Icipandwa 17
Langeni Bukapepa pa Ng’anda
1. Bushe ukukonka ubutungulushi bwa mu Cebo ca kwa Lesa kwawamya shani ifyupo?
YEHOVA e Katendeka wa cupo, kabili Icebo cakwe cipeela ubutungulushi bwawamisha ubwa kutungulula indupwa. Pa mulandu wa kukonka ubo butungulushi, abengi ifyupo fyabo fyaliba bwino. Ca kutasha, ukuti bamo abaleikala fye pamo ukwabulo kulembesha ifyupo fyabo mwi funde balisuka balembesha. Bambi balileka ukufwaya abashili bena mwabo. Abaume abaalepuma no kusaalula abakashi babo na bana balisambilila ukucito luse no bufuuke.
2. Finshi fikabilwa mu mikalile ya lupwa lwa Bwina Kristu?
2 Mu mikalile ya lupwa lwa Bwina Kristu mwabe fingi ifikabilwa, pamo nga ifyo tumona ukubelelela kwa cupo, ifyo tucita pa kufishapo imilimo yesu mu lupwa, ne fyo tusunga aba mu lupwa. (Abena Efese 5:33–6:4) Nangu pambi twingeshiba ico Baibolo isosa pa mikalile ya mu lupwa, lelo ukumfwila ukufunda kwa Baibolo kwena cintu caibela. Tapali nangu umo pali ifwe uwingatemwa ukuba nga balya Yesu asenwike pa mulandu wa kupula mu mafunde ya kwa Lesa. Bena mu kuluba batontonkenye ukuti ukuipeela ku fya mapepo e calekabilwa epela. (Mateo 15:4-9) Tatulefwaya ukuba ne mimonekele ya bukapepa lelo ukufilwa ukulanga bwene mu ndupwa shesu. Lelo, tulefwaya ukulanga bukapepa bwine bwine, ubwaba, “bunonshi bukalamba.”—1 Timote 5:4; 6:6; 2 Timote 3:5.
Myaka Inga Icupo Cifwile Ukutwalilila?
3. (a) Cinshi cilecitika ku fyupo ifingi, lelo ifwe cinshi tufwile ukupampaminapo ukucita? (b) Bomfyeni Baibolo wenu, ku kwasuka ifipusho fili pe samba lya uno paragrafu.
3 Cisangilwe ukuti ukutemwana kwa mu cupo kulepwa ngo kwangala. Abaupana bamo abakokola mu fyupo basalapo ukulekana no kuupa nelyo ukuupwa ku muntu umbi. Kabili nomba naciseeka ukumfwa ukuti abaupene bwaice bwaice nabalekana pa numa fye ya kuba mu cupo pa nshita iinono. Te mulandu ne fyo bambi bacita, ifwe tufwile ukufwaya ukutemuna Yehova. E co natubebete ifipusho fyakonkapo na malembo no kumona ifyo Icebo ca kwa Lesa cisosa pa lwa kubelelela kwa cupo.
Ilyo umwaume no mwanakashi baupana, myaka inga bafwile ukwenekela ukwikala pamo? (Marko 10:6-9; Abena Roma 7:2, 3)
Mulandu nshi umo fye uo mwingalekaninapo, uwa kuti no kuupa kuti mwaupa umbi nelyo ukuupwa kumbi, uwasuminishiwa na Lesa? (Mateo 5:31, 32; 19:3-9)
Bushe Yehova omfwa shani pa lwa kulekana ukushasuminishiwa ne Cebo cakwe? (Malaki 2:13-16)
Bushe Baibolo ilakoselesha ukupaatukana ukuti e nshila ya kupwishishamo amafya ya mu cupo? (1 Abena Korinti 7:10-13)
Fintu nshi fimo fingalenga ukuti ukupaatukana kubeko? (Amalumbo 11:5; Luka 4:8; 1 Timote 5:8)
