Ukupoosako Amano Kwalibapuswishe

YESU KRISTU asokele kabela ulwa kupwa kwa bwikashi bwa ciYuda ubwashimpilwe pa kupepa kwa pe tempele mu Yerusalemu. Talandile ubushiku ico cali no kucitika. Lelo alondolwele ifyali no kucitika pa ntanshi fye ya ubo bonaushi. Acincishe abasambi bakwe ukulalola no kufuma mu ncende ya busanso.

Yesu asobele ati: “Ilyo mukamona Yerusalemu nashingwa ku milalo ya fita, lyene ishibeni ukuti ukupomonwa kwakwe nakupalama.” Asosele no kuti: “Ilyo mukamona ica muselu icipomona, icalandilwe muli kasesema Daniele, naciminina umwashila, . . . lyene abali mu Yudea batendeke ukufulumukila ku mpili.” Yesu acincishe abasambi bakwe ati te kwesha ukubwelelamo ku kuyapususha ifipe fyabo. Balingile ukufulumuka bwangu bwangu nga balefwaya ukupusuka.—Luka 21:20, 21; Mateo 24:15, 16.

Ilyo Cestius Gallus alefwaya ukuyashimya bucipondoka bwa baYuda ubwatantalile, asendele abashilika abena Roma ku kuyasansa Yerusalemu mu 66 C.E. Aingile mu musumba no kusansa ukufika fye na kwi tempele. Mu musumba mwali icimfundawila. Abatwalilile ukulola balimwene ukuti ubusanso bwapalama. Lelo bushe kuti bafulumuka? Ukwabula ukwenekela, Cestius Gallus aebele abashilika bakwe ukubwelelamo. AbaYuda bapondweke balikunkunike abashilika ba kwa Gallus. Nomba yali e nshita ya kufulumuka ukufuma mu Yerusalemu na mu Yudea monse!

Mu mwaka wakonkelepo, abashilika ba bena Roma balibwelela baletungululwa na Vespasian no mwana wakwe Titus. Inkondo ya-andatile icalo conse. Ku kutendeka kwa mwaka wa 70 C.E., abena Roma bakuulile ilinga lya misongole ukushinguluka Yerusalemu. Takwali nangu umo uwali no kufulumuka nomba. (Luka 19:43, 44) Aba mu mabumba ya fikansa fya calo batendeke ukulaipayana. Abashala balipaiwe ku bena Roma nelyo ukusendwa bunkole. Umusumba ne tempele lya uko fyalyonawilwe nakalya nakalya. Ukulingana na kalemba wa lyashi lya kale ilya ciYuda Josephus uwaliko mu kutendeka kwa buKristu, abaYuda ukucila pali milioni umo balicululwike no kufwa. Lilye tempele talyatala alikuulwa na kabili.

Abena Kristu abekalilila mu Yerusalemu mpaka 70 C.E., nga balipaiwe nelyo ukusendwa ubusha pamo na bambi abashafulumwike. Lelo, bakalemba wa lyashi lya kale bashimika ukuti Abena Kristu baumfwilile ukusoka kwa kwa Lesa no kufulumuka mu Yerusalemu na mu Yudea monse ukuya ku mpili ku kabanga ka Mumana wa Yordani. Bamo baileikala mu Pella, mu citungu ca Perea. Balifumine mu Yudea kabili tababwelelemo. Ukumfwila ukusoka kwa kwa Yesu kwalibapuswishe.

Bushe Mulangwa ku Kusoka Kufuma ku Fyebo Fyacetekelwa?

Pa numa ya kumfwa ukusoka ukwingi ukwa fintu fishacitika na kucitika, abengi balasuula ukusoka konse. Lelo, ukumfwila ukusoka kuti kwamupususha.

Mu 1975, ku calo ca China kwali ukusoka kwa kuti kwali no kuba icinkukuma. Abalashi balibombelepo. Abantu abengi balifulumwike no kupusuka.

Mu April 1991, mu calo ca Philippines, abantu baikele mu mikunkuluko ya lupili lwa Pinatubo baebele abalashi ukuti ulupili lwalefumya icushi na matipa. Pa numa ya kuluceeceeta pa myeshi ibili, abalashi balolekesha pa mpili shipuuka umulilo balisokele ukuti kwali no kuba ubusanso. Bwangu bwangu, abantu abengi nga nshi balibafumishe muli yo ncende. Ulucelocelo pa June 15, ulupili lwalipuulike, no kufumya amatipa yakaba ayengi sana ukuya mu muulu e lyo yaisakupa ilya ncende yonse. Ukupoosako amano kwapuswishe abantu abengi nga nshi.

Baibolo ilasoka ukuti buno bwikashi buli no kupwa. Tuleikala mu nshiku sha kulekelesha. Ilyo impela ilepalama, bushe mulelola? Bushe pali ifyo mulecita pa kuti mwikasangwa mu ncende ya busanso? Bushe namuipamfya ukusokako bambi na bo ukuti bacitepo cimo?

[Icikope pe bula 20]

Ukupoosa amano ku kusoka kwapuswishe abantu abengi ilyo ulupili lwa Pinatubo lwapuulike

[Icikope pe bula 21]

Abena Kristu baumfwilile ukusoka kwa kwa Yesu balipuswike ilyo Yerusalemu aonawilwe mu 70 C.E.