Ukupekanya Amalyashi ya Busambi mwi Sukulu

LYONSE ilyo mwapeelwa ilyashi mwi sukulu, liba lishuko lya kulundulukilapo. Bikeniko umutima sana, mukasuka mukamone ukulunduluka kwenu kabili kukamoneka na kuli bambi. (1 Tim. 4:15) Isukulu likamwafwa ukulundulula ukulamuka kwenu sana.

Bushe mulomfwa umwenso ilyo muli no kulanda pa ntanshi ya cilonganino? Ico ca cifyalilwa, nangu fye mwalilanda amalyashi ayengi mwi sukulu. Lelo kwaba fimo ifingamwafwa ukucefyako umwenso. Belesheni ukubelenga mu kupongomoka ilingi ku ng’anda. Ku kulongana muleasukapo ilingi, kabili nga ni mwe bakasabankanya, mulebombako libili libili mu mulimo wa mwi bala. Ici cikalenga mukabeleshe ukulanda pa ntanshi ya bantu. E lyo nga mwapeelwa ilyashi lya busambi, pekanyeni ilyo kucili nshita no kupitulukamo ukulilanda mu kupongomoka. Ibukisheni ukuti ibumba mukalandako lya bucibusa. Ilyo mushilaima ukuyalande lyashi ilili lyonse, pepeni kuli Yehova. Alaitemenwa ukupo mupashi wa mushilo ku babomfi bakwe abamulomba.—Luka 11:13; Fil. 4:6, 7.

Mwienekela ifyacishamo. Palapite nshita pa kuba kalanda wakamamo na menshi no kuba kasambilisha musuma. (Mika 6:8) Nga e lyo mulembeshe fye mwi sukulu, mwitila apo pene muli no kulanda ilyashi ilisuma icine cine. Lelo, bombeleni pa kufunda kumo ukwa milandile pa muku umo. Belengeni iciputulwa muli cino citabo icilanda pali yo milandile. Nga kuti mwakumamo, kuti mwacita ne fitubulwilwe muli co ciputulwa. Ici cikalenga mukabeleshe ifikumine ku fintu muli no kufundwapo ilyo mushilalanda ilyashi lyenu ku cilonganino. Mukasuka amulunduluka.

Ifya Kupekanya Amalyashi ya Kubelenga

Ukupekanishisha ukubelenga kwa pa cintubwingi te kwishiba fye ukushimbula amashiwi yali mu fyo muli no kubelenga. Tukuteni ukumfwikisha umo ifyo fyebo filolele. Ilyo fye bamupa ilyashi lya kubelenga, belengenimo uku muleibukisha ukuti ico mulebelengela, kufwaya ukumfwikisha umo ifyo fyebo filolele. Esheni ukumfwikisha icishinka cili muli sentensi umo na umo ne cilelandwapo muli paragrafu umo na umo pa kuti mubelenge ifyaumfwika bwino no kucincimuka kwalinga. Kuti mwaipushako abaishibisha ulo lulimi pa kuti mulungike ukushimbula amashiwi mushabelesha. Ishibeni ifyo fyebo bwino. Abafyashi kuti bayafwa abana babo ukucite ci.

Bushe namupeelwa ukubelenga ifyebo muli Baibolo nelyo fye amaparagrafu mu cipande ca mu Ulupungu lwa kwa Kalinda? Nga mwalikwata amatepu mu lulimi lwenu, kuti camwafwa sana ukukutika ku mibelengele no kumfwa ifyo bashimbula, ifyo bashimpa, ifyo bakomailapo, ne fyo baalula ishiwi. Lyene esheni ukusanshamo ifi ilyo mulebelenga.

Ilyo mwatendeka ukubombela pa lyashi lyenu, belengeni isambililo lilanda pa milandile iyo bamwebele ukubombelapo. Nga cingacitika, pitulukeni muli ilyo isambililo pa numa mwabelenga ifyebo mupeelwe imiku iingi mu kupongomoka. Tukuteni ukubomfya uko kufunda mubelengele konse fye.

Uku kusambilila kukamwafwa sana mu butumikishi. Ilyo muli mu mulimo wa mwi bala, kulaba inshita ishingi isha kubelengela bambi. Apo Icebo ca kwa Lesa calikwata amaka ya kwalula abantu, calicindama ukuti mulecibelenga bwino. (Heb. 4:12) Mwienekela ukwishiba fyonse fye pa lwa kubelenga bwino pa numa ya kulanda ilyashi lya kubelenga umuku umo nelyo ibili. Umutumwa Paulo alembeele eluda wa Bwina Kristu uwabeleshe pa myaka iingi ati: “Ubike umutima pa kubelenga.”—1 Tim. 4:13.

Ukubombela pa Mutwe ne Mitantikile

Ilyo mwapokelela ilyashi mwi sukulu ililekabila mupange imitantikile, kuti mwacita shani?

Kuli ifintu fitatu ifyo mulekabila ukutontonkanyapo: (1) umutwe muli no kulandapo, (2) imitantikile e lyo no muntu muli no kulandako, na (3) icishinka ca kufundwapo ico bamwebele ukubombelapo.

Mulingile ukufwaya ifyebo pali uyo mutwe muli no kulandapo. Lelo ilyo mushilafika apatali mu kufwaya, tontonkanyeni sana pa mitantikile yenu e lyo no muntu muli no kulandako, apo ifi fintu fili no kwampana no musango wa fyebo muli no kulanda e lyo ne nshila mukafilandilamo, nampo nga kulanda nge lyashi nelyo nge cilangililo. Mitantikile nshi mukasala? Bushe muli no kulangilila ifya kushimikila imbila nsuma ku muntu mwaishiba? Nelyo bushe muli no kulangilila ifya kucita ilyo mwakumanya umuntu pa muku wa kubalilapo? Bushe uyo muntu, mukalamba pali imwe nelyo mwaice? Finshi aletontonkanya pa mulandu mulefwaya ukulanda nankwe? Finshi napamo aishiba kale pali uyo mulandu? Cinshi mulefwaya cumfwike mu kulanshanya kwenu? Ifyasuko kuli aya mepusho fikamwafwa ukwishiba umwa kulola pa kupekanya.

