Watchtower LAIBRARE YA PA INTANETI
Watchtower
LAIBRARE YA PA INTANETI
Cibemba
  • BAIBOLO
  • IMPAPULO
  • UKULONGANA
  • w98 3/15 amabu. 24-25
  • Tabalengele Ishina Lyabo Ukulumbuka

Vidio mulefwaya tamuli

Mukwai yafilwa ukutambika

  • Tabalengele Ishina Lyabo Ukulumbuka
  • Ulupungu lwa kwa Kalinda—1998
  • Utumitwe utunono
  • Ifipalileko
  • Ukufilililwa
  • Nimrode—Cipondoka wa Musaalula
  • Abantu Bakuula Icilupungu
    Icitabo ca Malyashi ya mu Baibolo
  • Ubufumu bwa kwa Lesa Bukalenga pa Calo Pakabe Umutende?
    Ulupungu lwa kwa Kalinda (Ulwa bantu bonse)—2020
  • Ifyo Twingafwaisha Ukwishiba mwi Buuku lya Ukutendeka—Ulubali lwa Kubalilapo
    Ulupungu lwa kwa Kalinda—2004
Ulupungu lwa kwa Kalinda—1998
w98 3/15 amabu. 24-25

Tabalengele Ishina Lyabo Ukulumbuka

BAIBOLO tailumbula amashina ya bakuulile ulupungu lwa museebanya ulwa Babele. Ubulondoloshi ubwalembwa butila: “E lyo bati, Aleni, natukuule umusumba ne cilupungupo ico impela ya ciko ishinte mu muulu, tuicitile ne shina [“tulenge ishina lyesu ukulumbuka,” NW]; epali twapashilwa pano isonde ponse.”—Ukutendeka 11:4.

Bushe baali ni “bani”? Ici cacitiike imyaka 200 pa numa ya Lyeshi. Pali ilya nshita Noa, uwali ne myaka 800, aleikala pamo na makana ya ntuntuko shakwe. Bonse balelando lulimi lumo lwine no kwikala capamo mu ncende intu wene na bana bakwe abaume basokwele pa numa ya Lyeshi. (Ukutendeka 11:1) Mu kupita kwa nshita, bamo pali ili bumba ilyasandulwike balolele ku kabanga uko “basangile apabatama mu calo ca Shinari.”—Ukutendeka 11:2.

Ukufilililwa

Cali ni muli ici cifulo cabatama e mo ili bumba lyapingwilepo ukupondokela Lesa. Mu nshila nshi? Na kuba, Yehova Lesa alilondolwele imifwaile yakwe lintu akambishe abantunse babili aba kubalilapo ukuti “fyaleni, fuleni, kumaneni pe sonde.” (Ukutendeka 1:28) Pa numa ya Lyeshi, Noa na bana bakwe abaume balikambishiwe mu nshila imo ine. Lesa abakambishe ukuti: “Imwe fyaleni no kufula; sandeni pe sonde, no kufulapo.” (Ukutendeka 9:7) Mu kupusanako na fintu Yehova akambishe, abantu balikuulile umusumba pa kuti ‘bekapashilwa pano isonde ponse.’

Na kabili aba bantu batendeke ukukuula ulupungu pa kuti balenge ‘ishina lyabo ukulumbuka.’ Lelo ukupusanako na fintu baenekele, balifililwe ukupwishishisha ukukuula ulupungu. Icalembwa ca Baibolo cilango kuti Yehova afulungenye ululimi lwabo ica kuti balilekele ukumfwana. Ubulondoloshi ubwapuutwamo busoso kuti: “E fyo Yehova abapashile kulya, alekele baleya pano isonde ponse; na bo balekele ukukuula uyo musumba.”—Ukutendeka 11:7, 8.

Icishinka ca kuti amashina ya bakakuula ‘tayalumbwike,’ nelyo ukwishibikwa cilangilila ukuti aya matukuto yalifilililwe. Na kuba, amashina yabo tayaishibikwa kabili tayabamo mu lyashi lya kale ilya bantunse. Lelo ni shani pa lwa kwa Nimrode, icishikulula ca kwa Noa? Bushe te waali na ku ntanshi muli uku kupondokela Lesa? Bushe ishina lyakwe talyalumbuka?

