Imbileni Yehova Amalumbo

“Ndeimbila Yehova, ico napulama apakalamba.”—UKUFUMA 15:1

1. Misango nshi ne mibele ya kwa Yehova ifitupeela umulandu wa kumulumba?

IMIKU 13 Ilumbo 150 lipeela ikambisho ku kulumba Yehova nelyo Jah. Icikomo ca kulekelesha cibilisho kuti: “Lekeni icipeema conse citashe Yehova. Aleluya!” Nge Nte sha kwa Yehova, twalishiba ukuti Yehova aliwaminwa ukulumba kwesu. E Mulopwe wa Kubumbwa Konse, Uwapulamo, Imfumu ya ciyayaya, Kalenga wesu, Kashukisha wesu. Takwata uwalingana nankwe, aliibela, uushingalinganishiwako, uwacila pali bonse. Aba uwaishiba fyonse, uwa maka yonse, uwapwililika mu bulungi, kabili e cipasho ca kutemwa. Wene e musuma pa muulu wa bonse bambi; wa bucishinka. (Luka 18:19; Ukusokolola 15:3, 4) Bushe aliwaminwa ukulumba kwesu? Mu kushininkisha aliwaminwa!

2. Milandu nshi twakwata iya kulumbulwila ukutootela kuli Yehova?

² Yehova aliwaminwa te kupepa fye kwesu kweka no kulumba lelo na kabili ukutasha kwesu no kutootela pali fyonse ifyo atucitila. Aba e Kapeela wa “ca kupeelwa conse icisuma ne ca bupe conse icafikapo.” (Yakobo 1:17) Aba e Kamfukumfuku, Intulo ya bumi bonse. (Ilumbo 36:9) Ifintu fyonse tuipakisha nge filundwa fya mushobo wa buntunse fyafuma kuli wene, pantu e Kalenga wesu Mukalamba. (Esaya 42:5) Aba na kabili e Kapeela wa mapaalo yonse aya ku mupashi ayesa kuli ifwe ukupitila mu mupashi wakwe, mu kuteyanya kwakwe, na mu Cebo cakwe. Twalikwata ukwelelwa kwa membu pa cishinte ca kupayanya kwakwe Umwana wakwe nge cilubula cesu. (Yohane 3:16) Twalikwata isubilo lya Bufumu ilya ‘myulu ipya ne calo cipya umukekala ubulungami.’ (2 Petro 3:13) Twalikwata ukubishanya kushaiwamina na Bena Kristu banensu. (Abena Roma 1:11, 12) Twalikwata ukucindikwa na mapaalo ya kuba Inte shakwe. (Esaya 43:10-12) Kabili twalikwata ishuko lyaumo mutengo ilye pepo. (Mateo 6:9-13) Mu cine cine, twalikwata imilandu iingi iya kutashishapo Yehova!

Inshila Isho Twingalumbilamo Yehova

3. Ni mu nshila nshi ishalekanalekana twingalumbilamo Yehova no kulumbulula ukutootela kwesu kuli wene?

³ Ni shani fintu ifwe, nga babomfi baipeela aba kwa Yehova, twingamulumba no kulumbulula ukutootela kwesu? Kuti twacite fyo pa kwakana mu butumikishi bwa Bwina Kristu—ukucitilo bunte ukufuma ku ŋanda ne ŋanda, ukucite fipempu fya kubwelelamo, ukutungulula amasambililo ya Baibolo, no kuibimba mu bunte bwa pa musebo. Kuti na kabili twamulumba pa kucitilo bunte bwa mu lyashi ilyo lyonse ishuko lya mu nshita lyaitambika iline. Lyene na kabili, kuti twalumba Yehova ku myendele yesu iyatambalala, na ku nshila fye iyapempenkana kabili iyalinga iyo tufwalilamo no kusakwilamo. Inte sha kwa Yehova ilingi line shalitashiwa pa kuba ica kumwenako muli ishi mbali. Mu kulundapo, kuti twalumba Yehova no kumutasha ukupitila mwi pepo.—Mona 1 Imilandu 29:10-13.

