‘Nkalenga Ukaleke Ukucita Bucilende’

1, 2. Ni bucilende bwa musango nshi ubo twingapatisha?

UMUNTU nga aba cilende tulomfwa sana ububi. Nalimo kuti twalatontonkanya pa calenga aleiseebanya muli uyu musango. Bushe atampile bucilende ninshi ali umwaice pa mulandu wa kuti balemuma nelyo balemucusha ku ba pa ng’anda? Nangu bushe bupiina bwalengele atendeke bucilende? Nelyo bushe icalengele ni co alefulumuka pa ng’anda pa mulandu wa kuti umwina mwakwe alemupuma? Aya amalyashi yabipa tulayomfwa sana muli cino calo cabipa. Ici e calengele ukuti Yesu Kristu aleba ne cikuuku kuli bacilende bamo. Alandile ukuti abalapiile no kwaluka bali no kuba ne subilo lya kwisaikala bwino ku ntanshi.—Mat. 21:28-32; Luka 7:36-50.

² Lelo nomba natutontonkanye pali bucilende ubwapusanako sana no bu twalandapo. Tontonkanyeni pa mwanakashi uwafwaya fye umwine ukuba cilende. Tamona bucilende ukuti kuiseebanya. Lelo abumona nge nshila ya kupangilamo indalama e lyo no kulumbuka! Alafwaisha ukupanga indalama no kulenga abantu balacita ifyo alefwaya. Kuti cabipa sana nga ca kuti uyu mwanakashi alikwete umulume umusuma kabili uwa cishinka, lelo ku mufulo fye amupondokela no kutendeka ukucita bucilende. Umwanakashi wa musango uyo te kuti tumutemwe, kabili kuti twapata sana ifyo asalapo ukucita. Ifi twingomfwa ububi kuti fyalenga twaumfwikisha ico Yehova Lesa libili libili abomfesha ishiwi lya kuti cilende pa kulanga ifyo omfwa ububi pa kupepa kwa bufi.

3. Malyashi nshi twalalandapo sana muli cino cipandwa?

³ Mwi buuku lya kwa Esekiele mwaliba amalyashi yabili, ayalanda pa fyo bapashanya bucilende ku fyo abantu ba kwa Lesa mu Israele na mu Yuda balekele ukuba ne cishinka kuli ena. (Esek., ifipa. 16 na 23) Nomba ilyo tushilalanda sana pali aya malyashi, natubalilepo ukulanda pali cilende wa mampalanya na umbi. Atendeke bucilende kale sana ninshi na Esekiele talabako, na bena Israele kumo, kabili alitwalilila ukucita bucilende na muno nshiku. Uyu cilende balimulondolola mwi buuku lya kulekeleshako ilya mu Baibo, e kutila mwi buuku lya Ukusokolola.

“Nyina wa Bacilende”

4, 5. Bushe “Babiloni Mukalamba” nani, kabili twaishiba shani? (Moneni icikope pa ntendekelo.)

⁴ Mu cimonwa Yesu alangile umutumwa Yohane ilyo umwaka wa 100 ushilafika, alimulangile umwanakashi umo ifi. Uyu mwanakashi bamwita ukuti “cilende mukalamba,” no kuti “Babiloni Mukalamba, nyina wa bacilende.” (Ukus. 17:1, 5) Pa myaka iingi, intungulushi sha mapepo na basambilila ifya mu Baibo tabamwishiba. Tabaishiba bwino bwino uyu cilende mukalamba kabili balanda ifyapusanapusana. Bamo batila emininako Babiloni, bambi batila emininako umusumba wa Roma, e lyo bambi nabo batila emininako Iceici lya Katolika. Lelo pa myaka iingi Inte sha kwa Yehova balishiba bwino uyu “cilende mukalamba.” Uyu cilende mukalamba, mipepele yonse iya bufi. Twaishiba shani?