4. Cinshi cilenga ifyupo fimo ukukokola?
4 Ifyupo fimo filatunguluka, kabili filakokola. Cinshi cilenga? Ukukanaupana bwangu mpaka umwaume no mwanakashi bakula mu mano e cimo icilenga, lelo ukusala uwa kuupana nankwe uwatemwa ifyo mwatemwa kabili uo mwingalanshanya nankwe ifintu bwino na co calicindama. Lelo, icacindamisha, kusala uwa kuupana nankwe uwatemwa Yehova kabili uwacindika Icebo cakwe ukuti e cifwile ukubomfiwa pa kupwisha amafya. (Amalumbo 119:97, 104; 2 Timote 3:16, 17) Umuntu wa musango yo takaletontonkanya ati ifintu nga fyayafya, kuti apingulapo fye ukupaatukana nelyo ukulekana. Takaleba na bwelelo bwa kuti icalenga ukuti afilwe ukubombe milimo yakwe mu cupo mulandu wa tulubo twa mwina mwakwe. Lelo, akalabombela fye pa cilengele ubo bwafya no kwishiba ifyo bengabupwisha.
5. (a) Bushe bucishinka kuli Yehova bwakatama shani mu cupo? (b) Na lintu kwaba ukukaanya, busuma nshi bwaba mu kukakatila ku fipimo fya kwa Yehova?
5 Satana alanda ati nga twacula, tukasha inshila sha kwa Yehova. (Yobo 2:4, 5; Amapinda 27:11) Lelo Inte sha kwa Yehova abengi abacushiwa pa mulandu wa kuti umwina mwabo alabakaanya tabasuula milapo ya cupo. Batwalilila ukuba aba cishinka kuli Yehova na ku mafunde yakwe. (Mateo 5:37) Bamo abashipikisha baliba ne nsansa pa kumona abena mwabo bailunda kuli bene mu kubombela Yehova—na pa numa fye ya myaka iingi iya kubakaanya! (1 Petro 3:1, 2) Kumfwa ku Bena Kristu abo cimoneka ukuti abena mwabo tabakatale abaaluka nelyo abo abena mwabo baasha pa mulandu wa kubombela Yehova, na bo balishiba ukuti bakapaalwa pa mulandu wa kulanga ubushininkisho bwa bukapepa mu mayanda—Amalumbo 55:22; 145:16.
Umo umo Ukubomba Umulimo Wakwe
6. Ni bumutwe nshi bufwile ukucindikwa nga tulefwaya ukuba ne cupo catunguluka?
6 Kwena, pa kuti icupo citunguluke, fingi fikabilwa ukucila fye ukutwalilila ukwikala pamo. Cimo icikabilwa sana kuli bonse babili kucindika bumutwe buntu Yehova abikako. Ici e cilenga kwaba umuyano no mutelelwe mu ng’anda. Pali 1 Abena Korinti 11:3, tubelenga ati: “Umutwe wa mwaume onse ni Kristu, no mutwe wa mwanakashi mwaume, no mutwe wa kwa Kristu ni Lesa.”
7. Ni shani bumutwe bulingile ukubomfiwa mu lupwa?
7 Bushe mwacimona ico ici cikomo cacibalilapo ukulumbula? Cishinka, umwaume onse alikwato Mutwe, e kuti Kristu, uo afwile ukunakila. Ici cilolele mu kuti umulume afwile ukupashanya imibele ya kwa Yesu ilyo alebomfya bumutwe bwakwe. Kristu alanakila kuli Yehova, alitemwa nga nshi ulukuta, kabili alalusakamana. (1 Timote 3:15) Calengele no kuti “[aipeele] pa mulandu wa luko.” Yesu tabo wa cilumba, uushilangulukila bambi, lelo abo “wafuuka kabili uwapetama umutima.” Abo abatungululwa na bumutwe bwakwe ‘balasango kutusha ku mitima yabo.’ Nga ca kuti umulume alesunga ulupwa lwakwe muli iyi nshila, ninshi alelanga ukuti alainashisha kuli Kristu. Umukashi wa Bwina Kristu afwile kanshi ukusangamo ubusuma no kupembesulwa mu kubombela pamo na mu kunakila kuli bumutwe bwa mulume.—Abena Efese 5:25-33; Mateo 11:28, 29; Amapinda 31:10, 28.
