ICIPANDWA 14
“Ili E Funde Lye Tempele”
IFYO TWALALANDAPO SANA: Icimonwa ce tempele—ifyo aba mu nshiku sha kwa Esekiele basambilileko e lyo ne fyo tusambililako muno nshiku
1, 2. (a) Finshi twasambilile mu cipandwa cafumako pa cimonwa ce tempele ico Esekiele amwene? (b) Mepusho nshi yabili ayo twala-asuka muli cino cipandwa?
ITEMPELE Esekiele amwene mu cimonwa, te tempele ilikalamba ilya ku mupashi ilyo umutumwa Paulo alondolwele ninshi palipita imyaka iingi nga nshi. Ifi e fyo twasambilile mu cipandwa cafumako. Twalisambilile no kuti ico Lesa alangile Esekiele ici cimonwa ni co alefwaya ukusambilisha abantu bakwe ifyo amafunde balingile ukulakonka pa kuti balemupepa mu nshila iyasanguluka yacindeme. Abantu bali no kuba fye ifibusa fya kwa Yehova na kabili, nga ca kuti balekonka aya mafunde. Kanshi twamona nalimo icalengele mu cikomo fye cimo, Yehova akomaile imiku ibili pali ici cishinka icacindama ica kuti: “Ili e funde lye tempele.”—Belengeni Esekiele 43:12.
2 Nomba tufwile ukwasuka ifipusho na fimbi fibili. Ica kubalilapo: Masambililo nshi ayo abaYuda abaliko mu nshiku sha kwa Esekiele basambilile kuli ici icimonwa pa mafunde ya kwa Yehova ayalelanda pa kupepa kwasanguluka? Icasuko ca ici cipusho calalenga twasuke ne cipusho calenga bubili icileti: Finshi tusambilila kuli ici icimonwa muli shino nshiku sha kulekelesha isha-afya?
Finshi Kale Abantu Basambilileko ku Cimonwa?
3. Bushe filya itempele lya mu cimonwa lyali pa lupili ulutali, fyalengele shani abantu baumfwa insoni?
3 Pa kuti twasuke ici cipusho ca kubalilapo, natulande pa fintu fimo ifyacindama ifyali mu cimonwa ce tempele. Ulupili ulutali. Abantu bafwile balelinganya ifyali mu cimonwa ca kwa Esekiele ice tempele ku fyo Esaya aseseme ifyalelanda pa kubwesha ukupepa kwasanguluka. (Esa. 2:2) Nomba finshi basambilileko kuli filya ing’anda ya kwa Yehova yali pa lupili ulutali sana? Basambilileko ukuti ukupepa kwasanguluka kufwile ukuba pa muulu, kufwile ukusumbulwa, kabili kufwile ukucila ifintu fyonse. Ukupepa kwasanguluka kufwile ukuba pa muulu pantu uwa kubikako ‘alicila sana tulesa tonse.’ (Amalu. 97:9) Lelo abantu tabacindamike sana ukupepa kwasanguluka ica kuti kwacila ifintu fyonse. Pa myaka iingi, abantu libili libili balecita ifyalelenga ukupepa kwasanguluka kwaba ukushacindama, balekulekelesha kabili balekukowesha. Nangu cibe shani abali ne mitima iisuma balyumfwile insoni ilyo bamwene ing’anda ya kwa Lesa iya mushilo yaba pa muulu apo ifwile ukuba, yaba no bukata kabili yalumbuka.
4, 5. Bushe abo Esekiele ashimikile icimonwa finshi basambilileko ku mpongolo ishitali ishe tempele?
4 Impongolo ishitali. Mu kutampa kwa cimonwa, Esekiele amwene malaika uwalemutandasha alepima impongolo. Shilya impongolo shalepele nalimo amamita 30 ukuya mu muulu! (Esek. 40:14) Muli ishi impongolo mwali ne miputule ya balelonda. Bushe ifi fyonse fyalepilibula cinshi ku balesambilila pulani ye tempele? Yehova aebele Esekiele ati: “Ubike sana amano ku fikumine apa kwingilila mwi tempele.” Cinshi amwebeele ifi? Ni co abantu baleleta “abashasembululwa imitima ne mibili” mu ng’anda ya kwa Lesa iya mushilo iya kupepelamo. Bubi nshi bwali muli ifi balecita? Yehova alandile ati: “Balakowesha itempele lyandi.”—Esek. 44:5, 7.