⁵ Ifyo uyu cilende acita fyalibipa nga nshi, pantu alacita ubulalelale ne “shamfumu sha pe sonde,” nelyo amabuteko. Kanshi ukwabula no kutwishika uyu cilende te buteko. Na kabili, ibuuku lya Ukusokolola lilanga ukuti “bashimakwebo ba pe sonde,” balaloosha Babiloni Mukalamba. Kanshi Babiloni Mukalamba te kuti eminineko amakwebo ayakalamba. Nomba ninshi ni nani? Aliba no mulandu wa ‘kupupa imipashi,’ pantu alapepa utulubi kabili aliba no bucenjeshi. Bushe ifi te fyo utubungwe twa mipepele ya bufi mwi sonde lyonse tucita? Moneni no kuti uyu cilende bamulondolola ukuti anina pa ciswango nelyo alikwatako amaka pa mabuteko ya muli ici calo. Na kabili alacusha ababomfi ba cishinka aba kwa Yehova Lesa. (Ukus. 17:2, 3; 18:11, 23, 24) Bushe ifi fine te fyo imipepele ya bufi icita ukufuma kale ukufika na muno nshiku?

6. Bushe Babiloni Mukalamba aba shani “nyina wa bacilende”?

⁶ Nomba cinshi Babiloni Mukalamba bashimwitila fye ukuti “cilende mukalamba” lelo bamwita no kuti “nyina wa bacilende”? Imipepele ya bufi yalipaatukana mu mabumba ayengi nga nshi. Mwaliba amaceici ayengi nga nshi no tumabumba utwingi sana. Ukutula fye apo indimi shafulunganine mu Babele nelyo Babiloni, ifisambilisho fya bufi ifyalekanalekana fyalisalanganina mwi sonde lyonse kabili ici calenga kube imipepele ya bufi iingi iyalekanalekana. Kanshi caliba fye bwino ifi “Babiloni Mukalamba” bamwinika ishina lya musumba wa “Babiloni” umo ukupepa kwa bufi kwatendekele! (Ukute. 11:1-9) Kanshi imipepele yonse iya bufi yaba nga bana “banakashi” aba cilonganino cimo, e kutila cilende mukalamba umo. Ilingi line Satana alabomfya ukupepa kwa bufi pa kulenga abantu balapupa imipashi, balapepa ifilubi na pa kuti balecita ifintu no kulakonka intambi ishisaalula Lesa. E mulandu wine abantu ba kwa Lesa babasokela pa mipepele ya bufi iyaba mwi sonde lyonse ukuti: “Fumenimo muli ena, mwe bantu bandi, nga tamulefwaya ukuwila mu membu shakwe”!—Belengeni Ukusokolola 18:4, 5.

7. Mulandu nshi tufwile ukumfwila ukusoka kwa kuti “fumenimo” muli Babiloni Mukalamba?

⁷ Bushe mulomfwila uku ukusoka? Muleibukisha ukuti ni Yehova e wabumbile abantu mu nshila ya kuti ‘balekabila ifya kwa Lesa.’ (Mat. 5:3) Ukupepa kwa kwa Yehova ukwasanguluka, e kwingalenga fye twakwata ifya kwa Lesa ifyo tukabila. Ababomfi ba kwa Yehova tabafwaya ukulacita ubulalelale bwa ku mupashi nangu fye panono. Lelo ifi, te fyo Satana Kaseebanya afwaya. Alitemwa ukubeleleka abantu ba kwa Lesa pa kuti balecita ubulalelale bwa ku mupashi. Pa miku iingi alikumanishe ukubeleleka abantu. Ilyo Esekiele aliko, ninshi abantu ba kwa Lesa kale batendeka ukucita ubulalelale bwa ku mupashi. Natumone ifyo abantu ba kwa Lesa kale balecita ubucende bwa ku mupashi pa kuti tusambilileko ifingi pa mafunde ya kwa Yehova, pa fyo aba no mulinganya na pa fyo aba no luse.

“Waishileba Cilende”

8-10. Cintu nshi icacindama icakuma ukupepa kwasanguluka icilenga twaishiba ifyo Yehova omfwa nga tulecitako ifyaba mu mipepele ya bufi? Langilileni.

⁸ Mwi buuku lya kwa Esekiele, Yehova abomfeshe icilangililo ca kwa cilende pa kulangilila ifyo aumfwile pali filya abantu bakwe bashali ne cishinka kuli ena. Umupashi wa kwa Lesa walengele Esekiele alemba amalyashi yabili ayalanga bwino bwino ifyo Yehova aumfwile ububi ilyo abantu bakwe bamupondokele pa mulandu wa kuti tabali ne cishinka kuli ena, kabili balecita sana ifyabipa. Cinshi abalinganishishe kuli bacilende?