4. Ni ili kwi imo iya nshila shawamisha twingalumbilamo Shifwe wa mu muulu wakwato kutemwa?

⁴ Mu kulundapo, imo iya nshila shawamisha iyo twingalumbilamo Shifwe wa ku muulu wakwato kutemwa yaba kumutonda ne mibele yakwe mu kuba ne nyimbo sha Bufumu sha mililile isuma. Bakalisha ba filimba abengi na bamushikanyimbo balasumina ukuti icilimba cawamisha caba lishiwi lya buntunse. Bakatendeka ba nyimbo shacindikwa isha kale bafwaishe ukulemba inyimbo sha mashiwi pantu mwalibamo ukwikushiwa kushaikulila mu kukutika ishiwi lya buntunse ilyo lyasansulwa mu kwimba.

5. Ni pa milandu nshi tulingile ukusendela ukwimba kwesu inyimbo sha Bufumu mu kukatama?

⁵ Fintu Yehova afwile ukuipakisha ukukutika ku bantunse abaleimba, ukucilisha lintu baleimba inyimbo sha kulumba no kutootela! Mu kushininkisha lyene, tulingile ukusenda mu kukatama ukwimba kwesu inyimbo sha Bufumu pa kubungana kwesu ukwalekanalekana—ukulongana kwa cilonganino, ukulongana kwa muputule, inshiku sha kulongana kwaibela, amabungano ya citungu, na mabungano ya pa kati ka nko. Icitabo cesu ica lwimbo caisulamo inyimbo sha kucankilwamo mu cine cine, ubusuma bwa shiko ubwatashiwa ilingi line ku ba ku nse. Ilyo tucililako kushikama mu mupashi wa kwimba inyimbo sha Bufumu, e lyo tucililako ukuleto buseko kuli bambi no kuinonsha fwe bene.

Ukwimbila Yehova Amalumbo mu Nshita sha mu Baibolo

6. Ni shani fintu abena Israele balumbulwile ukutesekesha pa kulubulwa kwabo pali Bemba Wakashika?

⁶ Icebo ca kwa Lesa citwebo kuti Mose na bonse abena Israele baimbile mu kubamo kucimfya pa kulubulwa ku mulalo wa kwa Farao pali Bemba Wakashika. Ulwimbo lwabo lwatendeke na mashiwi ya kuti: “Ndeimbila Yehova, ico napulama apakalamba; kabalwe no watentemapo nabapoosa muli bemba. Ukukosa kwandi kabili ukulumba kwandi ni Yehova, kabili aisabe pusukilo lyandi; uyu ni Lesa wandi, ndemutootela.” (Ukufuma 15:1, 2) Kuti twaelenganya ukucincimuka no buseko bwa bena Israele ilyo baleimba ayo mashiwi pa numa ya kulubulwa kwabo kwa cipesha mano!

7. Tushita nshi tumbi utwaishibikwa uto Amalembo ya ciHebere yakwatamo ku bena Israele ukulumba Yehova mu kwimba?

⁷ Pali 1 Imilandu 16:1, 4-36, tubelenga ukuti Yehova alilumbilwe ku kwimba na ku kulishe filimba lintu Davidi aletele Icipao ku Yerusalemu. Kalya mu cine cine kali kashita ka buseko. Kwaliko na kabili ukwimbila Yehova amalumbo ukukonkesha mu filimba pa nshita lintu Imfumu Solomone apeele itempele pa Yerusalemu. Tubelenga pali 2 Imilandu 5:13, 14 ukuti: “Abalelisha amapenga na baleimba baleimbila capamo ku kulenga lyumfwike ishiwi limo ku kutasha no kutootela Yehova, kabili pa kusansule shiwi balekonkesha mu mapenga, no tuoma, na malimba ya kwimba, na pa kutasha Yehova, baletila, Pantu musuma, pantu lwa muyayaya uluse lwakwe, e lyo iŋanda yaiswilemo ikumbi, iŋanda ya kwa Yehova, na bashimapepo bafililwe ukwiminina ku kupyunga pa mulandu we kumbi; pantu ubukata bwa kwa Yehova bwaiswilemo mu ŋanda ya kwa Lesa.” Cinshi cintu ico cilelanga? Ukuti Yehova alekutika kuli uku kulumba kwa mililile isuma kabili alitemwinwe kuli kwene, nga fintu calangililwe kwi kumbi lyacila pa lya lyonse. Pa numa, kwali ukwimba ku mpuka shibili pa nshita ya kukupawila ifibumba fya Yerusalemu mu nshiku sha kwa Nehemia.—Nehemia 12:27-42.