5 Bonse ‘abashasembulwilwe imibili’ tabalekonka ifunde ilyo Lesa apeele kale Abrahamu. (Ukute. 17:9, 10; Lebi 12:1-3) Lelo ‘abashasembulwilwe imitima’ bena balicilile napo. Bali ni bacipondoka abakamamo na menshi. Tabalekonka ifyo Yehova alebeba, kabili tabalefwaya ukuti alebatungulula. Abantu ba musango uyu tabalingile ukubasuminisha ukwingila mu ng’anda ya kwa Yehova iya kupepelamo kabili iya mushilo! Yehova alipata ubumbimunda, lelo abantu bakwe balilekele aba bumbimunda bafula nga nshi mu ng’anda yakwe. Ku mpongolo na ku miputule ya balelonda ifyo Esekiele amwene mu cimonwa ce tempele abantu basambilileko ukuti: Ifya musango uyu tafyali no kutwalilila mu ng’anda ya kwa Lesa! Abantu balingile ukulakonka sana amafunde ya kwa Lesa ayalelanda pa bafwile ukulaingila mu ng’anda yakwe. Nga bacita ifi, e lyo Yehova ali no kupaala ukupepa kwabo.
6, 7. (a) Bushe Yehova abomfeshe shani ilinga ilyashingulwike itempele pa kusambilisha abantu bakwe? (b) Bushe abantu ba kwa Yehova kale balesunga shani ing’anda yakwe? (Moneni futunoti.)
6 Ilinga ilyashingulwike incende ye tempele. Icintu na cimbi icacindama icali mu cimonwa ce tempele, li linga ilyashingulwike itempele lyonse. Esekiele alandile ukuti mu mbali shonse 4, ilinga lyalepele amatete 500, nelyo amamita 1,555, e kutila amakilomita mupepi na 1.6! (Esek. 42:15-20) Lelo incende apali itempele ne mansa, cila lubali ku mbali shonse 4, lwalepele fye imikono 500, nelyo amamita 259. Kanshi incende iyasheleko iyashingulwike itempele yali iikalamba kabili yali mu kati ke linga.a Cinshi kwashalile iyi incende iikalamba?
7 Yehova alandile ati: “Nomba leka batalushe bucilende bwabo ubwa ku mupashi ne fitumbi fya mfumu shabo kuli ine, na ine nkekala nabo umuyayaya.” (Esek. 43:9) “Ifitumbi fya mfumu shabo” fifwile fyali filubi ifyo balepepa. Kanshi filya Yehova alangile Esekiele incende iikulu iyashingulwike itempele mu cimonwa, cali kwati alebeba ukuti: “Talusheni ifi ifya bunani. Tekwesha no kufileta mupepi.” Nga bali no kusunga ukupepa kwabo ukwasanguluka, Yehova ali no kuba pali bena kabili ali no kubapaala.
8, 9. Finshi nalimo abantu basambilile kuli filya Yehova afundile abaume abakwete imilimo imo ukwabula ukubapita mu mbali?
8 Alifundile abaume abaletungulula abantu bakwe ukwabula ukubapita na mu mbali. Na kabili, Yehova alifundile ukwabula no kupita mu mbali abaume abakwete imilimo iikalamba pa bantu bakwe. Na lyo line ilyo alebafunda ali no kutemwa. Alilungike abena Lebi abatalwike sana kuli ena ukwabula ukubapita na mu mbali ilyo abantu batendeke ukupepa ifilubi, lelo alitashishe abana ba kwa Sadoke “abalebomba imilimo pa cifulo [cakwe] ica mushilo ilyo abena Israele batalwike kuli [ena].” Ali no mulinganya kabili ali no luse ilyo alelungika ibumba limo na limo ukulingana ne fyo balecita. (Esek. 44:10, 12-16) Ne ntungulushi sha mu Israele nasho alishilungike ukwabula ukushipita na mu mbali.—Esek. 45:9.