⁹ Pa kuti twishibe icasuko, tufwile ukubalilapo ukwibukisha icintu icacindama icifwaikwa pa kuti tulepepa Yehova mu nshila iyasanguluka, ico twasambililepo mu cipandwa 5 muli cino citabo. Mu mafunde Yehova apeele abena Israele, abebele ati: “Mwilapepa balesa bambi, mulepepa fye ine, . . . ne Yehova Lesa wenu ndi Lesa uufwaya ukulampepa fye neka.” (Ukufu. 20:3, 5) Pa numa alibwekeshepo ici cishinka ilyo alandile ati: “Tamufwile ukukontamina lesa umbi pantu Yehova aishibikwa ukuti afwaya abantu bakwe balemupepa fye eka. Ni Lesa uufwaya ukumupepa fye eka.” (Ukufu. 34:14) Ukwabula no kutwishika icishinka Yehova alelandapo calyumfwikike bwino bwino. Pa kuti tulepepa Yehova ukulingana ne fyo afwaya, kano tulemupepa fye eka.

¹⁰ Natulangilile, twalabomfya icilangililo ca baupana. Bonse babili abalume na bakashi balikwata insambu sha kwenekela ukuti umwina mwabo akulabatemwa fye beka. Nga ca kuti umulume nelyo umukashi atendeka ukutemwa umuntu umbi nelyo alaala nankwe, umwina mwakwe kuti aumfwa ubufuba, kabili kuti aumfwa no kuti nabamupondokela. (Belengeni AbaHebere 13:4.) Ifi fine e fyo caba na mu kupepa Yehova, abantu bakwe abaipeela kuli ena eka, nga batendeka ukupepa utulubi, omfwa ukuti nabamupondokela. Muli Esekiele icipandwa 16 alilandile sana pa fyo omfwa nga ca kuti abantu bakwe bamupondokela.

11. Finshi Yehova alandile pali Yerusalemu ne fyo yaishilebako?

¹¹ Muli Esekiele icipandwa 16, e mo Yehova alanda amashiwi ayengi muli ili buuku lya kwa Esekiele, kabili e mo alanda amashiwi ya busesemo ayengi mu Malembo ya ciHebere yonse. Yehova alelanda sana pa musumba wa Yerusalemu, uwaleimininako abaYuda abashali ne cishinka kuli ena. Alilandile pa fyabipa ifilanga ifyo uyu musumba watendeke ne fyo baulekeleshe. Watendeke nga akanya ako bapoosa, akalamba kabili ako balekelesha. Abafyashi ba uko bali bena Kanaani abalepepa tulesa twa bufi. Na kuba pa myaka iingi nga nshi, abena Yebusi umukowa wa bena Kanaani, e bakwete amaka pali Yerusalemu, mpaka Davidi abacimfya no kupoka umusumba. Yehova alyumfwilile uluse Yerusalemu iyali nga kanya ako bapoosele, ali-iwemye no kutendeka ukuisakamana, mu kupita kwa nshita yaishileba ngo mukashi wakwe. Na kuba abena Israele abaishiletendeka ukwikala muli uyu musumba balipangene icipangano na Yehova. Icipangano ico baitemenwe abene ukupangana na Yehova mu nshiku sha kwa Mose. (Ukufu. 24:7, 8) Ilyo Yerusalemu yaishileba umusumba uukalamba mu calo, Yehova aliupaalile, alilengele walamoneka bwino kabili aliuyemfeshe nga filya fine umulume uwakwata ifyuma na maka engashitila umukashi wakwe ifibekobeko ifisuma pa kuti alemoneka bwino.—Esek. 16:1-14.

12. Bushe ukupepa kwa bufi kwatendeke shani mu Yerusalemu?

¹² Moneni ifyakonkelepo ukucitika. Yehova atile: “Watendeke ukucetekela ukuyemba kobe kabili waishileba cilende pa mulandu no kulumbuka kobe. Walecita bucilende no mupitanshila onse, kabili ukuyemba kobe kwaishileba kwa bapitanshila.” (Esek. 16:15) Mu nshiku sha kwa Solomone, Yehova alipaalile sana abantu bakwe, ica kuti umusumba wa Yerusalemu walemoneka bwino sana ukucila imisumba yonse iyaliko pali ilya nshita. (1 Isha. 10:23, 27) Lelo panono panono abantu balilekele ukuba ne cishinka. Apo Solomone alefwaya ukusekesha abanakashi abengi aba ku fyalo fimbi abo aupile, alikoweseshe Yerusalemu pantu alitendeke ukupepa balesa ba bufi. (1 Isha. 11:1-8) Kabili bamo abamupyene pa bufumu balicililenamo, pantu bakoweseshe icalo conse no kupepa kwa bufi. Bushe Yehova aumfwile shani pali filya balecita bucilende na pa fyo bamupondokele? Atile: “Ifintu fya musango uyu tafifwile ukucitika, kabili fikatala aficitikapo.” (Esek. 16:16) Lelo abantu bakwe bacipondoka e lyo bacililenamo ukucita ifyabipa!