8. (a) Mulandu nshi mu mayanda yamo cimonekela kwati ukubomfya inshila sha Bwina Kristu ku kupwisha amafya kuicusha fye? (b) Cinshi tufwile ukucita nga twasangwa muli ubo bwafya?
8 Lelo, amafya yena yakalaisa. Nalimo ukukanafwaya ukutungululwa na bantu bambi kuti kale kale kwalilimbile imishila ilyo mu lupwa mushali nangu umo uwalekonka ifishinte fya mu Baibolo. Ukuba no mutende no kutemwa ilyo tulelomba bambi ukutucitile fintu kuti kwamoneka kwati kuicusha fye. Twalishiba ukuti Baibolo itila tufumye pali ifwe “icipyu no bukali ne ciwowo ne miponto.” (Abena Efese 4:31) Lelo nga ca kutila bamo mu lupwa balemoneka kwati tabaishiba umwa kusengulwila iyi mibele, cinshi cingacitwa? Kwena, Yesu taapashenye abalemutiinya no kumutuka, lelo ashintilile pali Wishi. (1 Petro 2:22, 23) E co nga mu ng’anda mwaba ukukangana, lekeni cimoneke ukuti muli ba bukapepa pa kupepa kuli Yehova ukuti amwafwe ukucilo ukukonkelesha imibele ya ku calo.—Amapinda 3:5-7.
9. Ukucila ukufwailisha fye filubo, cinshi abalume abengi aba Bwina Kristu basambilila ukucita?
9 Ukwaluka kulasende nshita, lelo ukufunda kwa mu Baibolo kulabomba bwino ilyo kwabomfiwa mu kutekanya kabili mu mukoosha. Abalume abengi basango kuti icupo cabo catendeke ukuba bwino ilyo baumfwikishe ifyo Kristu asunga ulukuta. Lulya lukuta talwapangwa na bantunse abapwililika. Lelo, Yesu alilutemwa, alwimikila ica kumwenako cisuma, kabili abomfya Amalembo ku kulwafwa ukuwamyako imibombele. Apeele ubumi bwakwe pa mulandu wa lukuta. (1 Petro 2:21) Ica kumwenako cakwe calikoselesha abalume ba Bwina Kristu ukuba imitwe ya ndupwa iisuma e lyo no kwafwa mu kutemwa ukuti icupo cabo ciwame. Ici cilapwisha amafya ayengi ukucila ukufwailisha ifilubo no kuleka ukusoshanya.
10. (a) Ni mu nshila nshi umulume nelyo umukashi, abaitunga fye no kuti Bena Kristu, napamo bengateekela aba mu ng’anda yabo ku munga we fwafwa? (b) Cinshi cingacitwa pa kuti ifintu fibeko bwino?
10 Ni shani nga umulume taangwa ku fyo ulupwa lwakwe lukabila lwa mu nkuntu nelyo nga tatantika ukulanshanya Baibolo no lupwa nelyo ifya kucita fimbi? Nelyo ni shani nga umukashi tabombela pamo no mulume nangu ukulango kunakila kwa bukapepa? Bamo bapwisha ubwafya ukupitila mu kulanshanya kwa mucinshi ukwa lupwa pa mafya balekwata. (Ukutendeka 21:10-12; Amapinda 15:22) Lelo nangu fye ifyatumbukamo tafili nge fyaleenekelwa, cila muntu kuti acitapo fimo ku kuleka ifintu fiwame pa ng’anda pa kulundulula ifisabo fya mupashi wa kwa Lesa mu mikalile yesu yonse, no kulango kutemwa pa kulangulukila abanensu mu lupwa. (Abena Galatia 5:22, 23) Icikalenga ifintu ukuwama, te kulolela umbi ukuti acitepo cimo, kano ifwe bene twacita ico tufwile ukucita, ici cikalanga ukuti tulalanga bukapepa.—Abena Kolose 3:18-21.
