie: Naleikala fye mwenso mwenso. Inshita shimo nalefuma pa ng’anda mpaka icifukushi ca ba Troy capwa. Ifyebo ba Troy balenjeba fyalenkalipa sana ukucila ne mpumo balempuma.

Ba Troy, bushe ukufuma na kale mwali abankalwe?

Ba Troy: Ee, ukufuma fye ku bwaice na ba fye umunkalwe. Nakuliile mu lupwa umwali sana ubunkalwe. Ilingi batata balepuma bamayo ninshi na fwe bana tulemonako. Ilyo batata bafumine pa ng’anda no kuya mu kwikala kumbi, bamayo batendeke ukwikala no mwaume umbi, lelo na o wine atendeke ukubapuma. Uyu mwaume aulungene na nkashi yandi ku bukangalume e lyo na ine wine. Pali ifi acitile, balimukakile mu cifungo. Lelo kwena, nalishiba ukuti ifi inkulilo yandi yali te kutila ninshi mfwile fye ukuba umunkalwe.

Ba Valerie, cinshi mwatwalilile ukuba mu cupo ca musango yu?

Ba Valerie: Naletiina. Nalemona ati, ‘Nga naya bakankonka bakanjipaye lyena bakepaye na bafyashi bandi. Kabili naletiina no kuyabasosela ku kapokola, pantu nalemona ati e lyo bakacilamo no kuncusha.’

Cali shani pa kuti mutendeke ukulaumfwana?

Ba Troy: Umwina mwandi atendeke ukusambilila Baibolo ne Nte sha kwa Yehova. Pa kubala calenkalipa ukumumona alesangwa na ba Nte, kabili nalefwaya ukumupususha kuli aba bantu. E ico nalicililemo ukuba no bunkalwe kuli Valerie e lyo na kuli ba Nte. Lelo bushiku bumo Daniel umwana wesu umwaume uwali ne myaka 4 alilwele umusamfu, kabili balimuteekele mu cipatala mupepi ne milungu itatu. Pali iyi nshita ba Nte balitwafwile nga nshi ica kuti balesakamana na Desiree umwana wesu umbi umwanakashi uwali ne myaka 6. Bushiku bumo, kwali Inte umo uwabombele ubushiku bonse, kabili ilyo akombweke, aishile mu kusakamana Daniel ku cipatala pa kuti Valerie ayelalako utulo. Calimpapwishe ukumona abantu abo nalesaalula fye umo shacela batwafwa muli iyi nshila. Ifyo bacitile fyalimfikile pa mutima kabili nalimwene ukuti cine cine Inte sha kwa Yehova bena Kristu ba cine. E ico nalibepwishe nga kuti batendeka ukunsambilisha Baibolo. Ilyo nalesambilila Baibolo, nasambilile ifyo umwaume alingile ukusunga umukashi wakwe ne fyo ashifwile ukucita. Nalilekele ubunkalwe no musaalula kabili nshatala mbwekeshapo na kabili. Mu kuya kwa nshita, naishileba Inte ya kwa Yehova.

Malembo nshi aya mu Baibolo ayalengele ukuti mwaluke?

Ba Troy: Yengi amalembo ayangafwile. Pali 1 Petro 3:7, Baibolo itila mfwile ‘ukucindika’ umukashi wandi. Pa Abena Galatia 5:23 pa tukoselesha ukuba ‘abafuuka’ no “kuilama.” Pa Abena Efese 4:31 patila “umusaalula” tawawama. Pa AbaHebere 4:13 patila “ifintu fyonse fyaba . . . pa mbilibili” kuli Lesa. E ico Lesa alamona ifyo ncita nangu ca kuti abena mupalamano bandi tabamona. Nasambilile no kuti mfwile ukuleka ukwangala ne fibusa nakwete pantu “ukwampana pamo na babi kulonaula imibele isuma.” (1 Abena Korinti 15:33) Abanandi nakwete bena balenkoselesha ukuba no bunkalwe. Balemona kwati caliba fye bwino ukupuma umukashi pa kuti aleumfwila.

Bushe icupo cenu caba shani nomba?

Ba Valerie: Napapita imyaka 25 ukutula apo ba Troy babelele Inte ya kwa Yehova. Ukutula lilya, balintemwa ukufuma pa nshi ya mutima, baliba ne cikuuku, e lyo balanangulukilako mu fintu ifingi.

Ba Troy: Kwena tapali ifyo ningacita pali filya ifyabipa nacitile ku ba mu lupwa lwandi, e lyo nalishiba no kuti nshalingile ukulasunga umukashi wandi buluku buluku filya nalemusunga. Lelo ndolela fye inshita ilyo Esaya 65:17 ikafikilishiwa ilyo tukalabako kuli fyonse ifyabipa ifyalecitikila ulupwa lwesu.

Finshi mwingebako abalume na bakashi abapumana?