13. Fintu nshi ifyabipa ifyo abantu ba kwa Lesa mu Yerusalemu balecita?

¹³ Elenganyeni ifyo Yehova akalipe nga nshi ne fyo aumfwile ububi, ilyo alengele ifyabipa ifyo abantu bakwe balecita fyaishibikwa. Alandile ati: “Wabuulile abana bobe abaume na bana bobe abanakashi abo wamfyaliile, kabili wabatuulile amalambo kuli ifi ifilubi—bushe ifya bucilende fyobe tafyafula? Walipeye abana bandi abaume, kabili walibocele ilyo wabatuulile kuli ifi ifilubi.” (Esek. 16:20, 21) Ifyabipa ifyo abantu abaleikala mu Yerusalemu balecita filanga ifyo Satana abipa umutima. Alomfwa bwino ukubeleleka abantu ba kwa Yehova pa kuti balemupondokela! Lelo Yehova alamona ifintu fyonse. Lesa kuti alungika ne fyabipisha ifyo Satana acita, kabili akakanda Satana na bonse abacita ifyabipa.—Belengeni Yobo 34:24.

14. Bushe bankashi nankwe babili aba kwa Yerusalemu abo Yehova alandilepo mu cilangililo bali ni bani, kabili nani walecita sana ifyabipa pali aba batatu?

¹⁴ Na lyo line Yerusalemu taleumfwa ububi pa fyabipa ifyo alecita. Alitwalilile ukucita bucilende. Yehova alandile ukuti Yerusalemu alicililepo ukucita ifya nsoni ukucila bacilende bambi, pantu ena alelipila na ba kucita nabo bucilende! (Esek. 16:34) Lesa alandile ukuti Yerusalemu ali fye nga “nyina” uwamufyele, e kutila imikowa iyalepepa balesa ba bufi iyakwete sana amaka mu calo. (Esek. 16:44, 45) Yehova atwalilile ukulanda pa cilangililo ca lupwa ilyo alandile ukuti nkashi nankwe kabili umukalamba wa kwa Yerusalemu ni Samaria kabili e wabalilepo ukucita bucilende bwa ku mupashi. Kabili Lesa alilandile na pali nkashi nankwe uwalenga bubili, e kutila Sodomu. Ifi fyalengele abantu baibukisha umusumba wa Sodomu uwaliko kale sana uo aonawile pa mulandu wa kuti abantu abaleikalamo balecita sana ifyabipa. Ifyo Yehova alelandapo fya kuti Yerusalemu alicitile sana ifyabipa ukucila ifyo bankashi nankwe Samaria na Sodomu bacitile! (Esek. 16:46-50) Abantu ba kwa Lesa tabalebikako amano ku fyo balebasoka kabili batwalilile fye ukumupondokela.

15. Cinshi Yehova alefwaya ilyo apingwile Yerusalemu, kabili bushe ici cali no kulenga abantu bakwe baba ne subilo nshi?

¹⁵ Finshi Yehova ali no kucitapo? Alaile Yerusalemu ukuti: “Ndelonganika bonse abakutemwa abo walesekesha” kabili “nkakupeela mu minwe yabo.” Inko isho abantu ba kwa Lesa baleumfwana na sho kale, shali no kumonaula no kumupoka ifyuma fyakwe fyonse e lyo no kulenga aleka ukumoneka bwino. Alandile no kuti ‘bakakupoola amabwe bakakwipaile na ku lupanga.’ Cinshi Yehova alefwaya ilyo apingwile abantu bakwe? Yehova talefwaya ukulofya abantu bakwe lelo ico alefwaya ni ci, atile: “Nkalenga ukaleke no kucita bucilende.” Lesa alundilepo no kuti: “Nkapwishisha ubukali bwandi pali iwe kabili nkaleka ukukumfwila uluse; lyena umutima wandi ukekala kabili nshakatwalilile ukumfwa ububi pa fyo wancita.” Nga fintu twasambilile mu cipandwa 9 muli cino citabo, ico Yehova alefwaya ukutula na kale kufumya abantu bakwe muli bunkole no kubabwesesha ku calo cabo. Cinshi twalandile fi? Ni co atile: “Ine nkebukisha icipangano ico napangene nobe ilyo wali umwaice.” (Esek. 16:37-42, 60) Yehova tali nga abantu bakwe, ena ali no kutwalilila ukuba ne cishinka ku bantu bakwe!—Belengeni Ukusokolola 15:4.