Ukwingasangwa Ubwafwilisho
11, 12. Finshi Yehova atupekanishisha ku kutwafwa ukulenga indupwa shesu ukutunguluka?
11 Kwabe mpandamano ishingi uko abantu baya ku kupandwa amano pa lwa mikalile ya mu lupwa. Lelo twalishiba ukuti mu Cebo ca kwa Lesa e mwaba ukupanda amano ukwawamisha, kabili tulatasha ukuti ukupitila mu kuteyanya kwakwe, Lesa alatwafwa ukukonka kwene. Bushe mulemwenamo icine cine muli uko kwafwa?—Amalumbo 119:129, 130; Mika 4:2.
12 Pa mbali ya kusangwa ku kulongana kwa cilonganino, bushe mwalishako inshita ya kusambilila lyonse isambililo lya Baibolo ilya lupwa? Indupwa ishicite fyo shikabe shaikatana mu kupepa kwabo. Imikalile yabo mu lupwa ilacilapo kuwama ilyo balekonka Icebo ca kwa Lesa pa kupwisha amafya balekwata.—Amalango 11:18-21.
13. (a) Nga tuli ne fipusho ifikumine ulupwa, ni kwi ilingi line twingasanga ubwafwilisho bulekabilwa? (b) Cinshi cifwile ukumoneka muli fyonse ifyo tupingulapo ukucita?
13 Napamo mwalikwata ifipusho ifyakuma ulupwa. Ku ca kumwenako, kuti mwaipusha amuti, bushe ukucilikilo bufyashi kusuma? Bushe kuti kwaba ilyo ukuponye fumo kwingasuminishiwa? Bushe umwana nga talepoosa amano ku fya ku mupashi, kuti mwabombesha shani ku kumwafwa ukwangwa ku milimo ya ku mupashi iya lupwa? Ifipusho ifingi ifya musango yo fyalilandwapo mu mpapulo shalembwa ne Nte sha kwa Yehova. Sambilileni ukubomfya impapulo shafwa ukusambilila Baibolo, ukubikapo fye ne fisontelelo, pa kusanga ifyasuko. Nga tamukwete impapulo shiloshiweko mu fisontelelo, moneni mu laibrare wa pa Ng’anda ya Bufumu. Nelyo kuti mwalikwata ishi mpapulo pali kompyuta wenu. Kabili kuti mwalanshanya ifipusho mukwete na Bena Kristu bakosoka abaume na banakashi. Lelo mwilaenekela ukuti lyonse pa kumwasuka balamweba ico mufwile ukucita ne co mushifwile ukucita. Ilingi line ni mwe mufwile ukusala ica kucita, pa lwenu mweka atemwa pamo na bena mwenu. Lyena pinguleni ico mufwile ukucita icilelango kuti mulalanga bukapepa ku nse na pa ng’anda pene.—Abena Roma 14:19; Abena Efese 5:10.
Ukulanshanya kwa Kupitulukamo
• Bushe bucishinka kuli Yehova bwafwa shani ukuba na bucishinka ku mwina mwenu?
• Ilyo twaeshiwa pa mulandu wa mafya ya mu lupwa, cinshi cikatwafwa ukucite citemuna Lesa?
• Nangu ca kuti bambi mu lupwa balufyanya, cinshi tufwile ukucita pa kuwamye filubene?
[Icikope pe bula 155]
Bumutwe bwa mulume bufwile ukubamo imibele ya kwa Yesu
[Icikope pe bula 157]
Ukulasambilila Baibolo lyonse no lupwa kulaafwa ukulwikatanya