9 Yehova alilengele caishibikwa ukuti abaume abakwete imilimo iikalamba kabili abaletungulula, ali no kubalubulwisha pa fyo balebomba imilimo yabo. Balekabila ukubafunda, ukubalungika, no kubasalapula. Na kuba, e balingile ukuba pa ntanshi mu kukonka amafunde ya kwa Yehova!
10, 11. Fishinka nshi filanga ukuti bankole bamo ababwelelemo ku calo cabo balisambilileko fimo ku cimonwa ca kwa Esekiele?
10 Bushe bankole ababwelelemo ku calo cabo balibomfeshe ifyo basambilile ku cimonwa ca kwa Esekiele? Kwena te kuti twishibe bwino ifyo abaume na banakashi abali ne citetekelo pali ilya nshita baletontonkanya pali ici icimonwa ca kupapusha. Lelo Icebo ca kwa Lesa calitweba ifingi pa fyo balya bankole ababwelelemo ku calo cabo bacitile, e lyo ne fyo batendeke ukumona ukupepa kwasanguluka ukwa kwa Yehova. Bushe balibomfeshe ifyo basambilile ku cimonwa ca kwa Esekiele? Kuti twatila balibomfesheko fimo, maka maka nga twabalinganya ku fikolwe fyabo ifyapondokele Yehova ilyo bashilabasenda muli bunkole ku Babiloni.
11 Abaume abali ne cishinka pamo nga kasesema Hagai na kasesema Sekaria, na shimapepo kabili kalemba Esra, e lyo no mulashi Nehemia, bonse balibombeshe pa kusambilisha abantu amashinte ya mafunde nga yalya ayali mu cimonwa ce tempele ico Esekiele amwene. (Esra 5:1, 2) Balisambilishe abantu ukuti ukupepa kwasanguluka kufwile ukuba pa muulu, kabili e kufwile ukuba pa ntanshi ukucila pa fintu fyonse ifyo tukabila ne fyo tufwaisha. (Hag. 1:3, 4) Balekonkomesha abantu ukuti balingile ukulakonka amafunde ayalelanda pa fyo balingile ukulacita pa kuti balepepa Yehova mu nshila iyasanguluka. Ku ca kumwenako, Esra na Nehemia balikalipile abantu no kubeba ukuti baleke abanakashi abo baupile aba ku fyalo fimbi abalelenga abantu belabika amano ku fya kwa Lesa. (Belengeni Esra 10:10, 11; Nehe. 13:23-27, 30) Inga pa kupepa ifilubi pena finshi bacitilepo? Cimoneka kwati ilyo bafumine muli bunkole, abena Israele basukile bapata sana ulu ulubembu ulwabatekele ubusha pa myaka iingi. Inga kuli bashimapepo ne ntungulushi, nelyo bacilolo bena cali shani? Nga fintu icimonwa ca kwa Esekiele cilandapo, aba bali pa bantu abo Yehova afundile kabili abo alungike. (Nehe. 13:22, 28) Abengi balikonkele ifyo abafundile.—Esra 10:7-9, 12-14; Nehe. 9:1-3, 38.
Nehemia alesambilisha abantu pa kupepa kwasanguluka ilyo alebombela pamo nabo (Moneni paragrafu 11)
