‘Biko Mutima pe’ Tempele lya kwa Lesa!

“We mwana wa muntu, . . . bika no mutima obe pali conse ico ndekulengo kumona; . . . e lyo webe aba ng’anda ya kwa Israele conse ico ulemona.”—ESEKIELE 40:4.

1. Ni mu mibele nshi abantu ba kwa Lesa abasalwa baisangilemo mu 593 B.C.E.?

UMWAKA wali ni 593 B.C.E., umwaka walenga 14 kuli bunkole bwa kwa Israele. Ku baYuda abaikele mu Babele, cifwile camoneke kwati icalo ca ku mwabo cali ukutali icine cine. Ubwingi ubwa bene, ilyo balekelesheko ukumona Yerusalemu, ni lintu aleocewa, ilyo ifibumba fya uko ifyapuulama fyalebongololwa, ne fikuulwa fyalulubala ukonaulwa. Itempele lya kwa Yehova—ilyo kale lyaikatilile ubukata bwa musumba, icifulo cikalamba fye ceka ica ukupepa kwasanguluka mwi sonde lyonse—lyaishileba icasansaulwa. Nomba kuli bunkole bwa kwa Israele kwali kucili ku ntanshi imyake ingi iyasheleko. Kwali no kuba imyaka 56 ukuti ukulubulwa kwalaiwe kwise.—Yeremia 29:10.

2. Mulandu nshi ukwibukisha itempele lya kwa Lesa mu Yerusalemu kwaletele Esekiele ubulanda?

² Kasesema wa busumino Esekiele afwile aleikatwo bulanda nga atontonkanya ukuti itempele lya kwa Lesa ilyali imyanda ya bakilomita ukufuma uko ali lyashala amapopa ne nama sha mpanga e mo shileuluba. (Yeremia 9:11) Wishi kwa Esekiele, Busi, ali ni shimapepo pe tempele. (Esekiele 1:3) Esekiele nga aipakisheko ishuko limo line, lelo alisendelwe bunkole pamo na bakankaala ba mu Yerusalemu mu 617 B.C.E., ninshi acili fye umwaice. Nomba ilyo alepalamina ku myaka 50, cilemoneke fyo Esekiele alishibe ukuti takamonepo Yerusalemu na kabili nelyo ukuba pa bakalakuula cipya cipya itempele lya uko. Elenganyeni kanshi, ifyo Esekiele ayumfwile ukupokelele cimonwa ce tempele lya bukata!

3. (a) Cinshi cali imifwaile ya cimonwa ca kwa Esekiele ice tempele? (b) Ni mbali nshi shine ishikalamba shili mu cimonwa?

³ Ici cimonwa cakwete imbali ishingi, icakumana ifipandwa 9 ifye buuku lya kwa Esekiele, capeele ubulayo bwa kukoshe citetekelo ku baYuda bankole. Ukupepa kwasanguluka kwali no kubweshiwa! Mu myanda ya myaka iyakonkelepo, ukufika fye na kuli lelo, ici cimonwa cilakoselesha bonse abatemwa Yehova. Mu nshila nshi? Natutale tubebete fintu ici cimonwa ca kwa Esekiele ica mu busesemo capilibwile kuli balya baYuda bankole. Cakwatamo imbali ishikalamba shine: itempele, bushimapepo, umukankaala, e lyo ne mpanga.

Itempele Lyabweshiwa

4. Ni kwi Esekiele atwalwa ku ntendekelo ya cimonwa cakwe, cinshi amona kulya, kabili nani alemutandasha?

⁴ Intanshi, Esekiele atwalwa pa “lupili ulwasansamisha.” Ku kapinda ka kulyo aka lupili kwali itempele ilikalamba, kwati musumba we linga. Malaika uwali ne “mimonekele yakwe nge mimonekele ya mukuba” atandasha uyu kasesema mu cifulo conse apo capela. (Esekiele 40:2, 3) Lintu ici icimonwa ciletwalilila, Esekiele amona uko malaika mu kusakamanisha alelinga impongolo ishali shitatu lubali ulu na shitatu lubali lumbi ishe tempele ne miputule ya shiko iya balinshi, ulubansa lwa pa nse, ulubansa lwa mu kati, imiputule ya kuliilamo, icipailo, ne tempele ilyakwetemo Umwashila e lyo no Mwashilisha.