8. Cinshi cilanga ukuti ukwimba kwasendelwe mu kukatama ku bena Israele?

⁸ Na kuba, ukwimba kwali lubali lwacindama ulwa kupepa pe tempele ica kuti abena Lebi 4,000 bapatwililwe ku mulimo wa kwimba. (1 Imilandu 23:4, 5) Aba bali no kulaendela pamo na bakemba. Inyimbo, ukucilisha bakemba, bakwete icifulo cacindama mu kupepa, te kufwaya maka maka ukulimba imilandu yafina iye Funde, lelo ukupayanya umupashi walinga ku kupepa. Cayafwilishe abena Israele ukupepa Yehova mu nshila yacincimuka. Mona ukupekanya no kusakamana ku bulondoloshi bwa kulonsha ifyapeelwe kuli ulu lubali: “Impendwa yabo, pamo na bamunyinabo abasambilishiwo kwimba kuli Yehova, bonse abacenjela, bali imyanda ibili na makumi cinekonsekonse na cinekonsekonse.” (1 Imilandu 25:7) Mona fintu basendele mu kukatama ukwimbila Yehova amalumbo. Balikanshiwe mu kwimba kabili bali abacenjela!

9. Kukomailapo nshi kwapeelwa ku kwimba mu Amalembo ya Bwina Kristu aya ciGreek?

⁹ Ukwisa ku mwanda wa myaka uwa kubalilapo uwa nshita yesu iyaishibikwa, cinshi tusanga? Yesu, pa bushiku bwa kufutukwa kwakwe, mu kuba ne milandu yafina iishaifulila mu muntontonkanya wakwe, nalyo line ayumfwile ukukabila kwa kusondwelela ukusefya kwakwe ica Kucilila no kwimikwa kwa Cibukisho ca mfwa yakwe pa kwimbila Yehova amalumbo. (Mateo 26:30) Na kabili, tubelengo kuti “ubushiku pa kati,” Paulo na Sila, pa numa babe nabapumwa no kupooswa mu cifungo, “balepepa, baleimbila Lesa amalumbo, na bafungwa balebakutika.”—Imilimo 16:25.

Ukwimba Amalumbo—Ulubali Lwacindama Ulwa Kupepa Kwesu

10. Kukambisha nshi kuntu Icebo ca kwa Lesa cipeela ukukuma ku kulumba wene mu nyimbo?

¹⁰ Bushe nakalimo uyumfwe fyo ukwimba inyimbo sha Bufumu takwacindama sana ukuti upeele kwene ukusakamana kwa kufuma ku mutima? Nga ni fyo, bushe taulingile ukupimununa uyu mulandu, mu cilolwa ca bucindami ubo Yehova Lesa na Yesu Kristu babika pa kwimba amalumbo? Ee, Icebo ca kwa Lesa caisulamo amakambisho ku kulumba Yehova no kumwimbila amalumbo! Ku ca kumwenako, pali Esaya 42:10, tubelengo kuti: “Imbeni kuli Yehova ulwimbo lupya, ulwa kumutasha ukutula pa mpela sha pano isonde, mwe batentemukila kuli bemba ne fyaisulamo, mwe naamba ne fishi na baikalamo.”—Mona kabili Ilumbo 96:1; 98:1.

11. Kukonkomesha nshi kuntu umutumwa Paulo apeele ukulosha ku kwimba?

¹¹ Umutumwa Paulo alishibe ukuti ukwimba kuti kwacincimusho mupashi wesu, e co atukonkomeshe imiku ibili pali uyu mulandu. Tubelenga pali Abena Efese 5:18, 19 ukuti: “Isulenimo [umupashi]; mube abalandilana mu sha malumbo ne sha kutasha ne nyimbo sha bumupashi, mube abembila [Yehova, NW] no kumulumba mu mitima yenu.” Kabili pali Abena Kolose 3:16, tubelengo kuti: “Lekeni icebo ca kwa Kristu ciikale muli imwe icacindamina mu mano yonse; mulesambilishanya no kukonkomeshanya; ukwimbila no kutootela Lesa mu mitima yenu ku sha malumbo, ne sha kutasha, ne nyimbo sha bumupashi.”