12. Bushe Yehova apaalile shani bankole ilyo babwelelemo ku mwabo?
12 Pali ifi abantu bacitile, Yehova alibapaaliilepo. Abantu bali ifibusa sana na Yehova, bali no bumi ubusuma kabili mu calo mwali umutende uushatalile aubamo pa nshita iitali. (Esra 6:19-22; Nehe. 8:9-12; 12:27-30, 43) Cinshi calengele ifintu fibe ifi? Ni co abantu balisukile batampa ukukonka amafunde ya kwa Yehova ayalungama ayalanda pa kupepa kwasanguluka. Abantu abengi abali ne mitima iisuma balisambilileko ku fyali mu cimonwa ce tempele ico Esekiele amwene. Kanshi mu kwipifya kuti twatila icimonwa Esekiele amwene ice tempele calilengele bankole banonkelamo mu nshila shibili ishacindama. (1) Balisambilileko pa mafunde ayalanda pa kupepa kwasanguluka e lyo ne fyo balingile ukulayakonka. (2) Cilya icimonwa cali busesemo ubwalengele baba ne subilo. Casobele ukuti ukupepa kwasanguluka kwali no kubako na kabili. Calisobele ne fyo Yehova ali no kupaala abantu bakwe nga batwalilila ukumupepa mu nshila iyasanguluka. Na lyo line na ifwe kuti twatemwa ukwishiba: Bushe ici cimonwa califikilishiwa na muno nshiku?
Ifyo Tusambililako ku Cimonwa ca kwa Esekiele Muno Nshiku
13, 14. (a) Twaishiba shani ukuti icimonwa ce tempele ico Esekiele amwene cilafikilishiwa na muno nshiku? (b) Ni mu nshila nshi shibili isho tunonkelamo muno nshiku mu cimonwa ca kwa Esekiele? (Moneni na kabokoshi ka 13A akaleti, “Amatempele Ayapusana, Amasambililo Ayapusana.”)
13 Bushe ca cine icimonwa ce tempele ico Esekiele amwene calitukuma muno nshiku? Ee calitukuma! Ibukisheni ifyo icimonwa ca ng’anda ya kwa Lesa iya mushilo ico Esekiele amwene iyali pa “lupili ulutali sana” capalana no busesemo bwa kwa Esaya ubwa kuti “ulupili apaba ing’anda ya kwa Yehova” lwali no ‘kupampamikwa pa muulu wa mpili.’ Esaya alitweba ukwabula ukupita na mu mbali ukuti ifyo aseseme fyali no kufikilishiwa “mu nshiku sha ku mpela,” nelyo “mu nshiku sha kulekelesha.” (Esek. 40:2; Esa. 2:2-4; ftn.; moneni na Mika 4:1-4.) Aya amasesemo yatendeke ukufikilishiwa mu nshiku sha kulekelesha, ukutendekela mu 1919 ilyo ukupepa kwasanguluka kwaishileba pa muulu, ilyo kwaishilebako na kabili. Cali kwati kwaba pa lupili ulutali sana.b
14 Kanshi ukwabula no kutwishika, icimonwa Esekiele amwene calikuma ukupepa kwasanguluka muno nshiku. Nga filya fine kale bankole abaYuda banonkelemo muli ici icimonwa, na ifwe bene muno nshiku tulanonkelamo mu nshila shibili. (1) Tulasambililako ifya kukonka amafunde ya kwa Yehova ayalanda pa kupepa kwasanguluka. (2) Ubu busesemo bulenga twashininkisha ukuti Yehova akapwisha ukubwesha ukupepa kwasanguluka kabili akapaala abantu bakwe.
Amafunde Ayalanda pa Kupepa Kwasanguluka Muno Nshiku
15. Finshi tushifwile ukulaba ilyo tulesambilila ku cimonwa ce tempele ico Esekiele amwene?
15 Nomba natulandeko pali fimo ifyali mu cimonwa ico Esekiele amwene. Elenganyeni ukuti tuli na Esekiele ilyo balemutandasha pali ili itempele lya lulumbi ilyo amwene mu cimonwa. Tatufwile ukulaba ukuti itempele tulemona te tempele ilikalamba ilya ku mupashi. Lelo kuli ili itempele tulemona tulefwaya ukusambililako amasambililo ayakuma ukupepa kwesu muno nshiku. Masambililo nshi yamo ayo twingasambililako?