16, 17. (a) Mulandu nshi pali ino nshita tushilandila ukuti Ohola na Oholiba bemininako imipepele ya batila Bena Kristu? (Moneni akabokoshi akaleti “Abana Bankashi Abali Bacilende.”) (b) Finshi twingasambilila ku fyaba muli Esekiele icipandwa 16 ne fyaba mu cipandwa 23?

¹⁶ Mu lyashi lyakwe ilitali ilyo alanda muli Esekiele icipandwa 16, Yehova alitusambilisha sana pa mafunde yakwe ayalungama, pa fyo aba no mulinganya, na pa fyo aba no luse nga nshi. Ifi fine e fyo tusambilila na ku fyaba muli Esekiele icipandwa 23. Abena Kristu ba cine muno nshiku balabika sana amano ku fyo Yehova alandile ifishayafya ukumfwa pa fyo abantu bakwe balecita bucilende bwa ku mupashi. Te kuti tufwaye ukukalifya Yehova nge fyo Yuda na Yerusalemu bacitile! Kanshi tatulingile ukulapepa utulubi nangu fye ni panono. Ici cilepilibula ukuti tatufwile ukuba abafunushi nelyo ukutemwisha ifyuma, pantu ifi na fyo kupepa utulubi. (Mat. 6:24; Kol. 3:5) Tufwile ukulatasha Yehova pa fyo abwesha ukupepa ukwasanguluka muli shino nshiku sha kulekelesha pa mulandu wa kuti aliba no luse, kabili takalenge kukabe ukwakowela na kabili! Alipangana “icipangano ca muyayaya” na Israele ya ku mupashi. (Esek. 16:60) Ici icipangano tacakatobeke pantu ulu uluko lukatwalilila ukuba ne cishinka kabili talwakacitepo bucilende bwa ku mupashi. Kanshi natuletasha pali ifi twaba pa bantu ba kwa Yehova abasanguluka muno nshiku.

¹⁷ Nomba finshi ifyo Yehova alandile pali bacilende abo balandapo mwi buuku lya kwa Esekiele fitusambilisha pali “cilende mukalamba,” e kutila Babiloni Mukalamba? Natumone.

“Tawakatale Aumoneka na Kabili”

18, 19. Finshi ifyapalana pali bacilende abo balandapo mwi buuku lya kwa Esekiele na cilende uo balandapo mwi buuku lya Ukusokolola?

¹⁸ Yehova taaluka. (Yako. 1:17) Ifyo omfwa pa kupepa kwa bufi ukutula fye apo cilende mukalamba atendekele ukubako fyaba fye cimo cine. Kanshi tatupapa nga twamona ifyo apingwile bacilende ababa mwi buuku lya kwa Esekiele fyapalana ne fikacitikila “cilende mukalamba” uo balandapo mwi buuku lya Ukusokolola.

¹⁹ Ku ca kumwenako, moneni ukuti bacilende abo ubusesemo bwa kwa Esekiele bwalandapo, te Yehova uwa bakandile mu kulungatika, lelo ni nko shilya shine isho abantu ba kwa Lesa abashali ne cishinka balecita nasho bucilende bwa ku mupashi. Ne mipepele ya bufi nayo bakaikanda pantu ilacita ubulalelale bwa ku mupashi ne “shamfumu sha pe sonde.” Nomba ni bani bakaikanda? Tubelenga ukuti aya amabuteko ‘yakapata cilende kabili yakamupokolola fye fyonse ifyo akwata no kumusha ubwamba, yakalya no mubili wakwe kabili yakamoca fye onse mu mulilo.’ Cinshi amabuteko ya muli ici calo yakacitila ifya musango uyu ifikapapusha abantu? Pantu Lesa ‘akalenga imitima yayako ikacite ifyo umwine alefwaya.’—Ukus. 17:1-3, 15-17.

