Amafya Yaibela ku Baba mu Ndupwa sha Bana ba Kusangamo

INDUPWA SHA BANA BA KUSANGAMO, KUTI SHABA ISHA NSANSA! SHANI?

Indupwa sha bana ba kusangamo nashifulisha nga nshi mu fyalo ifingi ilelo. Lelo indupwa sha bana ba kusangamo shilepita mu mafya ayaibela. Ukwabula ukutwishika, ubwafya bwakulisha bwaba kukusha abana. Lelo nga fintu ifipande fikonkelepo fibili filelandapo, indupwa shaba na bana ba kusangamo kuti shabakusha bwino bwino.

MU MYATA YA CISHAWASHA, BALASHIMIKA ILYASHI ILIBI PA LWA BAFYASHI ABALESHI. MUPEPI na mu fyalo fyonse mwaliba inshimi pa lwa bana ba kusangamo ukusungwa buluku buluku kuli banyinabo. Bushe ifyaba muli ishi nshimi cine cine e fyabipa indupwa umwaba abana ba kusangamo? Bushe abafyashi abaleshi bonse balaba abankalwe nge fyo? Awe iyo! Abengi bafwaisha ukwikala na bana ba kusangamo mu mutende. Lelo bafwile ukupita mu mafya yamo ayaba mu mayanda umwaba abana ba kusangamo.

Amafya ya Kukusha Abana

Umulandu ifyupo fya kubalilapo ifingi fipwila kukanakosoka kwa mulume no mukashi. Lintu baupa nelyo ukuupwa cipya cipya, ukusunga abana kuti kwabalamuna amafya. Ifyalembwa fimo filanga ukuti nga twaiminika ifyupo 10 umwaba abana ba kusangamo, ukucila pa fyupo fine pali fyene filapwa mu myaka fye isano.

Aba bafyashi abaupana fye napamo te kuti beluke fintu abana ba kusangamo bacula mu nkuntu, fintu cibafya ukuba na bucishinka, na fintu baba abakalumwa no bukali, lintu pa ng’anda paisa umufyashi umuleshi. Abana ba kusangamo napamo batontonkanya abati umufyashi wabo nomba nabapata pa mulandu wa kufwaisha ukutemwa umwina mwakwe umupya. Ukulundapo, umufyashi uwalekana no mwina mwakwe kuti alefilwa ukumfwikisha icalenga abana ukutemwana no wali umwina mwakwe. Umulumendo umo alondolwele fintu atemenwe bawishi bamufyalilila ukuti: “Mayo, nalishiba ukuti batata balemucusha, nomba kuli ine baliba fye bwino!” Ukusosa kwa musango yu nangu line cishinka, kuti kwalenga fye banyina ukulundulula impatila kuli bawishi kwa mwana.

Wishi umuleshi umo alisumine ukuti: “Tapali ico naishibepo pa fya kukusha abana ba kusangamo. Naupile na mano ya kuti apo fye naupa nyinabo, ninshi capwa nine shibo. Ine nalemona fye ukuti tapali ne cayafishepo! Nalefilwa ukumfwikisha umulandu abana batemenwe shibo uwabafyalilila, kabili nalelufyanya fye umo shacela.”

Kuti kwaba ukukansana, maka maka pa kufunda. Abana bakabila ukubafunda mu kutemwa, lelo ilingi line balasuula fintu babafunda nangu fye ni ku bafyashi ababafyalilila, pali bufi ku mufyashi umuleshi! Ilingi line pa kubafunda, abana ba kusangamo kuti bayasuka abati, “Te imwe batata!” Ukusosa kwa musango yu kwena kulacena nga nshi umufyashi umuleshi uwiminine fye pa kufunda abana ba kusangamo mu busuma!

Bushe cine cine kuti mwakusha abana ba kusangamo bwino bwino? Bushe abafyashi abaleshi kuti babombesha no kulenga ulupwa umwaba abana ba kusangamo ukwikala bwino? Icasuko ku mepusho yonse yabili ni ee, kulila bonse mu lupwa bakonka ukufunda kwaba mu Cebo ca kwa Lesa icapuutwamo, Baibolo.

[Icikope pe bula 3]

“Te imwe batata!”