Nimrode—Cipondoka wa Musaalula

Ukwabulo kutwishika, Nimrode aali e cumyalutwe. Ukutendeka icipandwa 10 kulondolola wene ngo “mubamfi uwakosa ku cinso ca kwa Yehova.” (Ukutendeka 10:9) Na kabili, Amalembo yasoso kuti “wene abalilepo ukube paka pano isonde.” (Ukutendeka 10:8) Nimrode aali mwaume wa bulwi, kabili uwa lukaakala. Pa kuisonta umwine ukube mfumu, e waishileba umutanshi ukuba kateka wa buntunse pa numa ya Lyeshi. Na kabili, Nimrode aali ni kakuula. Baibolo ilango kuti e wakuulile imisumba 8, ukubikako fye na Babele.—Ukutendeka 10:10-12.

E ico, Nimrode—uwali kakaanya wa kwa Lesa, imfumu ya Babele, kabili kakuula wa misumba—ukwabulo kutwishika na o wine alikuulileko ulupungu lwa Babele. Bushe talengele ishina lyakwe ukulumbuka? E. F. C. Rosenmüller, kasapika wa lyashi lya ku kabanga, ukukuma kwi shina ilya kwa Nimrode alembele ukuti: “Ili shina ilyainikwe kuli Nimrode lifuma kwi shiwi [ma·radhʹ], mu Hebere ilipilibula ‘ukupondoka,’ nelyo ‘ukusanguka.’” Lyene Rosenmüller alondolola ukuti “ilingi line abena Kabanga babelesha ukwitila abakaankala babo ku mashina ayo bapeelwa pa numa ya mfwa, limo limo, yafuma mu kwampana kwa kusungusha kwaba pa kati ka mashina yabo ne fintu ifyo baacitile.”

Abasoma abafulilako batontonkanyo kuti ishina Nimrode te lyo bamwinike lintu afyelwe. Mu cifulo ca ico, balimona nge shina ilyainikwe mu kupita kwa nshita, ukulingana ne mibele yakwe iya bucipondoka iyaishilesokoloka pa numa. Ku ca kumwenako, profesa C. F. Keil asoso kuti: “Ishina line, ilya kuti Nimrode ilifuma kwi shiwi [ma·radhʹ], e kuti, ‘tukapondoka,’ lilangilila bumukaanya Lesa ubushaibipila. Fintu lyumfwika cilangilila ukuti abantu abaikeleko pali yo inshita e bamwinike ilyo ishina, na muli fyo lyaishilesanguke shina lyakwe ilya cine cine.” Mu tulembo twa pe samba, Keil ayambula ifyebo fya kwa Jacob Perizonius, kalemba wa lyashi lya kale, uwalembele ukuti: “Kuti nasumino kuti uyu mwaume [Nimrode], pamo ngo mubamfi umukali kabili uwashingulukwa ne bumba lya banankwe, pa kusonga bambi ukuti bapondoke, lyonse icali mu kanwa kakwe kabili ico amumungile ni lilye shiwi ilya kuti ‘nimrode, nimrode,’ uku e kuti, ‘Natupondoke! Natupondoke!’ E ico, mu kupita kwa nshita, bambi ukubikako fye na Mose wine batendeke ukumwitila kwi shiwi lilya line pamo nge shina lyakwe ilya cine cine.”

Ukwabula ukutwishika, Nimrode talengele ishina lyakwe ukulumbuka. Mu kumonekesha, ishina ilyo bamwinike lintu afyelwe talyaishibikwa. Ishina lyakwe ukubikako fye na mashina ya bakonshi bakwe tafyalumbulwa mu lyashi lya kale. Taashileko nangu fye mwana uwa kukonkanyapo ishina lyakwe. Mu cifulo ca kupokelela ubukata no lulumbi, afwikwa umusaalula. Ishina Nimrode, lyonse fye limulangilila ukuti aali ni cipondoka wa musaalula uwasonsombele Yehova Lesa mu buwelewele.

    Impapulo sha mu Cibemba (1982-2025)
    Isaleni
    Isuleni
    • Cibemba
    • Peleniko Bambi
    • Ifyo Mwingasala
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ifya Kubomfya
    • Amafunde Yesu
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Isuleni
    Peleniko Bambi