Mulandu Nshi Inshita Yacepele Fi?
INSHITA. Kuti catukosela ukulondolola mu kulungatika ili shiwi, lelo twalishiba ukuti cimoneka kwati tatukwata inshita ikalamba. Twalishiba no kuti ilapwa bwangu. Na kuba ilingi tuilishanya ukuti, “Inshita ilabutuka.”
Lelo twalimona ukuti Austin Dobson, kashika wa nshintu umuNgeleshi alilungike lintu mu 1877 atile: “Mutila inshita ilaya? Iyo! Ala inshita ilashala, fwe baya ni fwe.” Ukutula apo afwilile mu 1921, Dobson aliya pa myaka mupepi na 80 nomba; inshita yena yalitwalilila.
Ifyo Inshita Yakula
Pa lwa Wabumbile abantunse, Baibolo itweba ukuti: “Ilyo tashilafyalwe mpili, tamulabumba pano isonde na pano nse, ukufumo muyayaya no kuyo muyayaya, ni mwe Lesa.” (Amalumbo 90:2) E co inshita ikabako lyonse ukulingana ne fyo Lesa ekala, kuli pe na pe!
Mu kupusanako na Lesa, uwakwata inshita ya ciyayaya, tubelenga pa lwa bantunse ukuti: “Inshiku shesu shonse shaaluka ku kububuka kwenu, tupwishe myaka yesu ngo kwishe cefu. Inshiku sha myaka yesu shabe myaka amakumi cinelubali, kabili imyaka amakumi cinekonsekonse nga tuli aba mapiki; lelo isasa lya lupi lya iko kucucutika no bucushi, pantu ilapitingana, e lyo twapupuka twaya.”—Amalumbo 90:9, 10.
Mulandu nshi ubumi ilelo bwaipipile fi, apantu Baibolo isambilisha bwino ukuti Lesa afwaya abantu ukwikala kuli pe na pe? (Ukutendeka 1:27, 28; Amalumbo 37:29) Mu cifulo ca kwikala ku ciyayaya nga fintu Lesa alefwaya, mulandu nshi abantunse bekalila fye inshiku ishishafika na kuli 30,000? Mulandu nshi abantunse bashikwatila inshita ikalamba? Ni bani nelyo cinshi caleta iyi mibele ya bulanda? Baibolo ipayanya ifyasuko fyaumfwika kabili ifisansamusha.a
Inshita Ileya Ilecepelako Fye
Abakalamba kuti bakosha icishinka ca kuti mu myaka ya nomba line imikalile ili iya lubilo lubilo. Kalemba wa lyashi umo, Dokota Sybille Fritsch, atile mu myaka 200 iyapitapo, inshita ya kubomba mu mulungu umo yalicefiwako ukufuma pa maawala 80 ukufika kuli 38, “lelo tucili tuleilishanya.” Alondolwele ukuti: “Takuli inshita ikalamba; inshita yalicindama sana; tulefwaisha inshita nga fintu tufwaisha ukupeema; ubumi buli ubwa lubilo lubilo.”
Ifipya ifyapangwa fyalileta amashuko aya kucita ifintu ifyo inkulo sha ku kale tashaletontonkanyapo. Lelo nga ca kuti kwaba ukuibimba mu milimo iingi, kulaba ukuilishanya sana pa lwa kubulwe nshita ikalamba iya kucita ifi fintu. Shino nshiku, mu fyalo ifingi, abantu bakonka inshita, kuti bashipwisha fye ci ninshi kutendeka cimbi. Bawishi balingile ukuya ku ncito pa 7:00 hrs, Banyina balingile ukutwala abana ku sukulu ilyo 8:30 hrs ilekumana, Bashikulu balingile ukumonana na dokota pa 9:40 hrs, kabili ifwe bonse tulingile ukupekanishisha ukulongana kwacindama pa 19:30 hrs. Mu kubutukila ukupwisha ifintu fyonse mu nshita, takushala inshita ya kukokoloka. Kabili tuilishanya pa mulimo uunasha uo tubomba lyonse, pa lwa kufwaisha ukupwisha fyonse mu nshita.
