Mulandu Nshi Cayafisha Nga Nshi Ukulomba Ubwelelo?
MU July 2000, Icipani ca Buteko Icipanga Amafunde mu California ku United States capangile ifunde lya kulubula abantu ku mulandu nga ca kuti balanga icililishi ku muntu uwacenenwe mu busanso ubo bapangile. Mulandu nshi babikile ili funde? Casangilwe ukuti nga ca kuti umo acenwa nelyo fimo fyaonaika mu busanso, ilingi abantu balashimunuka ukulomba ubwelelo epali bwamonwa nge cishinka mu cilye ica kuti umo nasumina umulandu. Cimbi na co, abatontonkanya ukuti balingile ukubalomba ubwelelo kuti bakalipa, kabili ubusanso bunono kuti bwaleta ukukansana kukalamba.
Kwena, tatukabila ukulomba ubwelelo pa busanso tushipangile. Kabili kuti kwaba inshita ilyo cingawama ukupempwila mu fyo musosa. Ipinda lya kale litila: “Mu bwingi bwa fyebo tamubula bupulumushi, uulame milomo yakwe alishilimuka.” (Amapinda 10:19; 27:12) Na lyo line kuti mwalangulukilako bambi no kubafwa.
Lelo, bushe te cishinka ukuti abengi balileka ukulomba ubwelelo, nangu line tabatwelwe ku cilye? Pa ng’anda umwanakashi kuti ailishanya ati, ‘Abalume bandi tabalomba bwelelo pa cili conse.’ Pa ncito, umukalamba wa ncito kuti ailishanya ukuti, ‘Ababomfi bandi tabasumina ifilubo fyabo, kabili te lingi balomba ukwelelwa.’ Pa sukulu kafundisha kuti alanda ati, ‘Abana tabakanshiwa ukusosa ati, ‘njeleleniko.’
Cimo icilenga umuntu ukushimunuka ukulomba ubwelelo napamo kutiina ukusuulwa. Umo nga alanguluka ati bakansuula, napamo te kuti alondolole ifyo aleyumfwa. Na kuba, uucenenwe napamo kuti alasengauka uulufyenye, ukulenga ukuwikishanya ukwafya.
Ukukanayangwako ku fyo abantu bambi baleyumfwa na ko kuti kwalenga bamo ukushimunuka ukulomba ubwelelo. Kuti batontonkanya ati, ‘Ukulomba ubwelelo takwapwishe icilubo mpangile kale.’ Bambi na bo balashimunuka ukulomba ukwelelwa pa mulandu wa fingafumamo. Balatwishika abati, ‘Bushe bakampeela umulandu no kunjeba ukulipila icifuta mulandu?’ Lelo, icilenga sana umo ukukanasumina icilubo, cilumba. Uwa cilumba ica kuti teti asose ati “njeleleniko” napamo atila fye ati ‘nshilefwaya ukusumina icilubo candi pantu nkamoneka uushacindama ku bantu. Kuti bansuula.’
Te mulandu ne cilenga, cilafya ku bengi ukulomba ubwelelo. Lelo, bushe cine cine tulakabila ukulomba ubwelelo? Busuma nshi bwaba mu kulomba ubwelelo?
[Icikope pe bula 3]
“Abana tabakanshiwa ukulanda ati njeleleniko”
[Icikope pe bula 3]
“Ababomfi tabasumina ifilubo fyabo”
[Icikope pe bula 3]
“Abalume bandi tabalomba ubwelelo”