Musango Nshi uwa Mutelelwe Ufuluka?
ABANTU bapusanapusana bakwata imfundo shapusanapusana pa lwa mutelelwe. Bamo baumona nga ukushikatala pa kati ka maka ya mu fita ayalelwishanya. Ku ca kumwenako, amaka ayo yalama amaka yakalamba aya calo capamo na bakumana nabo akapi abena Europe balisuminishanya pa ntampulo ishingi ku kucefyako ubusanso bwa kuti ifya kucitika finono fikalundulukila mu nkondo ya manyukiliya iya mu cibulungwa conse. Stockholm International Peace Research Institute Yearbook 1990 ilumbulula ukupapushiwa pa lwa kubulwa ubuseko mu ntampulo sha musango uyo ku nko “mu mbali shimbi isha calo.”
Nangu cibe fyo, ku mamilioni abekala mu fyalo fipiina, “umutelelwe” upilibula ifya kulya no kusakamana kwa butuntulu bwa bumi. “Lintu caisa ku kutontonkanya pa lwa ‘mutende no mutelelwe,’” e filondolola sayantisiti wa bupolitiki Yash Tandon, “imfundo shapokelelwa isha ntambi shikalamba isha ku Masamba shilanana. . . . ‘Umutelelwe’ umonwa nga umulandu wa fyanso no kulaalika ifyanso, uwatalukako ukufuma ku kusakamikwa kwa bashakwata ifya kulya na mayanda aba fiputulwa fibili muli fitatu ifya bwingi bwa bantu mu calo.”
Ukulosha kuli Baibolo, ilaya ukuti pe samba lya Bufumu bwa kwa Lesa takwakabeko kabili inkondo. “Aputulo bulwi ukufika ku mpela ya calo; ubuta abufuna, afuna ne fumo, amaceleta ayoca mu mulilo.” (Ilumbo 46:9; Esaya 2:4) Ukulwala kwa ku mubili kukaba cintu capita. “Umwikashi wa mu calo takasose, ati, Nindwala; abantu abaikalamo, bantu abalekelelwa amampuulu yabo.”—Esaya 33:24.
Pe samba lya ubo Bufumu, ukubulwo mutelelwe kwa fya bunonshi takwakabale akutiinya uuli onse. “Bakakuula amayanda no kwikalamo, bakalima na mabala ya myangashi no kulye fisabo fya yako; tabakakuule na bambi abekalamo, tabakalime na bambi abalyako.”—Esaya 65:21, 22.
Icacindamisha, nangula ni fyo, Ubufumu bukafumyapo ifya kulenga ukubulwa umutende no mutelelwe ifya kutendekelako. Ni ani aba ku numa ya lyashi lya kale ilyalepa ilya makamfulumende yashatunguluka na ya lumanimani? Ilintu Lesa, ku mulandu usuma, aliyasuminisha ukubako, umo uufwile ukushingamwa ni Satana, apantu Baibolo isosa ukuti ‘icalo conse calaala mu maka yakwe.’—1 Yohane 5:19.
Mwandi kwilulukwa, lyene, lintu pe samba lya Bufumu bwa kwa Lesa, amashiwi ya kwa Paulo ku bena Roma yafikilishiwa mu kupelako aya kuti: “Awe Lesa wa mutende akashonawila Satana mwi samba lya makasa yenu bwangu bwangu”! (Abena Roma 16:20) Bufumu bwa kwa Lesa ubwa mu mulu bweka fye, pe samba lya Mfumu Yesu Kristu, e bwingapwishishisha icintu ca musango uyo. E ico, ni pe samba fye lya ubo Bufumu isonde likasangulwa paradise.—Ukutendeka 1:28; Luka 23:43.
Ee, umutelelwe walaiwa muli Baibolo walicilapo apakalamba kabili wa cipimo cafiko kutali ukucila icili conse icapangwa no muntu. Pantu, tubelenga ukuti “imfwa tayakabeko kabili iyo; takwakabe kabili ukuloosha nangu kukuuta nangu kucululuka”! (Ukusokolola 21:4) Bushe kuti twacetekela amalayo ya musango uyo? Ee, pa mulandu wa kuti yafuma kuli Kabumba wa maka yonse, Yehova Lesa, uyo ubilisha na kabili ukuti: “Icebo candi icifuma mu kanwa kandi: tacakabwelele ibusha kuli ine, kano cacite co natemwa, no kushuka muli ico nacitumina.” (Esaya 55:11) Ukutunguluka kwa cine cine kuleishibisha intampulo isho Yehova Lesa alebuula nangu fye ni nomba ku kuletela umutundu wa muntu umutende ubelelela kabili uwa kulenga insansa, umutelelwe, no lubanda mu kwebelwa kwa bumulopwe Bwakwe ubwa ciyayaya.