5. (a) Cinshi Yehova aeba Esekiele? (b) “Ifitumbi fya shamfumu” ifyali no kufumishiwa mwi tempele fyali ni finshi, kabili mulandu nshi cali icacindama ukufifumyamo?

⁵ Lyene, Yehova umwine amoneka mu cimonwa. Aingila mwi tempele no kulaya Esekiele ukuti Ali no kwikala mulya. Lelo Yehova afwaya ukuti ing’anda Yakwe isangululwe, atila: “Nomba leka batalushe kuli ine bucilende bwabo, ne fitumbi fya shamfumu shabo, e lyo nkekala mu kati kabo umuyayaya.” (Esekiele 43:2-4, 7, 9) Ifi “fitumbi fya shamfumu shabo” cilemoneka ifyo fyalelosha ku tulubi. Imfumu shibifi shimo isha mu Yerusalemu shalikoweseshe itempele lya kwa Lesa ku tulubi, ica kuti bacitile utulubi ukuba ishamfumu. (Linganyeniko Amose 5:26.) Utu tatwali ni tulesa utuumi nakalya, twali utwafwa, utwa bunani mu menso ya kwa Yehova. Baali no kutufumyamo.—Ubwina Lebi 26:30; Yeremia 16:18.

6. Ukulinga itempele kwalelangilila cinshi?

⁶ Cishinka nshi cali muli ulu lubali lwa cimonwa? Calelangilila bankole ukuti ukupepa kwasanguluka kukabweshiwa mu kukumanina pe tempele lya kwa Lesa. Ukulundapo, ukulingwa kwe tempele kwali bushininkisho bwa bulesa ubwa kuti icimonwa ukwabulo kutwishika cali no kufikilishiwa. (Linganyeniko Yeremia 31:39, 40; Sekaria 2:2-8.) Icili conse icakumine ku kupepo tulubi cali no kufumishiwapo. Yehova aali no kupaala ing’anda yakwe na kabili.

Bushimapepo no Mukankaala

7. Fyebo nshi filandilwe ifikumine abena Lebi na bashimapepo?

⁷ Bushimapepo na bo bwali no kusangululwa, nelyo ukulopolwa. Abena Lebi baali no kushimaulwa pa fyo bawilile ku kupepo tulubi, ilintu abana ba bushimapepo aba kwa Sadoke baali no kutashiwa no kulambulwa pa kutwalilila abasanguluka.a Nalyo line, bashimapepo na bena Lebi baali no kukwatamo ififulo mu ng’anda ya kwa Lesa iyabweshiwa—kulila fye nga baali aba busumino. Ukulundapo, Yehova abikile icipoope ca kuti: “Bakalenge abantu beshibe ukupaatulanya pa kati ka fya mushilo ne fyayanguka, no kubalenga beshibe ukupaatulanya pa kati ka fyakowela ne fyasanguluka.” (Esekiele 44:10-16, 23) E co bushimapepo bwali no kubweshiwa kabili ukushipikisha mu busumino ukwa bashimapepo kwali no kulambulwa.

8. (a) Abakankaala ba mu Israele wa pa kale bali ni bani? (b) Ni mu nshila nshi umukankaala wa mu cimonwa ca kwa Esekiele ali uwacincililo kupepa kwasanguluka?

⁸ Icimonwa calangililapo umo uwitwa umukankaala. Ukutula fye mu nshiku sha kwa Mose, uluko lwalikwete abakankaala. Ishiwi lya ciHebere ilya kuti umukankaala, na·siʼʹ, kuti lyalosha kuli kasomo wa ng’anda ya bashibo, uwa mukowa, nelyo fye uluko. Mu cimonwa ca kwa Esekiele, bakateka ba kwa Israele nge bumba bashimawilwa pa mulandu wa kutitikisha abantu kabili bakonkomeshiwa ukuba aba mulinganya no bulungi. Nangu cingati umukankaala, te wa mwi bumba lya bashimapepo, napulamo nga nshi mu kucincililo kupepa kwasanguluka. Aleingilila pamo no kufumina pamo ne mikowa ishili ya bushimapepo mu lubansa lwa pa nse, aleikala mu muputule wa kwingililapo uwa ku Mpongolo ya ku Kabanga, kabili alepayanya amalambo yamo pa kuti abantu bayapeele. (Esekiele 44:2, 3; 45:8-12, 17) Icimonwa kanshi caebekeshe abantu ba kwa Esekiele ukuti uluko lwabweshiwa luli no kushukila intungulushi sha ca kumwenako cisuma, abaume abali no kutungilila bushimapepo ukupitila mu kuteyanya abantu ba kwa Lesa no kube fya kumwenako fishaiwamina mu fya ku mupashi.