16. Finshi twingasambilila kuli filya malaika alepima ifintu mu cimonwa Esekiele amwene? (Moneni icikope pa ntendekelo.)
16 Cinshi alepimina fyonse? Esekiele alemona uko malaika uwalemoneka kwati bamupangila no mukuba alepima bwino bwino itempele, ukubikako fye ne linga, impongolo, imiputule ya balelonda, imansa, ne ciipailo. Ifyo alepima fyali ifingi nga nshi ica kutila kuti fyatendusha no ulebelenga. (Esek. 40:1–42:20; 43:13, 14) Lelo tontonkanyeni pa masambililo ayacindama ayo twingasambilila ku fyo alepima. Ifi alepima ifintu ifingi filanga ifyo Yehova alekomaila pa fyo amafunde yakwe yacindama. E upanga aya mafunde, te bantunse iyo. Bonse abalanda ukutila kuti twapepa Yehova ukulingana ne fyo tulefwaya, baliluba icine cine. Na kabili filya malaika alepima bwino bwino itempele, filenga twashininkisha ukuti nangu cibe shani Yehova akapwishishisha ukubwesha ukupepa kwasanguluka. Kabili filya alepima bwino bwino ifintu filanga ifyo Lesa akafikilisha bwino ifyo atulaya. Kanshi Esekiele alenga twashininkisha ukuti nangu cibe shani ukupepa kwasanguluka kufwile ukubako na kabili mu nshiku sha kulekelesha!
Finshi mulesambilila kuli filya bapimine bwino bwino itempele? (Moneni paragrafu 16)
17. Finshi nalimo ilinga lyali ku ncende iyashingulwike itempele litwibukishako muno nshiku?
17 Ilinga ilyashingulwike incende ye tempele. Nga fintu tulandilepo kale, Esekiele alimwene ilinga ilyashingulwike incende yonse iye tempele ilyo amwene mu cimonwa. Ili ilinga lyaleibukishako abantu ba kwa Lesa ukuti balingile ukutalusha fyonse ifyakowela ku kupepa kwasanguluka, tabalingile ukukowesha ing’anda ya kwa Lesa. (Belengeni Esekiele 43:7-9.) Na ifwe bene muno nshiku tulingile ukulaumfwila uku kufunda. Ilyo abantu ba kwa Lesa bafumine muli Babiloni Mukalamba umo bali bankole lwa ku mupashi pa myaka iingi, Kristu alisontele umusha wakwe uwa cishinka kabili uwashilimuka mu 1919. Ukutula ilya nshita, abantu ba kwa Lesa balibombesha ukusha ifisambilisho fya bufi ne fyo balecita umwaba ukupepa utulubi no kupepa kwa bufi. Tatufwaya ukucita nangu cimo icingakowesha ukupepa kwasanguluka. Na kabili, tatucitila na makwebo mu Mayanda yesu aya Bufumu, tatufwaya ukusakanya imipepele yesu na makwebo.—Marko 11:15, 16.
18, 19. (a) Finshi twingasambilila ku mpongolo ishitali ishali mu cimonwa ce tempele? (b) Bushe tulingile ukucita shani abantu nga balefwaya ukwangusha amafunde ya kwa Yehova? Landeni pa ca kumwenako.
18 Impongolo ishitali. Nga twatontonkanya pa mpongolo ishitali isho Esekiele amwene, finshi twingasambililako? Ukwabula no kutwishika, kuli shilya impongolo Esekiele amwene mu cimonwa, bankole abaYuda balesambililako ukuti Yehova alibikako amafunde ayalanda pa kuba ne mibele iisuma sana. Nga ca kuti kale Yehova alefwaya abantu balekonka yalya mafunde, inga muno nshiku mwena caba shani? Tupepela Yehova mwi tempele lyakwe ilikalamba ilya ku mupashi. Bushe te kuti tutile imibele iisuma kabili iyabula ubumbimunda ilekabilwa sana pali ino nshita? (Rom. 12:9; 1 Pet. 1:14, 15) Mu nshiku sha kulekelesha, Yehova alatungulula abantu bakwe panono panono pa kuti balekonka sana amafunde yakwe ayalanda pa kuba ne mibele iisuma.c Ku ca kumwenako, ababembu abashilapila balabafumya mu cilonganino. (1 Kor. 5:11-13) Ne cacilapo ca kuti, imiputule ya balelonda iyali mu mpongolo itwibukishako muno nshiku ukuti, takuli nangu umo uo bengaleka aingila mwi tempele lya ku mupashi ukwabula ukuti Lesa amusuminishe. Ku ca kumwenako, umuntu uucita ifyo Lesa afwaya e lyo pa nshita imo ine alecita ne fyabipa mu bumfisolo, kuti aingila mu Ng’anda ya Bufumu, lelo Yehova te kuti apokelele ukupepa kwakwe mpaka awamya bucibusa bwakwe na Lesa. (Yako. 4:8) Ala ifi Yehova acita, alacingilila sana ukupepa kwasanguluka muli shino nshiku umo abantu baba sana ne mibele yabipa!