Te Ifwe Fweka Inshita Yaceepela
Icibambe ca kwa Lesa, Satana Kaseebanya, uyo amapange yakwe yalengele abantu baleikala imyaka iinono, nomba alelobolola pa bubifi bwakwe. (Linganyeniko Abena Galatia 6:7, 8.) Pa lwa kufyalwa kwa Bufumu bwa kwa Mesia ubwa mu muulu, Ukusokolola 12:12 kutulenga ukuba ne subilo lintu kusosa ukuti: “E ico sangalaleni, mwe myulu, na mwe baikalamo. Kalanda kuli imwe, mwe calo na bemba! pa kuti Kaseebanya naikila pali imwe, ali ne cipyu cikalamba, pa kwishibo kuti ali ne nshita inono fye.”
Ukulingana no kupenda kwa nshita ukwa mu Baibolo ukwashintililwapo no kufishiwapo kwa kusesema kwa mu Baibolo, nomba tuleikala mu mpela ya iyo “nshita inono fye.” Mwandi ca buseko ukwishiba ukuti inshita ya kwa Satana ili no kupwa nomba line! Ilyo akakakwa mu cilindi, abantunse bacumfwila bakaba abapwililika na kabili, e lyo bakakwata umweo wa muyayaya uo Yehova alefwaya ukuti bakwate pa kutendeka fye. (Ukusokolola 21:1-4) Takwakabe ubwafya bwa kucepelwa inshita.
Bushe kuti mwaelenganya ifyo cikaba ukukwata umweo wa muyayaya e kuti ukwikala kuli pe na pe? Pali ilya nshita tamwakailishanye pa mulandu wa kukanapwisha ifyo mulecita. Nga ca kuti mulefwaya inshita ikalamba, ikabako cila bushiku, cila mulungu, nelyo cila mwaka, na kuba inshita ya ciyayaya!
Ukubomfya Bwino Inshita Twakwata Nomba
Apo alishiba ukuti inshita akwata iya kusonga abantunse yalipimwa, Satana esha ukulenga abantu ukuba abapamfiwa ica kuti bafilwa no kukwata inshita ya kukutika ku mbila nsuma iya Bufumu bwa kwa Lesa ubwaimikwa. E co, tulekabila ukumfwila ukufunda kwa bulesa ukwa kuti: “Cenjeleni pa kwenda kwenu, te kwenda nga batumpa iyo, kano nga ba mano; mube ababomfye nshita, ico ishi nshiku sha bubifi. Pa mulandu wa ici mwiba bashashilimuka, lelo abeluka icabo kufwaya kwa kwa Shikulu.”—Abena Efese 5:15-17.
Kanshi cili icacindama ukubomfya inshita yesu bwino ku fintu ifyacindamisha ukucila ukonaula inshita pa fintu ifishingatulenga ukumwenamo ku ciyayaya! Tulingile ukukwata imibele yakweteko Mose lintu apaapete Yehova mu mashiwi aya kufuma ku mutima aya kuti: “E fyo tulengeni ukwishibo kupende nshiku shesu, no kuleka tumone umutima wa mano.”—Amalumbo 90:12.
Ca cine, mu calo ilelo abali bonse bali abapamfiwa. Lelo, Inte sha kwa Yehova shilemucincisha ukubomfyako inshita yenu iya mutengo ku kusambilila pa lwa fyo Lesa afwaya pa kukwata umweo wa muyayaya ilyo Ubufumu bwakwe bukalateka. Ukubomfya iawala limo cila mulungu mu kusambilila Baibolo, ‘ukwiluka icabo kufwaya kwa kwa Shikulu,’ kuti kwamulenga ukumona ukufishiwapo kwa mashiwi aya kuti: “Fuuma ku bubi no kucite cisuma, e lyo ukekala umuyayaya; abalungama bakapyaninine calo, no kwikalamo inshiku pe.”—Amalumbo 37:27, 29.
[Futunoti]
a Moneni icitabo ca Ukwishiba Uko Kutungulula ku Mweo wa Muyayaya, icipandwa 6, casabankanishiwa na Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.