Impanga

9. (a) Impanga yali no kwakanishiwa shani, lelo abashali no kupokelela ica bupyani ni bani? (b) Cinshi cali ica musangulo ca mushilo, kabili cabimbilemo cinshi?

⁹ Mu kupelako, icimonwa ca kwa Esekiele casanshishemo ukubebeta impanga yonse iya kwa Israele. Yali no kwakanishiwa icakaniko cimo ku mukowa umo umo. Umukankaala na o aali no kukwatamo ica bupyani. Lelo bashimapepo tabaali no kukwatako ica bupyani, pantu Yehova atile, “ni ne mpanga yabo ya bupyani.” (Esekiele 44:10, 28; Impendwa 18:20) Icimonwa calangile ukuti icakaniko ca mpanga ica mukankaala cali no kuba ulubali ulu na ku lubali lubiye ulwa ncende yaibela iitwa ica musangulo ca mushilo. Iyi yali ni mpanga ya mbali shine ishalingana iyayakanishiwe mu fiputusha fitatu—ica pa muulu ica bena Lebi balapile, ica pa kati ica bashimapepo, ne ca pe samba cali ca musumba ne mpanga ya uko iyafunda. Itempele lya kwa Yehova lyali no kukuulwa pa ciputusha ca mpanga iya bashimapepo, pa kati na nkati ka iyi mpanga ya ca musangulo iya mbali shine.—Esekiele 45:1-7.

10. Cinshi ubusesemo bwa kwakanya impanga bwapilibwile ku baYuda ba busumino abali bankole?

¹⁰ Fintu ici cifwile cacilimwishe imitima ya balya bankole! Ulupwa lumo na lumo lwalishininkishe ukuti lwali no kukwate ca bupyani muli ilya mpanga. (Linganyeniko Mika 4:4.) Kuli cilya cifulo, ukupepa kwasanguluka kwali no kusansabikwa no kucindamikwa. Kabili moneni mu cimonwa ca kwa Esekiele ukuti ukupala bashimapepo, umukankaala ali no kwikala pa mpanga iyo abantu basangwile. (Esekiele 45:16) Kanshi mu calo cabweshiwa, abantu baali no kulasangwila ku mulimo wa bantu Yehova aali no kusonta ukulatungulula, ukulabatungilila mu cumfwila na mu kunakila. Impanga fye yonse, yaleimininako ukuteyanya, ukubombela pamo, no mutelelwe.

11, 12. (a) Ni shani Yehova mu busesemo aeba abantu bakwe ukuti ali no kupaala icalo cabo icabweshiwa? (b) Imiti yali mu lulamba lwa mumana yaleimininako cinshi?

¹¹ Bushe Yehova aali no kupaala impanga yabo? Ubusesemo bwasuka ubu bwipusho ukubomfya ukulondolola kwa kusansamusha. Aka mulonga kalekonkoloka ukufuma pe tempele, ukulaya kalekulilako, ukuyasanguka umumana wa mukuku pa nshita kaleita muli Bemba Wafwa. Mulya kalenga amenshi ayashisenyamo ica mweo ukubuukuluka, no bukwebo bwe sabi ukulunduluka mu lulamba. Mu lulamba lwa mumana uku no ku kuli imiti iingi iitwale fisabo umwaka onse, ukupeele cilyo no kundapa.—Esekiele 47:1-12.