19 Baibo yalisobele ukuti abantu mu calo bakaba ne mibele yabipa ilyo impela ishilaisa. Baibo ilanda ati: “Abacita ifyabipa kabili incenjeshi bakaya balebipilako fye, bakulalufya abantu kabili nabo bakulabalufya.” (2 Tim. 3:13) Abantu abengi muno nshiku balebalufya. Balelenga baletontonkanya ukuti amafunde ya kwa Yehova yalatwikala pa nsambu, yalileka ukubomba, nelyo tayaba bwino. Bushe na imwe bakamulufya? Ku ca kumwenako, umuntu nga alemweba ukuti amafunde ya kwa Lesa ayalesha abaume ukulaala na baume banabo nelyo abanakashi ukulaala na banakashi banabo tayaba bwino, bushe kuti mwasumina? Nelyo bushe kuti mwasuminisha ifyo Yehova Lesa alanda mu Cebo cakwe ukwabula ukupita na mu mbali ukuti abacita ifya musango uyu ‘bacita ifye shiku’? Lesa alitusoka ukuti tatulingile ukulamona imibele yabipa ukuti yaliba fye bwino. (Rom. 1:24-27, 32) Nga ca kuti aba muli ici calo balefwaya tulemona iyi imibele yabipa ukuti yaliba fye bwino, tuletontonkanya pe tempele ilyo Esekiele amwene mu cimonwa ilyakwete impongolo ishitali, kabili tuleibukisha ukuti: Yehova tangusha amafunde yakwe ayalungama na lintu aba muli ici calo balefwaya tulemona iyi imibele ukuti yaliba fye bwino. Bushe tulasumina ukuti ifyo Shifwe wa ku muulu atweba ukucita fyaliba fye bwino, kabili bushe tulacita icalungama?
Tulatuula “ilambo lya kulumbanya Lesa” nga tulecitako fimo mu kupepa kwasangulukax
20. Masambililo nshi ayacindama ayo ababa mwi “bumba likalamba” basambilila ku cimonwa Esekiele amwene?
20 Imansa. Ilyo Esekiele amwene ulubansa lwa kunse ulukalamba ulwe tempele, afwile alitemenwe ilyo atontonkenye pa balepepa Yehova abengi nga nshi abali no kulalongana mulya. Muno nshiku icifulo Abena Kristu bapepelamo Yehova ca mushilo nga nshi ukucila pali ulu lubansa ulukalamba ulwe tempele. Icimonwa ca kwa Esekiele cilebukishako ababa mwi “bumba ilikalamba” abapepela mu lubansa lwa kunse ulwe tempele lya ku mupashi, ifintu ifyacindama. (Ukus. 7:9, 10, 14, 15) Esekiele alimwene ukuti muli ulu lubansa mwali imiputule ya kuliilamo umo abalepepa Yehova baleliila pamo amalambo ya mutende ayo baleleta. (Esek. 40:17) Ifi balecita cali kwati baleliila ifya kulya pamo na Yehova Lesa, icalelangilila ukuti bali ifibusa ifisuma na Yehova! Pali ino nshita tatutuula amalambo nga filya abaYuda balecita ilyo balekonka Amafunde ya kwa Mose. Lelo tulatuula “ilambo lya kulumbanya Lesa” ilyo tuleasukapo pa kulongana no kwimbako inyimbo, e lyo na lintu tulebila imbila nsuma. (Heb. 13:15) Na kabili, ifya kulya fya ku mupashi ifyo Yehova atupeela filalenga twakoselako. E mulandu wine tumfwila nga filya abana ba kwa Kora baumfwile ilyo baimbiile Yehova ulwimbo abati: “Ukuba mu mansa shenu ubushiku bumo kwawama ukucila ukwikala kumbi inshiku 1,000.”—Amalu. 84:10.