Ba Troy: Nga mulapuma nelyo ukusaalula aba mu lupwa lwenu, ishibeni ukuti mulakabila ubwafwilisho kabili nga balemwafwa mwilakaana. Kwena ubwafwilisho bwena bwaba fye mpanga yonse. Lelo ine icangafwile sana ukuleka ubunkalwe ubo nabeleshe sana, kusambilila Baibolo ne Nte sha kwa Yehova no kulasangwa nabo.

Ba Valerie: Mwilalinganya ifyo muleikala mu ng’anda ku fyo abanenu bekala nelyo ukumfwila ukupanda amano ukwa bantu abamona kwati e baishiba ifingamiwamina. Kwena te bonse abo ifyupo fyabo fikaba kwati cupo cesu, nomba nga namona ifyo tuleikala bwino na bena mwandi ino nshita, ndomfwa bwino ukuti tatwalekeene.

IFYA KUPWISHA UBUNKALWE UBUCITIKA MU MAYANDA

Baibolo itila: “Amalembo yonse aya mushilo yafuma kuli Lesa kabili ya mulimo ku kusambilisha, ku kukalipila, ku kulungika ifintu.” (2 Timote 3:16) Nga filya cali kuli ba Troy, abalume abengi abacusha abena mwabo balikonka ukufunda kwa mu Baibolo kabili balileka ubunkalwe no kusaalula abena mwabo.

Bushe kuti mwatemwa ukusambilila na fimbi pa fyo Baibolo ingalenga icupo cenu ukuwama? Nga kuti mwatemwa, lanshanyeni ne Nte sha kwa Yehova uko mwikala, nelyo fwayeni ifyebo pa Intaneti pa www.jw.org.

[Amafutunoti]

[Icikope pe bula 11]

Abapuma abena mwabo nga bali pa bantu bacita kwati baliba bwino sana

[Akabokoshi pe bula 12]

Ninshi Bashifuminako?

Ninshi abanakashi bashifumina ku cupo nangu abalume balabapuma? Ilingi icilenga ni co balatiina ati nga bafuma ku cupo e lyo abalume bakacilanamo ukubacusha. Abalume bamo balatiinya abakashi ukuti nga baesha fye ukufuma ku cupo, bakaba cita akantu nelyo ukubepaya. Na kuba, abalume bamo balipaya abakashi babo.

Bamo nabo balafilwa ukufuma ku cupo pa mulandu wa kutiina ukuti ifibusa na balupwa tabakatemwe nga bafuma ku cupo kabili tabakasumine ukuti ca cine balebacusha sana. Ku ca kumwenako, ba Isabel, abo tulandilepo pa kubala, balifumine ku cupo. Batile: “Umukalamba wandi umwanakashi alikalipe sana kabili anjebele ukuti mfwile ukubwelela ku balume bandi, tashininkishe ukuti abalume bandi bali abankalwe pantu alebamona ati baliba bwino sana. Abena mupalamano bandi bonse tabalefwaya ukuba na ine, kabili icasheleko nalifumine kuli ilya ncende nasenda na bana bandi.”

Kwaliba na fimbi ifilenga abakashi ukukanafuma ku cupo pamo nga:

• Ukufwaya ukukushisha abana pamo na balume babo.

• Ukumona ati tabakakumanishe ukulasanga indalama sha kuisungilamo pamo na bana.

• Ukuipeela imilandu no kulamona kwati e balenga balekwata amafya mu cupo.

• Ukumfwa insoni sha kulanda ati balabacusha ku balume babo.

• Bamona ati abalume bakasuka bakaaluke.

Inte sha kwa Yehova basumina mu fyo Baibolo yalanda ukuti icupo kuti capwa fye ngo mulume nelyo umukashi acita ubucende. (Mateo 5:32) Na lyo line, kwaliba fimo ifingalenga abantu ukupatukana na bena mwabo. Ku ca kumwenako, umuntu kuti apatukana no mwina mwakwe nga acilamo ukumupuma.

[Icikope]

[Akabokoshi pe bula 13]

AMALEMBO AYENGAFWA ABALUME

Mulecindika abakashi benu.—1 Petro 3:7.

Muletemwa abakashi benu ngo mubili wenu.—Abena Efese 5:28, 29.

Twalilileni ukulatemwana kabili icitemwiko cenu cifwile cilekoselako.—Abena Efese 5:25.

Mwilaba no musaalula.—Abena Efese 4:29, 31.

Muleilama.—Amapinda 29:11.

Muleibukisha ukuti ukulaeba abakashi benu ifya kucita lyonse te kwingalenga balemucindika, icikalenga mibele yenu.—Amapinda 16:32.

Ilyo tamulacita icili conse muletontonkanya na pa fyo abakashi benu bakayumfwa.—Abena Galatia 6:7.

Nga mwamona ukuti mwalakalipa sana, kuti cawama mwafumapo fye.—Amapinda 17:14.

Mulepata ubunkalwe.—Amalumbo 11:5.

Mwilamona abakashi benu kwati ba pa nshi sana, lelo mulebamona ukuti bakumwafwa.—Ukutendeka 1:31; 2:18.

[Icikope pe bula 14]

Ukusambilila Baibolo kwalyafwa abaume abengi ukwalula imibele yabo