Ni kwi muli no kusanga ifyebo bamwebele ukulandapo? Pa mabula 33 ukufika ku 38 aya cino citabo, nabalandapo pa mutwe uleti “Ukwishiba Ukusapika.” Belengenipo, lyene bomfyeni ifitabo fya kusapikamo ifyo mwakwata. Ilingi line bwangu bwangu fye muli no kusanga ifyebo ifingi sana ukucila ifyo mwingabomfya. Belengeni ifingi pa kuti mwishibe ubwingi bwa fyebo fyabapo pali ilyo lyashi. Lelo ilyo mulecite fyo, ibukisheni imitantikile muli no kubomfya no muntu muli no kulandako. Shileni ifishinka fiweme ukubomfya.

Ilyo mushilateyanya ilyashi no kusala ifishinka mukabomfya, belengeni icishinka ca kufundwapo ico bamwebele ukubombelapo. Umo uwa milandu ikalamba mupeelelwe ilyashi kumona ifyo muli no kubomfya ico cishinka.

Nga mwalanda ifyebo mu nshita mupimiinwe, mukasondolwela bwino, pantu nga mwalya inshita bakamupa iciishibilo ca kuti lekeni. Lelo mu butumikishi bwa mwi bala, inshita taiba mulandu sana. Kanshi ilyo mulepekanya, muleibukisha ne nshita mukwete, lelo ica kupooseshako amano cili misambilishishe isuma.

Icishili ca Kulaba pa lwa Mitantikile. Bebeteni imitubululo ili pe bula 82, no kusalapo iingabomba bwino mu butumikishi bwenu kabili ingamulenga ukulangilila inshila sha cine cine umo ifyebo mupeelwe fingabomfiwa. Nga muli bakokole mwi sukulu, moneni ili lyashi nge shuko lya kubombesha no kulundapo ukulamuka kwa mu butumikishi.

Nga ca kuti kangalila we Sukulu lya Butumikishi Ilya Bulesa amweba imitantikile muli no kubomfya, sumineni no kubomfya iyo ine mitantikile. Imitantikile iingi isanshamo ukushimikila. Nga tamwashimikilapo mu mitantikile bamwebele ukubomfya, ipusheni bakasabankanya abashimikilapo muli yo mitantikile bamupandeko amano. Nga cingacitika, esheni ukulanda pa fyebo muli no kulanda mu lyashi mu mitantikile nga ilya ine muli no kubomfya mwi sukulu. Ici cikamwafwa ukufika pa buyo bwacindama mu kusambilila kwenu.

Nga ca Kuti Muli no Kulanda Ifyo Fyebo nge Lyashi

Nga muli baume, kuti mwaebwa ukulanda ifyebo ku cilonganino nge lyashi. Pa kupekanya aya malyashi, ifishinka ifilekabilwa ukutontonkanyapo nafipalana na filya fitantikwe kale ifya malyashi ya busambi aya kulanda nge cilangililo. Icipuseneko fye libumba ne nshila ya kufilandilamo.

Cisuma ukupekanya ifyebo fyenu mu nshila ya kuti bonse mwi bumba banonkelamo. Abengi mwi bumba balishiba icine ca kutendekelako ica mu Baibolo. Kuti limbi balishiba ifyebo mupeelwe ukulandapo. Tontonkanyeni pa fyo baishiba kale pali fyo fyebo mukalandapo. Esheni ukufwaya inshila ilyashi lyenu lingabanonseshamo. Ipusheni mwe bene amuti: ‘Bushe kuti nabomfya shani ili lyashi ku kulenga ncishemo ukutesekesha Yehova ngo muntu, no kulenga abali mwi bumba ukucita ifyo fine? Finshi fili muli fi fyebo ifingatwafwa ukwiluka ukufwaya kwa kwa Lesa? Ni shani fintu ifi fyebo fingatwafwa ukupingula bwino muli cino calo cayandatilwa no lunkumbwa lwa mubili?’ (Efes. 2:3) Pa kusanga ifyasuko fisuma kuli aya mepusho kano mwasapika. Ilyo mulebomfya Baibolo, te kubelenga fye ilembo capwa. Pelululeni pa malembo mwabelenga, no kulangilila ifyo yaleafwa ukumfwikisha fimo. (Imil. 17:2, 3) Mwiesha ukufusha ifya kulanda. Landeni ilyashi lyenu mu nshila yayayanguka ukwibukisha.

Ukupekanya kusanshamo no kwangwa ku fyo muli no kulanda. Mwisuula ulu lubali. Esheni ukulanda ilyashi lyenu mu kupongomoka. Nga mwabombesha mu kubelenga sana pa kufunda kwa milandile uko mulebombelapo no kwesha ukukubomfya, cikamwafwa sana ukulunduluka. Nampo nga muli bakalanda bapya nelyo nga mwalibelesha, pekanyeni bwino pa kuti mukalande no kushininwa no kuisanshamo ukulingana ne fyo ifyebo filefwaya. Ilyo mulebombela pa lyashi limo na limo mwi sukulu, ibukisheni ubuyo bwa kubomfya ici ca bupe Lesa atupa, e kutila ishiwi, ku kucindikilamo Yehova.—Amalu. 150:6.