¹² Kuli bankole, ubu bulayo bwabwekeshepo no kukosha amasesemo ya kubweshiwa ayabangilileko ayo bakatamike apakalamba. Pa miku yafulilako, uyu Israele wabweshiwa, uwaikalwamo cipya cipya alondolwelwe nga paradise kuli bakasesema abapuutilwemo na Yehova. Ukuti ifitungu fyapomoka fyali no kubamo abantu wali mutwe walebwekeshiwapo mu busesemo. (Esaya 35:1, 6, 7; 51:3; Esekiele 36:35; 37:1-14) Kanshi abantu baali no kusubilo kuti amapaalo ya kwa Yehova ayapeelo bumi yali no kukonkoloka ukupalo mumana ulefuma mwi tempele lyabweshiwa. Mu kukonkapo, uluko ulwafwile lwa ku mupashi lwali no kubuukuluka. Abantu baabweshiwa baali no kushukila abaume ba bumupashi—abaume ba bulungami kabili abashangila nge miti ya mu lulamba lwa ulya mumana wa mu cimonwa, abaume abaali no kube ntungulushi pa kukuula cipya cipya impanga yaonaike. Esaya na o alilembele pa lwa “mioke ya bulungami” abaali no ‘kukuule fibolya fya muyayaya.’—Esaya 61:3, 4.

Ni Lilali Icimonwa Cifikilishiwa?

13. (a) Ni mu nshila nshi Yehova apaalile abantu bakwe ababweshiwa ne “mioke ya bulungami”? (b) Ubusesemo pa lwa Bemba Wafwa bwafikilishiwe shani?

¹³ Bushe bankole abalebweluluka balilengelwe nsoni? Nakalya! Abashalapo babweshiwa babweleele ku calo ca ku mwabo icatemwikwa mu 537 B.C.E. Mu kupita kwa nshita, ilyo “imioke ya bulungami” yaletungulula—pamo nga kalemba Esra, bakasesema Hagai na Sekaria, na Shimapepo Mukalamba Yoshua—ifibolya fya muyayaya fyalikuulilwe cipya cipya. Ku ca kumwenako, abakankaala pamo nga Nehemia na Serubabele, batekele icalo mu mulinganya no bulungi. Itempele lya kwa Yehova lyalibweshiwe, no kupayanya kwakwe ukwa ku mweo—amapaalo ya kwikalila ku cipingo cakwe—yalitendeke ukukonkoloka na kabili. (Amalango 30:19; Esaya 48:17-20) Ipaalo limo lyali kwishiba. Bushimapepo bwalibweshiwe ku kubombo mulimo, kabili bashimapepo balesambilisha abantu Ifunde. (Malaki 2:7) E ico, abantu balibuukulwike lwa ku mupashi na kabili babele ababomfi ba kwa Yehova abacite milimo isuma, nga fintu calangililwe kuli Bemba Wafwa ukubuukuluka no kuletako ubukwebo bwe sabi ubwalunduluka.

14. Mulandu nshi kwali no kubako ukufikilishiwa kwa busesemo bwa kwa Esekiele ukwacila pa fyacitike ilyo abaYuda babweleele ukufuma muli bunkole mu Babele?

¹⁴ Bushe ifi fya kucitika e papelele fye ukufikilishiwa kwa cimonwa ca kwa Esekiele? Iyo; kwaliko icacilapo bukulu icalelangililwa. Langulukeni: Itempele ilyalingilwe mu cimonwa ca kwa Esekiele talyali na kukuulwa nga fintu lyalondolwelwe. Ca cine ukuti abaYuda balyangilweko kuli ico cimonwa kabili balebomfya ifishinka fimo mu kulungatika.b Nangu cibe fyo, itempele lyonse ilya mu cimonwa lyalikulishe ica kuti na pa Lupili lwa Moria pene, apaikele itempele lya kale te kuti likumanepo. Ukulundapo, itempele lya kwa Esekiele talyali mu musumba wa mu cimonwa lelo lyaliko akatalamukila pa ciputulwa ca mpanga icaibela, ilintu itempele lya cibili lyaishilekuulwa apaali ilya kubalilapo, mu musumba wa Yerusalemu. (Esra 1:1, 2) Na kabili, takwali umumana wa cine cine uwatendekeele pe tempele lya mu Yerusalemu. Kanshi ukufikilishiwa kwa busesemo bwa kwa Esekiele pali Israele wa pa kale kwali fye ukunono. Ici cilelangililo kuti kufwile ukubako ukufikilishiwa kwakulilako, ukwa ku mupashi ukwa ici cimonwa.

15. (a) Ni lilali itempele lya ku mupashi ilya kwa Yehova lyatendeke ukubomba? (b) Cinshi cilangisho kuti icimonwa ca kwa Esekiele tacafikilishiwe ilyo Kristu ali pe sonde?