12. Fya kumwenako nshi twakwata ifya nyimbo shesu ishitwaafwa ukusambilishanya no kukonkomeshanya?

¹² Mona ukuti mu mulandu umo na umo Paulo acito kuloshako kwa kubwekeshabwekeshapo ku kwimba, lintu alumbula ‘isha malumbo, isha kutasha kuli Lesa, inyimbo sha bumupashi, ukwimbila mu mitima yenu.’ Na kabili, atendeka ukulanda kwakwe ku bena Kolose pa kusoso kuti muli yi nshila kuti ‘twalasambilishanya no kukonkomeshanya.’ Kabili ifyo mu cituntulu tulacita, nga fintu cingamonwa ku fishinte fine ifya nyimbo shesu—“Mwibatiina!” (ulwimbo 7), “Ba Uwashangila Ukupala Ruti!” (ulwimbo 26), “Imilimo ya kwa Lesa Ikalamba kabili Iyapesha Amano” (ulwimbo 30), “Umulimo wa Buseko” (ulwimbo 58), “Lumba Jah Pamo na Ine!” (ulwimbo 81), ukupeelako fye ifya kumwenako finono.

13. Ni shani fintu “umusha wa cishinka kabili uwashilimuka” alangisha ubucindami bwa kwimba pamo ngo lubali lwa kupepa kwesu?

¹³ Mu kumfwana na ya makambisho, “umusha wa cishinka kabili uwashilimuka” alitantika ukuti ukubungana kwesu—ukulongana kwa mu filonganino, ukulongana kwa miputule, inshiku sha kulongana kwaibela, amabungano ya citungu, na mabungano ya pa kati ka nko—fileisulwa no kwisalwa pa kwimba inyimbo sha Bufumu. (Mateo 24:45) Mu kulundapo, inyimbo shilatantikwa ukwimbwa pa nshita shimbi mu kati ka uku kubungana. Apantu ukulongana kwesu ilingi line kutendeka pa kwimba ulwimbo lwa Bufumu, bushe tatulingile ukucipanga icipoope ukufika mu nshita, mu kubangilila kwalinga ku kwakana muli lulya lubali lwa kupepa kwesu? Kabili apantu ukulongana kwisalwa no kwimba, bushe tatulingile ukwikala ukufikila ulwimbo lwa kwisalila ne pepo ilyo likonkapo mu kwangufyanya?

14. Fya kumwenako nshi twakwata ifya nyimbo shalinga ukusalwa ku maprogramu yesu?

¹⁴ Inyimbo sha pa kulongana kwesu shisalwa mu kusakamanisha ku kumfwana na programu. Ku ca kumwenako, pa Mabungano ya Citungu aya “Ukusambilisha kwa Bulesa” mu 1993, ulwimbo 70, “Lindo Mutima Obe,” ulukoselesha Abena Kristu ukulwisha Satana, icalo, no mubili uwawa, mu kwangufyanya lwakonkele pa malyashi yatatu ayabombele ne fi fibambe. Ulwimbo 39, “Mube nga Yeremia,” lwatangilile ukukonkana kwa malyashi ayashimpilwe pa masesemo ya kwa Yeremia. Kabili pa numa ya kukonkana kwa malyashi pa mbali shalekanalekana isha butumikishi bwesu ubwa Bufumu paishileba ulwimbo 68, “Ukubyale Mbuto sha Bufumu,” ulwimbo lwakongamina nga nshi ku mulimo. Ukusakamana kumo kwine kulabeleshiwa mu kusala inyimbo kwi Sambililo lya Ulupungu lwa kwa Kalinda, Ukulongana kwa Mulimo, ne Sukulu lya Butumikishi bwa Teokratiki. Cili icalinga ukuti lintu baeluda balepeela amalyashi ya cintubwingi no kulangilila ulwimbo luli no kubomfiwa pa kwisula programu, balingile ukusala ulwimbo ululelinga umutwe wa lyashi.

