Ukupusuka mu Nshita ya Tuyofi
ISHITOLO lya ntunti shisano ku Seoul, ku Korea, lyalibongoloka ukwabula ukwenekela, no kwisalila imyanda ya bantu mu kati! Bakapususha babombele akasuba no bushiku pa kuti bengapusushako imyeo iingi. Ilyo inshiku shalepita, catendeke ukumoneka kwati takwali no kusangwa bakapusunsuka na bambi abashiikilwe ku fibumba ne nshimbi.
Lintu camoneke fye ukuti capwa fye nomba, icintu ca kupapusha calicitike. Baishileumfwa ukukuuta kwa nkulilishi ukwanakilila mwi samba lya mwiina wa fibumba fyabongolweke. Bakapususha baimbile mu kupambaana ukubomfya fye iminwe yabo pa kuti bengapususha umwanakashi uwa myaka 19 uwashiikilwe umutuntulu pa nshiku ishishailepela 16. Icikwepe caonaike e camucingilileko ku fibumba fyalewa. Nangu ca kuti takwete amenshi mu mubili kabili ali uwacenwa, alipuswike!
Shino nshiku, umweshi taupita fye ukwabula ukumfwapo ilyashi lya pa lwa kayofi, cibe cinkukuma, inkuuka yabipisha, ukupuuka kwa lupili, ubusanso, nelyo icipowe. E lyo amalyashi ya kupapusha pa lwa bakapususha na bakapusunsuka yalacincimusha amamilioni abakonka ilyashi. Nangu cibe fyo, ukusoka kwa kayofi kaleisa—akashatala akabako—kwalisuulwa mu cinkumbawile. (Mateo 24:21) Baibolo ilondolola ici cikacitika muli aya mashiwi ukuti: “E fyo Yehova wa milalo atila: Moneni, ububi bukatula ku nko bukaya ku nko, inkuuka nkalamba ikabuushiwa ukufuma ku mbali sha pano isonde. Mu bushiku ubo indase sha kwa Yehova shikabapo ukufuma ku mpela ya pano isonde ukufika ku mpela ya pano isonde; tabakalooshiwe, tabakalonganikwe nangu kushiikwa, bakabo mufundo pa muulu wa mushili.”—Yeremia 25:32, 33.
Fintu ayo mashiwi yaba ya kucilimusha! Lelo ukupusanako ku masanso ya mu fyabumbwa e lyo no busanso bumbi, aka kayofi takakaleipaya fye abantu cipayeipaye. Na kuba, na imwe kuti mwapusuka!
Inshita ye Pamfya
Pa kumfwikisha ici cishinka umupwilapo, umo afwile ukwishiba umulandu aka kayofi ka mwi sonde lyonse kakeshila. Na kuba, e kakapikulula fye amafya ya bantu. Banono abantu ilelo abayumfwa abacingililwa no kuba mu mutelelwe. Te mulandu no kubombesha kwa basayantisiti, amalwele yambukila nayatwalilila ukupumpunta abantu. Inkondo ishicitika pa mulandu wa kupusana kwa mipepele, ukwa mikowa, no kwa ba mapolitiki shipaya amakana ya bantu. Icipowe naco cilalundako ku bulanda no kucula kwa baume ba kaele, abanakashi, na bana. Ukubotelela kwa mibele kulonaula abakalamba; na baice bene.
Mu kulungika kwamonekesha, ubusesemo bwa Baibolo ubwalembelwe ukucila pa myaka 1,900 iyapitapo bulondolola imibele intu tulimo. Busosa ukuti: “Mwishibe ukuti mu nshiku sha kulekelesha mukesaba inshita sha masanso.”—2 Timote 3:1, The New Testament in Modern English, kuli J. B. Phillips; Linganyeniko Mateo 24:3-22.
Bushe cilamoneka ukubamo amano kuli imwe ukuti Lesa wa kutemwa te kuti apooseko amano ku mibele ya bulanda tulimo? Baibolo isosa ukuti: “Wene ni Lesa uwabumbile icalo no kucicita, . . . tacilengele cimfulumfulu, acibumbile ku kwikalwamo.” (Esaya 45:18) Ee, mu cifulo ca kusuminisha isonde lyesu ilyawama ukonaulwa kumo na bekashi ba liko, Lesa akanyantukilamo. Icipusho cili ca kuti, Ni shani akacite ci?
Saleni Umweo!
Baibolo ilasuka pa Ilumbo 92:7 ukuti: “Nangu ababifi bamena nge cani, no kubalula incitatubi shonse, e kuleka bakafitwe pe na pe.” Lesa akapikulula amafya ya pe sonde ukupitila mu kufumyapo ububifi bwine. Ku ca nsansa, ici tacipilibulo kuti abantu bonse balekabila ukufitwa. Ilumbo 37:34 litwebekesho kuti: “Lolela Yehova, no kukomena mu nshila yakwe, na o akakusansabika ku kupyaninine calo; ababifi pa kufitwa, ukamonako.”
Aya mashiwi yalelangililo kuti kuliko ishuko lya kupusunsuka ku kayofi kakalamba ako abantu tabatala abapitamo. Lesa natupeelo kusalapo. Amashiwi ayo Mose akonkomeshe abena Israele lintu baleipekanya ukwingila mu Calo ca Bulayo yakwete ubupilibulo bumo bwine na kuli ifwe. Yatile: “Nimbika ku cinso cenu umweo ne mfwa, ipaalo ne citiipu: e ico saleni umweo, ku kuleka mube no mweo, imwe no bufyashi bwenu.” (Amalango 30:19) Lelo ni shani fintu umo ‘engasalo mweo’ no kwisapusuka? Bushe ukupusuka kwa cine kupilibula nshi?
[Abatusuminishe Ukubomfya Icikope pe bula 2]
INKUPO: Icilepuka: Copyright © Gene Blevins/Los Angeles Daily News
[Abatusuminishe Ukubomfya Icikope pe bula 3]
Yunhap News Agency/Sipa Press