¹⁵ Ukwabulo kutwishika, ukufikilishiwa kwa ici cimonwa ca kwa Esekiele tufwile ukukusanga mwi tempele likalamba ilya ku mupashi ilya kwa Yehova, ilyo umutumwa Paulo akolobondelemo nga nshi mwi buuku lya AbaHebere. Lilya itempele lyaishilebako lintu Yesu Kristu asubilwe nga Shimapepo Mukalamba wa liko mu 29 C.E. Lelo bushe icimonwa ca kwa Esekiele cafikilishiwe mu kasuba ka kwa Yesu? Kwena iyo. Yesu, pamo nga Shimapepo Mukalamba, afikilishe ubupilibulo bwa busesemo ubwa Bushiku bwa Kukonsolwela ukupitila mu kubatishiwa, ne mfwa yakwe iya bulilambo, e lyo no kwingila kwakwe Umwashilisha, mu muulu mwine. (AbaHebere 9:24) Nangu cibe fyo, ica kupapusha ca kuti mu cimonwa ca kwa Esekiele, tapaba nangu pamo apalumbulwa shimapepo mukalamba nelyo Ubushiku bwa Kukonsolwela. Kanshi tacilemoneke fyo ici cimonwa calelosha ku mwanda wa myaka uwa kubalilapo C.E. Kanshi ni ku nshita nshi uko cili no kubomba?

16. Apalecitikila icimonwa ca kwa Esekiele patwibukisha ulwa busesemo nshi bumbi, kabili citwaafwa shani ukwiluka inshita ya kufikilishiwa kukalamba ukwa busesemo bwa kwa Esekiele?

¹⁶ Pa kuti twasuke, natubwelele ku cimonwa cine. Esekiele alembele ukuti: “Kabili antwalile mu fimonwa fya kwa Lesa ku calo ca kwa Israele, no kunteka pa lupili ulwasansamisha, apali icaba ngo kukuulwa kwa musumba ku mulola wandi.” (Esekiele 40:2) Apalecitikile fintu muli ici cimonwa, pa “lupili ulwasansamisha,” patwibukishako ulwa kwa Mika 4:1, 2, apatila: “Mu nshiku sha ku mpela, ulupili lwa ng’anda ya kwa Yehova lukabo lwapampamikwa pa muulu wa mpili, kabili ulwasumbulwo kucilo tupili. Bakanokela pali lwene abantu na bantu.” Bushe ubu busesemo bukafikilishiwa lilali? Mika 4:5 alangililo kuti ukufikilishiwa kukatendeka uku ninshi inko shicili shilepepa imilungu ya bufi. Na kuba caba ni mu nshita yesu ine, “mu nshiku sha ku mpela,” e lintu ukupepa kwasanguluka kwasumbulwa, ukubweshiwa ku cifulo ca kuko icalinga mu bumi bwa babomfi ba kwa Lesa.

17. Ni shani ubusesemo ubwa pali Malaki 3:1-5 butwaafwa ukwishiba lintu itempele lya mu cimonwa ca kwa Esekiele lyasangulwilwe?

¹⁷ Cinshi calengele ukuti kubeko uku kubweshiwa? Ibukisheni ukuti, mu ca kucitika cikalamba mu cimonwa ca kwa Esekiele, Yehova aisa kwi tempele no kupampamina pa kuti ing’anda yakwe isangululwe ukufumyamo ukupepo tulubi. Ni lilali lintu itempele lya kwa Lesa ilya ku mupashi lyasangulwilwe? Pali Malaki 3:1-5, Yehova asobela inshita lintu “akesa . . . kwi tempele lyakwe,” ukwishila pamo ne “Nkombe ya Cipingo” iyakwe, Yesu Kristu. Ku mifwaile nshi? “Wene aba ngo mulilo wa kwa kalopola, kabili nga sabuni wa kwa kasamba.” Uku kulopola kwatendeke mu nshita ya nkondo ya calo iya kubalilapo. Cinshi cafuminemo? Yehova alikala mu ng’anda yakwe no kupaala impanga ya ku mupashi iya bantu bakwe ukutendeka 1919 no kuya ku ntanshi. (Esaya 66:8) Kanshi kuti twasondwelelo kuti ukufikilishiwa kwacindama ukwa busesemo bwa kwa Esekiele ubwe tempele kubako mu nshiku sha ku mpela.

