Ifipusho Ukufuma ku Babelenga

◼ Cinshi cali “cisuma” cintu umutumwa Paulo ashali na maka ya kucita, nga fintu alumbwile pa Abena Roma 7:19?

Mu kutendekelako, Paulo alelosha ku kupelebela kwakwe ukubomba ifintu fyonse ifisuma ifyatantikwa mu Malango ya kwa Mose. Ico cali icishingacitika kuli Paulo na bonse bambi, ukusanshako na ifwe, pa mulandu wa kukanapwililika no kubembuka. Lelo takuli kukabila kwa kubulwe subilo. Ilambo lya kwa Kristu lyaliswile nshila ku kulekelelwa kuli Lesa no kwiminina kusuma na Wene.

Abena Roma 7:19 babelengwa ukuti: “Pantu icisuma ico mfwaya, nshicicita; lelo icibi ico nshifwaya, e co ncita.” Amashiwi yashingulukako yalanga ukuti Paulo ukucilisha alelanda pa lwa “cisuma” mu mano ya calondolwelwe mu Malango. Mu cikomo 7 ali nasosa ukuti: “Bushe tuletila, Amalango lubembu? Nakalya! Lelo ayabula Amalango, nga nshaishiba lubembu; pantu Amalango ayabulasosa, ayati, Wilakumbwa, nga nshaishiba lunkumbwa.” Ee, Amalango yacilengele ukumfwika ukuti apantu tabali na maka ya kuyasunga mu kukumanina, abantunse bonse bali ababembu.

Paulo atwalilile ukulumbula ukuti ‘aali no mweo kale apabula Amalango.’ Ni lilali ico cali ifyo? Cisuma, lintu ali mu musana wa kwa Abrahamu pa ntanshi Yehova talapayanya Amalango. (Abena Roma 7:9; linganyeniko AbaHebere 7:9, 10.) Nangu cingati Abrahamu ali uushapwililika, Amalango yali yacili tayalapeelwa, e co tacinkwilweko ulwa kubembuka kwakwe pa kufilwa ukusunga amafunde yakwe ayafula. Bushe ico cilepilibula ukuti lintu fye Amalango yapeelwe no kulangilila ukukanapwililika kwa buntunse, yaleteleko ifya kufumamo fyabipa? Iyo. Paulo atwalilile ukuti: “E ico Amalango yena ya mushilo, ne funde lya mushilo kabili lyalilungama kabili lisuma.”—Abena Roma 7:12.

Mona ukuti Paulo alondolola Amalango nga “ya mushilo” kabili ‘ayasuma.’ Mu fikomo fyakonkapo, alondolwele ukuti “kanshi cisuma”—Amalango—yalangilile mu kulengama ukuti ali mubembu, kabili ulu lubembu lwamulengele ukuwaminwa ukufwa. Paulo alembele ukuti: “Pantu icisuma ico mfwaya, nshicicita; lelo icibi ico nshifwaya, e co ncita. Awe nga ncite co nshifwaya, kanshi te ine ncita, lelo lubembu ulwaikala muli ine.”—Abena Roma 7:13-20.

Muli aya mashiwi yashingulukako, lyene, Paulo talelanda pa lwa busuma mu cinkumbawile, nelyo incitilo fye sha cikuuku. (Linganyeniko Imilimo 9:36; Abena Roma 13:3.) Alelosha ukucilisha ku kucita (nelyo ukukanacita) ifintu fyali mu kumfwana na Amalango yasuma aya kwa Lesa. Ku numa abeleshe mu kupimpa ubutotelo bwa ciYuda kabili—ukulinganishiwa kuli bambi—aali “uwabulwa akalema.” Nangu ni fyo, nangu cingati mu muntontonkanya wakwe ali umusha wasakamanisha uwa yalya Amalango yasuma, nalyo line taikalilile mu kumfwana na yene mu kukumanina. (Abena Filipi 3:4-6) Amalango yabelebeshe ifipimo fyapwililika ifya kwa Lesa, ukulanga umutumwa Paulo ukuti mu mubili wakwe aali acili umusha ku malango ya lubembu na muli ifyo ukusenukilwa ku mfwa. Nangu cibe fyo, Paulo aali uwa kutasha ukuti kwi lambo lya kwa Kristu alilungamikwe—ukulubulwa ukufuma ku malango ya lubembu ne fya kufumamo fya yako ifyalinga, ukupingwilwa ku mfwa.—Abena Roma 7:25.

Abena Kristu ilelo tababa pe samba lya Amalango ya kwa Mose, pa kuti yalipampamikwe pa cimuti ca kucushiwilwapo. (Abena Roma 7:4-6; Abena Kolose 2:14) Nalyo line tulacita bwino ukwibukila ukuti tayali mutande wa mafunde uwa kupeele cisendo ayo twingasulako fye. Iyo, mu kukatama Amalango yali ayasuma. Muli ifyo twalikwata umulandu wa kubelengela amabuku ya Baibolo ayakwatamo Amalango no kwishiba icalefwaikwa ku bena Israele. Inte sha kwa Yehova ukushinguluka isonde mu kwangufyanya bakalacita ico cine, ukusungilila ukubelenga Baibolo kwabo ukwa mulungu no mulungu.

Ilyo twabelenga Amalango, tufwile ukubelebesha pa fishinte fyebekesha ifipope fya yako ifyalekanalekana na pa bunonshi abantu ba kwa Lesa banonkele ilyo baleesha ukukonka ayo amafunde ayasuma. Tulingile ukutesekesha, na kabili, ukuti tuli abashapwililika na muli ifyo ukukanaba na maka ya kukonka mu kukumanina icisuma ico tusambilila ukufuma mu Cebo ca kwa Lesa. Lelo ilintu tuleshomboka ukulwisha amalango ya lubembu, kuti twasekelela pa cilolelo ca kulubulwa ukupitila mu kubomfya ilambo lya cilubula ilya kwa Kristu ukulola kuli ifwe.