15. Ni shani fintu ceyamani wa kulongana engakusha ukutesekesha ku lwimbo luli no kwimbwa?

¹⁵ Mu kubilisha ulwimbo luli no kwimbwa, ceyamani kuti pambi alundako kutesekesha ku lwimbo pa kupeela icishinte ca luko nelyo umutwe. Tatwimba amanambala lelo imitwe ya mu Malembo. Na kabili kuti cayafwako icilonganino ukutesekesha ulwimbo mu kucilapo nga ca kuti ilembo ilipeelwe pe samba lya cishinte lyapeelwako ukusakamana. Lyene na kabili, ukulandapo kunono kuti kwalinga, pamo ngo kwa kuti bonse balingile ukwingila mu mupashi wa ulo lwimbo.

Langa Ukutasha Ubusuma bwa kwa Yehova mu Kwimba

16. Ni shani fintu twingengila mu mupashi wa nyimbo shesu?

¹⁶ Apantu amashiwi ya mu nyimbo shesu isha Bufumu yalisulamo bupilibulo, tulekabila ukutontomesha pa mashiwi ilyo tuleimba yene. Tulefwaya ukwingila mu mupashi wa lwimbo lumo lumo. Shimo, pamo nga isho ishibomba no kutemwa, icisabo ca mupashi, shaba sha kuyumfwa kwa ku mutima. (Abena Galatia 5:22) Ishi tushimba no kupamfiwa no kukaba. Shimbi sha kusekelela, kabili tulingile ukwimba shene mu nsansa. Shimbi na sho shaba ni nyimbo isha kukonkesha mu ntampulo, ishi na sho shilingile ukwimbwa mu kuba no kucincila no kucetekela kwakosa. Mwi Sukulu lyesu ilya Butumikishi bwa Teokratiki, tulafundwa ukulumbulula ukukaba no kuyumfwa pamo pene no kucincimuka mu mipeelele yesu. Pa kulangisha icikabilila, ukuyumfwa, no kucincimuka lintu tuleimba inyimbo shesu calicilanapo kucindama.

17. (a) Kusenukwa nshi kwapeelwe ku bena Israele babulwo busumino tushingafwaya ukubomba ku mimbile yesu? (b) Cinshi cifumamo lintu twabuula mu kukatama ukukonkomesha ukwaba mu nyimbo shesu?

¹⁷ Nga ca kuti twali no kwimba inyimbo shesu isha Bufumu mu kuba ne mintontonkanya yesu pa fintu fimbi, ukukanatesekesha mu kukumanina ubupilibulo bwa mashiwi, bushe te kuti mu nshila imo tube nga abena Israele babulwo busumino abaebawilwe pa mulandu wa kuti, lintu balelumba Lesa ku milomo yabo, imitima yabo yalitalwike nga nshi kuli wene? (Mateo 15:8) Tatufwaya kulya kusenukwa ukubomba ku nshila yesu iyo twimbilamo inyimbo sha Bufumu, bushe te ifyo? Pa kubomba mu kufishapo ku kwimba inyimbo shesu isha Bufumu, tatwakaibimbule fye fwe bene lelo tukabimbula na abo abali mupepi na ifwe, ukusanshako na baice. Ee, nga ca kuti bonse abemba pa Mayanda yesu aya Bufumu bengasenda mu kusakamanisha ukukonkomesha kuntu ishi nyimbo shakwatamo, ici kuti caba kukoselesha kwa maka ku kuba abapimpa mu butumikishi no kusengauka ifiteyo fya kucite calubana.

18. Kwambukila nshi kuntu ukwimba kwa nyimbo sha Bufumu kwakwete pa mwanakashi umo?

¹⁸ Inshita ne nshita, aba ku nse balebekeshiwa ku kwimba kwesu ukwa nyimbo sha Bufumu. Ulupungu lwa kwa Kalinda inshita imo lwasabankenye ili lyashi ukuti: “Ukuti ukwimba [kwesu] kuti na kabili kwabomba ku kuleta abantu ku kwishiba Yehova Lesa kwalangililwe ku ca kukumanya ca mwanakashi uwabatishiwe pa Kulongana kwa “Kucimfya kwa Bulesa” ukwa 1973, Yankee Stadium, mu musumba wa New York. Aile pa muku wa kubalilapo ku Ŋanda ya Bufumu iya mu cifulo cabo umwine eka no kusangwa ku kulongana konse kubili. Lintu icilonganino caimbile ulwimbo . . . ‘Tonta Amenso Yobe pa Cilambu!,’ alyebekeshiwe nga nshi ku mashiwi ne nshila yaleimbwa ica kuti apingwilepo ifyo kuno e kuntu alefwaya ukuba. Pa numa atununwike umo uwa Nte no kulomba isambililo lya Baibolo, kabili atwalilile ukulunduluka ku kuba inte ya Bwina Kristu iya kwa Yehova.”