21. Finshi nalimo Abena Kristu basubwa bengasambilila kuli bashimapepo abali mu cimonwa Esekiele amwene?
21 Bashimapepo. Esekiele alimwene ukuti impongolo isho bashimapepo na bena Lebi baleingililapo mu lubansa lwa mu kati, shali fye nge mpongolo isho abashali mu mukowa wa bashimapepo baleingililapo mu lubansa lwa kunse. Ifi ishi mpongolo shapalene, yali ni nshila iisuma iya kwibukishishamo balya bashimapepo ukuti nabo bene balingile ukulakonka amafunde ya kwa Yehova ayalanda pa kupepa kwasanguluka. Inga muno nshiku mwena caba shani? Muno nshiku pa babomfi ba kwa Lesa tapaba ababa bashimapepo pa mulandu wa kuti bafyalilwa mu lupwa lwa bashimapepo. Lelo Abena Kristu basubwa babeba ukuti: “Muli ‘mushobo uwasalwa, [kabili] bashimapepo.’” (1 Pet. 2:9) Mu Israele bashimapepo balikwete ulubansa ulo balepepelamo. Muno nshiku Abena Kristu basubwa tabapepa Yehova beka lelo bapepela pamo na Bena Kristu banabo, nomba balikwata bucibusa bwaibela na Yehova pantu alibasala ukuba abana bakwe. (Gal. 4:4-6) Pa nshita imo ine, icimonwa Esekiele amwene kuti caibukishako Abena Kristu basubwa ifintu ifyacindama. Ku ca kumwenako, balamona ukuti bashimapepo nabo balebafunda no kubasalapula. Abena Kristu bonse bafwile ukulaibukisha ukuti twaba “umukuni umo” uutungululwa na “kacema umo.”—Belengeni Yohane 10:16.
22, 23. (a) Finshi baeluda muno nshiku bengasambilila ku ntungulushi iyo balondolola mu cimonwa Esekiele amwene? (b) Finshi nalimo fikacitika ku ntanshi?
22 Intungulushi. Mu cimonwa ca kwa Esekiele, intungulushi yali muntu uwalebomba umulimo uwacindama. Tafumine mu mukowa wa bashimapepo, kabili pe tempele alenakila bashimapepo ilyo baletungulula. Lelo ifyo alecita filanga ukuti aleangalila abantu kabili alebapeelako na malambo yamo aya kutuula. (Esek. 44:2, 3; 45:16, 17; 46:2) Kanshi muno nshiku abaume abakwata imilimo imo mu cilonganino balingile ukulamupashanya. Na kuba baeluda, ukubikako fye na bakangalila ba muputule balingile ukulanakila umusha wa cishinka. (Heb. 13:17) Baeluda balabombesha pa kwafwa abantu ba kwa Lesa pa kuti baletuula amalambo ya kulumbanya Lesa ilyo bali pa kulongana kwa Bwina Kristu na lintu balebila imbila nsuma. (Efes. 4:11, 12) Kabili baeluda bafwile ukusambililako ku fyo Yehova akalipile intungulushi sha mu Israele pa fyo shalebomfya bubi bubi amaka shakwete. (Esek. 45:9) Baeluda nabo tabamona ukuti te kuti babafunde no kubalungika. Lelo balatemwa Yehova nga abalopolola pa kuti balebomba bwino umulimo wa bukacema no wa bukangalila.—Belengeni 1 Petro 5:1-3.
23 Mu Paradaise ikabako pano isonde, Yehova akatwalilila ukubikako bakangalila abaishiba ukubomba bwino imilimo kabili ababa no kutemwa. Muno nshiku baeluda abengi balebasambilisha ifya kubomba bwino imilimo ne fya kwafwa abantu ba kwa Lesa pa kuti bakabe bakacema abasuma mu Paradaise. (Amalu. 45:16) Bushe tatutemwa nga twatontonkanya pa fyo aba baume bakalatwafwa mu calo cipya? Nga filya fine caba ku masesemo yambi ayalanda pa kulenga ifintu fyaba nge fyo fyali pa kubala, nalimo tukomfwikisha icimonwa ca kwa Esekiele pa nshita Yehova umwine akafwaya ukuti tucumfwikishe. Nalimo fimo ifyo icimonwa cishalandapo ifyo tushingomfwikisha pali ino nshita, tukafyumfwikisha ku ntanshi ilyo fikafikilishiwa.