18. Ni lilali icimonwa ce tempele cikafikilishiwa mu kupelako?

¹⁸ Ukupala amasesemo yambi aya kubweshiwa, icimonwa ca kwa Esekiele calikwata ukufikilishiwa na kumbi, ukwa kupelako, mu Paradise. Ni mu Paradise fye e mo abantu ba mitima yalungama bakamwenamo mu kukumanina mu mitantikile ye tempele lya kwa Lesa. Pali ilya nshita Kristu akabomfya umutengo we lambo lya cilubula, ukubombela pamo ne bumba lyakwe ilya bashimapepo ba 144,000. Abantunse bonse aba cumfwila abakalatekwa kuli Kristu bakasumbwilwa ku kupwililika. (Ukusokolola 20:5, 6) Nangu cibe fyo, Paradise tali e nshita ikalamba iya kufikilishiwa kwa cimonwa ca kwa Esekiele. Mulandu nshi?

Icimonwa Citontomesha pa Kasuba Kesu

19, 20. Mulandu nshi ukufikilishiwa kukalamba ukwa cimonwa kufwile kwabako ilelo te mu Paradise?

¹⁹ Esekiele amwene itempele ilyalekabila ukusangululwa ukufumyamo ukupepo tulubi na bucilende bwa ku mupashi. (Esekiele 43:7-9) Ici kwena tacingabomba ku kupepa kwa kwa Yehova mu Paradise. Ukulundapo, bashimapepo aba mu cimonwa bemininako ibumba lyasubwa ilya bushimapepo pa nshita licili pe sonde, te pa numa ya kubuukila ku muulu nelyo mu myaka Ikana Limo. Mulandu nshi? Moneni ukuti bashimapepo balangililwe nga abalebombela mu lubansa lwa mu kati. Ifipande fya Ulupungu lwa kwa Kalinda fyalilangilila ukuti ulu lubansa lwimininako ukwiminina kwaibela ukwa ku mupashi ukwa bashimapepo banono aba kwa Kristu ilyo bacili pe sonde.c Moneni na kabili ukuti icimonwa cilekomaila pa kukaanapwililika kwa bashimapepo. Baebwa ukuipalamikile ca pa lubembu lwabo abene. Basokwa ulwa busanso bwa kusanguka abashasanguluka, lwa ku mupashi na mu mibele. E co tabaleimininako abasubwa babuushiwa, pali abo umutumwa Paulo alembele ukuti: “Intandala ikalila, e lyo abafwa bakabuushiwa abashingabola.” (1 Abena Korinti 15:52; Esekiele 44:21, 22, 25, 27) Bashimapepo ba mu cimonwa ca kwa Esekiele balesakaana na bantu e lyo no kubabombela mu kulungatika. Mu Paradise tacakabe fyo, apantu ibumba lya bushimapepo likaba mu muulu. Ici cimonwa kanshi cilelangilila bwino bwino fintu abasubwa babomba mu kupalamisha ne “bumba likalamba” pe sonde ilelo.—Ukusokolola 7:9; Esekiele 42:14.

²⁰ Muli fyo icimonwa ca kwa Esekiele ice tempele cilelangilila ifya kufumamo fisuma ifya kusangulula kwa ku mupashi ukulefikilishiwa ilelo. Lelo cinshi ico cilepilibula kuli imwe? Ici tacili fye bwile bwa kwelenganya ubwayafya ubwa fya bulesa iyo. Ici cimonwa calikwata ifingi ifyakuma ku kupepa kwesu ukwa cila bushiku ukwa kwa Lesa wa cine eka fye, Yehova. Mu cipande cesu icikonkelepo, tukamona fintu cingabe fyo.

[Amafutunoti]

Bushe Muleibukisha?

◻ Icimonwa ce tempele ica kwa Esekiele na bushimapepo bwa liko cafikilishiwe shani intanshi?

◻ Icimonwa ca kwa Esekiele ica kwakanya impanga cafikilishiwe shani intanshi?

◻ Ilyo Israele wa pa kale abweshiwe, ni bani baleimininako abakankaala ba busumino kabili ni bani baleimininako “imioke ya bulungami”?

◻ Mulandu nshi ukufikilishiwa kukalamba ukwa cimonwa ca kwa Esekiele ice tempele kufwile kwabako mu nshiku sha mpela?