19. Kukoselesha nshi kwapeelwa ukukuma ku kwimba inyimbo shesu isha Bufumu no mweo onse?

¹⁹ Pa kulongana kwesu ukwingi, kwaba mu kulinganyako amashuko yanono kwi bumba ukulumbulula ukuyumfwa kwabo no kutesekesha. Lelo ifwe bonse kuti twalumbulula ifyo tuyumfwa pa lwa busuma bwa kwa Yehova pa kuilunda mu nsansa ku kwimba inyimbo sha Bufumu. Pa mbali ya ico, lintu tukumana pamo, bushe tatuba abasamwa? E co tulingile ukuyumfwa ukufwaya ukwimba! (Yakobo 5:13) Mu cituntulu, ku cipimo cintu twafikapo ku kutesekesha ubusuma bwa kwa Yehova ne cikuuku cakwe ica pa fye, tukapongomoka na malumbo ya mweo onse kuli wene.

Ni Shani Fintu Wingasuka?

◻ Milandu nshi ikalamba ibili iya kulumbila Yehova?

◻ Ni mu nshila nshi ishalekanalekana twingalumbilamo Yehova?

◻ Ni ili kwi imo iya nshila shawamisha twingalumbilamo Yehova?

◻ Fya kumwenako nshi fintu twakwata ifya mu Malembo ifya kulumba Yehova mu nyimbo?

◻ Ni shani fintu twingabomba mu kufishapo ku kwimba inyimbo shesu isha Bufumu?

[Akabokoshi pe bula 11]

Ipakishe Isho Nyimbo!

Cilemoneko kuti bamo balikwatako bwafya mu kusambilila ubwingi bwa nyimbo. Nangu cibe fyo, ifilonganino fimo tafyakwata impika ikalamba mu kwimba ubwingi bwa ishi nyimbo. Nakalimo ukubombesha kwalundwako kunono ku kusambilila ico pa kubalilapo cimoneka icishabeleshiwa kuti pambi e kulekabilwa fye. Lintu babeleshanya ne nyimbo sha musango yo, icilonganino ilingi line cilatesekesha shene ukucila isho ishishakabile ukubombesha pa kusambilila. Lyene bonse mu cilonganino kuti baimba shene no kucetekela. Ee, kuti baipakisha isho nyimbo!

[Akabokoshi pe bula 12]

Imbeni Inyimbo sha Bufumu pa Kukumana kwa Kwangalila Capamo

Ukwimba kwesu inyimbo sha Bufumu takulekabila ukupeleela ku Ŋanda ya Bufumu. Paulo na Sila baimbile Yehova amalumbo lintu bali mu cifungo. (Imilimo 16:25) Kabili umusambi Yakobo atile: “Bushe umuntu asamwa? Embile Lesa amalumbo.” (Yakobo 5:13, NW, utulembo twa pe samba) Pa kukumana kwa kwangalila pamo uuli onse alasamwa. E co mulandu nshi te kwimbila inyimbo sha Bufumu? Ici kuti caba ica kuleta ukucankwa ukucilisha nga ukwimba kulekonkana na piano (icinanda) nelyo icilimba ca nsale. Nga te ifyo, kwalibako amatepu ya piano aya nyimbo shesu isha Bufumu; indupwa sha Nte abengi balikwatako alubamu wa aya matepu. Tayabomba fye bwino ku kukonkamo pa kwimba lelo na kabili yalilingisha ku ciunda cisuma ica kashiminishi.

[Icikope pe bula 8, 9]

Pa numa ya kulubulwa kwabo pali Bemba Wakashika, Israele alumbulwile ukusekelela mu kwimba

[Icikope pe bula 10]

Ulwimbo lwa kusekelela luba lubali lwa kupepa kwa Bwina Kristu ilelo