Bushe impongolo ishitali ne mansa fitusambilisha finshi pa kupepa kwesu? (Moneni amaparagrafu 18-21)
Yehova Alipaala Ukupepa Kwasanguluka
24, 25. Bushe icimonwa Esekiele amwene cilanga shani ifyo Yehova ali no kupaala abantu bakwe nga batwalilila ukuba mu kupepa kwasanguluka?
24 Mu kulekelesha, natwibukishe icintu cimo icikalamba icacitike mu cimonwa Esekiele amwene. Yehova alishile pe tempele lya mu cimonwa, kabili alaile abantu bakwe ukuti akatwalilila ukuba pe tempele kulila fye batwalilila ukukonka amafunde yakwe ayalanda pa kupepa kwasanguluka. (Esek. 43:4-9) Bushe filya Yehova ali no kuba pe tempele fyali no kukuma shani abantu bakwe ne calo cabo?
25 Icimonwa calilanda pa fintu fibili pa kulondolola ifyo Lesa ali no kupaala abantu bakwe: (1) Umumana uwafumine mu ncende ya mushilo iye tempele walelenga ifintu fyaba no mweo kabili icalo caba no mufundo; na (2) impanga yalyakanikene bwino, kabili itempele ne ncende ya iko fyali pa kati. Bushe muno nshiku kuti twaumfwikisha shani ifi icimonwa calandapo? Na kuba, twikala mu nshita umo Yehova aingila mwi tempele ilikalamba ilya ku mupashi, umo alopolola no kusuminisha imipepele iya mushilo nga nshi. (Mal. 3:1-4) Tukalanda pali ifi fibili ifyo ubusesemo bulandapo mu Fipandwa 19 ukufika ku 21 muli cino cine citabo.
a Yehova kanshi alelanda pa fyo ifi fyapusene ne fyo abantu bakwe balecita pa ng’anda yakwe iya mushilo ilyo atile: “Pa mulandu wa kuti babikile umwinshi wabo mupepi no mwinshi wandi kabili babikile uluceshi lwa ciibi cabo mupepi no luceshi lwa ciibi candi, pa kuti pa kati kabo na ine pabe fye icibumba, balikoweseshe ishina lyandi ilya mushilo pa mulandu ne fya bunani ifyo balecita.” (Esek. 43:8) Kale mu Yerusalemu, cibumba fye calekenye ukwabelele itempele lya kwa Yehova e lyo no kwabelele amayanda ya bantu. Abantu nga baleka ukukonka amafunde ya kwa Yehova ayalungama baleleta ifyakowela, utulubi twabo pa ng’anda ya kwa Yehova. Ifi balecita fyalibipile nga nshi ica kuti Yehova taikelepo fye!
b Na kabili icimonwa ce tempele ico Esekiele amwene cilomfwana na masesemo yambi ayalanda pa kulenga ifintu fyaba nge fyo fyali pa kubala ayafikilishiwa mu nshiku sha kulekelesha. Ku ca kumwenako, moneni ifyo ifyaba muli Esekiele 43:1-9 fyapalana ne fyaba muli Malaki 3:1-5; e lyo ne fyo ifyaba muli Esekiele 47:1-12 fyapalana ne fyaba pali Yoele 3:18.
c Itempele lya ku mupashi lyatendeke ukubako mu mwaka wa 29 ilyo Yesu abatishiwe no kutendeka umulimo wa Bushimapepo Mukalamba. Na lyo line ukupepa kwasanguluka balikulekeleshe pa myaka iingi ilyo abatumwa ba kwa Yesu bafwile. Ukupepa kwa cine kwaishileba pa muulu maka maka ukutendekela mu mwaka wa 1919.