20. Finshi filanga ukuti filya fine Yehova apingula Babiloni e fyo akacita?

²⁰ Kanshi Yehova akabomfya inko isha muli ici calo pa konaula imipepele ya bufi yonse ukubikako fye ne mipepele iingi iya batila Bena Kristu. Ifi fine Yehova apingula e fyo akacita, takabelele imipepele uluse kabili takaipeeleko inshita ya kuti yaluke. Ibuuku lya Ukusokolola litila Babiloni ‘takatale amoneka na kabili.’ (Ukus. 18:21) Bamalaika ba kwa Lesa bakasekelela ilyo Babiloni akonaulwa, bakatila: “Lumbanyeni Jah! Ne cushi icilefuma ku musumba wa Babiloni cakulafutumuka fye umuyayaya umuyayaya.” (Ukus. 19:3) Babiloni Mukalamba akonaulwa umuyayaya. Takwakatale akuba ukupepa kwa bufi ukukakowesha ukupepa ukwasanguluka. Pa numa ya kupingula Babiloni no kumonaula mu bonaushi ubwaba ngo mulilo, icushi ca mampalanya cikalafutumuka pali ena umuyayaya.

21. Cinshi cikatendeka nga baonaula ukupepa kwa bufi, kabili cikaba shani ilyo ubucushi bukalamba bukaba mupepi no kupwa?

²¹ Ilyo amabuteko ya muli ici calo yakemina Babiloni Mukalamba, yakalafikilisha ubupingushi bwa kwa Lesa. Ici cikaba cintu icikalamba icikacitika pa kufikilisha ifyo Yehova afwaya. Iyi ikaba e ntendekelo ya bucushi bukalamba, inshita ilyo kukaba ubucushi ubushatala abubako. (Mat. 24:21) Ilyo ubu bucushi bukaba mupepi na ku mpela, kukaba Armagedone, inkondo iyo Yehova akabomfya pa konaula cino calo cabipa. (Ukus. 16:14, 16) Nga fintu tukamona mu fipandwa fikonkelepo muli cino citabo, ibuuku lya kwa Esekiele lyalikwata ifingi ifya kutweba, pa fyo ubucushi bukalamba bukaba. Nomba finshi twasambilila muli Esekiele icipandwa 16 ne cipandwa 23 ifyo tulefwaya ukulaibukisha no kulabomfya?

22, 23. Bushe ukusambilila pa fyo balondolola bacilende mwi buuku lya kwa Esekiele ne buuku lya Ukusokolola kuti kwalenga twalabomba shani umulimo wa mushilo?

²² Satana alafwaya ukukowesha ababa mu kupepa ukwasanguluka. Alatemwa sana nga akwata ishuko lya kutufumya mu kupepa kwasanguluka no kutulenga twaba nga bacilende abo ibuuku lya kwa Esekiele lyalandapo. Tufwile ukulaibukisha ukuti Yehova tafwaya twalapepa balesa bambi, kabili tafwaya twaleka ukuba aba cishinka kuli ena! (Impe. 25:11) Tatufwaya nangu panono ukuba mu kupepa kwa bufi, kabili tatufwaya ‘ukwikata nangu cimo ico Lesa amona ukuti tacasanguluka.’ (Esa. 52:11) Ifi twalandapo e filenga twilaitumpa na mu fikansa fya muli ici calo e lyo na mu fimfulunganya ifyaba muli ici calo umwaba abantu abashaikatana. (Yoh. 15:19) Tumona ukutemwisha icalo ukuti nako kupepa kwa bufi uko Satana alenga abantu babamo, kabili tatucita nangu cimo icilanga ukuti twalitemwisha icalo cesu.

²³ Icacindamisha ico tufwile ukucita, kulaibukisha ukuti lishuko nga nshi ifi tupepela Yehova mwi tempele lyakwe ilya ku mupashi ilya busaka kabili ilyasanguluka. Ilyo tuletwalilila ukupepa Yehova mwi tempele lyakwe ilya ku mupashi ilisuma nga nshi, tatufwile ukulacita nangu cimo icaba mu kupepa kwa bufi, kabili tatufwile ukulacitako bucilende ubo imipepele icita!